Hamideti: Savaşı durdurmak için IGAD kararlarına bağlıyız

Şarku’l Avsat’a konuşan Hızlı Destek Kuvvetleri Sözcüsü: Hamideti ile Burhan arasında bir görüşme için düzenlemeler yapılıyor

Sudan Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ve Uganda Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni dün Entebbe’de buluştu (Hamideti’nin X hesabı)
Sudan Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ve Uganda Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni dün Entebbe’de buluştu (Hamideti’nin X hesabı)
TT

Hamideti: Savaşı durdurmak için IGAD kararlarına bağlıyız

Sudan Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ve Uganda Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni dün Entebbe’de buluştu (Hamideti’nin X hesabı)
Sudan Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ve Uganda Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni dün Entebbe’de buluştu (Hamideti’nin X hesabı)

Sudan Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti), Sudan Ordusu Komutanı Abdulfettah el-Burhan ile Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi (IGAD) tarafından belirlenen herhangi bir yer veya zamanda görüşmeye hazır olduğunu duyurdu.

Toplantının yeri ve saatini belirtmeyen Burhan, IGAD başkanlığından bir toplantı yapılmasına yönelik düzenlemelerin başlatılması için bir davet aldığını açıkladı.

Yaklaşan toplantı hakkında günlerdir çelişkili haberler var.

Bazıları toplantının Perşembe günü Cibuti veya Uganda’nın Entebbe şehrinde yapılacağından bahsederken, diğerleri bunun erteleneceğini, hatta iptal edileceğini öne sürdü.

Hızlı Destek Kuvvetleri Sözcüsü Fatih Kureyşi dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, toplantının Afrika Boynuzu’ndaki barışla ilgilenen IGAD tarafından yapılması yönünde düzenlemeler olduğunu söyledi.

Kureyşi, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin IGAD’ın taraflar arasında görüşme düzenlemelerinin başlatılmasına ilişkin resmi davetine yanıt vermeyi kabul ettiğini bildirdi.

Ancak toplantının zamanı ve yerini belirtmedi.

Geçtiğimiz iki gün boyunca medyada ve sosyal medyada dolaşan haberler de Korgeneral Hamideti’nin Sudan’dan ayrıldığı bilgisi verildi.

Hamideti Uganda’da

Korgeneral Hamideti Uganda’ya gitti ve Uganda Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni ile çekilmiş fotoğraflarını sosyal medya platformu X hesabından paylaştı.

Hamideti toplantıda, Sudan’daki gelişmeleri ve bunun sonucunda Sudan halkının çektiği acıları ele aldıklarını bildirdi.

Hamideti açıklamasında, “Eski rejim unsurlarının silahlı kuvvetlerdeki liderleri ve çözümü engelleyenlerin yardımıyla ateşlediği savaşın çıkış nedenleri hakkında Sayın Cumhurbaşkanı Museveni’ye detaylı bir açıklama yaptım” diye yazdı.

Müzakere etme, savaşı durdurma ve Sudan devletini yeni, adil temeller üzerine inşa etme vizyonunu sunduğunu belirten Museveni şu ifadeleri ekledi;

“Başkan Museveni halkımıza tam desteğini teyit etti. Sudan’da barış ve istikrarın sağlanmasına yönelik çabaların ilerletilmesi için çalışacağını, tüm yetenek ve ilişkilerini Sudanlıların tarihlerindeki bu zor aşamayı aşmalarına yardımcı olmak için kullanacağını ifade etti. Cibuti’de gerçekleştirilen IGAD Başkanlar Zirvesi’nin sonuçlarına hala bağlıyız ve savaşın sona ermesi, halkımızın acılarının dindirilmesi, güvenlik ve istikrarın yeniden tesisi için taahhüt ettiklerimizi uygulamaya devam edeceğiz.”

Hızlı Destek Kuvvetleri’nin Burhan ile görüşme şartları

Şarku’l Avsat’a konuşan Kureyşi, Burhan’ın toplantıya başka bir sıfatla değil, Sudan Ordusu Komutanı sıfatıyla gelmesi şartı dışında, Hamideti’nin Burhan ile IGAD tarafından belirlenen herhangi bir yer ve zamanda görüşmeye hazır olduğunu söyledi.

Kureyşi, “Bu ayın 10’unda Cibuti’de düzenlenen Sudan’a ilişkin IGAD zirvesinin sonuç bildirisinde belirtilen her şeye bağlıyız” dedi.

ed4rt4
Ordu Komutanı Abdulfettah El Burhan (Egemenlik Konseyi Medyası)

Kureyşi, “Burhan ise, Hamideti ile ön koşulsuz görüşmeyi kabul etti” diye ekledi.

Sudan Dışişleri Bakanlığı ertelemeyi doğruladı

Sudan Dışişleri Bakanlığı ise, Burhan ile Hamideti arasında Perşembe günü (bugün) yapılması planlanan görüşmenin, Hamideti’nin ‘teknik nedenlerden dolayı’ Cibuti'ye ulaşamaması nedeniyle ertelendiğini ve toplantının önümüzdeki Ocak ayında yapılacağını duyurdu.

sce
Sudan Dışişleri Bakanı Ali Sadık (AFP)

Bakanlığın açıklamasında, “Egemenlik Konseyi Başkanı Burhan, Sudanlıların milis isyanının yol açtığı acılara son vermek amacıyla, ‘Egemenlik Konseyi Başkanı ve Silahlı Kuvvetler Komutanı’ sıfatıyla, kendi isteğiyle toplantının yapılmasına onay verdi” ifadeleri kullanıldı.

Bakanlık ayrıca, bugün yapılması planlanan toplantının ertelenmesini, ‘isyancı milis liderliğinin mantığın sesini dinlememesine ile Sudan ve halkının yok edilmesini durdurma konusundaki isteksizliğine’ bağladı.



Mısırlılar Nefertiti büstünü geri almayı başarabilecekler mi?

Berlin Neues Müzesi’ndeki Nefertiti büstü (AFP)
Berlin Neues Müzesi’ndeki Nefertiti büstü (AFP)
TT

Mısırlılar Nefertiti büstünü geri almayı başarabilecekler mi?

Berlin Neues Müzesi’ndeki Nefertiti büstü (AFP)
Berlin Neues Müzesi’ndeki Nefertiti büstü (AFP)

Bundan yaklaşık 111 yıl önce, Mısır’ın Yeni Krallık döneminin MÖ 1353 ve 1336 yılları arasındaki 18’inci hanedanı dönemi hükümdarlarından Firavun Akhenaten'in karısı Kraliçe Nefertiti'nin bugün dünya çapında kadın güzelliğinin sembolü haline gelen büstünün bulunduğu bir kutu Mısır'dan Almanya'ya doğru yola çıktı.

Renkli kireçtaşından yapılmış olan büst, Alman Mısırbilimci Ludwig Borchardt başkanlığındaki bir Alman heyeti tarafından 1912 yılında Tell el-Amarna'daki (bugünkü adıyla Yukarı Mısır’ın Minye bölgesi) kazılar sırasında antik Mısır’da yaşamış heykeltıraş Thutmose'un atölyesinde bulundu.

Yaklaşık 3 bin 500 yıl öncesine MÖ 1345 yılına tarihlenen büst, 47 santimetre yüksekliğinde, yaklaşık 20 kilogram ağırlığında ve Kraliçe Nefertiti'nin başını, boynunu ve omuzlarının bir kısmını gösteriyor.

Mısırlı arkeolog ve eski Tarihi Eserler Bakanı Dr. Zahi Havas, Nefertiti büstünün Almanya'dan geri alınması için bir imza kampanyası başlattığını duyurdu.

Başkent Kahire’nin merkezindeki Amir Taz Sarayı'nda cumartesi günü halka açık bir seminerde konuşan Dr. Havas, eşsiz bir eser olan büstün yolculuğunu, Mısır'dan nasıl çıktığını ve büstün geri alınması için başlattığı kampanyanın detaylarını anlattı.

Şarku’l Avsat’a konuşan Dr. Havas, “Nefertiti büstünü geri alma işlemlerini başlatabilmem için bir milyon Mısırlıdan bu belgeyi imzalamalarını istiyorum” dedi.

Mısır'dan 1913 yılının eylül ayında çıkarılan büst, Berlin Neues Müzesi'ne yerleştirilene kadar oradan oraya seyahat etti. Şarku’l Avsat’ın bir kopyasına ulaştığı imza kampanyası belgesine göre Mısır büstü geri almak için birçok girişimde bulundu. Belgede, Almanya tarafından 2007 yılında onaylanan ve Mısır tarafından 1973 yılında kabul edilen UNESCO Kültür Varlıklarının Kanunsuz İthal, İhraç ve Mülkiyet Transferinin Önlenmesi ve Yasaklanması İçin Alınacak Tedbirlerle İlgili Sözleşmesi'nin 13b maddesi uyarınca yasadışı yollarla ülkeden çıkarılan kültür varlıklarının gerçek sahiplerine iadesinin mümkün olan en kısa sürede gerçekleştirilmesi gerektiği belirtiliyor.

Dr. Havas, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Atılacak adımların temelinde, Nefertiti'nin büstünün iadesi için Almanya hükümetine kamuoyu baskısı uygulanması ve heykeli bize iade etmesi için uluslararası topluma çağrıda bulunmak üzere toplu çabalar yer alıyor. Almanya Kültür Bakanlığı’ndan, Prusya Kültür Mirası Vakfı’ndan ve Neues Müzesi yönetiminden bu talebi dikkate almaları ve yanıt vermeleri istenecek. Dünyanın artık bir uyanış içinde olduğuna ve çalınan tarihi eserlerin iade edilmek istendiğine inanıyorum. Fransa Cumhurbaşkanı Macron bile ülkesinin Afrika’nın tarihi eserlerini gasp ettiğini ve bunların iade edilmesi gerektiğini açıkladı” diye konuştu.

Dr. Havas, şöyle devam etti:

“British Museum'daki Rosetta Taşı, Louvre Müzesi’ndeki Zodyak ve Berlin Neues Müzesi'ndeki Nefertiti büstü gibi eşsiz Mısır eserlerinin iade edilmesini ve Büyük Mısır Müzesi’nde sergilenmesini istiyorum.”

Büstün iadesini talep etmeye, heykelin 1924 yılında Berlin'de resmi olarak sergilenmesiyle başlayan Mısır, 1925 yılında Almanya’nın arkeolojik kazılarını yasaklamakla bile tehdit etti. Mısır, bundan dört yıl sonra heykeli başka parçalarla takas etmeyi önerse de Almanya bunu reddetti. Heykel Almanya'da çok popüler ve birçok yerde heykelin resimleri ve posterleri bulunuyor. Hatta Mısır’ın eski Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek 1980'li yılların sonlarında Berlin'e gerçekleştirdiği ziyaret sırasında, o dönem basında çıkan haberlere göre heykeli ‘Mısır'ın Berlin Büyükelçisi’ olarak tanımladı.

Dr. Havas, 2011 yılında Mısır'ın Tarihi Eserler Yüksek Konseyi'nin genel sekreterliği görevine getirildiğinde Alman hükümetine bir mektup gönderdi. Dr. Havas, mektubunda büstün iadesini talep ettiğini belirterek “Başbakanın onayını almış olmama rağmen, mektupta onun imzasını istediklerini söylediler” dedi.

Dr. Havas, mektupta şöyle diyor:

“Büyük Mısır Müzesi'nde AM 21300 numarasıyla kayıtlı kireçtaşından Nefertiti büstünün iadesi için resmi bir talepte bulunmak üzere Mısır Hükümeti adına size yazıyorum.”

Resmi düzeyde ise Almanya'nın Kahire Büyükelçisi 2017 yılında dönemin Mısır Tarihi Eserler Bakanı Dr. Halid El-Enani ile yaptığı görüşmede, bakanın kendisini Nefertiti büstünün iadesi konusunda ikna edemediğini ifade etmişti. Alman Büyükelçi, Nefertiti büstünün Almanya'da çok popüler olduğunu belirtti.

Eski Mısır Turizm ve Tarihi Eserler Bakanı Dr. Halid el-Enani, 2020 yılında Almanya'ya gitti ve eserlerin geri alınmasına ilişkin bir açıklamada bulundu. Dr. Enani, o dönemde yaptığı açıklamalarda, Nefertiti büstünün Mısır'dan tartışmalı bir şekilde çıktığını Almanların eşsiz bir heykel parçası olduğu için onu ellerinde tutuklarını söyledi.

Tarihi Eserler Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Dr. Muhammed Abdulmaksud ise “Nefertiti büstünü geri almak için kampanya başlatılmasına övgüde bulundu. Bunun takdire şayan bir çaba olduğunu ifade eden Dr. Abdulmaksud, “Ancak büstü bu şekilde geri almak çok zor. Devletin diplomatik ilişkileriyle ve resmi olarak müdahale etmesi gerekiyor. Bunun yararlı ve daha uygulanabilir olacağını düşünüyorum” şeklinde konuştu. Mısır'ın diplomatik kanallarının, Tarihi Eserler Bakanlığı değil, Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla, Büyük Mısır Müzesi'nin açılışına ivme kazandırmak için kısa bir süreliğine de olsa yurtdışından önemli parçaların kurtarılması için çalışması gerektiğini vurgulayan Abdulmaksud, ancak bunun diplomatik anlayış ve koordinasyonla yapılmasını önerdi.