Gazzelilerin tek umudu yağmurun yağması... UNRWA: Suya erişim, ölüm kalım meselesi haline geldi

Gazze öyle bir su sıkıntısıyla karşı karşıya ki, suyun temini bir ölüm kalım meselesi haline geldi

(Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
(Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
TT

Gazzelilerin tek umudu yağmurun yağması... UNRWA: Suya erişim, ölüm kalım meselesi haline geldi

(Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
(Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)

Gazze Şeridi'nin en güneyinde yer alan Refah şehrinde bir mülteci barınağında yaşayan Fadi, yağmur yağar yağmaz çadırına koştu.

İçmek ve yemek pişirmek için kullanacağı miktarda suyu toplamak için plastik bir kova getirdi ve onu açık bir yere koydu.

Uzaktan yağan yağmuru izleyen Fadi, su damlalarının büyük olup olmadığını kontrol etmek için gözünü yağmur damlalarından ayırmıyordu.

Bulutlardan düşen suyun gücü ve bereketi arttıkça seviniyordu, çünkü bu onun susuzluğunu gidermenin tek yoluydu.

Küçük bir kaseden yudumladı

Tatlı su sıkıntısının büyük bir susuzluk derecesine varması üzerine içi boş küçük bir kap getirip kovanın yanına koyan Fadi, içi suyla dolana kadar beklemeye başladı.

Genç Fadi, "Tekrar Refah'a sürgün edildiğimde aşırı bir kalabalıkla karşılaştım ve bu da bizi temiz içme suyuna erişimden mahrum bıraktı" dedi.

Küçük kasenin suyla dolması için birkaç dakika geçmesi üzerine Fadi, sohbeti yarıda keserek ona doğru koştu, iki eliyle taşıyarak bitene kadar ondan içti.

Plastik kasede biriken yağmur suyundan çocuklarına su vermek istediği için defalarca açık alana koydu.

İki gün önce Gazze Şeridi'nde hava değişikliği yaşandı ve bunun sonucunda Gazze Şeridi'nin tüm kuzey ve güney illerine şiddetli yağmur yağdı.

Ve yağmur, 3 saatten fazla bir süre aralıksız yağmaya devam etti.

Bu, kış mevsiminin başlamasından bu yana görülen en uzun yağış dönemi.

Gökyüzünün bulutlanmasıyla birlikte yerinden edilen vatandaşlar umutlandı.

Geçen haftalarda yağan yağmur, temiz ve tatlı su içemeyen Refah ilindeki kimi insanlara bir miktar tatlı su sağladı.

Kirli su içiyor

Yağmur yağdığı gece, duruncaya kadar uyumamaya karar verdiğini anlatan Genç Fadi, "Su toplamak için kaplar yerleştirdim. Sonunda kendimi çadırımın içinde sakladığım 5 plastik şişe kış suyuyla buldum. Bunları günlük olarak minimum ve israf etmeden kullanacağım" dedi.

Fadi, sözlerine şöyle devam etti:

Temiz içme suyundan mahrumum. Bu ayın başında Refah iline geldiğimden beri kirli tuzlu su içiyorum ve yakın zamanda yağmurdan topladığım su dışında bir kez bile tatlı suyun tadına bakmadım. Tuzlu suyu bulmakta bile zorluk çekiyorum ve onu elde etmek için çabalıyorum. Su satan bir istasyona ulaşmak için her gün dört kilometre yürüyorum ve biraz su almak için uzun bir kuyrukta beş saatten fazla sıramı bekliyorum. Bazen günde 10-20 litre tuzlu su alıyorum ve tuzlu olmasına rağmen içiyoruz. Çoğu zaman sırama ulaşamıyorum. Çünkü bekleyenlerin yoğunluğundan dolayı su hızla tükeniyor ve ailemin yanına susuz dönüyorum.

Gazze öyle bir su sıkıntısıyla karşı karşıya ki, suyun temini bir ölüm kalım meselesi haline geldi (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
Gazze öyle bir su sıkıntısıyla karşı karşıya ki, suyun temini bir ölüm kalım meselesi haline geldi (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)

Yağmur suyunun kullanımı

Amerika'daki Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nin tavsiyesine göre, içme amacıyla toplanan yağmur suyunun düzenli olarak filtrelenmesi, dezenfekte edilmesi ve test edilmesi gerektiğinden, yerinden edilen insanların yağmur suyunu hiçbir arıtma maddesi olmadan içmesi büyük risk taşıyor.

Bunu etkili bir şekilde uygulama imkanı yoksa bahçe işleri, çamaşır yıkama veya banyo amaçlı kullanılması tavsiye ediliyor.

Ancak yerinden edilenlerin büyük çoğunluğu bu tavsiyelere kulak asmayarak yağmur suyunu toplayıp sadece içmiyor, aynı zamanda bunun kendilerinin mahrum kaldıkları bir nimet olduğunu, tehlikelerinin sivillere merhamet etmeyen İsrail'in aralıksız bombalamasından daha ciddi olmayacağını belirtiyor. 

Su kıtlığı

Fadi gibi Kerim de bazı oluklardan akan yağmur sularını toplayıp şişelere koydu ancak bunu temizlik ve yıkama amaçlı kullanacağını belirtti.

Eymen, ailesinin barındığı çadırın üzerinde biriken yağmur suyunu boşaltıp, daha sonra kullanmak üzere kaplarda sakladı.

Su sıkıntısı nedeniyle haftalardır duş almadığı için onu ısıtacağını ve ardından onunla duş alacağını söyledi.

Aslına bakılırsa, Refah şehrinde yerinden edilmiş insanlar ciddi bir su kaynağı kıtlığından mustarip ve bu durum tüm Gazze sakinlerini kapsıyor, çünkü yakıtın bitmesi nedeniyle su arıtma tesislerinin kısmen durması ve yer altı kuyularının sahiplerinin elektrik krizi nedeniyle bunları çalıştıramaması nedeniyle Gazze Şeridi'nin ihtiyacını karşılayacak yeterli miktarda su mevcut değil.

Su ölüm kalım meselesi haline geldi

Gazze Belediyesi, savaşın başladığı 7 Ekim'den bu yana yalnızca 1,2 milyon bardak su pompaladığını, bu miktarın tüm nüfusun ihtiyacını karşılamaya yetmediğini, savaştan önce ise her ay 3 milyon bardak su pompaladığını aktardı.

Dünya Sağlık Örgütü sözcüsü Margaret Harris şu sözlerle uyarıda bulundu:

İnsanlar tek bir bölgede sıkışıp kalmış durumda ve Gazze'de altyapı büyük ölçüde hasar gördüğü için temiz su sıkıntısı yaşanıyor.

UNRWA Genel Komiseri Philippe Lazzarini de konuya şöyle dikkat çekti:

Gazze Şeridi'nde iki milyondan fazla insanın hayati tehlike oluşturan su kıtlığı riskiyle karşı karşıyadır. Su bir ölüm kalım meselesi haline geldi. Su istasyonu ve kamu su şebekeleri çalışmayı durdurduktan sonra Gazze Şeridi'nde temiz su tükeniyor.

Independent Arabia - Independent Türkçe



Hizbullah'ın askeri cephaneliği, Güney Lübnan'dan çekilmesiyle birlikte azalıyor

Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında Hizbullah mensupları (Arşiv – AP)
Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında Hizbullah mensupları (Arşiv – AP)
TT

Hizbullah'ın askeri cephaneliği, Güney Lübnan'dan çekilmesiyle birlikte azalıyor

Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında Hizbullah mensupları (Arşiv – AP)
Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında Hizbullah mensupları (Arşiv – AP)

Lübnan hükümetinin önümüzdeki salı günü ‘silahların devletin elinde toplanmasını’ onaylamak için yaptığı çağrı, uzmanların, Ekim 2023 ile Kasım 2024 arasında İsrail ile yaşanan savaşın yanı sıra İsrail'in sürekli saldırıları ve Güney Litani bölgesindeki Hizbullah tesislerinin yıkılması nedeniyle aşındığını söylediği Hizbullah’a ait askeri cephanelik hakkında sorular gündeme getirdi.

Lübnan hükümeti, Hizbullah'ın Litani Nehri'nin güneyindeki askeri mevzilerinin çoğundan çekildiğini, tesislerinin ve fırlatma merkezlerinin yüzde 90'ından fazlasının yoğun İsrail saldırılarına maruz kaldığını ve Lübnan ordusunun diğer tesisleri de yıktığını söylüyor. Bu arada Hizbullah, askeri yeteneklerini tanıtmaya ve gerektiğinde savaşı genişletme tehdidinde bulunmaya devam ediyor.

Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında roketatarların önünde duran Hizbullah mensupları (AP)Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında roketatarların önünde duran Hizbullah mensupları (AP)

Şarku’l Avsat’a konuşan askeri uzmanlar, bu söylemin arkasında ‘Hizbullah’ın muharebe yapısındaki derin boşlukların ortaya çıktığına’ inanıyor. Uzmanlar, ‘Hizbullah'ın lojistik avantajlarını kaybettiği ve stratejik derinliğinin zedelendiği, İsrail'in gözetleme kabiliyetlerinin ise eşi benzeri görülmemiş seviyelere ulaştığı’ konusunda hemfikir.

Saha gerilemesine rağmen Hizbullah, İsrail'in derinlerine ulaşabilecek orta ve uzun menzilli füzelere sahip olduğunu vurgulamaya devam ediyor. Ancak saha gelişmeleri ciddi şüpheler uyandırıyor: Bu cephanelik halen etkili mi? Hava kontrolünün sıkı olduğu bir ortamda kullanılabilir mi?

Açıkta bulunan ve etkisiz hale getirilebilen füzeler

Uzmanların değerlendirmesine göre, bu füzeler fiilen hizmet dışı kalmış durumda. Emekli Tuğgeneral Halil el-Halu, ‘Hizbullah’ın kışkırtıcı söyleminin operasyonel kapasitesindeki büyük gerilemeyi gösterdiğini’ düşünüyor. Şarku’l Avsat’a konuşan el-Halu, “Bu tür füzeler, zaman ayarlı ekipmanlar ve sabit veya yarı sabit platformlar gerektirir; bu da onları İsrail hava gözetleme sistemleri için kolay hedefler haline getirir” dedi.

İsrail teknolojisinin üstünlüğü

El-Halu sözlerini şöyle sürdürdü: “Güney Lübnan artık fırlatma için güvenli bir ortam değil ve Bekaa Vadisi’nin kuzeyi de hassas vuruşlar aldı. Dolayısıyla, bu silahın ciddi bir saldırı görevi yerine getiremeyeceği kesinleşmiştir. Bu füzelerin bir kısmı kalmış olsa bile, yoğun hava gözetimi altında çalıştırılması, anında tespit edilmeden veya önleyici bir saldırıya maruz kalmadan ateşlenmesi imkânsız.”

İsrail hava savunma sistemi, Ağustos 2024'te İsrail'in kuzeyinde Hizbullah'a ait bir insansız hava aracını (İHA) etkisiz hale getirdi. (AFP)İsrail hava savunma sistemi, Ağustos 2024'te İsrail'in kuzeyinde Hizbullah'a ait bir insansız hava aracını (İHA) etkisiz hale getirdi. (AFP)

‘Tel Aviv'in insansız hava araçları (İHA), uydular ve biyometrik sensörlere dayanan, görsel ve termal sinyalleri analiz edebilen yapay zekâ sistemleriyle desteklenen üstün bir gözetim ağı geliştirdiğini’ belirten el-Halu, “Bu ağ, herhangi bir füze hareketi, fırlatıcıların nakliyesi veya platformların donatılması gibi adımları riskli hale getiriyor” dedi.

El-Halu, “İsrail, Demir Kubbe ile birlikte lazerle önleme teknolojilerini kullanmaya başladı. Bu da Hizbullah'ın kalan füze kapasitesinin etkinliğini azaltıyor ve silahlarını caydırıcı olmaktan çok bir yük haline getiriyor” ifadelerini kullandı.

Suriye artık güvenli bir geçit değil

Emekli Tuğgeneral Nizar Abdulkadir, Hizbullah'ın askeri gerçekliğini inkâr ettiğini ve uzun menzilli füze fırlatma tehditlerinin sahadaki gerçekliği yansıtmadığını vurguladı.

Abdulkadir, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte şunları söyledi: “Hizbullah’ın füzelerini fırlatmak için Litani'nin güneyinde konuşlanmasına gerek olmadığını düşünüyordum. Bekaa'ya yönelik İsrail saldırıları bu yeteneğin ciddi şekilde kısıtlı olduğunu kanıtladı. Artık füzelerini açığa çıkmadan veya hedef alınmadan fırlatma esnekliği kalmadı.”

İsrail ordusu, kasım ayında Lübnan'ın güneyinde Hizbullah'a ait tanksavar füzeler de dahil olmak üzere pek çok mühimmat ele geçirdi. (AP)İsrail ordusu, kasım ayında Lübnan'ın güneyinde Hizbullah'a ait tanksavar füzeler de dahil olmak üzere pek çok mühimmat ele geçirdi. (AP)

Abdulkadir, “Suriye üzerinden kaçakçılık yolları felç oldu, kara geçişleri ve deniz limanları sıkı denetim altına alındı. Bu da füzelerin veya bunların üretim ekipmanlarının İsrail saldırılarına maruz kalmadan ülkeye sokulmasını neredeyse imkânsız hale getiriyor” şeklinde konuştu.

Abdulkadir, Hizbullah'ın bugün ağır silahlarına sarılmasının ‘askeri yararından değil, siyasi sembolizminden kaynaklandığını’ düşünüyor ve “Cephaneliğin geri kalanı askeri amaçlarla kullanılmıyor, iç ve dış baskı aracı olarak kullanılıyor” diyor.

Cephanelikten geriye ne kaldı?

Birkaç gün önce İsrail Kuzey Komutanlığı'ndan gelen bir açıklama da dahil olmak üzere, birbiriyle kesişen askeri tahminler, füze cephaneliğinden geriye kalanların son savaşın patlak vermesinden önceki boyutunun yüzde 30'unu geçmediğini gösteriyor.

El-Halu, “Hizbullah artık herhangi bir saldırıyı püskürtmeyi amaçlayan yerel bir strateji kapsamında, önleyici saldırılar gerçekleştirmek yerine, hafif taşınabilir silahlar ve savunma zırhlarına karşı silahlar kullanıyor” dedi.

Caydırıcılıktan yük haline

Hizbullah’ın medyadaki söylemi değişmemiş olsa da güç dengeleri değişti. El-Halu ve Abdulkadir’e göre ‘on yıl önce Tel Aviv'i tehdit eden füze, bugün yapay zekanın merceği altında.’

Bu bağlamda el-Halu şu ifadeleri kullandı: “Hizbullah’ın Litani Nehri'nin güneyinden çekilme ve Lübnan'ın iç kesimlerinde askerî açıdan açık hale gelmesiyle birlikte saldırı başlatma kabiliyeti azaldı. Uzun menzilli füzeleri, artık bir enkaz gibidir. Ağır caydırıcı silahlara duyulan güven ise eskisi gibi bir güç kartı olmaktan çıkıp siyasi ve askeri bir yük haline geldi.”