Mişel Avn vakasında Oedipus kompleksi

Boş başkanlık koltuğu sebebiyle Lübnan Ordu Komutanı'nın görev süresinin uzatılmasına yönelik siyasi fikir birliği bulunuyor

Lübnan, eski Cumhurbaşkanı Mişel Avn'ın görev süresinin sona ermesinin ardından başkanlık boşluğu yaşıyor (Reuters)
Lübnan, eski Cumhurbaşkanı Mişel Avn'ın görev süresinin sona ermesinin ardından başkanlık boşluğu yaşıyor (Reuters)
TT

Mişel Avn vakasında Oedipus kompleksi

Lübnan, eski Cumhurbaşkanı Mişel Avn'ın görev süresinin sona ermesinin ardından başkanlık boşluğu yaşıyor (Reuters)
Lübnan, eski Cumhurbaşkanı Mişel Avn'ın görev süresinin sona ermesinin ardından başkanlık boşluğu yaşıyor (Reuters)

Antik Yunan mitolojisine göre, Kral Oedipus babasını öldürüp annesiyle evlenmişti.

Oedipus, iğrenç eyleminin farkına vardıktan sonra kendi gözlerini oyarak intikamını almıştı.

Lübnan siyasetinde yaşanan trajedide buna benzer bir durum yaşanıyor.

Siyasi günlük yaşamın ayrıntılarından ve bitmek bilmeyen karmaşıklıklardan ayrı olarak, adını Mişel Avn'dan alan Avnist fenomen, Oedipus kompleksini özetliyor.

Avn, 1943'teki bağımsızlıktan bu yana Lübnan'ı yöneten ve birçok siyasi gücün 1975'te iç savaşın patlak vermesinin nedeni olarak gördüğü Formül 43 sayesinde var oldu.

George Nakash, Hıristiyanların "şefkatli anaları" olan Fransa'yı terk etmeleri ve Müslümanların Suriye ile birlik talebinden vazgeçmeleri anlamına gelen "İki sürgün bir millet etmez" sloganıyla bir vatan kurulması için bunların yeterli olmadığını söylüyordu.

Bu kafa karışıklığının bir sonucu olarak Mişel Avn, Lübnan ordusunun komutanlığına geldi ve iki kez Başkanlık Sarayı'nda ikamet etti.

İlk kez 1988 yılında görevi cumhurbaşkanını seçmek olan bir geçiş hükümetinin başkanı olarak, seçimin ardından, ikinci kez 2016 yılında cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. 

Mişel Avn, gerek Formül 43 gerekse Taif Anlaşması formülü ile iktidara sızdı ve her gelişinde ve her çıkışında devletin bünyesinde silinmez yaralar bıraktı.

Onu ordunun liderliğine ve geçiş hükümetinin başkanlığına getiren Formül 43, ulusal uzlaşma ruhunu ihlal etmeye devam etti ve onun himayesinde iki yıkıcı savaşı başlattı.

Birincisi Hristiyan saflarında, ikincisi ise Suriye rejimi ordusunun Lübnan'daki karar alma mekanizmaları üzerindeki kontrolüne karşı "Kurtuluş Savaşı" olarak bilinen tüm Lübnan düzeyindeki savaştı.

İki savaş, "Taif Anlaşmasının Lübnan'ı" olarak bilinen yeni bir Lübnan'ın kurulmasıyla sona erdi.

Aoun, yeni Ulusal Mutabakat formülüne şiddetle karşı çıktı ve Hizbullah ile ittifak kurana kadar rejim ile çatıştı.

Birlikte ve dayanışma içinde, Cumhurbaşkanı Mişel Süleyman'ın görev süresinin bitiminden sonra, cumhurbaşkanlığı kampanyasını baskı altına almanın bir yolu olarak, iki yıl boyunca devlet kurumlarını bozmayı başardılar.

Kısacası Rejim 43'ün oğlu babasını öldürdü. O, Taif rejimi ile yasadışı bir ilişki içinde bir kez daha cumhurbaşkanlığına yükseldi.

Lübnan siyasetindeki güncel olaylarla bağlantılı olarak, General Joseph Avn'ın ordunun komutanlığına getirilmesinde son söz Mişel Avn'a aitti.

Olaylar 2016'dan bu yana devam etti ve Avnist hareket 2019'daki 17 Ekim gösterilerinde kendisini doğrudan halkla çatışmanın içinde buldu.

Kendini halkçılık fikri üzerine kuran hareket,17 Ekim halk hareketi tarafından devrildi.

Avnist Hareket öfkesini General Joseph Avn'a yöneltti, çünkü kendisi bu gösterileri bastırmıyordu.

Bir zamanlar Ordu Hareketi olarak anılan Avnist Hareket, Lübnan Ordusu ile yaşanan bu anlaşmazlıkla birlikte Oedipus Kompleksi'nin son bölümü olan siyasi körlükten de mustarip oldu.

Avnist hareketin tarihi çelişkilerle doludur. Mişel Avn, başkanlık koltuğuna oturmak için halk gösterilerini bir baskı aracı olarak kullanma çağrısında bulunurken, 2015'te ordu komutanı Jean Kahveci'yi tehdit ederken kullandığı ünlü ifade şuydu:

Orduyu bizimle karşı karşıya getirmemeye dikkat et.

Mişel Avn, 1980'lerden bu yana iktidara gelme planını "Çözüm ordudadır" sloganı üzerine kurdu.

Hiçbir modern devletin dirilişinde asla doğru olmayan bu slogana Lübnanlıların büyük bir kesimi inandı. Bukonuda çok çarpıcı bir örnek var.

General Joseph Avn, tüm Avnist yanılgıları kınayan gösterileri bastırmadığı için büyük bir yanlışa düştü.

10 Ocak'ta General Joseph Avn'un görev süresi, yasal emeklilik yaşına ulaşmasının ardından sona erecek.

Cumhurbaşkanlığı koltuğunun boş olması ve devlet kurumlarındaki yaygın boşluk göz önüne alındığında, görev süresinin bir yıl daha uzatılması konusunda halkta ve siyasette bir fikir birliği var.

oğu siyasi güç, Joseph Avn'un ordu kurumunu ve onun ulusal rolünü her partiye karşı önyargısız koruyabildiğini düşünüyor.

Yaşadığı maddi sıkıntılara ve tüm zorluklara rağmen ordu dimdik ayakta kaldı.

Bu istisnai durumlarda orduyu desteklemek konusunda uluslararası bir fikir birliği var, ancak halk ve onu destekleyen ülkeler bir tarafta, Avnist hareket ise başka bir tarafta yer alıyor.

Joseph Avn'ın görevden alınmasında iki nedenden dolayı ısrar var:

Birincisi, itaat etmediği için onun disipline alınması, ikincisi ise ordunun komutasında kalmasının cumhubaşkanlığına ulaşma şansını artırması.

Peki ordunun liderliğinde bunu hazmedemeyen hareket, cumhurbaşkanlığında nasıl sindirecek?

Siyasi güçler Parlamento oturumuyla Joseph Avn'ın görev süresini uzatmaya çalışırken, Avnist Hareket devletin nihai çöküşünü önleyen tek ulusal kurumla ilişkisinin sonuna geliyor.

Avnistler'in iktidara gelmesi için çözümün ordu olduğu açıktı. İktidara dönüşlerine engel teşkil ediyorsa da "sorun ordudur".

2019'daki 17 Ekim gösterilerinin ortasında, Başkan Mişel Avn halkın öfkesi karşısında kendini savunmaya çalışarak bir televizyon röportajı yaptı ki bu kendisi için büyük bir talihsizlikti.

Bir soruya yanıt olarak Lübnan halkını bir cumhurbaşkanının atması tuhaf olacak bir adım atmaya çağırdı.

Tarihte bugün yaşananlara benzer bir şey görmediğini ifade ederek şu soruyu sordu:

Lidersiz devrim olur mu?

Göstericileri iktidara ulaşamayacakları konusunda ikns etmeye çalışan ve ülkede dürüst insanlar bulamazlarsa "gitsinler ve göç etsinler" tehdidinde bulunan Avn, Ödipal trajedinin talihsiz sonucuna böylece varmış oldu.

Independent Arabia - Independent Türkçe



Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

TT

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

İsrail ordusu bugün, aynı bölgede Hamas'a ait üç kilometreden uzun büyük bir tünelin imha edildiğini duyurduktan bir gün sonra, kuvvetlerinin “Majin Oz” adı verilen yeni bir eksenin açılışını tamamladığını açıklayarak Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri, özellikle de Han Yunus sakinlerini şaşırttı.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, “188. Tugay ve Golani Tugayı güçleri Han Yunus'un doğusu ve batısını ayıran Majin Oz ekseninin açılışını tamamladı. Eksen yaklaşık 15 kilometrelik bir mesafe boyunca uzanıyor.”

Yeni “Majin Oz” ekseni Han Yunus'un doğusunu batıdan ayıracak ve Han Yunus'un Refah'tan ayrılmasını “Morag” ekseniyle de devam ettirecek.

Resim  İsrail ordusu tarafından yayınlanan, soldan sağa çapraz olarak uzanan ve Morag ekseni ile bir noktada kesişen Magen Oz ekseninin görüntüsü

Han Yunus bölgesindeki son hamleler, İsrail'in “insani şehir” olduğunu iddia ettiği ve Refah'taki (Gazze Şeridi'nin güneyi ve Han Yunus) yüz binlerce Gazzeli’nin bir çadır alanına tıkıştırılmasına yol açacak planla aynı zamana denk geliyor.

İsrail ordusuna göre bu yeni eksen, Hamas üzerindeki “baskının” ve Han Yunus Tugayı'na karşı yürütülen savaşın çözümünün merkezi bir parçası.

Bir parçalama politikası

Ancak İsrail, Gazze'yi parçalamak ve Doha'da devam eden dolaylı müzakerelerde İsrail'in Şerit'ten tamamen çekilmesinde ısrar eden Hamas üzerinde baskı kurmak için tesadüfi coğrafi eksenler dayatma politikası izliyor.

Gazze'deki saha kaynakları Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, "Yeni eksen İsrail'in kontrolü altındaki birçok bölgeyi kapsıyor: Kizan en-Neccar, Curti el-Lut, Şeyh Nasır, Mean, Menara, Huza'a, Absan, al-Kara'a ve Beni Suheyla." Kaynaklar, “bu bölgenin, herhangi bir Filistinlinin sınıra yaklaşmasını önlemek için sınırdan 2 kilometreden daha uzağa ulaşan geniş tampon bölgeler oluşturmayı amaçladığını,

bunun da Han Yunus'un doğu bölgesinde yaşayan yüz binlerce kişinin İsrail güçlerinin orada kalması halinde, evlerine dönmesini engellemek anlamına geldiğini” belirtti.

İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre yeni “Magen Oz” ekseninin ilan edilmesiyle Hamas üzerinde daha fazla baskı kurulması amaçlanıyor.

İsrail, Refah'ı Han Yunus'tan ayıran Morag ekseninden çekilmemekte ısrar ederken, İbrani medyasının Refah'ın yaklaşık 2 kilometreye kadar olan bazı bölümlerinde askeri kontrolü sürdürmesi koşuluyla “eksenden çekilmek için müzakerelerde esneklik önerdiği” yönündeki haberleri Hamas reddediyor. Hamas, tamamen çekilene kadar kademeli bir çekilme için harita ve belirli tarihler konusunda ısrar ediyor.

Hamas, özellikle geçtiğimiz ocak ayında gerçekleşen ateşkes sırasında İsrail ordusu tarafından kurulan Netzarim ekseninin (Gazze Şehri'nin güneyinde, Gazze Şeridi'nin kuzeyini merkezinden ve güneyinden ayıran) büyük bir kısmı ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde geçici olarak kurulan eksenlerin bir kısmını ortadan kaldırmayı başardıktan sonra, kademeli geri çekilme ve bu yeni eksenlerin ortadan kaldırılması taleplerinde ısrarcı görünüyor.

Büyük Tünel Yıkıldı

Bu arada İsrail ordusu dün, iki aydan uzun bir süre önce Han Yunus'ta yapılan operasyonlar sırasında keşfedilen büyük bir Hamas tünelini yıktığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, güçlerinin "merkezi bir yeraltı yolunda bulunan tüneli keşfettiğini ve tamamen yok ettiğini" belirterek, tünelin "yaklaşık 3,5 kilometre uzunluğunda olduğunu ve içinde birkaç sığınak bulunduğu" kaydedildi.

Şarku'l Avsat'a konuşan Filistinli saha kaynaklarına göre “bu tünel Hamas'ın askeri kolu olan El Kassam Tugaylarına ait en uzun tünellerden biri ve tünelden birçok tünel ve açılım bulunuyor, savunma tünelleri, komuta ve kontrol için kullanılan tüneller var.”

“Tünelin Mean, Al-Menara ve Han Yunus'un güneydoğusundaki diğer bölgelerde yer aldığını” belirten kaynaklar, “tünelin Kassam Tugayları savaşçıları için savaş düğümleri içerdiğine ve bu tüneli gerek bu bölgelerde gerekse büyük tünelin açıldığı yakın bölgelerde İsrail güçleriyle savaşmak için kullandıklarına” işaret etti.

Kaynaklar, son birkaç haftalarda bu bölgelerde çok sayıda operasyon gerçekleştirildiğini ve İsrail araçlarının patlayıcı düzenekler ve tanksavar füzeleriyle hedef alındığını belirtti.

Kaynaklar, savaşın belirli bir döneminde, büyük tünelin içinde, saha komutanlarının İsrail güçlerine karşı muharebeleri yönettiği, bu güçlerin hareketlerinin izlendiği ve onlara karşı saldırı planlamak için hareketlerinin belgelendiği komuta ve kontrol için özel tüneller bulunduğuna dikkat çekti.

rtgy6u
Gazze tünelinin içindeki bir İsrail askeri, Kasım 2023 (Reuters)

İsrail güçleri, savaşın başlangıcında ve Netzarim ekseninin kontrolünde duyurulduğu gibi, bazıları 2 ve 3 kilometre uzunluğa ulaşan, bazıları Gazze Şeridi'nin kuzeyi ile merkezini birbirine bağlayan ve araçların geçtiği çeşitli büyüklükteki tünellerin imha edildiğini sık sık duyurdu.

İsrail güçleri Gazze Şeridi'nde 20 aydan fazla bir süredir faaliyet göstermelerine, Hamas'ın kabiliyetlerini önemli ölçüde yok etmeyi başardıklarını iddia etmelerine rağmen, Han Yunus örneğinde olduğu gibi girdikleri bölgelere her yeniden girişlerinde daha fazla tünel ortaya çıkarmakta ve bunları yok etmek için çalışmaktadırlar. Saha kaynakları İsrail ordusunun daha önce bu bölgede en az bir kez, bazı bölgelerde ise iki kez operasyon düzenlediğini vurguluyor.