İsrail vatandaşı Filistinlilerden ‘Sürpriz Protesto’

İsrail polisini beklenmeyen, gizli adımlarıyla şaşırttılar.

Nasıra’daki gösteriden bir kesit (Arap Vatandaşları İzleme Yüksek Komitesi)
Nasıra’daki gösteriden bir kesit (Arap Vatandaşları İzleme Yüksek Komitesi)
TT

İsrail vatandaşı Filistinlilerden ‘Sürpriz Protesto’

Nasıra’daki gösteriden bir kesit (Arap Vatandaşları İzleme Yüksek Komitesi)
Nasıra’daki gösteriden bir kesit (Arap Vatandaşları İzleme Yüksek Komitesi)

İsrail'de içerisinde Knesset üyeleri de olan Arap Vatandaşları İzleme Yüksek Komitesi liderleri, Gazze'deki Filistin halkına yönelik saldırılara karşı Nasıra’da beklenmeyen bir gösteri düzenledi. Gösteri, İsrail polisini şaşırtma amacıyla gizli bir şekilde gerçekleştirildi.

Komite Başkanı Muhammed Bereke, gösterinin bilinçli bir şekilde gizlice planlandığını ve bunun sebebinin ise “son iki ay boyunca İsrail polisinin gösterilere müdahalesini engellemeye yönelik tehditler ve tutuklamalar sürdürmesi” olduğunu ifade etti. Ayrıca gösteri için yasal olarak izin alınmasına gerek olmadığını da belirten Bereke, “tek seçeneklerinin gösteriyi gizlice ve polisi şaşırtacak şekilde hazırlamak” olduğunu ifade etti.

Gösteriye, Bereke'nin yanı sıra Arap yerel yetkililerin Katar Komitesi Başkanı Muder el-Yunus, Knesset Arap Milletvekili İman Hatip, Barış ve Eşitlik için Demokrasi Cephesi’nden Yusuf Atavna, Ofer Cassif ve Ayda Tuma Süleyman da katıldı. Katılımcılar, Gazze'deki Filistin halkına yönelik soykırıma karşı çıkan pankartlar taşıdı ve bu savaşın derhal sona erdirilmesini talep ettiler.

Tehcire son

Bereke, basın açıklamasında şunları söyledi: "Bu gösteri, mümkün olduğunca gizli bir şekilde hazırlandı. Gruplara duyurmadık, medya organlarına erken bir şekilde haber vermedik. Sesimizi duyurmak istiyoruz, savaşa son, katliama son, tehcire son. Hakim sistem, sesimizi susturamayacak ve Filistin halkına bağlılığımız söndüremeyecek."

İsrail'in Gazze'yi bombalaması nedeniyle yerlerinden edilen Filistinliler, el-Mavasi bölgesindeki geçici çadır kampında (AP)
İsrail'in Gazze'yi bombalaması nedeniyle yerlerinden edilen Filistinliler, el-Mavasi bölgesindeki geçici çadır kampında (AP)

Muder el-Yunus ise şunları söyledi: "Bu duruş, hak ve insanlık mesajıdır. Gazze'de yaşananlar soykırım, ikinci bir nekbe ve tehcirdir. Bütün sıkıntılara rağmen (İsrail’deki) Arap liderliği, protesto hakkını elde etmek için mahkemeye gitmek zorunda kaldı." Ve ekledi: "Bugün liderlik olarak buradayız, savaşı durdurun, bu akıl ve barışın sesidir ve bu koşullarda söylenebilecek en doğal şeydir."

Gösteride "Soykırım ve Tehcire Hayır", "Savaşı Durdurun" ve "Savaşı, Katliamı ve Tehciri Durdurun" yazılı pankartlar taşındı.

Barış köprüsü

İsrail vatandaşı Filistin’in, barışı destekleyen ve kendilerini barışın köprüsü olarak gören Filistin halkının bir parçası olduğunu belirtmekte fayda var. Hamas’ın İsrail’deki sivillere yönelik saldırılarını kınayan Arap liderler, bu eylemlerde hayatını kaybeden, yaralanan ve esir alınan birçok kişinin olduğuna dikkat çekmiş ve aynı zamanda İsrail'in bu olaylara verdiği tasavvurların ötesinde vahşete varan tepkiyi eleştirmişlerdi. Ayrıca İsrail’in yeni bir Nekbe planladığını öne sürmüşlerdi.

İlk günlerden itibaren her iki taraftan da sivillerin öldürülmesine karşı gösteri düzenlemeye çalışan İsrail vatandaşı Filistinliler oldu. Ancak İsrail polisi bunu güç kullanarak engelledi. Aralarında bazı siyasi liderler ve 200'e yakın üniversite öğrencisini hedef alan geniş bir tutuklama kampanyası yürütüldü, onlara karşı İngiliz Manda sistemleri devreye sokuldu ve yolların kapanmasına yol açan sokaklardaki gösterilere karşı gerçek mermi kullanılmasına karar verildi.

Netanyahu yönetiminden önceki hükümetin ortağı olan İsrail İslami Hareketi Genel Başkanı ve Birleşik Arap Listesi lideri Mansur Abbas 7 Ekim saldırıları sebebiyle Hamas’ı da İsrail’in Gazze’ye yönelik orantısız şiddetini de kınamıştı.

İsrail vatandaşı Filistinlilerin kitlesel isyanlarına ilk kez 2021 Nisan’ında tanık olundu. İsrail ilk kez Lid (Lod) gibi şehirlerde tamamen devlet otoritesini kaybetmişti. Bu sebeple İsrail güvenlik güçleri Arap nüfusun protesto gösterilerine yönelik sıkı önlemler alıyor.

Ülke nüfusunun 2023 yıl başı itibariyle 9 milyon 700 bine ulaştığı İsrail’de nüfusun yaklaşık 2 milyon 150 binini "İsrailli Araplar" olarak tanımlanan İsrail vatandaşı Filistinlilerden oluştuğu belirtiliyor.

İsrail vatandaşı Filistinliler ülke nüfusunun yüzde 22'sine tekabül ediyor. Tel Aviv rejiminin "İsrailli Araplar" Filistin tarafının ise “1948 Filistinlileri” olarak tanımladığı vatandaşlar, 1948'deki savaş ve sonrasında yaşanan işgale rağmen yurtlarında kalarak İsrail vatandaşı olan Filistinlilerden oluşuyor. Ülkenin kuzey ve güney illerinde yoğunlaşan Arap nüfusun yüzde 84’ü Müslüman, yüzde 8’i Hristiyan, yüzde 8’i ise Dürzi.

İsrail’de üç adet ana akım Arap partisi bulunuyor: Hadaş (Arap çoğunluğuna sahip Arap-Yahudi birleşik partisi), Balad ve İsrail İslami Hareketinin de içinde bulunduğu birçok organizasyonu barındıran Birleşik Arap Listesi. Bütün bu partiler, öncelikli olarak İsrailli Arapların ve Filistinlilerin haklarının temsilini yapıyor.

Bu nüfusun dışında kalan ve İsrail vatandaşı olmayan Filistinliler ise Gazze ve Batı Şeria’da yaşıyor.



Şam, federal sistemi reddetmeye devam ederken Kürtleri orduya katılmaya çağırdı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, dün Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayında bir araya geldiler (AFP)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, dün Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayında bir araya geldiler (AFP)
TT

Şam, federal sistemi reddetmeye devam ederken Kürtleri orduya katılmaya çağırdı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, dün Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayında bir araya geldiler (AFP)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, dün Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayında bir araya geldiler (AFP)

Suriye hükümeti tarafından dün yapılan açıklamada federal sistemin reddedildiği bir kez daha ifade edilirken Kürt güçlerine orduya katılmaları çağrısı yapıldı. Kürt ve resmi Suriye kaynaklarına göre bu karar Cumhurbaşkanı Ahmed Şer'in Suriye Demokratik Güçleri Komutanı Mazlum Abdi ile ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın katıldığı bir toplantıda alındı.

Şarku’l Avsat’ın Fransız Haber Ajansı AFP'den aktardığı habere göre Suriyeli bir Kürt yetkili, Şara ve Abdi, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’ni (KDSÖY)Suriye devletine entegre etme çabalarını görüşmek üzere bir araya geldiğini ifade etti.

Kimliğinin gizli tutulması şartıyla konuşan yetkili, ABD’nin Türkiye Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Barrack'ın da toplantıya katıldığını söyledi.

Toplantının, ‘KDSÖY ile Şam hükümeti arasındaki ilişkiler ile ekonomik ve askeri konuların’ görüşülmesi için düzenlendiğini de sözlerine ekledi.

Bu toplantı, Şara ve Abdi arasında henüz uygulanmayan bir ikili anlaşmanın imzalanmasından dört ay sonra gerçekleşti.

Şara’nın 10 Mart'ta ABD’nin himayesinde Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Abdi ile imzaladığı anlaşma, ‘Suriye'nin kuzeydoğusundaki tüm sivil ve askeri kurumların, sınır geçişleri, havaalanı, petrol ve gaz sahaları dahil olmak üzere Suriye devletinin yönetimi altına alınmasına’ ilişkin maddeler içeriyordu.

Ancak KDSÖY, anayasal bildirinin ardından hükümetin çeşitliliği yansıtmadığını söyleyerek yönetimi eleştirdi. Kürt güçler geçtiğimiz ay ‘merkezi olmayan demokratik’ bir devlet talebinde bulunmuş, Şam ise buna ülkede ‘bölünme girişimlerini’ reddettiğini vurgulayarak yanıt vermişti.

Suriye hükümetinden bir kaynak dün devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, “Suriye devleti, ‘tek Suriye, tek ordu, tek hükümet’ ilkesine sıkı sıkıya bağlı olduğunu yineler ve Suriye Arap Cumhuriyeti'nin egemenliği ve toprak bütünlüğüne aykırı her türlü bölünme veya federalizm biçimini kesin bir şekilde reddeder” ifadelerini kullandı.

Kaynak, “Suriye ordusu, tüm vatandaşları birleştiren ulusal bir kurumdur. Devlet, SDG'den Suriyeli savaşçıların anayasal ve yasal çerçeve içinde ordunun saflarına katılmasını memnuniyetle karşılıyor” dedi.

Kaynak ayrıca, ‘imzalanan anlaşmaların uygulanmasındaki herhangi bir gecikmenin ulusal çıkarlara hizmet etmeyeceği, aksine durumu karmaşıklaştıracağın ve Suriye'nin tüm bölgelerinde güvenlik ve istikrarın yeniden sağlanmasına yönelik çabaları engelleyeceği’ uyarısında bulundu.

Cumhurbaşkanı Şara, geçtiğimiz yıl aralık ayında İslamcı grupların ittifakının başında eski Devlet Başkanı Beşşar Esed rejimini devirerek Şam'da iktidarı ele geçirdi. O tarihten bu yana Şara, Suriye'deki tüm askeri grupların lağvedilmesini savunuyor.

Ancak Suriyeli Kürtler, on binlerce erkek ve kadından oluşan askeri güçlerini korumakta ısrar ediyorlar.

Suriye'nin birliğini korumak ve ülkede güvenliği yeniden tesis etmek, yeni yetkililer için başlıca zorluklar arasında yer alıyor.

On yıllardır ötekileştirilmeye ve dışlanmaya maruz kalan Suriyeli Kürtler, bugün yeni iktidarın karar alma sürecini merkezileştirme ve geçiş döneminin yönetiminden önemli unsurları dışlama çabalarını eleştiriyorlar.

SDG lideri Abdi, mayıs ayı sonlarında bir televizyon röportajında “Şam ile yaptığımız anlaşmaya bağlıyız ve şu anda uygulama komiteleri aracılığıyla bu anlaşmayı hayata geçirmeye çalışıyoruz” dedi. Ancak ‘Suriye'nin merkezi olmayan, tüm bileşenlerinin tüm haklarına sahip olduğu ve kimsenin dışlanmadığı bir ülke olması’ konusunda kararlı olduğunu da vurguladı.

Şara, Şam’da iktidarı devralmasının ardından tüm silahlı grupların feshedileceğini açıklamasına rağmen, ABD destekli Kürtler, DEAŞ’ı 2019 yılında son kalesinden de kovana kadar mücadelede etkinliğini kanıtlamış olan organize askeri güçlerini korumakta ısrar ediyorlar.

Kürt özyönetim, Suriye'nin kuzeyinde ve doğusunda, Şam’daki kaynaklara ihtiyaç duyduğu en önemli petrol ve doğalgaz sahalarını da içeren geniş bir alanı kontrol ediyor. Aralarında binlerce yabancının da bulunduğu DEAŞ üyelerini de kamplarda ve gözaltı merkezlerinde tutuyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani daha önce yaptığı bir açıklamada, KDSÖY’le imzalanan anlaşmanın maddelerinin uygulanmasında ‘oyalanmanın ülkedeki kaosu uzatacağını’ söylemişti.