Mısır’dan Sudan krizinin çözümüne yönelik ‘yeni girişim’ adımı

Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Malik Akar, Sudan- Sudan diyalog projesi koordinatörlerinden Cemal Ankara perşembe akşamı Kahire’de görüşme gerçekleştirdi. (Şarku’l Avsat)
Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Malik Akar, Sudan- Sudan diyalog projesi koordinatörlerinden Cemal Ankara perşembe akşamı Kahire’de görüşme gerçekleştirdi. (Şarku’l Avsat)
TT

Mısır’dan Sudan krizinin çözümüne yönelik ‘yeni girişim’ adımı

Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Malik Akar, Sudan- Sudan diyalog projesi koordinatörlerinden Cemal Ankara perşembe akşamı Kahire’de görüşme gerçekleştirdi. (Şarku’l Avsat)
Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Malik Akar, Sudan- Sudan diyalog projesi koordinatörlerinden Cemal Ankara perşembe akşamı Kahire’de görüşme gerçekleştirdi. (Şarku’l Avsat)

Kahire’de bulunan bazı Sudanlı yetkililer ve aktivistler, Sudan krizini çözmek ve savaşın harap ettiği ülkenin yeniden imarına başlamak amacıyla Mısır Dışişleri Konseyi himayesinde gerçekleştirilen Sudan- Sudan diyalogu için yeni bir girişim geliştirmek üzere görüşmelere devam ediyor.

Perşembe akşamı Kahire’de Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Malik Akar, Sudan- Sudan diyalog projesi koordinatörlerinden Cemal Ankara ve Mısır Dışişleri Konseyi üyesi Salah Halime’nin bir araya geldiği görüşmelerde bulunuldu. Bu toplantı, tamamen gizlilik içinde gerçekleşti ve önceden duyurulmadı.

Ankara, Şarku’l Avsat’a toplantıya ilişkin yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:

“Toplantı, tüm Sudanlı taraflar arasında kapsamlı bir diyalog girişimini netleştirme adımın kapsamında gelişti. Bu toplantı, Mısır’ın Sudan halkını destekleme ve Sudanlılardan gelen çözümlerin doğasını ve önemini anlama konusundaki tutumuyla tutarlıdır.”

Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı ile yapılan görüşmenin dostane ve gayrı resmi bir çerçevede gerçekleştiğine dikkat çeken Ankara, “Önümüzdeki günlerde Kahire’de Sudanlı farklı taraflarla başka toplantıların yapılacağına tanık olacağız” şeklinde konuştu.

Halime de açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

“Mısır Dışişleri Konseyi’nin rolü, yalnızca girişim projesine sponsorluk yapmakla sınırlıdır. Girişim projesinin amacı, dışlama olmaksızın tüm taraflara açılmak ve Sudan krizini iki ana yoldan ele alacak kapsamlı bir vizyon oluşturmaktır. İlk yol, çeşitli taraflar arasındaki diyalog ve fikir birliğine bağlıdır. İkincisi, Sudan hususunda aktif olan aktörler ve kuruluşlarla bir koordinasyon mekanizması yoluyla gerçekleşirken, bunların başardıklarından faydalanmak için önceki tüm girişimleri de içerir.”

Malik Akar geçen ağustos ayında, Sudan silahlı kuvvetleri çerçevesi dışında askeri oluşumların varlığının bulunmadığı güvencesiyle ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında ateşkes ve siyasi güçler arasında ‘geçiş aşaması ve seçimleri sağlayacak’ bir diyalogun başlatılmasıyla gerçekleşecek bir yol haritası önermişti.

Diğer yandan Cemal Ankara, ‘mümkün olan en büyük fikir birliğini sağlama ve herkesin savaşı durdurup ülkeyi yeniden inşa etmeyi umduğu hedefe ulaşma girişimi çerçevesinde taleplerini net bir şekilde netleştirmek için’ Sudan’daki partilerin, sivil toplum kuruluşlarının ve siyasi hareketlerin temsilcileriyle iletişimin sürdüğünü vurguladı.

Fotoğraf Altı: Sudan’a yönelik insani yardım çabaları sürüyor. (BM)
Sudan’a yönelik insani yardım çabaları sürüyor. (BM)

Mısır geçen ay Sudanlı sivil toplum kuruluşlarının büyük bir bölümünü temsil eden 400’den fazla katılımcıyla ‘Sudan’daki İnsani Sorunlar 2023’ konferansına ev sahipliği yaptı. Söz konusu konferans, Sudan’daki Özgürlük ve Değişim Güçleri koalisyonunun Kahire’de üç gün süren toplantılarından birkaç gün sonra gerçekleşti. Toplantılar sırasında Sudan’daki savaşı durdurmak için destek güçlerinin şemsiyesinin genişletilmesi çağrısı yapılması kararlaştırıldı.

Bu bağlamda Salah Halime, Mısır Dışişleri Konseyi’nin bu girişime sponsor olduğunu ifade etti. Halime şu açıklamada bulundu:

“Çünkü bu, tüm Sudanlı partilerin bir araya geldiği bir toplantıdır ve yeniden yapılanmanın yanı sıra güvenlik, insani ve siyasi yönlerle ilgili dört ana eksenin tartışılmasını içermektedir. Bunlar şu anda Sudan için en acil konulardır. Mevcut krizin çözümü, ancak bizzat Sudanlılar aracılığıyla olacaktır. Mısır Dışişleri Konseyi, yalnızca diyalog ortamının yaratılması için çabalıyor.”



Şam'da Şera ile SDG lideri Abdi arasında Barrack'ın da katıldığı bir toplantı gerçekleşiyor

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)
TT

Şam'da Şera ile SDG lideri Abdi arasında Barrack'ın da katıldığı bir toplantı gerçekleşiyor

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi başkanlığındaki Kürt heyeti arasında, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın da katıldığı görüşme Şam'da başladı.

Görüşme, eş-Şera ve Abdi'nin 10 Mart'ta ABD himayesinde imzaladıkları ve ‘sınır kapıları, havaalanı, petrol ve doğalgaz sahaları dahil olmak üzere Suriye'nin kuzeydoğusundaki tüm sivil ve askeri kurumların Suriye devletinin idaresine dahil edilmesini’ öngören bir dizi maddeden oluşan anlaşmadan dört ay sonra gerçekleşti.

Ancak Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi daha sonra anayasal deklarasyon ve çeşitliliği yansıtmadığını söylediği bir hükümetin kurulması nedeniyle Suriye yönetimini eleştirdi. Geçtiğimiz ay Kürt güçleri ‘demokratik ve adem-i merkeziyetçi’ bir devlet talep etmiş, Şam da buna yanıt olarak ülkede ‘bölücü bir gerçeklik dayatma girişimlerini’ reddettiğini açıklamıştı.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığı habere göre  adının açıklanmasını istemeyen bir Kürt kaynak, “SDG liderinin başkanlığındaki bir Kürt heyeti bugün DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyonu (DMUK) temsilcilerinin eşliğinde Şam'a gitti ve şu anda Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile görüşüyor. Görüşmede ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack da yer alıyor” ifadelerini kullandı.

Toplantının gündemi hakkında bilgi sahibi olan kaynak, ‘görüşmelerde dört ana dosyanın ele alındığını, bunların Suriye devletinin yapısı, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile Şam hükümeti arasındaki ilişki, ekonomi ve askeri güç olduğunu’ söyledi.

Çatışmaların patlak vermesinden önce onlarca yıl ötekileştirme ve dışlanmaya maruz kalan Kürtler, yeni yönetimin karar alma mekanizmasını merkezileştirme ve kilit unsurları geçiş sürecinin yönetiminden dışlama girişimini eleştiriyor.

Abdi, mayıs sonunda bir televizyon kanalına verdiği röportajda, “Şam ile vardığımız mutabakata bağlıyız ve şu anda uygulama komiteleri aracılığıyla bu anlaşmayı hayata geçirmek için çalışıyoruz” dedi. Abdi ayrıca, tüm bileşenlerin tam haklarla yaşadığı ve hiç kimsenin dışlanmadığı adem-i merkeziyetçi bir Suriye’ye olan bağlılığını vurguladı.

Eş-Şera'nın Şam'a gelişinden kısa bir süre sonra tüm silahlı askeri grupları dağıtacağını açıklamasına rağmen, ABD destekli Kürtler, 2019'da son kalesinden çıkarılana kadar DEAŞ'la mücadelede etkili olduğunu kanıtlayan organize askeri güçlerini korumakta ısrar ediyor.

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi, Şam'ın ihtiyaç duyduğu büyük petrol ve doğalgaz sahaları da dahil olmak üzere kuzey ve doğu Suriye'nin büyük bölümünü kontrol ediyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani daha önce Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile imzalanan anlaşmanın şartlarının uygulanmasının ‘ertelenmesinin’ ülkedeki ‘kaosu uzatacağı’ uyarısında bulunmuştu.