İsrail ‘ikinci Münih’ tehdidinde bulundu: Aruri’den önce suikasta uğrayan en önemli kişiler kimlerdi?

Fotoğraf: Majalla
Fotoğraf: Majalla
TT

İsrail ‘ikinci Münih’ tehdidinde bulundu: Aruri’den önce suikasta uğrayan en önemli kişiler kimlerdi?

Fotoğraf: Majalla
Fotoğraf: Majalla

Sami Mubayyed

İsrail Güvenlik Servisi (Şin Bet) Başkanı Ronen Bar, 3 Aralık’ta hükümetin, önlerine Hamas’ı ortadan kaldırma hedefini koyduğunu bildirdi.

Bar, 1972’de Almanya’nın Münih kentinde düzenlenen Olimpiyat Oyunları sırasında İsrailli sporcuların öldürülmesine ülkesinin verdiği tepkiyi hatırlattı.

O dönemde, Münih operasyonunun failleri ‘Kara Eylül’ örgütünün üyeleriydi ve onların bu meşhur operasyonu, İsrail’in dünya çapında birçok Filistinliyi hedef alan bir dizi misilleme amaçlı suikastına yol açmıştı.

Ronen Bar, “Kabine bize Hamas’ı ortadan kaldırma hedefini koydu. Bunu yapmaya kararlıyız. Hamas üyelerini Gazze’de, Batı Şeria’da, Lübnan’da, Türkiye’de, Katar’da her yerde takip edeceğiz. Bu birkaç yıl sürecek ama yapacağız” dedi.

1972 Münih Katliamı’na İsrail’in sert ve acı verici tepkisi yıllar sürdü.

Misilleme operasyonları, Filistin Kurtuluş Örgütü’nden (FKÖ), El Fetih’e, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi’ne (FHKC) ve İslami Cihad’a kadar Filistinli grupların en iyi gençlerini kaybetmesine neden oldu.

İsrail’in bu tepkisinde uyguladığı yöntemler, hedefler ve coğrafyası Paris, Roma, Beyrut ve Tunus arasında farklılık gösterdi.

İsrail son olarak, 2 Ocak’ta Beyrut’un güney banliyölerinde Hamas’ın Siyasi Büro Başkan Yardımcısı Salih el-Aruri’ye hava saldırısıyla suikast düzenledi.

Peki, biz şu an fiili olarak ‘Münih 2024’le mi karşı karşıyayız?

Aruri suikastından başlayarak, İsrail’in 1970’lerden bu yana gerçekleştirdiği en ünlü suikastlar şöyle;

Salih Aruri

Hamas Siyasi Bürosu Başkan Yardımcısı Salih Aruri, Gazze Şeridi’nde savaşın başlamasından 88 gün sonra, dün İsrail’in Beyrut’un güney banliyösünde Filistin hareketinin bir ofisini hedef alan saldırısında öldürüldü.

İsrail, Hizbullah’ın kalesine düzenlenen operasyona ilişkin yorum yapmadı.

Ancak İsrail Ordu Sözcüsü Daniel Hagari, düzenlediği basın toplantısında, Aruri’nin öldürülmesiyle ilgili doğrudan yorum yapmadan, “Ordu, savunma ve saldırıda alarma geçti. Tüm senaryolara hazırlıklıyız” diye konuştu.

scdewvrg
Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah, Hamas Siyasi Bürosu Başkan Yardımcısı Salih Aruri (sağda) ve İslami Cihad Genel Sekreteri Ziyad en-Nahhale 3 Eylül’de Beyrut'un güney banliyölerinde

Lübnanlı bir güvenlik kaynağı, İsrail’in saldırısında Aruri’nin yanı sıra bazı arkadaşlarının da öldürüldüğünü söyledi, ancak herhangi bir sayı belirtmedi.

Başka bir güvenlik kaynağı da aynı bilgiyi doğruladı ve vurulan binada iki katın yanı sıra en az bir arabanın da hasar gördüğünü açıkladı.

İzzeddin el Kassam Tugayları’nın kurucularından olan Aruri, 15 yıl İsrail hapishanelerinde kaldıktan sonra 2010 yılında sınır dışı edildi.

Aruri, diğer bazı Hamas liderleriyle birlikte Lübnan’da yaşıyordu.

İsrail ordusu, Ekim ayında işgal altındaki Batı Şeria’daki Aruri’nin Arura kasabasındaki evini yıktı.

Lübnan Başbakanı Necib Mikati, İsrail’in Hamas ofisini vurmasını ‘İsrail’in Lübnan’ı yeni bir çatışmaya sokmayı amaçladığı bir suç’ olarak değerlendirdi.

Mikati ayrıca, Dışişleri Bakanı Abdallah Buhabib’e, Beyrut’a saldırı düzenleyen İsrail’i Birleşmiş Milletler’e (BM) şikayet etme talimatı verdi.

Lübnan ile İsrail arasındaki sınır, İsrail ordusu ile İran’a yakın ve Hamas’ı destekleyen Hizbullah arasında neredeyse her gün saldırı olaylarına tanık oluyor ve bu da savaşın genişleyeceğine dair korkuyu artırıyor.

Gassan Kanafani

Gassan Kanafani, İsrail’in Arap aydınları arasında en ünlü kurbanı ve FHKC’nin simgelerinden biriydi.

8 Temmuz 1972’de Beyrut’ta arabasının tamponunun arkasına yerleştirilen patlayıcıyla öldürüldü.

sdvr
Gassan Kanafani

Suikast, Münih operasyonundan aylar önce, iki ay önceki Lod Havalimanı operasyonuna yanıt olarak gerçekleşti.

Lod Havalimanı operasyon, FHKC tarafından finanse edilen Japon Kızıl Ordusu militanları tarafından gerçekleştirilmişti.

Vail Zuayter (Wael Zuaiter) 

Zuayter, 70’li yılların en ünlü ikinci kurbanıydı.

16 Ekim 1972’de, FKÖ temsilcisi olarak çalıştığı İtalya’nın başkenti Roma’da suikasta kurban gitti.

Münih operasyonuna tepki olarak, bir Mossad görevlisinin 11 kurşunu ile yaşamını yitirdi.

dwer
Vail Zuayter

İsrail’in Nablus’ta defnedilmesine izin vermemesi üzerine, naaşı Yermuk kampına defnedilmek üzere Şam’a nakledildi.

Mahmud Hemşeri

Hemşeri, Fetih’in en parlak gençlerinden biri ve FKÖ’nün Paris’teki temsilcisiydi.

Fransa’nın başkenti Paris’in merkezdeki evinde telefonuna yerleştirilen patlayıcıyla öldürüldü.

sd
Mahmud Hemşeri

Hemşeri ilk olarak, İtalyan gazeteci olduğunu iddia eden bir Mossad ajanı tarafından röportaj talebiyle evinden çıkarıldı.

O yokken evine bomba yerleştirildi. 8 Aralık 1972’de eve girdiği sırada bomba patlatıldı.

Ağır yaralanarak hastaneye kaldırılan Hemşeri, 9 Ocak 1973’te hayatını kaybetti.

İsrail, onu Kara Eylül örgütüne katılmak ve örgütün Fransa’daki şubesine başkanlık etmekle suçladı.

Kemal Advan, Kemal Nasır ve Muhammad Yusuf en-Neccar

Bu üç kişi, İsrail’in 10 Nisan 1973’te gerçekleştirdiği ünlü komando operasyonunda öldürüldü. Hepsi Münih’teki saldırıya katılmakla suçlanıyordu.

Kemal Advan, Fetih Merkez Komitesi’nin üyesi ve Batı Şeria’daki operasyonların lideriydi.

wdev
Kemal Advan, Kemal Nasır ve Muhammad Yusuf en-Neccar

Kemal Nasır, Filistin Kurtuluş Örgütü’nün Sözcüsü ve Filistin es- Sevra (Filistin Devrimi) dergisinin Yazı İşleri Müdürüydü.

El Fetih Hareketi Yürütme Komitesi üyesi olan Ebu Yusuf en-Neccar da, İsrail tarafından iki arkadaşıyla birlikte gözetim altına alındı.

18. yüzyılda bölgede yaşayan İngiliz aristokrat Hester Stahope’un hayatı hakkında bilgi toplamak gerekçesiyle Beyrut’a gönderilen Mossad ajanı, Filistinli liderlerin Verdun Caddesi’ndeki binasının karşısında bir daire kiraladı, pencerelerinden onları izledi, tüm hareketlerini kaydedip fotoğrafladı.

9 Nisan 1973 gecesi, sürat tekneleriyle Beyrut kıyılarına çıkan komandolar, ertesi sabah erken saatlerde suikastları gerçekleştirdi.

Bunların arasında, yıllar sonra İsrail hükümetinin başbakanı olan Ehud Barak da vardı.

Neccar, Advan ve Nasır’a çok yakın bir binada yaşıyordu.

Neccar, karısıyla birlikte yatak odasında vuruldu, Advan ise vurulmadan önce tüfeğiyle karşılık verdi.

Nasır da masasındaydı ve o da öldürülmeden önce suikastçılara ateş etmişti.

Vadi Haddad

FHKC kurucularından ve Filistin direnişinin tarihi sembollerinden biriydi.

28 Mart 1978’de bir çikolata kutusunun içine yerleştirilen zehirle, alışılmadık bir suikast sonucu öldürüldü.

sacdefv
Vadi Haddad

İsrail onu, Haziran 1976’da Paris ile Tel Aviv arasındaki uçuş sırasında Air France uçağını kaçırarak, rotasını önce Libya’ya, sonra da Uganda’ya çevirmek de dahil olmak üzere birçok eylemle suçladı.

Haddad’ın lösemiden öldüğü söylense de, 2006’da İsrailli araştırmacı Aaron J. Klein, Strikeing Back adlı kitabında Haddad’ın öldürüldüğünü ve bundan yalnızca Mossad’ın sorumlu olduğunu yazdı.

Daha sonra İsrailli araştırmacı gazeteci Ronen Bergman, Klein’i teyit ederek beş yıl önce Haddad’ın aslında bir kutu Belçika çikolatasına yerleştirilen zehirden değil, kullandığı diş macununa yerleştirilen zehirden öldüğünü söyledi.

Mossad’ın zehri, İsrail laboratuvarlarında ürettikten sonra diş macunu kutusuna koyduğunu da sözlerine ekledi.

Haddad, İsrail’e göre Paris ile Tel Aviv arasında çalışan Air France ticari uçağını kaçırma olayının beyniydi. Diş macununa zehir karıştırılarak yavaş yavaş öldürüldü.

Ali Hasan Selame

Selame, Yaser Arafat’ın güvenliğinden sorumlu Force 17 olarak bilinen komando birliğinin kurucusuydu.

22 Ocak 1979’da Beyrut’ta suikasta kurban gitti.

Mossad’ın en ünlü liderlerinden biri olan Michel Harari, bir zamanlar ‘Kızıl Prens’ olarak bilinen Selame’yi öldürme operasyonunu üstlenerek, onun hareketlerini izlemesi için Beyrut’a gizli bir ajan gönderdi.

eved
Ali Hasan Selame

Bu ajan, Lübnan’da Filistin kamplarındaki çocuklarla ilgilenen uluslararası bir sivil toplum kuruluşu için çalıştığını iddia etti.

Selame, annesinin doğum gününe giderken evinin yakınında 100 kilogram patlayıcı yüklü otomobilinin infilak ettirilmesiyle öldürüldü.

Amerikan Üniversitesi Hastanesi’ne yaralı olarak nakledildi ve ameliyata alındı. Ancak hayata tutunamadı.

Naci el-Ali

Ünlü bir Filistinli karikatürist olan 49 yaşındaki el-Ali, 22 Temmuz 1987’de bir Kuveyt gazetesinin Londra ofisinin önünde vuruldu.

Naci el-Ali, 29 Ağustos 1987’de, aldığı yaralardan dolayı hastanede hayatını kaybetti.

İlk soruşturmalar, işgal altındaki Kudüs’ten genç bir Filistinlinin tutuklanmasına yol açtı.

Filistinli genç, önce FKÖ için çalıştığını söyledi, ancak daha sonra Mossad için de çalıştığını itiraf etti. Başka bir deyişle çifte ajandı.

Her iki kuruluş da, Ali’nin suikastıyla ilgili suçlamaları reddetti.

İsrail’in Scotland Yard’la iş birliği yapmaması, Ali’yi öldürmeyi planlayan iki ajanın idarecileri olduğu belirlenen üç diplomatın Londra’dan sınır dışı edilmesine yol açtı.

Dönemin Başbakanı Margaret Thatcher, Mossad’ın Palace Green, Kensington’daki ofisini kapattı.

Bu da, herhangi bir açıklama yapılmadan, bu suçun arkasında İsrail’in olduğuna işaret etti.

Halil el-Vezir (Ebu Cihad)

Pek çok kişinin Yaser Arafat’ın ardından liderliği üstleneceğini düşündüğü, Fetih liderlerinin en ünlüsü olan Vezir, 16 Nisan 1988 sabahı Tunus’taki evinde Mossad tarafından öldürüldü.

Onun öldürülmesi, Filistin direnişindeki uzun geçmişine, özellikle de alevleri Aralık 1987’den bu yana hala yanan Birinci İntifada ateşindeki önemli rolüne misilleme olarak gerçekleşti.

sdecvwd
Halil el-Vezir

İsrail Başbakanı Yitzhak Shamir, Vezir’in öldürülmesini emretti ve görevi 1973 Beyrut suikastlarının sorumlusu Ehud Barak’a verdi.

İsrail komando timi, hava desteğiyle Tunus kıyılarına ulaştı ve Vezir’in ikamet ettiği yere doğru hareket etti.

Tim elemanlarından biri güvenlik görevlisinin yanına geldi, turist olduğunu söyleyerek cebinden bir harita çıkardı ve bir adres sordu.

Güvenlik görevlisi haritaya baktığı sırada öldürüldü.

İsrailliler silahlarla eve girerek, Ebu Cihad dahil olmak üzere onun çok sayıda çalışanı ve arkadaşını öldürdü.

Ebu Cihad, intikam duygusuyla 52 kurşun sıkılarak öldürüldü.

Atıf Bseiso

FKÖ ile Batılı istihbarat servisleri arasındaki güvenlik irtibat görevlilerinden biriydi.

8 Haziran 1992 akşamı, Fransa’nın başkenti Paris’te suikasta kurban gitti.

dsverg
Atıf Bseiso

Lübnanlı arkadaşlarıyla akşam yemeğinden sonra otele dönerken bir Mossad mensubu onu durdurdu ve kafasına üç el ateş etti.

Fethi eş-Şikaki

İslami Cihad Hareketi’nin kurucu Genel Sekreteri olan Şikaki, 26 Ekim 1995’te Malta’nın Selime kasabasındaki Diplomat Oteli önünde Mossad tarafından öldürüldü.

Fethi eş-Şikaki
Fethi eş-Şikaki

İki Mossad üyesi, Libya'dan Şam’a dönerken Şikaki’yi silahla vurup öldürdü.

Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden tercüme edilmiştir.



Katar, Gazze ateşkes görüşmelerinin yeni turuna ev sahipliği yapıyor

 Filistinli çocuklar, Gazze şehrinin Şeyh Rıdvan mahallesinde bir binanın enkazı arasında hayatta kalanları arayan insanları izliyor. (AFP)
Filistinli çocuklar, Gazze şehrinin Şeyh Rıdvan mahallesinde bir binanın enkazı arasında hayatta kalanları arayan insanları izliyor. (AFP)
TT

Katar, Gazze ateşkes görüşmelerinin yeni turuna ev sahipliği yapıyor

 Filistinli çocuklar, Gazze şehrinin Şeyh Rıdvan mahallesinde bir binanın enkazı arasında hayatta kalanları arayan insanları izliyor. (AFP)
Filistinli çocuklar, Gazze şehrinin Şeyh Rıdvan mahallesinde bir binanın enkazı arasında hayatta kalanları arayan insanları izliyor. (AFP)

Görüşmeler hakkında bilgi sahibi Filistinli bir yetkiliye göre, Hamas ile İsrail arasında ateşkes anlaşmasına varılması ve esirlerin serbest bırakılmasını amaçlayan dolaylı müzakereler bugün Doha'da başlayacak.

AFP'ye konuşan yetkili, “Arabulucular Hamas ile İsrail arasında dolaylı müzakerelerin bugün Doha'da başlayacağı konusunda Hamas'ı bilgilendirdi” dedi. Yetkili, hareketin Halil el-Hayye başkanlığındaki müzakere heyetinin ve teknik personelin ‘şu anda Doha'da bulunduğunu ve ciddi müzakerelere hazır olduğunu’ bildirdi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu dün akşam yaptığı açıklamada, Hamas'ın son taleplerini ‘kabul edilemez’ olarak değerlendirirken, Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşması sağlamayı amaçlayan dolaylı görüşmeler için pazar günü Katar'a bir müzakere ekibi göndereceğini duyurdu.

Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamada, “Dün gece Hamas'ın Katar'ın teklifinde yapmak istediği değişiklikler hakkında bilgilendirildik ve bunlar İsrail için kabul edilemez” denildi.

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik devam eden saldırılarında bugün şafak vaktinden bu yana 23 Filistinli hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı. Filistin Enformasyon Merkezi, hayatını kaybedenlerden 12'sinin Gazze şehrinin kuzeyindeki Şeyh Radvan mahallesinden olduğunu ve Şeyh Radvan Kliniği civarındaki iki eve düzenlenen İsrail bombardımanında 20 kişinin de yaralandığını bildirdi.

Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre İsrail'in 7 Ekim saldırısına karşılık olarak Gazze Şeridi'nde başlattığı savaşta çoğu sivil en az 57 bin Filistinli hayatını kaybetti.

Görüşmeler hakkında bilgi sahibi iki Filistinli kaynağın AFP'ye verdiği bilgiye göre, ABD'nin önerisi 60 günlük ateşkes ve İsrail'in bir dizi Filistinli mahkûmu serbest bırakması karşılığında Hamas'ın yaşayan İsrailli esirlerin yarısını serbest bırakmasını içeriyor. Hamas cuma günü yaptığı açıklamada, ABD'nin desteklediği Gazze ateşkesi önerisi üzerinde görüşmelere başlamaya hazır olduğunu duyurdu.

ABD Başkanı Donald Trump, Gazze Şeridi'nde 21 aydır devam eden savaşı sona erdirmek için yeni çabalar sarf ediyor. Ayrıca Netanyahu'nun yarın Washington'a gelmesi bekleniyor.

Netanyahu ile anlaşmaya söz veren Trump, İran ile İsrail arasındaki ateşkesten elde edilen ivmeyi harap olmuş Filistin bölgesinde bir ateşkes sağlamak için kullanmayı umuyor.