Burhan ve Hamideti arasında ‘görüşme’ konusunda anlaşmazlık

Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan. (AFP)
Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan. (AFP)
TT

Burhan ve Hamideti arasında ‘görüşme’ konusunda anlaşmazlık

Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan. (AFP)
Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan. (AFP)

Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) komutanı Muhammed Hamdan Dagalo (Hamideti) arasında ‘olası bir görüşme’ yapılmasına onay verilmesi konusunda anlaşmazlık yaşandı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Doğu Afrika'da Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi (IGAD) grubundan yapılan son açıklamada, iki tarafın en kısa sürede görüşme sözü verdiği belirtildi. Sudan Dışişleri Bakanlığı da dün yaptığı açıklamada Burhan'ın ‘böyle bir toplantının gerçekleşmesi için kalıcı ateşkesin onaylanması ve isyancı güçlerin başkentten ve onun dışındaki bölgelerdeki yerlerden çekilmesini şart koştuğunu’ kaydetti.

Bakanlık, Sudan'daki durumun görüşüldüğü, önceki gün Cibuti'de yapılan zirvenin sonuçlarına ilişkin IGAD açıklamasının ‘zirveden çıkanları temsil etmediğini ve Sudan’ın IGAD başkanlığına kadar bununla ilgilenmediğini’ bildirdi.

Sudan Dışişleri Bakanlığı, IGAD başkanları ile HDK arasındaki bir çağrıya yapılan atıf da dahil olmak üzere açıklamaya ilişkin bir dizi çekince gündeme getirdi. Bakanlık, bu çağrının Kenya Devlet Başkanı William Ruto ile isyancı lider Hamideti arasında zirvenin bitiminden sonra gerçekleştiğini, bu nedenle Burhan’ın nihai açıklamada adı geçene kadar zirve çalışmasını kabul etmediğini vurguladı. Dışişleri Bakanlığı, acil durum zirvesinin nihai açıklamasının fikir birliğinden yoksun olduğunun ve Sudan hükümetinin gözlemlerini dikkate almaması nedeniyle IGAD için yasal bir belge olarak kabul edilmediğinin altını çizdi.

Diğer yandan Sudan Dışişleri Bakanlığı'nın dün Birleşik Arap Emirlikleri’den (BAE) 15 diplomatının ‘istenmeyen kişiler’ olduğunu açıklayarak ülkeyi terk etmelerini talep etmesi Hartum ile Abu Dabi arasında yaşanan diplomatik krizi gözler önüne serdi.

SUNA haber ajansına göre, Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, BAE'nin Sudan Maslahatgüzar Vekili Bedriye eş-Şıhhi'ye 15 BAE'li diplomatın istenmeyen kişi ilan edilme kararının iletildiği belirtildi. Açıklamada, söz konusu 15 kişinin 48 saat içinde Sudan'ı terk etmelerinin talep edildiği kaydedildi.



Ülkesine karşı çıktı, İsrail'in yanında yer aldı... Potansiyel “Uluslararası Adalet” yargıcı hakkında ne biliyoruz?

Uluslararası Adalet Divanı Hâkimi Julia Sebutinde (Uluslararası Mahkeme web sitesi)
Uluslararası Adalet Divanı Hâkimi Julia Sebutinde (Uluslararası Mahkeme web sitesi)
TT

Ülkesine karşı çıktı, İsrail'in yanında yer aldı... Potansiyel “Uluslararası Adalet” yargıcı hakkında ne biliyoruz?

Uluslararası Adalet Divanı Hâkimi Julia Sebutinde (Uluslararası Mahkeme web sitesi)
Uluslararası Adalet Divanı Hâkimi Julia Sebutinde (Uluslararası Mahkeme web sitesi)

Lübnanlı yargıç Nevvaf Selam'ın geçtiğimiz günlerde Uluslararası Adalet Divanı (UAD) başkanlığından istifa etmesinin ardından, daha önce İsrail'in yanında yer alarak Gazze'deki “soykırım” suçlamalarını reddeden Ugandalı yargıç Julia Sebutinde adı mahkemenin başkanlığı için gündeme geldi.

Nevvaf Selam'ın Uluslararası Adalet Divanı başkanı olarak görev süresinin Şubat 2027'de sona ermesi beklenirken, Lübnan Başbakanlığı görevini üstlenmek üzere istifa etmesi sonrası Julia Sebutinde adı gündeme geldi.

Peki, Sebutinde kimdir ve onun hakkında ne biliyoruz?

Sebutinde, Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı'na yargıç olarak seçilen ilk Afrikalı kadındır.

1954 doğumlu ve ilk kez 2012'de Adalet Divanı üyeliğine seçildi, ardından 2021 yılında yeniden seçildi. Çeşitli adli ve hukuki görevlerde bulundu. Uganda'daki Makerere Üniversitesi'nden mezun oldu. Kampala'daki Hukuk Geliştirme Merkezi'nden diploma ve Edinburgh Üniversitesi'nden Hukuk alanında yüksek lisans derecesine sahiptir. Savaş suçlarıyla ilgili davalarda geniş bir deneyimi vardır.

Julia Sebutinde, Uganda'da 1978'den 1990'a kadar Adalet Bakanlığı'nda çalıştı. Edinburgh Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde Hukuk alanında yüksek lisans eğitimi aldı ve 1991'de mezun oldu.

2009 yılında Edinburgh Üniversitesi'nden hukuk alanında fahri doktora unvanını aldı.

Julia Sebutinde, John Bagunywa Sebutinde ile evli ve iki kız çocuğu vardır.

Ülkesine karşı kararı destekledi

Julia Sebutinde, 2022 yılında Uluslararası Adalet Divanı'nın ülkesi aleyhine verdiği, Uganda'nın Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne 1998 ile 2003 yılları arasında iki ülke arasında yaşanan ihtilaf nedeniyle 325 milyon dolar tazminat ödemesi gerektiği yönündeki kararını onadı.  

Filistinlilere yönelik soykırımın önlenmesi kararına karşı çıktı.

Sebutinde, İsrail temsilcisi ile birlikte, Güney Afrika'nın İsrail'i “soykırım” yapmakla suçlayarak açtığı davada, mahkemenin Filistinlilere yönelik soykırımı önleme ve sivillere daha fazla yardım etme kararına karşı çıkan Uluslararası Adalet Divanı'nın 17 hâkimi arasında yer aldı.

O dönemde, mahkemenin yargı yetkisinin Soykırım Sözleşmesi ile sınırlı olduğunu ve uluslararası insancıl hukukun ihlal edildiği iddialarını kapsamadığını söyleyerek, kararını gerekçelendirdi. Bunun ardından Uganda'nın Birleşmiş Milletler temsilcisi Adonia Ayebare hemen açıklama yaptı. Vatandaşı Yargıç Julia Sebutinde'nin Uluslararası Adalet Divanı'ndaki kararının, ülkesinin Filistin'deki duruma ilişkin tutumunu temsil etmediğini belirterek, Uganda'nın Filistin halkının içinde bulunduğu acı durumun son bulması için verdiği destek, Birleşmiş Milletler'de kullandığı oylarla ortaya konmuştur" ifadelerini kullandı.

“Hassas zamanlama”

Şarku’l Avsat’ın Israel Today'den aktardığına göre, Yargıç Sebutinde'nin UAD başkanlığına gelişinin zamanlaması, özellikle Güney Afrika'nın temmuz ayında açtığı davada İsrail'in savunmasını sunacak olması nedeniyle “hassas”. UAD kurallarına göre, her üç yılda bir Komisyon üyelerinin oylarıyla seçilen Başkan, kurumun idari işlerini denetler ve komitelerine başkanlık eder. Yargıçlar bir davada eşit olarak bölündüğünde, başkan oy kullanma hakkına sahiptir.