Mısır’daki cumhurbaşkanlığı seçimleri Vefd Partisi’ndeki krizi şiddetlendirdi

Yemame, Mısır’daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy verme sürecinde destekçilerine el sallıyor (EPA)
Yemame, Mısır’daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy verme sürecinde destekçilerine el sallıyor (EPA)
TT

Mısır’daki cumhurbaşkanlığı seçimleri Vefd Partisi’ndeki krizi şiddetlendirdi

Yemame, Mısır’daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy verme sürecinde destekçilerine el sallıyor (EPA)
Yemame, Mısır’daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy verme sürecinde destekçilerine el sallıyor (EPA)

Resmi sonuçları bugün açıklanması beklenen Mısır cumhurbaşkanlığı seçimleri, ilk belirtilerde Vefd Partisi Genel Başkanı Abdussened Yemame’nin yetersiz oy aldığının görülmesinin ardından, parti içinde yaşanan krizi daha da derinleştirdi.

Parti, Genel Başkan ile bazı liderler arasındaki vizyon farklılığı nedeniyle aylardır iç tartışmalara tanık oluyordu.

Vefd Partisi, 1919’da ünlü aktivist Saad Zaghloul tarafından kurulan Mısır’ın en eski partisi.

Bazı parti liderleri ve üyeleri, seçimler sırasındaki siyasi performansına yönelik itirazlar nedeniyle Yemame’yi görevinden istifa etmeye çağırıyor.

Mısır Sosyal Demokrat Partisi Genel Başkanı Ferid Zehran ve Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Hazım Ömer ile Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’ye karşı yarışan Yemame, seçimde yetersiz oy alması halinde istifa etme sözü vermişti.

Partinin üst organının üyesi Fuad Badravi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, partinin ‘tarihine ve popülaritesine uymayan’ aşağılayıcı bir sonuç beklediğini söyledi.

Badravi, “Olanlar nedeniyle parti içinde bir öfke havası var ve bu durum, konuyu yüksek organın liderleri arasında görüşmek üzere acil davet gönderilmesini gerektirdi” dedi.

Yemame, partinin üst kurulunun seçim sonuçlarını görüşmek üzere önümüzdeki Cumartesi toplanacağını duyurdu.

Ancak bu tarih, seçim sonuçlarının ayrıntılı olarak tartışılacağı toplantının önümüzdeki Çarşamba gününe kadar hızlandırılması talebiyle çeliştiği için üst kurulun bazı üyeleri tarafından reddedildi.

Badravi açıklamasında konuya ilişkin ayrıca şu değerlendirmeyi yaptı;

“Yüksek Kurulu acil toplantıya çağırmak, parti liderinin görevden alınmasını talep etmek anlamına gelmiyor, çünkü bu adım erken olacaktır. Bu toplantının amacı, partiyi bu sonuca götüren nedenleri, özellikle parti liderinin adaylık kararını verme sorumluluğu ve Genel Kurul oylarını dinlemeyi ihmal etmesi ışığında tartışmaktır.”

Partinin parlamentodaki temsili son yıllarda azaldı. Partinin şu anda, 596 koltuklu Temsilciler Meclisi’nde 26 milletvekili bulunuyor.

Seçim sistemleri uzmanı Abdulnasır Kandil, partide yaşananların ‘genel başkanın partinin teşkilat kurallarını ihlal etmesinin doğal bir sonucu’ olduğuna inanıyor.

Şarku’l Avsat’a konuşan Kandil, “Yemame, parti içinde büyük muhalefet olmasına rağmen seçimlere aday oldu ve kararını tek taraflı olarak verdi” dedi.

Vefd Partisi Genel Başkanı Yemame, seçim sonucunun kesinleşmediğini vurgulamaya devam etti ve seçim yarışını kazanma şansının büyük olduğunu söyledi.

Kandil, bu ifadelerin, parti üyelerinin büyük bir kesiminde tedirginlik yaratan, sosyal paylaşım sitelerinde ve sokakta alay konusu olan ifadeler olduğunu dile getirdi.

Yemame’nin aldığı sınırlı oyların partinin tarihi liderleri tarafından ‘kabul edilemez’ olduğunun altını çizen Kandil şu ifadelerle devam etti;

“Partinin şu anda yaşadığı durum, Dr. Numan Gumaa’nın, Hüsnü Mübarek’e karşı yarıştığı cumhurbaşkanlığı seçimlerini kötü bir sonuçla kaybettiği 2005 seçimlerinden sonraki duruma benziyor. Bu, atlatılması yaklaşık iki yıl süren bir krizdi ve partideki tarihi liderlerin yardımıyla krizi kontrol altına almayı başardılar.”

Partinin üst organının üyesi Badravi ise şu değerlendirmeyi yaptı;

“Partiyi yöneten tüzük, parti liderinin çoğunluk oyuyla istifası veya görevden alınmasından sonraki adımları belirtir. Tüzük, parti genel başkanlığı seçimlerinin iki ay içinde yapılmasını ve bu süre zarfında partinin genel sekreterinin görevi üstleneceği ve seçim sürecini takip edeceği öngörülür. Bu, uyulduğu takdirde parti açısından hiçbir sıkıntıya yol açmayacak bir yoldur.”

Badravi, partinin seçim sonuçlarını dikkatli bir şekilde inceleyeceğini, ortaya çıkan kusurları incelemek için bunlarla ilgileneceğini ve istişare yapılmadan alınan bireysel kararlarla ilgili geçmişteki hatalardan kaçınan yeni bir vizyona göre bunları gidermeye çalışacağını söyledi.

Vefd Partisi eski Genel Başkanı Seyyid El Badavi de, parti içindeki mevcut krizin ‘aşırı öfke’ noktasına ulaştığını belirtti.

Badavi televizyonda yer alan açıklamasında, genel komitelerin cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sonucuna ilişkin göstergelerinin ardından bu öfkenin daha da arttığına vurgu yaparak, çözümün Yemame’nin istifasında yattığına dikkat çekti.



DEAŞ'lı sanılıp İslam düşmanı çıkan Noel pazarı saldırganı Talib Abdulmuhsin

Saldırıda 9 yaşındaki bir çocuk ve 45, 52, 67 ve 75 yaşlarındaki 4 kadın öldü (AP)
Saldırıda 9 yaşındaki bir çocuk ve 45, 52, 67 ve 75 yaşlarındaki 4 kadın öldü (AP)
TT

DEAŞ'lı sanılıp İslam düşmanı çıkan Noel pazarı saldırganı Talib Abdulmuhsin

Saldırıda 9 yaşındaki bir çocuk ve 45, 52, 67 ve 75 yaşlarındaki 4 kadın öldü (AP)
Saldırıda 9 yaşındaki bir çocuk ve 45, 52, 67 ve 75 yaşlarındaki 4 kadın öldü (AP)

Dünya yeni yıla coşkuyla girmeye hazırlanırken 20 Aralık akşamı Almanya'dan gelen haber pek çok kişiyi üzüntüye boğdu. Ülkenin kuzeydoğusundaki Saksonya-Anhalt eyaletinde yer alan Magdeburg kentinde sivillere saldırılmıştı.

Umutla geleceğe hazırlananların aklına bir anda geçmişin dehşet dolu hatıraları üşüştü. Yine bir Noel pazarı hedef alınmıştı. Bir otomobil sivillerin üzerine sürülmüş ve 200'den fazla kişi yaralanmıştı. Ölenler de vardı. 

Avrupa'daki El Kaide ve DEAŞ saldırılarını iyi hatırlayanların aklına ilk olarak Ortadoğu veya Kuzey Afrika kökenli, Batı'da tutunacak bir dal bulamamış genç bir radikal İslamcının bu eylemi gerçekleştirmiş olması ihtimali geldi. 

Evet saldırgan, Suudi Arabistan'da doğmuş biri çıktı. Ancak 50 yaşındaki bir doktor olması beklenmiyordu. Talib Abdulmuhsin'in sosyal medyada çizdiği İslam karşıtı profil kafaları iyice karıştırdı. 

Elon Musk ve sosyal medya platformu X'te (Twitter) bu profil yok sayılarak radikal sağı besleyen argümanlar ortaya atıldı. Şüphelinin takiye yaptığı öne sürüldü. 

Radikal sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisi de zanlının kendilerine yönelik destek mesajlarını görmezden gelerek bu olayı göçmenlik karşıtı propaganda için kullandı.

Elon Musk, Almanya Başbakanı Olaf Scholz'un "derhal istifa etmesi gerektiğini" savunarak "Yalnızca AfD bu saldırıyı önleyebilirdi" ifadesini kullanan bir paylaşıma destek verdi.

Peki eylemiyle siyasi tartışmalara yol açan Talib Abdulmuhsin gerçekte kim?

Şii ailenin doktor oğlu

1974'te Suudi Arabistan'ın doğusundaki Hüfuf'ta doğdu. Çoğunlukla Şiilerin yaşadığı El-Ahsa bölgesine bağlı kentte yaşayan Abdulmuhsin ailesi de bu mezhepten. 

Talib, 2006'da Almanya'ya gitti. Stralsund kentinde yaşadığı 2011-2016'da uzmanlığını tamamladı. 2016'da mülteci statüsüne kavuştu. 

Alman basını, 2013'te ülke dışındaki eğitiminin tanınmasıyla ilgili bir sorun çıktığında Talib Abdulmuhsin'in tabipler birliğini arayarak tehditler savurduğunu ve 2013'taki Boston Maratonu'na yapılan saldırıyı hatırlattığını aktarıyor. 

Abdulmuhsin'in 2014'te de maddi destek isteyerek intihar tehdidinde bulunduğu bildiriliyor. 

Yetkililer, soruşturmalarında İslami aşırılıkçılık şüphesi yaratmayan Talib Abdulmuhsin'in zararsız olduğunu düşünmüş.

Talib Abdulmuhsin, Mart 2020'den beri Magdeburg'un 40 kilometre güneyindeki Bernburg'daki bir rehabilitasyon kliniğinde psikiyatrist olarak çalışıyordu.  

Bağımlılık sahibi suçlulara odaklanan klinik, saldırı sonrasında Talib Abdulmuhsin hakkında yaptığı açıklamada "Ekim 2024 sonunda beri tatil ve hastalık gerekçeleriyle çalışmıyor" ifadesini kullandı.

fbghtjyukı
Talib Abdulmuhsin olay yerinde kiralık BMW'sinin içinde yakalandı (RAIR Foundation/Reuters)

Şüpheli, 30 bin kişilik bir kasaba olan Bernburg'un merkezinin yakınlarındaki sakin bir sokakta yer alan üç katlı bir apartmanda yaşıyormuş. 

Alman medyası, hastaların Talib'in bozuk Almancasından, iş arkadaşlarınınsa tıp bilgisinden rahatsız olduğunu bildiriyor. 

Dr. Google adını taktıkları şüphelinin zaman zaman yanlış ilaçlar vererek hastaların hayatını tehlikeye attığı da iddialar arasında. 

Amacı neydi?

Yetkililer saldırının gerekçesine dair net bir şey söyleyemiyor. Ellerindeki kayıtların bir radikal İslamcıya işaret etmediğini belirtirlerken İçişleri Bakanı Nancy Faeser, şüphelinin İslamofobisinin apaçık ortada olduğunu bildirdi. 

Magdeburg Savcısı Horst Nopens, "Suudi mültecilere Almanya'nın gösterdiği muameleden rahatsızlık duyduğu için" Talib'in bu saldırıyı gerçekleştirmiş olabileceğini söyledi. 

ZDF kanalı 2015'in başından beri federal yetkililerin Talib Abdulmuhsin'in saldırı hazırlığı sinyali verdiğini bildiğini aktardı.

Ağustosta yaptığı ve "Almanya'nın Suudi mültecilere yönelik işlediği suçlardan" şikayetçi olduğu paylaşımdaki şu ifadeler dikkat çekiyor:

Bir Alman konsolosluğunu patlatmadan ya da Alman vatandaşlarını rastgele katletmeden adalete ulaşmanın bir yolu var mı? Ocak 2019'dan beri barışçıl bir yol arasam da bulamıyorum. Bilen biri varsa bana haber versin.

Yine aynı ay içinde "Almanya bizi öldürmek istiyorsa onları katledip öleceğiz ya da onurumuzla hapse gireceğiz" ifadesini kullanıyor.

Mayısta da "Alman terörizmi adaletle yüzleşecek. Bu yıl yüksek ihtimalle adaleti getirmek isterken öleceğim" demiş. 

Talib Abdulmuhsin dünya medyasının da bildiği biri. "İslam'ı terk eden Suudi Arabistanlıların Avrupa'ya kaçışına yardım eden bir aktivist" olarak BBC'ye dahi konuşmuş. 

Temmuz 2019'da yayımlanan bir belgeselde wearesaudis.net adlı bir site kurarak kendisi gibi ateist olan Suudi Arabistan yurttaşlarına yardım etmeye çalıştığını anlatıyor. 

Günde 10-16 saatini iltica etmek isteyen Suudlara yardım için harcadığını ve kendisine ulaşanların yüzde 90'ının kadın olduğunu söylüyor.

Haziran 2019'da Almanya'nın FAZ gazetesine konuşarak "İyi İslam yoktur" gibi ifadeler kullanmış.

Fransız haber ajansı AFP, 2022'de konuştukları Abdulmuhsin'in "Katı İslami yetiştirme biçimi, Müslümanların özellikle de kadınların tüm sorunlarının sebebi" dediğini aktarıyor.

Frankfurter Rundschau adlı gazeteye verdiği röportajda da dinden çıktığı için ölüm tehditleri aldığını söylüyor.

X hesabı da göçmen karşıtı AfD gibi radikal sağ partileri, Elon Musk'ı ve İsrail'i sevdiğini, Almanya Başbakanı Olaf Scholz'u ise yerdiğini ortaya koyuyor. 

Saldırının hemen sonrasında tutuklanmadan önce yaptığı bir paylaşımda Alman polisinin e-posta adresini ele geçirdiğini öne sürdüğünü söylemiş. 

Almanya Federal Kriminal Dairesi Başkanı Holger Münch, Suudi Arabistan'ın Kasım 2023'te kendilerini uyardığını ancak şüpheliyle ilgili net bir bilgi vermediğini olaydan sonra açıkladı. 

CNN'in Suudi Arabistan'daki kaynaklarından biri, 2007'de radikal görüşlerinden dolayı Abdulmuhsin hakkında Almanya'yı uyardıklarını ve "firari statüsünde" olduğunu belirterek onun iadesini istediklerini söyledi. Almanya, Abdulmuhsin'in Suudi Arabistan'a dönmesi halinde güvende olmayacağını düşünerek bu talebi reddetmiş.

cdfgthy
Otomobilde bulunan vasiyette saldırgan tüm varlığını Kızılhaç'a bağışladığını yazmış (AP)

Bir diğeriyse en az 4 resmi bildirim yaptıklarını aktardı. 

Washington Post'un kaynaklarıysa Abdulmuhsin'in genç kadınları dinden çıkıp Almanya'ya iltica etmek üzere ayarttığı gerekçesiyle Riyad'ın radarına girdiğini söyledi. 

Takiye mi yapıyor?

Talib Abdulmuhsin'in radikal İslamcı örgütlerle bilinen bir bağı yok. Ancak Noel pazarını hedef alarak tam da bu örgütlerin düzenleyebileceği tarzda bir eylem gerçekleştirdi. 

Göçmen karşıtları şüphelinin paylaşımlarının gerçek düşüncelerini yansıtmadığını iddia ediyor. Abdulmuhsin'in "takiye yaptığını", aslında İslam'ı hiçbir zaman terk etmediğini ve hatta Suudi Arabistan adına yurtdışındaki muhalifleri fişlediğini öne sürenler dahi var. 

X'te onbinlerce takipçisi bulunan saldırganın açık açık destek verdiği AfD'nin eş başkanı Alicia Weidel de tüm bu paylaşımları bir kenara atarak pazartesi günü Magdeburg'da bir miting düzenledi. "Güvenli yaşam için değişim" çağrısı yaparken kalabalıklar da "Onları sınır dışı et" sloganları attı. 

Şehirde AfD karşıtı gösteriler düzenleyen protestocular, radikal sağcı partinin olayı "siyasi istismar aracı olarak kullandığını" savunuyor.

Zanlıyı tanıyanlar onun hakkında ne diyor?

Almanya'daki Suudi diyasporasının iyi tanıdığı bir isim olan Abdulmuhsin iltica başvurusunda bulunanlara, özellikle de kadınlara yardımcı olmaya çalışan bir kişi gibi görülüyormuş.

Profesyonel yaşamında birlikte çalıştığı kişilerse, onun kadınlara kötü davrandığını söyleyerek buna inanamıyor. 

Berlin merkezli Avrupa Suudi İnsan Hakları Örgütü'nün hukuk direktörü Taha el Hacı, tüm çabalarına rağmen Abdulmuhsin'in Suudi toplumunda "bir parya" gibi görüldüğünü söylüyor. 

"Kendini çok büyük gören ve psikolojik olarak sorunlu biri. Bu kesinlikle İslami gerekçelerle düzenlenmiş bir saldırı değil" diyor. 

CNN de 2019'da Suudi Arabistan'dan Gürcistan'a kaçan iki kadın hakkında haber hazırlarken Abdulmuhsin'le temasa geçtiklerini bildiriyor. Onunla iletişimde olan CNN çalışanı, önceki aylarda agresif mesajlar ve asılsız iddialarla dolu mesajlar almaya başlayınca onu engellemiş. 

CNN'e gönderilen mesajlarda Atheist Refugee Relief adlı Almanya merkezli insan hakları örgütü de hedef alınmış.

Abdulmuhsin, kadınlara "İltica talebinde bulunurken İslam'ı terk ettiğinizi söyleyin" gibi bir telkinde bulunup bulunmadığını örgütün kendisine sorduğunu belirtmiş. 

Atheist Refugee Relief, sosyal medyada da kendilerini hedef alan Abdulmuhsin'i 2019'da polise şikayet ettiğini ve davanın temyiz aşamasında olduğunu bildiriyor.

Abdulmuhsin'in Suudi Arabistan'dan kaçanların kimliğini kamuyouna duyurarak destek toplamaya çalışması da eleştirilmiş. İltica başvurularının reddedilmesi durumunda Suudi Arabistan'da sıkıntı yaşanacağını belirtenler olmuş. 

zx vfdb
Suudi Arabistan onu insan kaçakçılığı ve terörizmle suçluyordu (AFP)

Council of Ex-Muslims adlı bir başka sivil toplum kuruluşunun başkanı Mina Ahadi, şüpheli için "Yıllardır bizi terörize ediyordu" diyor. Örgütün solcu eğilimlerini eleştirerek onları gizlice İslamcılığı desteklemekle suçluyormuş. 

Kanadalı aktivist Yasmine Mohammed de onu internet üzerinden tanıyanlardan. Olay sonrasında verdiği röportajda Abdulmuhsin'in kendisine "4-5 yıldır saplantılı bir şekilde İngilizce mesajlar gönderdiğini" ve son yıllarda dengesiz sözleri yüzünden ondan uzaklaştığını söylüyor.

Tanıdığı kişilerin Suudi Arabistan'dan kaçmasına yardım ettiğini ve bunlar arasında Rahaf Mohammed'in de olduğunu belirtti. Rahaf Mohammed, Kanada'ya sığındıktan sonra OnlyFans hesabı açarak Türkiye'de de gündem olmuştu. 

Yasmine Mohammed, "narsisist, agresif, sinirli ve talepkar" diye tanımladığı Abdulmuhsin'in takiye yapmadığı görüşünde:

Bence aklı karışmıştı ve şaşkındı. Tartışmalı şeyler söylemeyi seviyordu. Hamas'ı desteklediği bir tweet var ama orada alaycı konuşuyor.  Sahte bir eski Müslüman olduğunu düşündürecek hiçbir şey görmedim. Gerçekten o dinden nefret ediyordu ve ondan kaçanlara yardım etmek istiyordu. Maalesef sonunda Alman halkından da nefret eder oldu. Müslümanların geçmişte yaptığı eylemlerin yöntemini benimseyerek sahte bayrak operasyonu düzenlemiş olabilir.

Kaynaklar: AFP, AP, BBC, CNN, Middle East Forum, N-TV, Reuters, Spiegel, Wall Street Journal, Washington Post