Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy, Arap-Afrika ülkesinde halen başkanlık ve parlamento seçimlerinin yapılmasını engelleyen sorunların en net teşhisini Libyalı yetkililerin ‘koltuklarına yapışması’ olarak gösterdi. Bathiliy, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) “Libya halkının hüsrana uğramasına izin vermeyin” çağrısında bulundu.
BMGK üyelerine Libya'daki durumla ilgili brifing veren Bathiliy, ilk olarak Libya Temsilciler Meclisi'nin başkanlık seçimleriyle ilgili iki yasayı onaylamasına işaret ederek Aralık 2021'deki seçimlerin başarısızlıkla sonuçlanmasından bu yana ilk kez, "Libya'nın artık seçimler için anayasal ve yasal bir çerçevesi var" dedi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre ayrıca sürecin bu önemli başarının üzerine inşa edilmesi çağrısında bulunarak, siyasi olarak tartışmalı konuların ancak Libya'nın ana kurumsal paydaşları arasında siyasi bir çözüm yoluyla çözülebileceğini vurguladı.
Temsilci, geçtiğimiz günlerde, Başkanlık Konseyi Başkanı Muhamed el-Menfi, Temsilciler Meclisi başkanı Akile Salih, Yüksek Devlet Konseyi başkanı Muhammed Takala, Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ve komutanları davet ettiğini belirtti.
Libya Ulusal Ordu Komutanı Halife Hafter’ın söz konusu beş kurumla ya birlikte uzlaşıya varıp siyasi süreci ilerleteceğine ya da bu çıkmazı uzatıp Libya'nın barışçıl seçimler düzenlemesini engelleyeceğine inandığını kaydeden Bathiliy, bu uzun vadeli krizin temelinde aralarındaki rekabet ve güven eksikliğinin yattığı ancak bunun Libyalıların özlemini duyduğu birlikle çeliştiği konusunda uyarıda bulundu.
Bazı Libyalı liderlerin bu çıkmazı devam ettirdiklerini ve yıllardır uzlaşı bekleyen masum Libya halkına bu kadar acı yaşatan bu sürece son verilmesi için kararlılık göstermediklerini ifade eden BM Temsilcisi, seçim yasalarının tek başına uzlaşı için yeterli olmadığını, ilgili kişilerin gerçekten karalı olması gerektiğini vurguladı. Seçim yasalarının gerektirdiği, tüm taraflardan Libya vatandaşları tarafından memnuniyetle karşılanan, ülkeyi seçimlere doğru yönlendirecek birleşik bir hükümetin kurulması çağrısında bulundu. Bathiliy ayrıca, “Doğu ile Batı arasında ateşkes halen devam ederken, her bölgede ara sıra silahlı çatışmalar ve başka güvenlik olayları da kaydedilmeye devam ediyor” ifadelerini kullandı.
BM Temsilcisi sözlerini şöyle sürdürdü:
Beş ana aktörün buluşmasına yönelik ilk adım olarak, tarih, yer ve gündem de dahil olmak üzere ana partilerin toplantı kriterleri üzerinde anlaşmaya varmak üzere hazırlık oturumuna katılacak üç temsilciyi aday göstermelerini istedim.
Kurumsal figürlerin hiçbirinin davetini açıkça reddetmediğini belirterek, katılım için ‘bazı belirgin koşullar’ olduğunu da sözlerine ekledi.
El-Menfi, iyi niyetini ve bu diyaloğu başarıya ulaştırmak için her türlü yolu araştırdığını belirtirken Salih, ulusal birlik hükümetinin ve Dibeybe’nin katılımını reddederken gündemin ‘seçimler için yeni bir hükümet kurmaya odaklanmasını’ şart koştu.
Takala ise seçim yasalarının Temsilciler Meclisi Başkanı tarafından yayınlanan versiyonunu ilk başta reddetmesine rağmen üç temsilcisinin isimlerini sundu. Dibeybe de Ulusal Birlik Hükümeti temsilcilerinin isimlerini sunarak ‘hazır olduğunu’ söyledi. Seçim kanunlarındaki öne çıkan konuları tartışmaya istekli ancak yeni bir hükümetle ilgili her türlü tartışmayı kategorik olarak reddediyor. Hafter ise diyaloga hazır ama Temsilciler Meclisi tarafından atanan hükümeti de dahil ederek ulusal birlik hükümetinin katılımını şart koştu. Bunun yerine, iki hükümetin dışarıda bırakılması durumunda katılımı kabul edecek.
Bathiliy sözlerinin devamınd aşunarı söyledi:
Görev süreleri dolmuş ve ülkeyi kendi emellerinin esiri tutan birkaç siyasi makam sahibi dışında, toplumun her kesiminden Libyalılar, ülkeye liderlik edecek birleşik bir hükümete yönelik güçlü arzularını dile getiriyorlar.
Bathiliy topluluk liderlerine, ileri gelenlere, siyasi partilere, kadın ve gençlik gruplarına, sivil toplum örgütlerine, iş dünyasına, Ortak Askeri Komite'ye (5+5) ve diğer önde gelen askeri ve güvenlik birimlerine vurgu yaparak seçimlerin yapılmasına yönelik, meşru ve birleşik kurumların teşvik edilmesi gerektiğini vurguladı. Yüksek Ulusal Seçim Komisyonu'nun ‘seçim süreci için hazırlıklara başlamaya teknik olarak hazır olduğunu’ kaydeden organlar da ‘barışçıl, kapsamlı ve başarılı seçimlerin yapılmasını sağlamak için tam hazır olduklarını’ bildirdi.
BM Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy, ulusal ruh halinin yeni bir siyasi anlaşmaya varmaya ve Libya için daha parlak bir gelecek için önlem almaya hazır olduklarını belirttiği açıklamasında ‘Libya halkını hayal kırıklığına uğratmak ve bölgeyi daha fazla kaos riskine maruz bırakmak için koltuklarına yapışan bir grup isteksiz yetkiliye izin verilmemesi’ çağrısı yaptı.
İsrail'in hamlesinin ardından cuma günü Somali hükümetinin toplantısı (SONNA)