Mısır: Kızıldeniz’deki Husi saldırıları Süveyş Kanalı’nı önemli ölçüde etkilemedi

Süveyş Kanalı’nda iskelede bekleyen küçük teknelerin önünden bir konteyner gemisi geçiyor (Süveyş Kanalı’nın web sitesi)
Süveyş Kanalı’nda iskelede bekleyen küçük teknelerin önünden bir konteyner gemisi geçiyor (Süveyş Kanalı’nın web sitesi)
TT

Mısır: Kızıldeniz’deki Husi saldırıları Süveyş Kanalı’nı önemli ölçüde etkilemedi

Süveyş Kanalı’nda iskelede bekleyen küçük teknelerin önünden bir konteyner gemisi geçiyor (Süveyş Kanalı’nın web sitesi)
Süveyş Kanalı’nda iskelede bekleyen küçük teknelerin önünden bir konteyner gemisi geçiyor (Süveyş Kanalı’nın web sitesi)

Mısır’ın başkenti Kahire’de bulunan Ticaret Odası’na bağlı Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmetleri Bölümü, Kızıldeniz’deki gerilimin Süveyş Kanalı’ndaki seyri büyük ölçüde etkilemediğini bildirdi.

Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmetleri Bölümü Genel Sekreteri Amr es-Samaduni, “Husi grubunun Kızıldeniz bölgesinde yaşattığı gerilim, Süveyş Kanalı’ndaki seyri önemli ölçüde etkilemedi” dedi.

Samaduni bugün yaptığı açıklamada, “Denizcilik ve uluslararası taşımacılık operasyonları, özellikle uluslararası denizcilik şirketi Maersk’in konteyner taşımacılığı için Kızıldeniz’i kullanmaya geri dönmesinden sonra düzenli olarak ilerlemektedir” dedi.

Danimarka merkezli Maersk şirketinin dün yayınlanan kargo nakliye programı, hafta sonu bölgedeki gemilerinden birine düzenlenen saldırıya rağmen, şirketin önümüzdeki dönemde Süveyş Kanalı ve Kızıldeniz’den 30’dan fazla konteyner gemisi geçirme planlarını sürdürdüğünü gösterdi.

Ancak Maersk, Yemen’deki Husi milislerin saldırı riskinin devam etmesi nedeniyle, bazı gemilerin Kızıldeniz rotasından geçmesi yönündeki planlarını askıya aldı ve her geminin güzergahını daha sonra açıklayacağını belirtti.

Kızıldeniz, Avrupa’daki dünyanın en büyük ticari mal tüketicilerinden bazılarını Asya’daki büyük tedarikçilerle buluşturan Süveyş Kanalı’na giden tek yol.

Süveyş Kanalı ise, küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12’sini oluşturuyor.

Bu, toplam küresel konteyner trafiğinin yüzde 30’unu ve yılda bir trilyon dolardan fazla mal anlamına geliyor ve yılda yaklaşık 80 milyon ton tahıl Süveyş Kanalı yoluyla Kızıldeniz’den geçiyor.

Gemilerin Afrika’nın güney ucundaki Ümit Burnu rotasına yeniden yönlendirilmesinin, Asya ile Kuzey Avrupa arasındaki gidiş-dönüş başına 1 milyon dolara kadar ek yakıt maliyetine neden olması bekleniyor.

Yıllar süren savaşın ardından Yemen’in bazı kısımlarını kontrol eden Husi grubu, Kasım ayında Kızıldeniz’i geçen gemilere saldırmaya başladı ve bunun İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırısına yanıt olduğunu vurguladı.

Konteyner devleri Maersk ve Hapag-Lloyd’un da aralarında bulunduğu büyük denizcilik şirketleri, geçen ay Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı’ndan geçmeyi bıraktı ve bunun yerine gemilerini Afrika çevresindeki daha uzun olan Ümit Burnu rotasına yönlendirdi.

Ancak Maersk, 24 Aralık’ta Kızıldeniz’e dönmeye hazırlandığını belirterek, gemileri korumak için ABD öncülüğünde bir askeri operasyonun başlatılacağına dikkat çekti.

Samaduni açıklamasına şu ifadelerle devam etti;

Maersk’in Süveyş Kanalı’ndaki trafiği askıya alması sadece birkaç gün sürdü ve bu süre zarfında Mısır’a hiçbir konteyner girmedi ve bu nedenle Mısır’ın ithal ettiği mallar krizin yansımalarından etkilenmedi. Şu ana kadar Süveyş Kanalı, Kızıldeniz’deki güvenlik tehditleri nedeniyle uluslararası gemi trafiğinin seyrinin değişmesinden önemli ölçüde etkilenmedi. Durumlar iyi ve büyük bir etki de yaşanmadı. Rotasını değiştiren gemilerin sayısı az.

Samaduni, bu dönemde Ümit Burnu rotasını geçmek için rotasını değiştiren gemi sayısının yaklaşık 76 gemiye olduğunu söyleyerek, aynı dönemde Süveyş Kanalı’nı geçen 2 bin 128 gemiyle karşılaştırıldığında bunun küçük bir yüzde olduğuna dikkat çekti.

Kızıldeniz’de yaşananların Mısır devletine hiçbir zararı olmayacağını da sözlerine ekledi.

Mısır’daki ithalatçılar ise, ithal malların fiyatlarının yükseltilmemesi ve krizin birileri tarafından istismar edilmemesi çağrısında bulundu.



Nasrallah suikastına ilişkin yeni detaylar

Hizbullah destekçileri, geçtiğimiz kasım ayında eski Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın öldürüldüğü yerde toplandı (Reuters)
Hizbullah destekçileri, geçtiğimiz kasım ayında eski Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın öldürüldüğü yerde toplandı (Reuters)
TT

Nasrallah suikastına ilişkin yeni detaylar

Hizbullah destekçileri, geçtiğimiz kasım ayında eski Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın öldürüldüğü yerde toplandı (Reuters)
Hizbullah destekçileri, geçtiğimiz kasım ayında eski Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın öldürüldüğü yerde toplandı (Reuters)

İsrail basını, geçtiğimiz eylül ayında eski Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'a düzenlenen suikastla ilgili yeni bilgiler yayınladı. Söz konusu bilgilere göre Amerikalılar operasyondan haberdar olduklarında çok öfkelenirken ‘İsrail'in kendilerini aptal yerine koyduğunu’ söylediler, fakat operasyonu engellemeye çalışmadılar. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun uzun süre tereddüt ettiği, ancak Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'ndaki konuşmasını bitirdiği anda gerçekleşen operasyonu onayladığı aktarıldı.

Bu haberlerin sonuncusu pazar akşamı yayınlandı. Habere göre İsrail'in eski Washington Büyükelçisi Mike Herzog, Nasrallah'a suikast düzenleme kararının medyada duyulup krize yol açmaması için İsrail hükümetinin ABD yönetimini bilgilendirmesini tavsiye etti. Ancak İsrail'in İbranice yayın yapan resmi televizyonu Kan 11 haberinde, Netanyahu'nun önce Amerikalıları bilgilendirmeye karşı çıktığı, ancak ardından ordu komutanları ile dönemin Savunma Bakanı Yoav Galant'ın ısrarı üzerine geri adım attığı belirtildi.

Kararı dönemin ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jack Sullivan'a bildirmek istediğini, ancak Sullivan’ın telefonuna geri dönmediğini belirten Herzog, Sullivan’ın bunu dakikalar sonra öğrendiğinde ise çok öfkelenerek, “Nasrallah'a suikast düzenlemeye hazırlandığınız bir dönemde Lübnan'la ateşkes girişimi ilan etmemize izin vererek bizi garip ve küçük düşürücü bir duruma soktunuz, hatta bizi aptal yerine koydunuz” dediğini aktardı.

Ancak bu açıklama operasyon gerçekleştirildikten sonra yapıldığı için çok geç kalmış gibi görünüyor. Operasyon gerçekleşmeden önce operasyondan haberdar olan ilk ABD'li yetkili dönemin Savunma Bakanı Lloyd Austin idi. Gallant, bunu ona söylemiş ve o da çok öfkelenmişti.

O dönemde Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yapan Dan Shapiro'ya göre bu görüşmeyi diplomatik kelimelerle anlatmak zor.

Gallant ise İsrail'in Kanal 13 televizyonuna olayı şu şekilde anlattı:

“Austin'i aradım ve ona ‘Nasrallah'a suikast düzenleyeceğiz’ dedim. O da bana ‘Ne zaman?’ diye sordu. Ona 15 dakika sonra olacağını söyledim. Bundan hoşlanmadı ve öfkeyle, ‘Bu suikastla bölgesel bir savaş başlatabilirsiniz’ dedi. Ben de ona ‘Sayın Savunma Bakanı, bu adam binlerce İsrailliyi ve yüzlerce Amerikalıyı öldürdü’ dedim. Sonra bana ‘Nasrallah’ın orada olacağından emin misiniz?’ diye sordu. Ben de onun orada olacağına dair çok ama çok yüksek derecede inancımız olduğunu söyledim.”

Kanal 13 televizyonuna göre Hizbullah'ın karargâhı yerin 14 katında bulunuyordu. Kanal, İsrail istihbaratının 2006 yılındaki İkinci Lübnan Savaşı'ndan bu yana Nasrallah'a suikast planı hazırladığı, ancak daha büyük bir savaşın fitilini tetiklememek için bunu ertelediği önceki haberleri hatırlattı.

9op00
Netanyahu BM Genel Kurul’da konuşurken (Reuters)

Ancak geçtiğimiz eylül ayı sonlarında Nasrallah'ın diğer yetkililerle birlikte karargâhtaki bir toplantıya katılma niyetinde olduğuna dair istihbarat alındı. Şarku’l Avsat’ın Fransız Le Parisien gazetesinden aktardığına göre, bu istihbaratın kaynakları arasında yer alan İranlı bir casusun Nasrallah'ın Lübnan'daki Kudüs Gücü Komutan Yardımcısı Tuğgeneral Abbas Nilfuruşan ile Beyrut banliyölerine ulaştığı ve Hizbullah'ın Hava Birlik Komutanı Muhammed Hüseyin Sarur’un cenazesine katıldıktan sonra banliyölere, özellikle de Haret Hareyk'e gittikleri bilgisini İsrail'e ilettiğini yazdı.

Gazete İsrail ordusunun toplantıdan sadece dört saat önce haberdar olduğunu söylese de İsrail merkezli Kan 11 televizyonu istihbaratın günler öncesinden alındığını, dolayısıyla suikast emrinin İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi, Mossad Şefi Dudi Barnea, Şin Bet Şefi Ronen Bar ve Savunma Bakanı Galant da dahil olmak üzere dönemin tüm güvenlik birimleri başkanları tarafından müzakere edilmiş ve karara bağlanmış olduğunu bildirdi.

Ancak Netanyahu, bunu düşünme süresi istedi. Gallant, Netanyahu'ya birkaç kez yaklaşarak bunun hayatta bir kez ele geçecek bir fırsat olduğunu söylediğini, fakat Netanyahu’nun suikasta izin vermeyi reddettiğini anlattı. Konuşmak için New York uçağına binene kadar Netanyahu’nun peşinden gittiğini belirten Gallant, uçağa vardığında Netanyahu'nun suikasta onay verdiğini, ancak suikastın BM Genel Kurul konuşmasını bitirdikten sonra yapılmasını şart koştuğunu aktardı.

Konuşma New York saatiyle akşam 18.00’da yapılacaktı. Bu yüzden Netanyahu, suikastın saat 18.30'da gerçekleşmesini istedi, Gallant'la dakikalar konusunda pazarlık yaptı. Sonunda 18.20'de tam da Netanyahu’nun kürsüden indiği dakika üzerinde anlaştılar. Askeri sekreteri, Netanyahu’ya üzerinde tek bir kelime, ‘tamamlandı’ yazılı bir kâğıt uzattı.