Lübnan’da Özgür Yurtsever Hareket ile Hizbullah arasındaki ilişki, eski Cumhurbaşkanı Mişel Avn’un görev süresinin Ekim 2022’de sona ermesinden bu yana, son dönemdeki gibi bir istikrarsızlığa tanık olmadı. Öyle ki son olarak mevcut Genelkurmay Başkanı General Joseph Avn’ın emekliliğe sevk edilme tarihinin yaklaşmasıyla birlikte, ordu liderliğindeki boşlukların giderilmesi gerekliliği üzerinde bir anlaşmazlık yaşanıyor.
Hizbullah ise Yurtsever Hareket’in General Joseph Avn’ın görev süresinin uzatılmasına karşı olduğu açıklaması hakkında aylardır tam bir sessizliğe bürünmüştü. Bu bağlamda Hizbullah’ın şu an, diğer birçok siyasi güç tarafından desteklenen ve bu hafta yapılacak yasama oturumu sırasında gerçekleşmesi beklenen konuya ilişkin harekete geçtiği açıkça görünüyor. Hizbullah’ın bu adımı, son zamanlarda mevcut lideriyle gerginlik yaşadığı Özgür Yurtsever ile kendisi arasındaki uçurumu artıracak. Joseph Avn’ın isminin Genelkurmay Başkanlığı’na öneren ve Yarzeh’e (Lübnan Savunma Bakanlığı’nın merkezi) gelmesine katkıda bulunan kişi eski Cumhurbaşkanı Mişel Avn’dı.
Ancak Avn ve Basil arasında uzun süren anlaşmazlıklar, iki taraf arasındaki ilişkilerin bozulmasına yol açtı ve iki isim, özellikle Cumhurbaşkanlığı koltuğunun boşalmasıyla birlikte düşmanlara dönüştüler. Basil, Joseph Avn’ı cumhurbaşkanlığını üstlenecek ana rakibi olarak gördü.
Hizbullah’a yakın kaynaklar, Şarku’l Avsat’a şu açıklamada bulundu:
“Bugünkü asıl anlaşmazlık, Avn’ın görev süresinin uzatılmasını destekleyen Meclis Başkanı Nebih Berri ile bunu tamamen reddeden milletvekili Cibran Basil arasında. Atama veya uzatma yoluyla olsun herkesi memnun edecek bir çözüme ulaşmaya çalıştık. Ama bu, henüz mümkün olmadı. Son teslim tarihlerinin kısıtlı olması ve General Avn’un görev süresinin sona ermesinin yaklaşması nedeniyle, görev süresinin uzatılması işleminin parlamento aracılığıyla ertelenmesi, bizim ve tüm siyasi güçlerin tamamen reddettiği ordu liderliğindeki boşluğu doldurmak için son seçenek olmaya devam ediyor.”
Konuyla ilgili olarak Yurtsever Hareket ile Hizbullah arasında diyalog ve görüşmeler durmuş gibi görünüyor. Güçlü Lübnan Bloğu Milletvekili Jimmy Jabbour duruma ilişkin olarak Şarku’l Avsat’a şu değerlendirmelerde bulundu:
“Yurtsever Hareket’in uzatma konusundaki tavrı açık ve nettir. Reddedilme ve ordu liderliğini herhangi bir boşlukta tuzağa düşürmemek için çıkış yolları bulma çerçevesi dışında çeşitli siyasi partilerle diyaloğa gerek yok. Ordunun, subaylarının ve komutanlarının çıkarlarını dikkate almayan hukuka aykırı bir uzatmanın dayatılmasında, kanunları ihlal etmeyen ve yetki sınırını aşmayan birçok çözümün varlığını daha önce duyurmuştuk. Emeklilik yaşının yükseltilmesine ilişkin kanun teklifleri konusunda bugün sunulanlara gelecek olursak mesele, genel oturuma sunulması halinde Meclis tarafından karara bağlanır. Önceden belirlenmiş kişilerin çıkarları için yasa çıkarmamaya kararlı olduğumuz sürece bu durum tavrımızı hiçbir şekilde değiştirmez.”
Jabbour, hareketin uzatma konusunu varoluşsal bir mücadele olarak ele almasının nedenlerine ilişkin şunları söyledi:
“Mesele bir ölüm kalım savaşı değil, normal bir konudur. Bu, Hizbullah’la anlaşamadığımız ilk ve tek durum değil. Önceden de aynıları oldu. Konulara ilişkin vizyon ve bakış açısına bağlı olarak pek çok değişiklik meydana gelebilir ve kamuoyu daha sonra tüm siyasi güçlerin olumlu ya da olumsuz tutumlarını değerlendirebilir.”
Özgür Yurtsever kaynakları ise Şarku’l Avsat’a şu açıklamada bulundu:
“Hizbullah, eğer görev süresini gerçekten uzatmamak istiyorsa yasama oturumu için yeterli çoğunluğu sağlayamayacak durumda. Uzatılması tarafımızdan bekleniyor. Aslında artık Hizbullah’a bağımlı değiliz ve onunla ilişkimiz çıkarların kesişimi çerçevesinde başka bir hal aldı.”
Basil, bir süre önce Genelkurmay Başkanı’nı ‘savunma ve kamu muhasebe yasalarını ihlal etmek, Savunma Bakanı’nın yetkilerini üstlenmek ve milyonları kendi isteğiyle özel bir fona ve ordu mülküne dağıtmak’ ile suçlamıştı. Ayrıca 2019 yılındaki 17 Ekim Ayaklanması sırasındaki performansı nedeniyle de eleştirdi. Basil aynı şekilde Avn’ı ‘gevşek davranmakla’ suçlarken, protestoların kapsamının genişlemesi ve süresinin uzaması sorumluluğunu da ona yükledi. Bu sorumsuzluğun ise dönemin kısıtlanmasına ve zayıflamasına yol açtığını savundu.
Avn karşıtları askeri kurumun liderini, kara sınırlarının gevşek kontrolü karşılığında binlerce yerinden edilmiş Suriyelinin Suriye’den Lübnan’a taşınmasına izin verilmesi karşılığında Lübnan kıyılarından Avrupa’ya kadar gerçekleştirilen kaçakçılık operasyonlarıyla mücadelede daha sıkı davranması yönünde Batı’nın baskısına boyun eğmekle suçluyor. Ancak General Avn’ın destekçileri ve yakınları, tüm bu suçlamaları Basil’in kişisel hesaplaşma girişimi ve başkanlık şansını sürdürme çabası olarak görüyor.
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi, geçtiğimiz mart ayında Şam’da hükümet ile SDG arasında yapılan anlaşmayı imzalarken (Arşiv – SANA)
Suriye hükümetinden resmî bir heyet ile Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ni bir araya getiren tarihi toplantıdan (sosyal medyada paylaşıldı)
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi bölgelerini gösteren bir trafik levhası (Şarku’l Avsat)
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetim liderleri, Suriye'nin kuzeyindeki Rakka kentinde yer alan yönetim binası önünde düzenlenen basın açıklaması sırasında (Şarku’l Avsat)
Özerk Yönetim ve askeri güçlerinin kontrolü altındaki başlıca kentlerden biri olan Kamışlı'nın girişi (Şarku’l Avsat)