Gazze’nin güneyindeki şiddetli çatışmalar sürüyor

Guterres: BMGK savaşa yönelik çözümleri baltalayan jeostratejik bölünmeler nedeniyle felç oldu

Han Yunus’tan kaçıp Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’a giden Filistinliler (AFP)
Han Yunus’tan kaçıp Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’a giden Filistinliler (AFP)
TT

Gazze’nin güneyindeki şiddetli çatışmalar sürüyor

Han Yunus’tan kaçıp Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’a giden Filistinliler (AFP)
Han Yunus’tan kaçıp Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’a giden Filistinliler (AFP)

İsrail, Hamas’ın Gazze’deki lideri Yahya Sinvar’ı ‘ölü ya da diri’ isterken, Hamas ise İsrail’in savaşı bitirmek için ortaya koyduğu hedeflerle alay ediyor.

İsrailli bir ordu yetkilisi, Han Yunus’taki operasyonun amacının Hamas liderlerinden Yahya Sinvar’ı ‘ölü ya da diri’ ele geçirmek olduğunu açıkladı.

Gazze’deki savaşın 65. gününde, dün bölgenin güneyinde şiddetli çatışmalar yaşandı.

İsrail, tankların Gazze Şeridi’nin güneyindeki en büyük şehir olan Han Yunus’un merkezine girdiğini, Mısır sınırına yakın Refah da dahil olmak üzere Gazze’nin çeşitli bölgelerine hava ve topçu bombardımanının devam ettiğini bildirdi.

Şehir sakinleri, gece boyunca İsrail’in doğudan ilerleyişini yavaşlatan şiddetli çatışmaların ardından İsrail güçlerinin, Han Yunus’un kalbinden Gazze’nin kuzey ve güneyini birbirine bağlayan ana yola ulaştığını söyledi.

Hamas hareketinin askeri kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları ise Gazze Şeridi’nin güneyine giren İsrail kuvvetlerine karşı mümkün olan en büyük saldırıyı gerçekleştirdiklerini duyurdu.

Açıklamada, İsrail ordusunun ‘saldırısını derinleştirdiğini ve Hamas hareketinin çöküşünü görmeye başladığını’ açıklamasından saatler sonra İsrail askerlerinin öldürüldüğü, tank ve araçlarının imha edildiği bilgisi verildi.

İzzeddin El Kassam Tugayları, insani ateşkesin sona ermesinin ardından çatışmaların yeniden başlamasından bu yana geçen 10 günde 180 İsrail askeri aracını kısmen veya tamamen imha ettiklerini de ekledi.

Gazze’deki çatışmaların yoğunlaşmasıyla birlikte, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, ateşkes talebini sürdürmekten vazgeçirmeye yönelik baskılara boyun eğmeyeceğini söyledi.

Katar’da düzenlenen Doha Forumu’nda konuşan Guterres, BMGK’nın 7 Ekim’de başlayan İsrail-Hamas savaşına yönelik çözümleri baltalayan ‘jeostratejik bölünmeler nedeniyle felç olduğunu’ söyledi.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, dün yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze’deki askeri operasyonlarının Filistinli sivilleri korumak için gerekli olduğunu söyledi.

Blinken, savaşın ardından ‘Filistin devletinin kurulmasına yol açacak kalıcı bir barış’ gelmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.

İsrail’de ise savaşın sona ermesine yönelik beklenen senaryolara ilişkin farklı açıklamalar yapılıyor.

Askeri ve siyasi liderler, Hamas hareketinin yoğun İsrail saldırısı karşısında başarısızlık işaretleri gösterdiğini ve hareketin üst düzey liderliğinin saha komutanlıkları üzerindeki kontrolünü kaybettiğini savunuyor.

Diğer bir taraf ise Hamas’ı yok etme hedefine ulaşmanın gerçekçi olmadığını, bu gerçekleşse bile savaşın bir yıl veya daha uzun süreceğini vurguluyor.



Hamas'ın askeri operasyonları Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi nasıl etkiliyor?

 Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
TT

Hamas'ın askeri operasyonları Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi nasıl etkiliyor?

 Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)

Hamas'ın Gazze Şeridi'nde İsrail askerlerine karşı yürüttüğü nitelikli askeri operasyonlar, ateşkes müzakereleri ve Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına varma şansı üzerindeki etkilerinin boyutu hakkında soru işaretleri yaratıyor.

Gözlemciler, direniş operasyonlarının ‘İsrail hükümeti üzerinde ateşkes anlaşmasını kabul etmesi için bir baskı kartı’ oluşturduğuna inanıyor ve ‘askeri operasyonların devam etmesinin, özellikle artan sokak baskısıyla birlikte İsrail tarafını ateşkesi kabul etmeye itebileceğini’ belirtiyor.

Mısır, Katar ve ABD öncülüğünde Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşması imzalanması için yürütülen arabuluculuk çalışmaları aksamaya devam ediyor. Gazze şehrinin doğu bölgelerindeki Refah ve Han Yunus'un yanı sıra Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Hanun ve Beyt Lahiya'da son zamanlarda sık sık düzenlenen direniş operasyonlarında çok sayıda İsrail askeri öldürüldü ve yaralandı.

Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, bu hafta Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde İsrail askerlerinin, tanklarının ve buldozerlerinin hedef alındığını ve İsraillilerin kayıplar verdiğini duyurdu.

Hamas'ın askeri operasyonları, İsrail hükümetinin 19 Mart'ta ateşkes anlaşmasını bozmasından bu yana İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının devam ettiği bir ortamda gerçekleşti.

19 Ocak'ta Hamas ve İsrail uluslararası arabulucuların (Mısır, ABD ve Katar) çabalarıyla Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına vardı. Anlaşmanın ilk aşaması 42 gün sürecek ve bu süre zarfında ikinci ve üçüncü aşamaların uygulanması için görüşmeler yapılacaktı. Ancak İsrail tarafı ilk aşamanın sona ermesinin ardından Gazze Şeridi'nde askeri operasyonlarına yeniden başladı.

Uluslararası Filistin Halkının Haklarını Destekleme Komitesi Başkanı Salah Abdulati, Filistin direnişinin operasyonlarının ‘Filistinlilerin haklarını desteklemek ve saldırganlığı durdurmak için devam eden uluslararası baskı ile Gazze Şeridi'ndeki ateşkes sürecini hızlandırdığına’ inanıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan Abdulati, “Askeri operasyonların devam etmesi, Tel Aviv'de devam eden savaşın kayıpları nedeniyle İsrail sokağının baskısı ve protestoları yoluyla İsrail hükümeti üzerinde bir baskı kartı oluşturuyor. Savaşın İsrail hükümetine yüksek maliyeti, onu saldırganlığı uzatma politikalarını yeniden gözden geçirmeye itiyor” ifadelerini kullandı.

Abdulati'ye göre İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik devam eden saldırganlığı karşısında Hamas'ın elinde ‘İsrailli esirler, direniş, uluslararası ve Arap baskıları’ gibi İsrail tarafına yönelik baskı kartları var.

Hamas 7 Ekim 2023'te İsrail yerleşimlerinden yaklaşık 250 kişiyi esir aldı ve İsrail hükümeti 57 esirin bugün halen Gazze Şeridi'nde olduğunu söylüyor.

Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)

Askeri operasyonlar İsrailli karar alıcılar üzerinde bir baskı unsuru oluştursa da uluslararası ilişkiler profesörü Dr. Tarık Fehmi bu operasyonları ateşkes çabalarını ilerletmek için yeterli görmüyor. Fehmi'ye göre bu operasyonlar, İsrail sokağının Netanyahu hükümetine ateşkes anlaşmasını hızlandırması için baskı yapması yoluyla ateşkes süreci için sadece bir katalizör olabilir.

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan Fehmi, Hamas’ın askeri operasyonlarının ‘ateşkes sürecinde güvenilebilecek tek motor olmayacağına’ ve ‘İsrail tarafı üzerindeki etkilerinin sınırlı olduğuna’ inanıyor. Fehmi, İsrail ve Hamas'ın yakında, ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un Gazze Şeridi'nde ateşkes için değiştirilmiş önerisine yanıt vereceğini umuyor.

Witkoff kısa bir süre önce Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkes, halen esir tutulan 57 kişiden 28'inin bin 200'den fazla Filistinli mahkûmla takas edilmesi ve Gazze Şeridi'ne insani yardım girişini öngören bir öneri sundu.

Gazze Şeridi'ndeki ateşkes, Hamas'ın kalan esirleri ancak İsrail'in savaşı sona erdirmeyi kabul etmesi halinde serbest bırakacağını söylemesi ve Netanyahu'nun Hamas silahsızlandırılmadan ve Gazze Şeridi'nden çıkarılmadan savaşı sona erdirmeyeceğini taahhüt etmesi nedeniyle zorluklarla karşı karşıya.

Fehmi, İsrail'in ‘önümüzdeki dönemde Güney Lübnan'daki gelişmelere ve Yemen'deki Husilerin defalarca bombalanmasının ardından Yemen cephesine odaklanacağını’ düşünüyor. Fehmi, bu gelişmelerin İsrail hükümetini Gazze Şeridi'ndeki durumu sakinleştirmeye itebileceğini ifade etti.