Kaddafi'nin mezarı... Çöldeki gizli sır

Kaddafi, gömüldüğü yer bilinmeyen tek Arap lider

Muammer Kaddafi ve eşi Safiye, aile fertlerinden birinin düğününde  (AFP arşivinden)"
Muammer Kaddafi ve eşi Safiye, aile fertlerinden birinin düğününde (AFP arşivinden)"
TT

Kaddafi'nin mezarı... Çöldeki gizli sır

Muammer Kaddafi ve eşi Safiye, aile fertlerinden birinin düğününde  (AFP arşivinden)"
Muammer Kaddafi ve eşi Safiye, aile fertlerinden birinin düğününde (AFP arşivinden)"

Sirte kentinde saklandığı çimento borusunun içinde bulunduktan dakikalar sonra kanlar içindeydi, sendeliyor ve saldırıya uğruyordu. Saçından sürüklendiği sırada çevresinde toplanan kalabalıklar histeri içinde bağırıyordu: "Kaddafi'yi yakaladık, zorba zalimi yakaladık.” Bu, Albay Muammer Kaddafi'nin hayatının son sahnesiydi. O, kırk yıl boyunca iktidarda kaldı ve sonunda cesedi Libya'nın batısındaki Misurata şehrinde bir sebze dükkanının soğutucu bölümünde sergilendi. Ardından, 20 Ekim 2011 tarihinde, çölün derinliklerinde gizli bir mezara gömüldü. Kaddafi ve oğlu Mutassim Billah, cesetlerini şehirlerine götüren ve ardından bilinmeyen bir yere gömen "Misrata devrimcileri" tarafından yakalandıktan sonra Sirte'de öldürüldü. O tarihten bu yana eski rejimin destekçileri, Kaddafi'nin, oğlunun ve Savunma Bakanı Ebubekir Yunus'un mezarlarının bulunmasını talep ediyor, bunun için davalar açıyor ancak sonuç alamıyor.

Libyalı insan hakları aktivisti Nasır el- Havari, Kaddafi ailesinin onun mezar yerini bilme hakkı olduğunu savunuyor. Havari Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, öldürülen ve mezarı bilinmeyen bir başka Arap cumhurbaşkanı var mı sorusuna, "Bu sadece Libya'da oldu." yanıtını verdi.

Misurata'daki 'El-Sumud Tugayı' lideri Salah Badi daha önce, Kaddafi ve oğlu ile Savunma Bakanı'nın defnedildiği yeri, Libya'daki yetkililerle anlaşma sağlandığı takdirde açıklamaya hazır olduğunu belirtmişti.



İki taraf arasındaki gerginliğin ardından Kürt heyeti Şam'da yetkililerle bir araya geldi

Başkent Şam'ın genel görünümü (Arşiv – Reuters)
Başkent Şam'ın genel görünümü (Arşiv – Reuters)
TT

İki taraf arasındaki gerginliğin ardından Kürt heyeti Şam'da yetkililerle bir araya geldi

Başkent Şam'ın genel görünümü (Arşiv – Reuters)
Başkent Şam'ın genel görünümü (Arşiv – Reuters)

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi (KDSÖY) ve Suriye hükümeti temsilcileri, taraflar arasında devam eden müzakereleri tamamlamak üzere Şam'da bir toplantı düzenledi. Müzakereler hakkında bilgi sahibi bir kaynak bugün AFP’ye verdiği demeçte, söz konusu adımın hükümetin Paris'te yapılması planlanan toplantıları boykot etme kararının ardından geldiğini belirtti.

Toplantı, KDSÖY’nin cuma günü Haseke vilayetinde, mezhepsel şiddet olaylarından etkilenen Dürzi ve Alevi azınlıkların temsilcilerini ilk kez bir araya getiren, benzeri görülmemiş geniş kapsamlı bir toplantı düzenlemesinin ardından gerçekleşti. Toplantı katılımcıları, kapanış bildirisinde ‘adem-i merkeziyetçi bir devletin kurulmasını’ öngören bir anayasa talep etti.

Şam, toplantıyı ‘diyalog sürecini baltalayan bir adım’ olarak eleştirdi ve Washington ile birlikte taraflar arasında arabuluculuk çabalarını yöneten Paris'te ‘planlanan tüm toplantıları’ boykot edeceğini açıkladı.

Adını açıklamak istemeyen kaynak, toplantının ‘Suriye hükümetinin talebi üzerine pazartesi akşamı’ KDSÖY’nin önde gelen yetkilisi İlham Ahmed ile Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani arasında yapıldığını söyledi. Kaynak, görüşmelerin ‘uygulama takvimi belirtilmeden, uygun bir adem-i merkeziyetçilik formülü bulmaya odaklandığını’ belirtti.

Aynı kaynağa göre, görüşmelerin amacı ‘Suriye-Suriye komiteleri aracılığıyla ve uluslararası gözetim altında müzakere sürecinin devamını’ vurgulamaktı. Her iki taraf da ‘askeri bir seçeneğe yer olmadığı’ konusunda hemfikirdi.

Suriye hükümetinden bir kaynak, Ahmed ile Şeybani arasında bir görüşme yapıldığını doğruladı, ancak başka ayrıntı vermedi.

Suriye ve Fransa dışişleri bakanları ile ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi, geçen ayın sonunda Paris'te yaptıkları görüşmenin ardından bu ayın ortasında Paris'te bir araya gelmeyi planlıyordu. Bu görüşme, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi'nin 10 Mart'ta ABD'nin himayesinde imzaladıkları ikili anlaşmanın maddelerini uygulamak amacıyla yapılacaktı.

Ancak Suriye hükümeti cumartesi günü, Şam'ın devam eden müzakere çabalarına ‘darbe’ olarak nitelendirdiği genişletilmiş özerk yönetim konferansının ardından Paris'te planlanan hiçbir toplantıya katılmayacağını açıkladı.

Konferans, pratikte, iktidarın yönelimlerine ve yönetim vizyonuna muhalif birçok Suriye bileşeninin temsilcilerini bir araya getiren ilk toplantı oldu.

Abdi'nin geçen ay bir televizyon röportajında açıkladığı gibi, Paris toplantısında, iç güvenlik güçleriyle birlikte yaklaşık 100 bin kişiden oluşan güçlerinin Suriye Savunma Bakanlığı bünyesine dahil edilmesi mekanizması ele alınacaktı.

Şera ile Abdi arasında imzalanan anlaşmanın en önemli maddesi, ‘Suriye'nin kuzeydoğusundaki tüm sivil ve askeri kurumların Suriye devletinin yönetimi altında birleştirilmesini’ öngörüyordu.

Birçok müzakere oturumu düzenlenmesine rağmen herhangi bir ilerleme kaydedilmedi.

KDSÖY, anayasal bildirinin ardından, çeşitliliği yansıtmadığını ve merkeziyetçiliğin uygulanmasında ısrar ettiğini söylediği hükümetin kurulmasını eleştirdi. Şam ise adem-i merkeziyetçiliği kesinlikle reddediyor.