Suriye-Ürdün sınırındaki uyuşturucu ağlarında yeni taktik: Güç kullanarak kaçakçılık

Şarku'l Avsat'a konuşan kaynak: Kaçakçıların hedef alınmasına rağmen bu gruplar yenileniyor

Suriye sınırında devriye gezen Ürdün ordusu (AFP)
Suriye sınırında devriye gezen Ürdün ordusu (AFP)
TT

Suriye-Ürdün sınırındaki uyuşturucu ağlarında yeni taktik: Güç kullanarak kaçakçılık

Suriye sınırında devriye gezen Ürdün ordusu (AFP)
Suriye sınırında devriye gezen Ürdün ordusu (AFP)

Suriye'nin güneyindeki kaçakçılık ağları, Ürdün'e yönelik projelerini hayata geçirmek için yeni taktikler geliştiriyor. Artık uyuşturucu ve silah kaçakçılığıyla yetinmeyen kaçakçılık ağları, operasyonlarını güç kullanarak yürütmek amacıyla Ürdün sınır muhafız güçleriyle şiddetli çatışmalara giriyor.

Ürdün Silahlı Kuvvetleri Genel Komutanlığı'ndan resmi bir askeri kaynak dün yaptığı açıklamada, “Son birkaç günde bu operasyonların sayısında artışa tanık olduk. Bunların sızıntı ve kaçakçılık girişimlerinden, sınır muhafız güçlerini hedef alarak sınırı zorla geçme amaçlı silahlı çatışmalara dönüştüğüne şahitlik ettik” ifadelerini kullandı.

Ürdün sınırı yakınlarındaki Suriye kasabalarında yaşayan bir şahıs, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, kışın gelmesiyle hava şartlarının değişmesi ve sisli havaların kaçakçılık döneminin başlangıcı olduğunu söyledi.

reg
Dera'nın doğusundaki Busra eş-Şam'da Hmeymim Hava Üssü tarafından desteklenen 8. Tugay'daki yerleşim gruplarına yönelik askeri kurs (Horan Free Media)

Suriye-Ürdün sınır bölgeleri her gece kaçakçılık ağları ile Ürdün sınır muhafız güçleri arasında şiddetli çatışmalara sahne oluyor.

Sisten faydalanılıyor

Dera'daki yerleşim gruplarından askeri komutan, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, son dönemde Suriye-Ürdün sınırında kaçakçılık operasyonlarının arttığını söyledi. Geçtiğimiz günlerde Rus Hmeymim Hava Üssü’nün desteklediği 8. Tugay’ın uyuşturucu ticareti ve kaçakçılık yapan gruplara karşı gerçekleştirdiği askeri operasyonlara katıldığını belirten komutan, görüş mesafesini engelleyen yoğun sisin yaşandığı bu dönemde kaçakçıların güney bölgesindeki hava koşullarından yararlandığını ifade etti.

Yaz aylarında kaçakçılık operasyonlarında bir durgunluğun yaşandığını belirten komutan, kaçakçıların bölgeden mümkün olan en fazla miktarda uyuşturucuyu toplamak, gençleri çekmek ve onları kış aylarındaki kaçakçılık operasyonlarına hazırlamak için bu durgunluktan yararlandığını söylüyor.

thyj
Geçtiğimiz ay Suriye'den gelerek uyuşturucu taşıyan bir insansız hava aracı, Ürdün ordusu tarafından düşürüldü (Reuters)

Kaçakçılık şebekelerinin Suriye'nin sınır bölgelerinde yeni planlarla faaliyet gösterdiği görülüyor. Nitekim en büyük uyuşturucu kaçakçılarınsan biri olan Meri er-Ramsan, Mayıs ayında Suvayda'nın güneyindeki eş-Şaab köyünde evini hedef alan bir hava saldırısında öldürülmüştü. Raci Felhut Suvayda'da ortadan kaybolmuş, Dera’da çok sayıda uyuşturucu satıcısı ve taciri etkisiz hale getirilmişti.

Küçük tüccarlar hedef alınıyor

Bu tür grupların yenileneceğini dile getiren komutan, bazı sınır köylerinin tanık olduğu güvenlik operasyonlarına rağmen kaçakçılık sevkiyatlarının bölgeden Ürdün'e doğru devam ettiğini belirtti. Zirâ güney bölgesine yönelik uyuşturucu tedariki hususunda ana merkezlerin ve esas kişilerin hedef alınmadığını, aksine kendi deyimiyle ‘küçük tüccarların’ hedeflendiğini ifade etti. Bölgedeki güvenlik kaosunun yanı sıra ekonomi ve yaşam koşulları kötüleşirken bu kişilerin yerini kolayca başkalarının alabileceğine değindi.

Deraa'daki yerleşim gruplarından önde gelen kaynak, Suriye'deki merkezi uyuşturucu kaçakçılığı ağlarının projelerini gerçekleştirmek için güney bölgelerde, özellikle Ürdün sınırına yakın bölgelerde kendilerine ideal ortamı bulduğuna dikkati çekti.

Ürdün'de sınır muhafız güçleriyle çatışma noktalarına yakın olan sınır bölgeleri, nüfusu 5 bin kişiyi aşmayan uzak bölgeler niteliğinde. Kaçakçılık ağları, Ürdün sınırına yakınlığı ve Ürdün'e su yolları ile bağlanan coğrafi yapısı nedeniyle bu bölgelerden yararlanıyor. Dera'nın batısındaki Harb eş-Şahm’dan Suveyda’nın doğusundaki el-Hammed'e kadar uzanan geniş düzlükler iki ülkenin sınırlarını birbirine bağlıyor.

5j7k
Şam'ın güneyinde Seyyide Zeyneb'i tarif eden yol işareti

Suriye'nin güney bölgelerinde bozulan güvenlik ve ekonomik koşullar, işbirlikçilerin kazanılmasına, uyuşturucu toplama alanlarına dönüştürülmesine yardımcı oldu. Oradaki gençlerden 30 yaşını aşmamış kişileri kullanan kaçakçılık çeteleri, bu gençleri mali gerekçelerle kaçakçılık operasyonlarına çekerek sınır ötesi kaçakçılık operasyonları düzenliyor. Uyuşturucu taşıma ve kaçakçılık operasyonuna dahil olan herkes, sınırda belirli bir noktaya teslim edildikten sonra yükün büyüklüğüne ve işin mahiyetine göre bin ila 3 bin ABD doları arasında değişen ücretler alıyor.

Seyyide Zeyneb'ten başlayan ağlar

Dera veya Suveyda'daki yerel silahlı gruplar uyuşturucu satıcıları ve tacirleriyle savaşmaya çalışsa da bu durum onların tüm alanları kontrol etme konusundaki sınırlı yeteneklerini aşıyor. Uyuşturucu kaçakçıları ve tacirleriyle mücadeleye yönelik son operasyon hususunda geçtiğimiz perşembe günü Suveyda Valiliği'ndeki Onurlu Adamlar Hareketi, gruplarından birinin oldukça tehlikeli bir satıcıyı tutukladığını, telefonunda deliller bulunan şahsın geniş bir ağ içinde uyuşturucu maddelerin teşviki ve ticaretine karıştığını itiraf ettiğini duyurdu.

Şam yakınlarındaki Seyyide Zeyneb bölgesinden (Hizbullah ve İran yanlısı milislerin kontrolündeki bölgeler) başlayarak Suriye-Ürdün sınırına ulaşan bu ağ, topluluk üyeleri arasında yerel teşvike ve yasa dışı sınır ötesi ticarete destek veriyor. Toplumun emniyetine yönelik tehdit nedeniyle alarm verilmesi gereken bu alanda, emniyet ve resmi makamlar arasında, dosyanın tehlikeli derecede ağırlaşmasına katkı sağlayan danışıklı dövüş bulunuyor.



Gazze ile Mısır arasındaki Refah Sınır Kapısı hakkında 5 önemli nokta

Gıda maddeleri yüklü bir tır, sınırın Mısır tarafında, İsrail'in Refah Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriş izni vermesini bekliyor, 27 Temmuz 2025. (AFP)
Gıda maddeleri yüklü bir tır, sınırın Mısır tarafında, İsrail'in Refah Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriş izni vermesini bekliyor, 27 Temmuz 2025. (AFP)
TT

Gazze ile Mısır arasındaki Refah Sınır Kapısı hakkında 5 önemli nokta

Gıda maddeleri yüklü bir tır, sınırın Mısır tarafında, İsrail'in Refah Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriş izni vermesini bekliyor, 27 Temmuz 2025. (AFP)
Gıda maddeleri yüklü bir tır, sınırın Mısır tarafında, İsrail'in Refah Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriş izni vermesini bekliyor, 27 Temmuz 2025. (AFP)

Mısır, Katar ve altı ülke daha dün yaptıkları açıklamada, İsrail’in Refah Sınır Kapısı’nı yalnızca tek yönlü olarak açma ve Gazze sakinlerinin sadece Mısır’a geçişine izin verme niyetiyle ilgili endişelerini dile getirdi.

Filistin Topraklarındaki Hükümet Aktivitelerini Koordinasyon Birimi (COGAT) çarşamba günü yaptığı açıklamada, Refah Sınır Kapısı’nın ‘önümüzdeki günlerde’ yalnızca Gazze sakinlerinin Mısır’a çıkışına izin verecek şekilde açılacağını duyurmuştu. Ancak Kahire, tek yönlü geçişi öngören bir anlaşmanın bulunduğunu yalanladı.

Aşağıda Refah Sınır Kapısı hakkında bilinmesi gereken beş temel nokta yer alıyor:

1 - Hayati bir geçiş noktası:

Refah Sınır Kapısı, abluka altındaki Gazze Şeridi’ne insani yardım girişinin sağlandığı kritik bir hat konumunda. Özellikle gıda ve yakıt tedariki açısından, elektrikten yoksun bırakılan bölgeye enerji akışının sağlanmasında önemli rol oynuyor.

Uzun yıllar boyunca burası, Gazze’den çıkışına izin verilen Filistinlilerin bölgeden ayrılabildiği başlıca kapı oldu. İsrail’in 2007’den bu yana uyguladığı abluka nedeniyle küçük ve kapalı bölgeden çıkış için en önemli güzergâh niteliğini taşıdı.

2005 ile 2007 yılları arasında Refah, Filistin Yönetimi tarafından işletilen ilk sınır kapısıydı. Ancak 2006’daki Filistin yasama seçimlerinde Hamas’ın kazanmasının ardından (Fetih Hareketi ile yaşanan çatışmalar sonrasında yönetimi tamamen devralmasıyla birlikte) kapı Hamas’ın Gazze üzerindeki kontrolünün sembollerinden biri haline geldi.

2 - İsrail kontrolü:

7 Mayıs 2024’te İsrail ordusu, silah kaçakçılığı şüpheleri ve ‘terör amaçlı kullanıldığı’ iddiaları gerekçesiyle Refah Sınır Kapısı’nın Filistin tarafını ele geçirdi.

Bu tarihten sonra Birleşmiş Milletler’in (BM) kullandığı geçişler de dahil olmak üzere Gazze’ye açılan kapıların büyük bölümü kapatıldı.

19 Ocak’ta İsrail ile Hamas arasında kısa süreli bir ateşkes sırasında kapı geçici olarak yeniden açıldı. Bu süre zarfında bazı yetkili kişilerin ve yardım tırlarının geçişine izin verildi.

3 - Yeniden açılacak mı?

10 Ekim 2025’te, ABD, Mısır ve Katar arabuluculuğunda Gazze’de yeni bir ateşkes anlaşması yürürlüğe girdi.

 Refah Sınır Kapısı’nı kullanarak Gazze Şeridi'nden Mısır'a geçen yabancı pasaport sahibi Filistinliler, 19 Kasım 2023 (DPA)Refah Sınır Kapısı’nı kullanarak Gazze Şeridi'nden Mısır'a geçen yabancı pasaport sahibi Filistinliler, 19 Kasım 2023 (DPA)

O dönemde İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, sınır kapısının yeniden açılmasına yönelik planlardan söz etmişti. Ancak Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisi, kapının ‘ikinci bir duyuruya kadar’ kapalı kalacağını açıkladı.

Aralık ayının başında İsrail hükümeti, Refah Sınır Kapısı’nın ‘önümüzdeki günlerde’ yalnızca Gazze sakinlerinin Mısır’a çıkışına izin vermek amacıyla açılacağını duyurdu. Mısır ise tek yönlü geçişe izin veren bir anlaşmanın bulunmadığını belirterek iddiayı reddetti.

COGAT, ‘ateşkes anlaşması ve siyasi direktif doğrultusunda Refah Sınır Kapısı’nın önümüzdeki günlerde sadece Gazze halkının Mısır’a çıkışı için açılacağını’ bildirdi.

Buna karşılık Mısır, ‘yetkili bir kaynak’ üzerinden yaptığı açıklamada, “Eğer kapının açılması konusunda mutabakat sağlanırsa, geçiş hem giriş hem çıkış yönünde olur; bu, ABD Başkanı Donald Trump’ın planında yer alan şekildir” ifadelerini kullandı.

COGAT, kapının Avrupa Birliği Sınır Yardım Misyonu gözetiminde çalışacağını, bunun da ‘Aralık 2025’te uygulanan mekanizmaya benzer’ olacağını açıkladı.

Trump’ın planı, İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının temelini oluşturuyor ve Refah Sınır Kapısı’nın insani yardım girişini sağlamak üzere yeniden açılmasını öngörüyor.

Ancak ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana İsrail makamları, kapının açılmasını geciktiriyor. İsrail, bu gecikmeden Hamas’ı sorumlu tutarak, örgütün hâlâ bölgede bulunan rehinelerin tümünün cesetlerini teslim etmediğini iddia ediyor.

4 - Kerem Şalom Sınır Kapısı:

Uluslararası yardımlar genellikle Akdeniz kıyısındaki Port Said ve Ariş limanlarına ulaşıyor, buradan da Refah Sınır Kapısı’nın Mısır tarafına gönderiliyor.

Yardım tırı şoförlerinin aktardıklarına göre, araçlar Refah kontrol noktasını geçtikten sonra birkaç kilometre uzaklıktaki Kerem Şalom Kapısı’na yönlendiriliyor.

Bu noktada sürücüler araçlardan iniyor ve tırlar kapsamlı bir aramadan geçiriliyor. İsrail tarafından onaylanan yükler boşaltılıyor, ardından Gazze’ye giriş izni bulunan başka araçlara yeniden yükleniyor.

5 - Diğer geçiş noktaları:

Trump’ın arabuluculuğunda sağlanan ateşkes anlaşması, Gazze Şeridi’ne günlük 600 yardım tırının girişini öngörüyor.

Ancak BM’ye göre İsrail hâlâ anlaşmada belirtilenden daha az sayıda tırın girişine izin veriyor. Bu tırların çoğu Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan, kalan kısmı ise Kisufim Sınır Kapısı’ndan geçiş yapabiliyor.

Gazze ile İsrail’in güneyi arasında yer alan Beyt Hanun (Erez) Sınır Kapısı, 7 Ekim 2023’te Hamas’ın İsrail’e yönelik saldırısı sırasında tahrip olmuştu.

Kapı 2025 yılının başında kısa bir süre için yeniden açıldı, ancak daha sonra tekrar kapatıldı ve ne zaman faaliyete geçeceği belirsizliğini koruyor.

Savaş başlamadan önce faaliyet gösteren başka geçiş noktaları da vardı; ancak İsrail makamları bu kapıların yeniden açılıp açılmayacağı konusunda henüz bir açıklama yapmış değil.


Kasım "diplomasiyi" destekliyor ancak Hizbullah'ın silahları konusunda ısrarcı

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, "Kudüs yolunda şehit olan âlimler ve yiğitlerin anısına" düzenlenen törende konuşuyor (Ulusal Haber Ajansı)
Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, "Kudüs yolunda şehit olan âlimler ve yiğitlerin anısına" düzenlenen törende konuşuyor (Ulusal Haber Ajansı)
TT

Kasım "diplomasiyi" destekliyor ancak Hizbullah'ın silahları konusunda ısrarcı

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, "Kudüs yolunda şehit olan âlimler ve yiğitlerin anısına" düzenlenen törende konuşuyor (Ulusal Haber Ajansı)
Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, "Kudüs yolunda şehit olan âlimler ve yiğitlerin anısına" düzenlenen törende konuşuyor (Ulusal Haber Ajansı)

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, dün yaptığı açıklamada, ateşkes komitesinde sivil bir başkanın yer almasının "önceki resmi açıklamalara ve pozisyonlara aykırı bir prosedür" olduğunu belirterek siyasi söyleminde çıtayı yükseltti. Kasım'a göre söz konusu açıklamalarda, herhangi bir sivilin uygulama mekanizmasına dahil edilebilmesi için İsrail'in düşmanlıklara son vermesi gerektiği belirtiliyordu.

Kasım, Lübnan yetkililerinin "diplomatik seçeneğine" destek verdiğini ifade ederken, Büyükelçi Simon Karam'ın Lübnan heyetine atanmasını "İsrail'in tutumunu, saldırganlığını veya işgalini değiştirmeyecek yersiz bir taviz" olarak değerlendirdi. "Sivil temsilcinin gidip görüşmelerde bulunduğunu, bunun da baskıyı artırdığını ve İsrail'in Amerika ile birlikte Lübnan'ı ateş altında tutmak istediğini" belirtti. Kasım, "En büyük fedakarlığı yapmaya hazırız ve teslim olmayacağız" ifadelerini kullandı.


İsrail bütçesi Batı Şeria'daki yerleşim faaliyetlerine hizmet ediyor

İsrail ordusuna ait bir araç, Batı Şeria'da Tubas kentinin güneyindeki Tammun kasabasının girişini kapattı (AFP)
İsrail ordusuna ait bir araç, Batı Şeria'da Tubas kentinin güneyindeki Tammun kasabasının girişini kapattı (AFP)
TT

İsrail bütçesi Batı Şeria'daki yerleşim faaliyetlerine hizmet ediyor

İsrail ordusuna ait bir araç, Batı Şeria'da Tubas kentinin güneyindeki Tammun kasabasının girişini kapattı (AFP)
İsrail ordusuna ait bir araç, Batı Şeria'da Tubas kentinin güneyindeki Tammun kasabasının girişini kapattı (AFP)

İsrail Maliye ve Savunma Bakanları, 2026 genel bütçesinin hazırlanması kapsamında savunma bakanlığının bütçe talebini 144 milyar şekelden 112 milyar şekele düşürmeyi kabul etti. Bu, mevcut 2025 bütçesine (34,63 milyar dolar) göre yerleşim yerlerine yaklaşık 20 milyar şekellik bir artışı temsil ediyor ve ordunun daha fazla askere ihtiyaç duyması ve asker eksikliği pahasına öncelikle Batı Şeria'daki yerleşim projelerine hizmet ediyor.

İsrail hükümeti, GSYİH'nın yüzde 3,9'u oranında açık veren 662 milyar şekel tutarında bir bütçe onayladı.

Yediot Aharonot gazetesinin haberine göre, Batı Şeria'da güvenliğin güçlendirilmesi amacıyla 3 yıl içinde dağıtılacak yaklaşık 725 milyon şekel tutarındaki bir paket üzerinde anlaşmaya varıldı.