Ortadoğu Enstitüsü Direktörü Zuhur: İsrail, Katar'daki Hamas liderlerine suikasta kalkışabilir

İsrail ordusunun abluka altındaki Gazze Şeridi'ne yönelik havadan, denizden ve karadan düzenlediği saldırılar devam ediyor. Independent Türkçe, saldırılar devam ederken Dr. Şerife Zuhur ile İsrail-Filistin meselesinin dünü ve bugününü konuştu

İran Dışişleri Bakanı, Doha'da Hamas lideri Heniyye ile bir araya geldi (Reuters)
İran Dışişleri Bakanı, Doha'da Hamas lideri Heniyye ile bir araya geldi (Reuters)
TT

Ortadoğu Enstitüsü Direktörü Zuhur: İsrail, Katar'daki Hamas liderlerine suikasta kalkışabilir

İran Dışişleri Bakanı, Doha'da Hamas lideri Heniyye ile bir araya geldi (Reuters)
İran Dışişleri Bakanı, Doha'da Hamas lideri Heniyye ile bir araya geldi (Reuters)

Dora Mengüç

Önce Gazze Savaşı'nda son 48 saat içinde yaşananların özeti. 

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarında hayatını kaybedenlerin sayısı 20 bine yaklaşıyor.

Filistin resmi haber ajansı WAFA, İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Cibaliya bölgesine düzenlediği saldırılarda çoğunluğu çocuk ve kadın onlarca kişi öldü ve yaralandı.

Han Yunus kentinde yine birçok nokta bombalandı. 

Şu sıralar yine bir insani aradan bahsediliyor.

İsrail basını Tel Aviv yönetiminin Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki 40 esirin serbest bırakılması karşılığında en az 1 hafta çatışmalara "insani ara" verilmesi önerisinde bulunduğunu yazıyor.

İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog da rehinelerin serbest bırakılmasını sağlamak için ikinci bir geçici ateşkese hazır olduklarını duyurdu.

Hamas lideri İsmail Heniye, bir dizi görüşmede bulunmak üzere Mısır'a gitti.

Gazze’de 24 Kasım’da başlayan 7 günlük ateşkeste 81 İsrailli Gazze’den, 240 Filistinli İsrail hapishanelerinden serbest bırakılmıştı.

Tel Aviv yakınındaki Sheba Sağlık Merkezi'ni ziyaret eden İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile bazı askerlerin görüşmeyi reddettiği haberi geliyor.

Yeş Atid (Gelecek Var) Partisi milletvekili Meirav Cohen, görevden alınması için çağrı yaptığı Netanyahu'lu devletin boynunda bir "değirmen taşı" olarak niteliyor.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) Gazze'de insani yardımların engelsiz erişimi için çatışmalara ara verilmesi talep edilen karar tasarısının oylanması ise anlaşma sağlanamadığı için ikinci kez ertelenirken, oylamanın bugün gerçekleşeceği öngörülüyor. 

Ortadoğu, İslam ve Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Direktörü Dr. Şerife Zuhur'a göre İsrail daha fazla kılıçla varlığına devam edemez.

Dr. Zuhur ile hem son durumu hem geçmişten bugüne uzanan İsrail politikalarını hem de bölgenin geleceğini konuştum.

Şerife Zuhur, Berkeley Üniversitesi ve Ortadoğu Araştırmaları Merkezi'nde bölge üzerine yoğunlaştığı çalışmaların yanı sıra aynı coğrafyada sosyal bilimler, terör, bölgesel ilişkiler ve feminist akımlar üzerine akademik araştırmalarıyla tanınmış bir isim.

Bir dönem hem İsrail hem Filistin'de yaşayan Zuhur, Hamas hakkında yazdığı kitaplarla da biliniyor.

Daha önce ABD ordusuna ait US Army War College'de de dersler veren Dr. Zuhur'un görevine İslamofobi ve Müslüman karşıtı söylemlere karşı çıktığı için 2009'da son verilmişti. 

Röportajın bir kısmı da İsrail lobisinin ABD'deki akademedik özgürlüğe yönelik baskı iddialarıyla ilgili.

"İsrail daha fazla kılıçla yaşamaya devam edemez"

Eski İsrail Cumhurbaşkanı Haim Herzog, "İsrail savaşta doğmuş ve kılıçla ayrılmaya zorlanmış bir ülkedir" diyor. Siz ne dersiniz?

İsrail, 1948'de bir savaşın içinde doğdu. İsrail'in kuruluşu aslında Yahudi topluluğu içinde tartışmalıydı. Bildiğiniz gibi, ulusal bir devlete inanmayan bir Yahudi topluluğu var. Onlar bunun kıyamet günüyle gerçekleşeceğine inanıyorlar. Bu nedenle Siyonizm'e inanmayan on binlerce dindar Yahudi var. Evet, İsrail savaşta doğdu, ancak maalesef aynı zamanda Filistinli yerli sakinlerin mülksüz bırakılması, öldürülmesi, sürgün edilmesi ve yasal ve insan haklarının ellerinden alınmasıyla doğdu. Kılıçla yaşamaya devam etmenin gerekli olmadığını düşünmüyorum ancak İsrail hükümetleri, Filistinlilerle müzakere etmek ve kendi devletlerine izin vermek yerine onları boyunduruk altında tutmayı ve ezmeyi sürdürmenin daha kolay olduğuna karar verdi.

İsrail'in altıncı devlet başkanı Haim Herzog, Mayıs 1983-Mayıs 1993 arası görev yapmıştı (Dan Hadani Koleksiyonu​​​​​​)
İsrail'in altıncı devlet başkanı Haim Herzog, Mayıs 1983-Mayıs 1993 arası görev yapmıştı (Dan Hadani Koleksiyonu​​​​​​)

"İsrail karşısında hangi yapı olursa olsun Filistinlilere karşı hep savaştı"

"Hamas ve İsrail: Grup Tabanlı Politikaların Çatışan Stratejileri" adlı, 2008'de yayımlanan kitabınıza baktığımda şu tanımlamayı yapıyorsunuz: "İsrail belirli düşmanları farklı şekillerde ele almıştır: İran, Hizbullah ve Hamas gibi İslamcı Filistinliler, İsrail içindeki cihad destekçileri veya İslami hareket destekçileri." Bu satırları yazdığınızda Hamas'ın Gazze'deki iktidarı henüz yeniydi. Arafat tarafından yönetilen eski Filistin ile İslamcı Hamas ile anılan şu anki Filistin arasındaki ayrıma bakıldığında söz konusu durum İsrail'in şiddetini artırıyor mu? Yani Arafat'ın yönettiği Filistin ile İslamcı Hamas'ın öne çıktığı Filistin arasındaki ayrıma atıfta bulunuyorum...

İsrail'in Filistin Kurtuluş Örgütü'ne (FKÖ) karşı savaşı, Hamas'la olan mücadelesinden önce geldi. Hatırlayabileceğiniz gibi İsrail Lübnan'ı işgal etti ve FKÖ'yü Tunus'a sürdü. Burada İsrail Fetih'in liderlerini geri dönene kadar öldürmeye devam etti (Bu noktada "yeni" bir Filistin düşünebiliriz). İsrail, Hamas'ın Gazze'de geliştiğini ve direniş hedefini Fetih'e göre daha popüler kıldığını biliyordu. Çünkü Fetih'in İsrail ile anlaşmaları olduğuna, İsrail'in isteği üzerine güvenliği sağlamasına ve iddia edilen yolsuzluklara karıştığına inanan kimilerince zayıflatılmış kabul ediliyordu. 

Independent Türkçe

Hamas'a karşı İsrail'in sert tepkisinin yeni olmadığına inanıyorum. Çünkü İsrail periyodik olarak Gazze'yi bombaladı, Hamas'ı cezalandırma iddiasında bulunarak sıkı bir ablukaya soktu, balıkçıları öldürdü ve sınırda barışçıl protestocuları öldürdü. Ancak belki de 7 Ekim  baskınının İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) ve İsrail hükümetinin ölçüsüz saldırısına karşı utanç ve şokunun ölçeği belirleyiciydi. Bu dönemdeki IDF liderleri şu anki Gazze harekatını yönetenler dahil muhtemelen görevlerine devam etmeyecek, zorla emekliye ayrılacaklar. İsraillilerin saldırılara ve sonraki kaçırmalara karşı tepkisi Yahudi vatandaşlarını koruma sözünü zorlaştırdı. Netanyahu ve yeni aşırı sağ politikacılar, öncekinden daha vahşi bir intikam yemini etti. Ve böylece Gazze'nin sivil halkına yönelik saldırıların ve mülkiyetin yok edilmesinin (bazıları bunu ev katliamı olarak adlandırıyor), sağlık tesislerine, hastanelere, ambulanslara, okullara ve sığınaklara yönelik saldırıların ölçeği benzersizdi. Hele Sudan'daki yedi aylık çatışmanın kurbanlarını altı haftada aştığını hatırlarsak. Ve Filistinlilere yönelik bilgi savaşının ölçeği ve vahşiliği de eşi benzeri görülmemişti. 

Bir İsrail askeri, Gazze Şeridi'nde (İsrail Savunma Kuvvetleri)
Bir İsrail askeri, Gazze Şeridi'nde (İsrail Savunma Kuvvetleri)

Gazze'deki her ölü sayısı ve rapor, ateşkesi desteklemeye yönelik destekleri azaltmak amacıyla İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşına destek verenler tarafından sorgulanıyor. Evet, Filistin Gazze'den daha fazlası. Hala Mahmud Abbas tarafından yönetilen İsrail ile yan yana hayal edilen bir devlet olarak Filistin var. Ve bilmelisiniz ki; İsrail kim olursa olsun, hangi partiden olursa olsun, Filistinlilere karşı hep savaştı. Gerekçe Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) İsrail ile barış yapmayacağıydı. Ancak FKÖ İsrail ile barış yapmaya çalıştı. İsrail, FKÖ üyesi Gazzeli İslamcıları, başka yerlerde meşgul oldukları için FKÖ'ye yaptığı gibi aynı sertlikle takip etmedi. Dediğim gibi Lübnan'a saldırdılar, FKÖ'yü Tunus'a sürgüne zorladılar, Tunus'ta Filistinlileri bombaladılar, suikast düzenlediler. Ve şu an Hamas'ı ortadan kaldırmayı başarsalar da, -ki bu mümkün değil- Filistinlilere karşı savaşmaya ve liderliklerini nerede olursa olsun inkar etmeye devam edeceklerdir. Sadece özgür bir Filistin kavramını destekliyor olmaları yeterli, belirli bir partiye üye olsunlar olmasınlar fark etmez. Sanırım İsrail'in stratejisi biraz farklı.

Dr. Şerife Zuhur (X​​​​​​)
Dr. Şerife Zuhur (X​​​​​​)

Terörle savaş devam ettiği sürece, İslamcı bir varlık olarak Hamas sadece bir Filistin varlığı olarak değil, İsrail için faydalıydı. Eski İsrail Başbakanı Ariel Şaron, Gazze'den tek taraflı çekilme emri verdiğinde, İsrail'in, Hamas'ın Gazze'de çok popüler olacağını ve Fetih'in, FKÖ'nün en büyük partisinin bıraktığı bir boşluğu dolduracağını biliyordu. Aynı zamanda çünkü o zamanlar Hamas, Fetih'in İsrail ve ABD'nin güvenlik düzenini sürdürmede isteklerine boyun eğmeyen, kimi yetkilileri kadar yolsuz olmayan ve genel anlamda yolsuzluğa bulaşmamış gibi görünen bir örgüt olarak görünüyordu. İsrail, bunun farkındaydı ve Hamas'a karşı farklı yaklaşımlar geliştirmişti. Sonuçta, bu İsrail'dir. Bu sağcı hükümet altında İsrail, resmi olarak Oslo'da buna razı olsa da, Filistinlilerin herhangi bir devletine karşıdır.

"Tek devletli çözüm için hiçbir olasılık yok"

Peki, 7 Ekim'den sonra hala iki devletli çözüm mü mümkün? Ve Hamas'ı nasıl değerlendiriyorsunuz? Hamas hakkında kitaplar, makaleler yazdınız, bölge ve Hamas hakkında birçok araştırmanız var. Hamas sizin gözünüzde bir politik örgüt mü yoksa terör örgütü mü?

Bazı meslektaşlarım ve arkadaşlarım iki devletli çözümün öldüğüne inanıyor, ancak ben tek devletli bir çözüm için hiçbir olasılık görmüyorum. Yani, İsraillilerin hiçbir zaman Filistinlilerle aynı devlette, onlara eşit haklar tanıyarak ve şu anda uygulanan haksız politikaları düzeltme olasılığına inanmıyorum. İsrailliler, gerçekten Filistinlilerle apartheid benzeri bir ayrılık yaşadılar; sınırlı sayıda bölgede (örneğin, Hayfa'da) aynı yerlerde yaşamıyorlar, genellikle aynı okullara gitmiyorlar, çoğu Filistinli İsrail üniversitelerine kabul edilmiyor (bazıları ediliyor), genellikle birlikte çalışmıyorlar, evlenmeleri oldukça zordur. 

Bir İsrailli yerleşimci, Şubat 2022'de Doğu Kudüs'ün Şeyh Cerrah mahallesinde düzenlenen bir gösteride, elinde İsrail bayrağı ile duruyor. Karşısında ise bir kişi elinde Filistin bayrağı ile duruyor (AFP)
Bir İsrailli yerleşimci, Şubat 2022'de Doğu Kudüs'ün Şeyh Cerrah mahallesinde düzenlenen bir gösteride, elinde İsrail bayrağı ile duruyor. Karşısında ise bir kişi elinde Filistin bayrağı ile duruyor (AFP)

İsrailliler, Filistinlilerle birçok günlük karşılaşma olmadan yaşayabilirler, çünkü şu anda birçok İsrailli yerleşimci, Filistinlileri yerinden etmeyi amaçlamaktadır. Bu nedenle, benim gözlemime dayalı olarak, İsrail'in uyguladığı apartheid derecesi hakkında kişisel gözlemlerime dayanarak, tek çözümün iki devletli bir çözüm olduğunu düşünüyorum. Filistin devleti şu anda olduğu gibi hayatta kalamaz. İngiltere'deki Filistin Büyükelçisi Hussein Zomlot'un dediği gibi, "iki devletli çözüm" bir gerçektir ve Filistin'in başkenti Kudüs'te bir Filistin devletinin vaadi müzakere ediliyor ve takip ediliyor. Sorun şu ki, İsrail'in sağcı hükümeti, başbakanı Netanyahu'nun (onun politikalarını yönlendiren) önderlik ettiği ve önceki hükümetler, iki devletli çözümün gerçekliğini veya imkansızlığını kesintiye uğratmak için ellerinden geleni yapıyorlar. En azından bir milyon İsrailli yerleşimcinin, birçoğunun Filistinlilere tacizde bulunduğu bölgelerde yaşamalarına izin vererek, Filistinlilere engel olma çabaları, çocuklarını tuzağa düşürme ve tehdit etme, evlerini ve araçlarını yok etme, bu yerleşimciler IDF tarafından etkinleştiriliyor.  Hamas, İsrail'e karşı direnişe dayalı bir halk örgütüydü. Direniş, şiddetli veya şiddetsiz olsun...

Filistinliler, Güney Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus'ta, İsrail ve Filistin İslamcı grubu Hamas arasındaki süregelen çatışma sırasında bir evde gerçekleşen İsrail saldırısının meydana geldiği bölgede toplanmış, 20 Aralık 2023 (Bassam Masoud, Reuters​​​​)
Filistinliler, Güney Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus'ta, İsrail ve Filistin İslamcı grubu Hamas arasındaki süregelen çatışma sırasında bir evde gerçekleşen İsrail saldırısının meydana geldiği bölgede toplanmış, 20 Aralık 2023 (Bassam Masoud, Reuters​​​​)

Yani İsrail Başbakanı Netanyahu'nun dediği gibi Hamas bir DEAŞ değil mi sizin gözünüzde?

Hayır, öyle değil. Ama (Hamas) sadece bir politik örgüt de değil. Aynı zamanda dini ve sosyal bir örgüt. Kurucuları, aileleri İsrail tarafından suikaste kurban edilen veya evleri tamamen yıkılan insanlardı, bu nedenle onlar Gazze'deydiler. Hamas'ın kurucularının varsayımı, İsrail'in özgür ve adil bir Filistin'in kurulmasına asla izin vermeyeceği ve bu nedenle takipçilerinin direnişi benimsemesi gerektiği yönündeydi. Diğer taraftan, Hamas'ı Gazze'de iktidara getiren seçimden sonra İsrail ile müzakere etmemesi ancak direnişi geçici olarak bırakması gerektiği çeşitli aşamalarda zorlandı. Ve belki de İsrail, bu durumda Hamas'ın donmuş olduğunu düşündü. Bu nedenle 7 Ekim'de başlayan saldırı İsrail için tamamen şok ediciydi. İsrail buna hazırlıklı değildi. İsrail, binlerce sivilin ve binlerce çocuğun ortadan kaldırılmasıyla sonuçlanan bu aşırı şiddetli yanıtın, şu anda iki devlet konusunda haklı olduğuna inanıyor. Bir Filistin devleti var, ancak Oslo'nun vaatleri gerçekleştirilmemiş durumda ve İsrail, Batı Şeria'daki toprakları almak için çabalamaya devam ediyor. İsrail'de Filistinlilere bu hakları verme fikrine inanan bir barış hareketi de var. Ancak mevcut hükümetin veya muhtemel bir hükümetin bunu yapmayacağını düşünüyorum. Bu nedenle, varsayılan olarak, sadece iki devletli bir çözüm mümkün, ancak İsrail bunu engellemek için elinden geleni yapıyor.

İran Dışişleri Bakanı, Doha'da Filistin grubu Hamas'ın üst lideri İsmail Haniyeh ile bir araya geldi (Reuters)
İran Dışişleri Bakanı, Doha'da Filistin grubu Hamas'ın üst lideri İsmail Haniyeh ile bir araya geldi (Reuters)

"İsrail, Katar'daki Hamas liderlerine suikaste kalkışabilir"

Hamas'ın Arap dünyasından dışlanıp dışlanmadığı konusunda ne düşünüyorsunuz? Katar'ın bile savaş sonrasında desteğini çekeceği iddia ediliyor. 

Katar, rehineleri serbest bırakma görüşmelerinde çok önemli bir oyuncu oldu. Mossad'ın başı David Barnea, daha fazla rehinenin serbest bırakılması için Katar'a gitmeye çalıştı. IDF ve Netanyahu hükümeti tarafından engellendi. Belki İsrail delice bir şey yapabilir, Tunus'ta yaptığı gibi Katar'daki Hamas liderlerini öldürmeye ve suikaste kurban etmeye çalışabilir. Ancak başka yerlerde de Hamas liderleri var, dünyanın diğer ülkelerinde de. Eğer liderler öldürülürse, diğerleri yerlerini alacaktır. Şu anda Katar'ın desteğini çekeceğini sanmıyorum. Suudi Arabistan'ın liderinin ne yapacağını bilmiyorum. Şu anki Kral Selman, Filistin davasına destek sözü verdi, ancak oğlu İsrail ile bir barış anlaşmasına razı olabilir. Umarım olmaz, ama olabilir. Şu an Katar'ın politikasını değiştireceğini düşünmüyorum.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Gazze'ye yardım erişimini talep etmek amacıyla toplandı (Reuters)
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Gazze'ye yardım erişimini talep etmek amacıyla toplandı (Reuters)

"Soykırım ve savaş suçuna karşı elimizde etkili bir mekanizma yok"

Dünya düzenindeki çıkmazın ana nedeni nedir sizce?

Eğer Gazze'de ateşkese ulaşma çıkmazından bahsediyorsanız, bunun İsrail ve veto yetkisine sahip olan ABD'nin tutumundan kaynaklandığını söyleyebilirim. İngiltere ve bazı diğer ülkeler ABD'ye uyarak gidiyor gibi görünüyor. Dünya düzeni değişiyor, ancak BM Güvenlik Konseyi'nde soykırım, ciddi savaş ve diğer krizlere karşı etkili bir mekanizmamız olmadığı açıktır. İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Birliği'nin İsrail'e karşı bölgesel eylemi düzenlemekte etkisiz olduğuna dair de hayal kırıklığına uğradım.

"Filistinlilerin çektiği acıyı gölgelemek isteyenler var"

"Gazze'de şu anda yaşananlar, böylesi bir katliam daha önce hiç yaşanmamıştı" diyenler var. Peki İsrail'in saldırıları, İngilizlerin Mau Mau katliamında yaptıklarıyla, Fransızların Cezayir ve Afrika'da yaptıklarıyla veya Güney Afrika'daki ırkçı apartheid rejimiyle kıyaslanabilir mi? Tüm bunlar birbirine benzer mi, yoksa son iki ayda yaşadıklarımız tüm bunların ötesinde mi?

Önce direkt yanıt vereyim. Bu, Filistinli sivil halkının çektiği büyük acının sosyal medyadaki öfkeyi durdurma amacıyla bir taktiktir. Eğer Batı Şeria da, Gazze yerine olsaydı, bu taktik yine kullanılırdı - amaç, Filistin fikrine olan desteği zayıflatmaktır ve Filistinli sivillerin çektiği acının farkındalığını gölgelemektir. Aslında bana iki soru sordunuz. İsrail defalarca Gazze'ye saldırdı. İsrail Filistinlilere karşı defalarca saldırıya geçti ve soykırım uyguladı. Bu nedenle, mevcut saldırı yeni değil ve niyeti aynı. Ancak ölçeği yeni . İsrail Gazze'de aylarca kalmayı planladığını belirtiyor ve zaten yedi ay içinde Sudan'daki çatışma kadar olağanüstü bir sayıda insanı öldürdü. 

Bir kadın ve çocuklar. Güney Gazze Şeridi'ndeki Refah'ta, İsrail bombardımanları sonucu tahrip olan evlerin yanından geçerken battaniye taşıyorlar. Görüntü İsrail ve Hamas arasındaki süregelen çatışmaların ortasında 20 Aralık 2023'te çekildi (Said Khatip, AFP)
Bir kadın ve çocuklar. Güney Gazze Şeridi'ndeki Refah'ta, İsrail bombardımanları sonucu tahrip olan evlerin yanından geçerken battaniye taşıyorlar. Görüntü İsrail ve Hamas arasındaki süregelen çatışmaların ortasında 20 Aralık 2023'te çekildi (Said Khatip, AFP)

Şimdi sorunun ikinci kısmına geçeyim. Gazze'de olanlar Mau Mau veya Güney Afrika veya Cezayir ile karşılaştırılabilir mi? Evet, diğer kurtuluş hareketlerine karşı yürütülen zulme benzerlik gösterebilir. Ancak dünya şu anda 1950'lerde ve 1960'larda veya apartheid'e karşı mücadele edilen dönemde olduğundan farklı bir bilinç durumunda, buna inanıyorum. Bu nedenle dünya yerleşimci kolonyalizmi ve herhangi bir ülkenin yerli halkına yönelik şiddeti desteklemekteyken birçok ülkenin destek vermediğine inanıyorum. Ayrıca sosyal medyanın ve vatandaş gazeteciliğinin Filistin'de neler olup bittiğini dünyanın görebildiği bazı şeyleri değiştirdiğine inanıyorum. Bu nedenle Avrupa dışındaki birçok ülke, Birleşmiş Milletler'de Filistin'i destekledi. Filistin'e destek vermeyenler ABD ve müttefikleri...

"Uluslararası hukuka göre İsrail'in işgal altındaki sivilleri koruma yükümlülüğü var"

Bunları soykırım veya savaş suçu olarak adlandırabilir misiniz? Mesela Save The Children direktörü Denselow ile konuştuğumda bu soruya "kelimelerin anlamını yitirdiği bir dönem" yanıtı vermişti.

Evet, katılıyorum. Var olan bu. Ama aynı zamanda da soykırım. Uluslararası hukuka göre İsrail'in Gazze'deki işgal altındaki sivilleri koruma yükümlülüğü bulunmaktadır. Biliyorum, bu biraz karmaşık gibi görünüyor ancak uluslararası hukuktaki bu pozisyon Noura Saleh Erakat'ın kitabında çok iyi açıklanmış. Diğer bir deyişle Filistin bağımsız bir devlet değil. İsrail ile eşit bir devlet değil. Bir ordusu yok Gazze'nin. Batı Şeria'nın bir havaalanı yok. Kendi halkının askeri saldırıdan kaçmasına izin vermek için hiçbir özgürlüğü yok. Bu nedenle IDF (İsrail Savunma Kuvvetleri), beyaz fosfor kullanımından, okulların, hastanelerin ve Birleşmiş Milletler barınaklarının bombalanmasına kadar birçok farklı türde savaş suçu işledi. 

Beyaz fosfor, 11 Ekim 2023, Gazze limanı (Mohammed Adeb, AFP)
Beyaz fosfor, 11 Ekim 2023, Gazze limanı (Mohammed Adeb, AFP)

Ve İsrail, bu suçların hepsini reddediyor. Gazze'yi Filistinlilerin kayıplar konusunda yalan söyleyen bir yer olarak tasvir ediyor. Bunlar en fazla sayıda çocuğun katledildiği olaylar. Çocuklar ve kadınların konakladıkları bölgeler doğrudan saldırıya maruz kaldığı için IDF kuzeydeki sivillere güneye kaçmalarını söyledi, yol boyunca onlara saldırdı ve oraya vardıklarında da onlara saldırdı. Bu nedenle her düzeyde yaşananların hepsi Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne taşınabilir. Temel hukuki soru ise Gazze bağımsız bir devlet mi? Bu, bir devletin diğerine yönelik bir savaş suçu durumunda, yine de uluslararası hukuka göre bir suç olmasına rağmen İsrail'in eylemleri nedeniyle Gazze'de tutsak kalan bireylerdir. İsrail hiçbir zaman geçici olarak Gazze sivillerinin İsrail'e geri dönmelerine izin vereceğini önermedi. Belki kendi aileleriyle kalmak üzere... Ziyaret etmelerine veya yıllardır görmedikleri aileleriyle kalmak üzere geldikleri yerlere geri dönmelerine izin verilmedi. Evet, bu zor. Ayrıca aşağılama derecesi de başka bir suç türüdür. Bu nedenle, birçok "Hamas mahkumunun" etiketlendiği, son zamanlarda birçok video ortaya çıktı. Videodaki bireyler kesinlikle Hamas üyesi değil. Bunlar, gazeteciler ve siviller olarak tanımlandılar ve iç çamaşırlarıyla soyunmaya zorlandılar ve her biri bir tüfek aldı ve bıraktıları bir tür propaganda etkinliğine zorlandılar.

İsrail askeri sözcüsü Daniel Hagari, "Bu rutin bir güvenlik prosedürüdür, bunu yıllardır yapıyoruz" diyor.

Aslında BBC'de yayınlanan bir programa onunla birlikte katıldım ve o programda Gazze'deki Şifa Hastanesi'nin tahrip edilmesi hakkında çatışmanın başında utanmadan yalan söyledi. IDF sözcüsü olarak, o işini yapıyor ve söylediği şeylere inanmamalıyız.

"İsrail, Gazzelilerin Hamas'a hala karşı çıkabileceği yanılgısında"

Peki, Hamas'ın tüm bu yaşananlarda hiçbir sorumluluğu yok mu?

Evet, Hamas'ın da sorumluluğu var. Sadece 7 Ekim olaylarından bahsetmiyorum... Hamas'ın bir sorumluluğu var, İsrail'in kendi halkını koruma sorumluluğu olduğu gibi. Bu kesinlikle benim pozisyonum değil. Ancak Hamas'ın pozisyonu bu noktada, bu tarihte, bu durumda, yalnızca direniş eyleminin Filistin halkını koruyabileceğiyle ilgili. İşgal yalnızca İsrail'i işgal politikalarından vazgeçirmek için her türlü araçla zorlamak aslında Filistin halkını destekleyecektir. Ben bir Hamas üyesi değilim ve kendi görüşlerim var. Filistinlilerin yaşam kaybı korkunç. Ancak dikkat ederseniz kayıtlara, videolara, Gazze'deki sivillerin açıklamalarına dikkat ederseniz Hamas'ı suçlamıyorlar. Yani İsrail'in söylediği gibi Hamas'a karşı çıkıp ayaklanmıyorlar. Bu tür bir varsayım ve önceki sömürge rejimleri tarafından benimsenmişti. İngiltere, Fransa ve İsrail'in Mısır'a karşı 1956'daki üçlü savaşında benimsendi. 

Hamas'ın askeri kanadı Kassam Tugayları Sözcüsü Ebu Ubeyde (Hamas​​​​)
Hamas'ın askeri kanadı Kassam Tugayları Sözcüsü Ebu Ubeyde (Hamas​​​​)

Mısır'a saldırmaya başladılar ve varsayımları Mısırlıların Nasır'a karşı ayaklanmasıydı. Tam tersi oldu. Bu durumda da tam tersi yaşanıyor. Filistinli çocuklar, Hamas sözcüsünü ulusal bir kahraman olarak görüyorlar. Kendi ölümlerini şehitlere benzetiyor. Bunu kendi hayatlarıyla ödedikleri bedelin ötesinde bir 'amaç' olarak görüyorlar. Yani Hamas, bu büyük kaybın sorumluluğunu taşıyor, tamam. Ve dürüst olmak gerekirse, bu çok büyük bir kaybın korkunç bir hata olup olmadığını veya ileride adaletin bir hizmeti olup olmadığını kimin karar verebileceğini bilmiyorum, çünkü birçok Filistinli bunu söylüyor. Bunun üzerine bir tür ilahi bir karar var.

Biden yönetimi İsrail'i destekliyor. Son zamanlarda Beyaz Saray, İsrail'in beyaz fosfor bombalarını kullandığı raporları konusunda endişelerini dile getirdi. Bu tür açıklamaları nasıl değerlendiriyorsunuz ve inandırıcı buluyor musunuz?

Aslında, Biden yönetimi İsrail'i aktif olarak ve isteyerek destekliyor. Eğer İsrail'in beyaz fosfor bombalarını kullanmasıyla ilgili endişeliyse, bu bombaları hiçbir zaman İsrail'e tedarik etmemeliydi. Biden/Harris yönetiminin ve özellikle Blinken'ın açıklamalarını, ne kadar genel kınamalar veya şiddetin genel kınamaları yapılırsa yapılsın, Netanyahu hükümetinin Filistinlileri öldürmesine yardımcı olmaya yönelik bulanık ve samimiyetsiz buluyorum.

"Filistin yanlısı İsrailliler kara listede"

"Bazı politik figürler bazen ülkelerinin gidişatını değiştirebilir" Bu önermeye katılanlar da var katılmayanlar da.... Eğer İzak Rabin suikaste kurban gitmeseydi, İsrail bugün farklı bir ülke olabilir miydi?

Şahsen, bilmiyorum. Bir yıl boyunca Filistin ve İsrail'de yaşadım. Bu benim için yeni bir deneyimdi çünkü ben Mısır'da öğretim yaptım. Arap dünyasını gezdim. Bu çatışmayı çoğunlukla Arap dünyasının perspektifinden gördüm. Geldiğimde beklediğimden çok daha fazla sağcı İsrailli buldum. Filistinlilerin düşmanları olduklarını varsayan ve bu inancı İsrail okullarında öğretilen çok daha fazla insan buldum. İsrail okullarına gittim ve dinlediklerim karşısında şok oldum. Bu zaman dilimi içinde İzak Rabin hayattaydı. 

İsrail’in 5. Başbakanı olan Rabin, 1974-77 yılları ve 1992 ile 1995 yılındaki suikastına kadar olan süre olmak üzere iki dönem başbakanlık yapmıştı (Haaretz)
İsrail’in 5. Başbakanı olan Rabin, 1974-77 yılları ve 1992 ile 1995 yılındaki suikastına kadar olan süre olmak üzere iki dönem başbakanlık yapmıştı (Haaretz)

Evet bir yandan büyük bir barış hareketi de vardı ancak gücü yoktu. İsrail işgaline karşı olan veya Filistin yanlısı olan İsrailliler, kendi üniversitelerinde dolaştırılan bir kara listede yer aldılar. Son 20 yılda birçok şey değişti. Ne yazık ki; sadece İsrail'de değil dünya genelinde de sağcı gruplar daha güçlü bir konumda bulunuyor. Bu nedenle İsrail ordusundaki şu anki stratejiye karşı çıkan veya bunun sorunlu olacağını gören İsrailli bireyler hakkındaki varsayımlar geri tepecek. Onlar, 7 Ekim saldırısının bir parçası olmayan veya planlamayan bireylere karşı şiddet veya soykırım uygulamanın, daha güçlü bir direniş yaratacağını söylemek istiyorlar. Bu, daha güçlü bir direniş yaratacaktır. Yani, barış hareketinden İsrail içinde, kesinlikle ABD içinde beklentilerimiz olamaz, ancak insanlar olanın yanlış olduğuna ikna etmeye devam etmelidir.

"Örgütlü siyonizm akademiye de saldırıyor"

İsrail'i eleştirmenin oldukça zor olduğu bir dönemden mi geçiliyor ABD akademisinde? Geçenlerde Profesör Norman Finkelstein, Yahudi milyarder sınıfının Amerika'da akademik özgürlüğe yönelik en planlı saldırıyı başlattığını yazdı.

Bu tür bir saldırı daha önce gerçekleşti. Ben de bir noktada Siyonist saldırılar nedeniyle akademik işimden oldum. Ben de kendi başıma ağır sonuçlarla karşılaştım ve Army War College'deki işimi kaybettim. Temel olarak Filistin'i destekleyen yayınlarım nedeniyle, birçok İslamofobik ve ayrımcı eylemle birlikte. Army War College Komutanı'nın özel isteği üzerine Hamas'ın yükselişi ve seçim zaferini açıklamak için yazdığım monografı yayınladıktan hemen sonra ücretli izne çıkarıldım, Savunma Bakanlığı içindeki Siyonistlerden gelen bir tepki dalgası beni vurdu. Daha önce patronum bana Gazze'deki boykot hakkında yorum yapmamamı veya gerçek iddialarda bulunmamamı yasaklamıştı, ve kısa bir süre sonra sözleşmem yenilenmedi. Örgütlü Siyonistler, Savunma Bakanlığı ve Savunma Bakanlığı içindeki kolejleri hedef alarak yıllandır aktif bir şekilde saldırıyorlar. Bu yüzden akademik özgürlük, maalesef genel halk tarafından yanlış anlaşılan bir kavram ve bu nedenle ikincil türde saldırılarla karşılaşıyor. Bu yüzden, intifadayı tanımlayamayan üç başkan, bir sağcı Amerikalı politikacının bunu sormasıyla Harvard başkanına yönelik ikincil bir saldırı görüyoruz. Buna ek olarak, bir Florida okulunda bir çocuğun annesinin Filistin'i destekleyen sosyal medya gönderileri nedeniyle cezalandırıldığını ve benzer olayları gördüm.

Ilan Pappe, "Filistin'in Modern Tarihi" adlı kitabında, "Siyonizm başlangıçta bir ulusal hareketti. Avrupa'da, liderleri vizyonlarını uygulama kararı aldıktan sonra ancak sömürgeci oldu." diyor. Siyonizm hakkındaki görüşünüz nedir? Siyonizm, Filistin ulusal kimliğini silmeyi amaçlayan bir sömürgeci hareket mi?

Evet, Siyonizm gerçekten bir ulusal harekettir. Aradığı ulus başka bir halk tarafından işgal edilmişti - Filistinliler. Bu nedenle, Siyonistlerin erken faaliyetleri, Filistin'den olmayan Yahudileri (Filistin'de yaşayan bazı Yahudiler de vardı) yerleştirmek, desteklemek ve ardından bunları hem Britanya Zorunlu Yönetimi hem de Filistinliler (Araplar) ile çatışmaya sokmaktı. 1948'deki askeri liderler, Filistinlileri (güneydeki Bedeviler de dahil) varlıklarını ve onları yok etme, korkutma ve sürme çabalarını itiraf ettiler. Filistin ulusal kimliğini silme çabaları, İsrail'in kurulmasıyla arttı ve bu nedenle Filistin bayrağının renklerini göstermek, taşımak veya giymek veya Filistin şarkılarını söylemek yasaktı. İsrail, Filistinliler tarafından seçilen tüm siyasi liderlikle mücadele etti ve Arafat'ın barış için bir ortak olmadığını iddia etmesine rağmen sonunda Oslo Anlaşmaları'nı imzaladı. Siyonistlerle konuştuğumu biliyorum ve bunların bazıları anti-Filistin değil, Filistinlilerin kendi kimliklerine sahip olmaları gerektiğini kabul ediyor, ancak bunlar aslında bu koşulları ayrı ama eşit olarak destekleyen bir yanılsama altında. Diğerleri kendi İsrail hükümetlerinin politikalarına karşı çıktı. Ve hala bazıları tarih boyunca Filistin'in hiç var olmadığını tarihsel olarak hiçbir zaman Filistin olmadığını ve diğer saçma iddiaları savunuyor.

Peki bir gün gerçekten bağımsız bir Filistin olacak mı?

İnşallah, ya Rabb...

Independent Türkçe



İsrail, Güney Lübnan'da ‘kavrulmuş toprak’ politikasını sürdürüyor

 Bekaa Vadisi'ndeki Baalbek Kalesi yakınlarında bulunan el-Menşiye’de meydana gelen hasar. (EPA)
Bekaa Vadisi'ndeki Baalbek Kalesi yakınlarında bulunan el-Menşiye’de meydana gelen hasar. (EPA)
TT

İsrail, Güney Lübnan'da ‘kavrulmuş toprak’ politikasını sürdürüyor

 Bekaa Vadisi'ndeki Baalbek Kalesi yakınlarında bulunan el-Menşiye’de meydana gelen hasar. (EPA)
Bekaa Vadisi'ndeki Baalbek Kalesi yakınlarında bulunan el-Menşiye’de meydana gelen hasar. (EPA)

İsrail ordusu Güney Lübnan'daki ‘kavrulmuş toprak (yakıp yıkma)’ stratejisinin bir parçası olarak sınır kasabalarındaki binaları vurmaya devam ederken, Hizbullah da insansız hava araçları (İHA) ve orta ölçekli füze saldırılarını yoğunlaştırdı.

Hizbullah 24 saatten kısa bir süre içinde ikinci kez Hayfa yakınlarındaki bir İsrail deniz üssünü ve askeri havaalanını hedef aldı.

İsrail ordusu dün yaptığı açıklamada, Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Görev Gücü (UNIFIL) mevzisi yakınlarındaki bir eğitim merkezini imha ettiğini ve akşam saatlerinde kıyı kenti Sur'da bir binayı iki saldırıyla hedef alarak yaralanmalara yol açtığını duyurdu.

Bu arada Şarku’l Avsat, ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın seçilmeden önce Michigan'daki Arap ve Lübnan toplumlarına savaşı durdurma sözü veren bir mektup imzaladığını ortaya çıkardı.

Trump ile görüşen Ali (Albert) Abbas, ailesinin 1980'lerde Lübnan ile eski Başkan Ronald Reagan yönetimi arasında mesajların iletilmesinde rol oynadığını söyledi.