Mısır'da yeni koronavirüs varyantının yayılma riskleri

Yeni varyanta ilişkin ilk iki enfeksiyonun duyurusu yapıldı.

Mısır, iki yeni koronavirüs mutantı vakasının tespit edildiğini duyurdu. (arşiv - Reuters)
Mısır, iki yeni koronavirüs mutantı vakasının tespit edildiğini duyurdu. (arşiv - Reuters)
TT

Mısır'da yeni koronavirüs varyantının yayılma riskleri

Mısır, iki yeni koronavirüs mutantı vakasının tespit edildiğini duyurdu. (arşiv - Reuters)
Mısır, iki yeni koronavirüs mutantı vakasının tespit edildiğini duyurdu. (arşiv - Reuters)

Mısır Sağlık ve Nüfus Bakanlığı perşembe günü yaptığı açıklamada, yapılan testlerde iki vatandaşın yeni koronavirüs varyantı (JN.1) ile enfekte olduklarının tespit edildiğini duyurdu. Sağlık durumlarının stabil olduğunu ve hastalık semptomları nedeniyle hastaneye yatırılmaları için gerek bulunmadığı kaydedildi. Hastalığın hafif bir üst solunum yolu enfeksiyonu ile ilgili olduğu belirtilen açıklamada yeni mutantın yayılmasına ilişkin uyarılar da yapıldı.

Mısır Sağlık Bakanlığı, Facebook üzerinden yaptığı paylaşımla ülkedeki epidemiyolojik durumu dikkatle izlediğini belirterek grip ve rinovirüs grubu gibi solunum sistemini enfekte eden virüslerden biri olduğu için koronavirüs ile mücadeleye yönelik sağlık tavsiyelerinde herhangi bir değişiklik olmadığını kaydetti. Solunum sistemini enfekte eden diğer virüslerden farklı herhangi bir önlem alınmasının gerekli olmadığı vurgulandı.

Bakanlık, ellerin ve yüzeylerin sürekli dezenfekte edilmesi, enfekte kişilerin evden çıkmamaları, dışarı çıkmaları gerekiyorsa maske takmaları, tesisler ve konutlar için iyi havalandırma sağlanması, kalabalık, iyi havalandırılmayan yerlerde bulunulmaması ve bulunulması gerekiyorsa maske takılması çağrısı yaptı.

Uluslararası Misr Üniversitesi Sağlık Ekonomisi ve Epidemiyoloji Profesörü Dr. İslam Anan da Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şunları söyledi:

"Virüsün şiddetinde bir fark yok, Omikron kadar sert ve çok hızlı yayılıyor. Enfeksiyonların sayısı tam olarak bilinmese de bir doğrulukla sayamasak da sadece ABD’de her beş Kovid-19 vakasından birinde bu varyantın olduğuna dair tahminler var. Virüs şu an Mısır da dahil olmak üzere tüm ülkelere ulaştı."

Yeni varyantla enfeksiyon vakalarının sayısının artmasını bekleyen Anan, Kovid-19'un önümüzdeki dönemde yeniden yayılacağı uyarısında bulundu ve yeni varyantın aşılardan kurtulma yeteneğinin önceki diğer viral varyantlara göre artabileceğini söyledi. Ancak halen aşıların hastalığın ilerlemesini ve hastaneye yatış ihtiyacını önlemede oldukça etkili olması nedeniyle varyantın geniş çapta yayılmayacağını vurguladı.

İslam Anan açıklamasının devamında yaşlılar ile yüksek tansiyon ve diyabet hastalarının dikkatli olmalarını, kalabalık yerlerden kaçınmalarını ve maske takmaya özen göstermelerini tavsiye etti. Kovid-19 semptomları görülürse doktorlar tarafından önerilen ilaçların alınmasının ve sağlık durumu ağırlaşırsa hastaneye gidilmesinin önemine dikkat çekti.

Yeni koronavirüs varyantının şu an ABD’deki Kovid-19 vakalarının yaklaşık yüzde 20'sini oluşturduğu tahmin ediliyor. Dünya Sağlık Örgütü kısa bir süre önce JN.1 suşunu ‘endişe verici’ olarak nitelendirdi. Örgüt bu suşu yakından izliyor ancak henüz yüksek riskli olanlar izleme listesine eklemedi.

Bununla birlikte kuruluş, yeni türün hızla yayıldığı ve insanların bir araya geldiği aile etkinliklerinde, toplantılarında kapalı mekanlarda ve restoranlarda daha fazla zaman geçirilen kış aylarında enfeksiyonlarda hafif bir artışa yol açabileceği konusunda uyardı.

San Francisco'daki California Üniversitesi'nde solunum hastalıkları konusunda uzman olan Dr. Chen Hong, bir hafta önce üniversitenin internet sitesine şu açıklamayı yaptı:

“JN.1 semptomlarının Kovid-19 varyantlarının Omikron ailesinin diğer üyelerinin semptomlarına benzer olduğuna inanılıyor. Hastalık genellikle iltihaplanma ile başlıyor. Boğazda tıkanıklık ve kuru öksürük bunu takip ediyor. İnsanlar ayrıca burun akıntısı, yorgunluk, baş ağrısı, kas ağrısı, ateş, ishal ve koku alma duyusunda değişiklik gibi başka semptomlar da yaşayabiliyor. Ancak belki de semptomlardan daha önemli olan, bu semptomlardan mustarip olan kişinin bağışıklığı. 75 yaşın üzerinde olan veya bağışıklığı zayıf olan ve yakın zamanda Kovid-19 aşısı olmamış bir hasta, nefes almada zorluk gibi daha ciddi semptomlar yaşayabilir ve daha çok hastalanabilir.

Hong, yeni varyant hakkındaki endişelere yönelik de şunları söyledi:

"Yeni varyantın diğer Omikron varyantlarına kıyasla daha ağır hastalıklara, hastaneye yatma ihtiyacına ya da daha yüksek ölüm oranına neden olduğuna dair herhangi bir kanıt bulunmuyor.”



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24