BM ve Arap coğrafyası, tehcir açıklamalarından kaygılı

İsrail, Gazze’nin derinliklerine ulaşırken Blinken dördüncü kez bölgeyi ziyaret ediyor.

Filistinliler, Gazze’nin El-Mevasi bölgesindeki geçici çadır kampta zorlu şartlar altında yaşam mücadelesi veriyor. (AP)
Filistinliler, Gazze’nin El-Mevasi bölgesindeki geçici çadır kampta zorlu şartlar altında yaşam mücadelesi veriyor. (AP)
TT

BM ve Arap coğrafyası, tehcir açıklamalarından kaygılı

Filistinliler, Gazze’nin El-Mevasi bölgesindeki geçici çadır kampta zorlu şartlar altında yaşam mücadelesi veriyor. (AP)
Filistinliler, Gazze’nin El-Mevasi bölgesindeki geçici çadır kampta zorlu şartlar altında yaşam mücadelesi veriyor. (AP)

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk dün, üst düzey İsrailli yetkililerin Gazze Şeridi’ndeki sivillerin ‘üçüncü ülkelere’ nakledilmesi planlarına ilişkin açıklamaları sonrasında ‘derin endişesini’ dile getirerek ‘uluslararası hukukun, işgal altındaki topraklarda koruma altındaki kişilerin zorla nakledilmesini veya sınır dışı edilmesini yasakladığını’ hatırlattı.

İsrail ve ABD’de faaliyet gösteren ‘İsrail Zaferi Projesi Parlamento Lobisi’, tehcirin İsrail ve Filistinliler için en iyi insani çözüm olduğuna karşı çıktı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre ‘Filistinlilerin gönüllü nakli projesinin ciddi şekilde değerlendirilmesi’ talebiyle ABD yönetimine ve İsrail hükümetine başvurma kararı alındı.

Lobi açıklamasında ‘Hamas’ın 7 Ekim saldırısının defalarca kez tekrarlanmasının bir reçetesi’ olacağı gerekçesiyle ABD’nin Gazze’yi yönetmesi için Filistin Otoritesi’ni geri getirme veya iki devletli çözüm planı konusunda uyardı.

Bu tutum, Siyasi ve Güvenlik İşlerinden Sorumlu Mini Bakanlar Konseyi’nin (Kabine) ‘Gazze’deki savaşın ertesi günü’ meselesini görüşmek üzere toplanmasının öncesinde ortaya çıktı. Lobi, Gazze halkını sınır dışı etmeyi hedefleyen resmi projenin mimarı olan ve UNRWA’nın kaynaklarının, mültecilerin yurt dışında yeni bir hayat kurmalarına yardımcı olmak için gönüllü göç projesini finanse etmek üzere aktarılmasını talep eden İstihbarat Bakanı Gila Gamliel tarafından hazırlanan planı desteklediğini duyurdu.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’in de aralarında bulunduğu hükümet bakanları tarafından başlatılan bu tehcir çağrılarını ‘gerçekçi olmayan hayaller’ olarak nitelendirdi.

Suudi Arabistan, Katar ve Kuveyt, İsrail Ulusal Güvenlik ve Maliye bakanları dün, Gazze sakinlerinin yerinden edilmesi, Gazze Şeridi’nin yeniden işgal edilmesi ve burada yerleşim birimleri inşa edilmesiyle ilgili açıklamalarını ‘en güçlü ifadelerle’ kınadı.

Sahada ise Gazze Şeridi’nin merkezinde Bureyc ve El-Megazi kamplarının derinlerine ve En-Nuseyrat’ın eteklerine ulaşan İsrail tankları, kampları tamamen birbirinden ayırdı. Söz konusu kamplara eş zamanlı olarak yoğun top atışları yapıldı. Yüzlerce kişi ölürken yüzlercesi de yaralandı.

Filistin Kızılayı’na göre, Megazi kampı, buraya giden ana yolların tahrip edilmesi sonucunda Gazze Şeridi’nin geri kalanından ayrıldı. Aynı zamanda İsrail tankları Bureyc Kampı’nı Nuseyrat Kampı’ndan ayırdı ve yolları füzelerle bombalayarak tahrip etti. Söz konusu kampların gıda, ilaç ve su kaynakları da kesildi.

Şiddet sürerken ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsrail’in Gazze’deki savaşını görüşmek üzere, çatışmaların başlangıcından bu yana dördüncü kez bölgeye dönüyor. Bir hafta sürecek ziyaret İsrail, Batı Şeria, Türkiye, Ürdün, Katar, BAE, Suudi Arabistan ve Mısır’ı kapsayacak.



İsrail ordusu Gazze'yi işgal etmek için ayrıntılı bir plan hazırladı

TT

İsrail ordusu Gazze'yi işgal etmek için ayrıntılı bir plan hazırladı

İsrail ordusu Gazze'yi işgal etmek için ayrıntılı bir plan hazırladı

Gazze'ye yönelik savaşı tamamen durduracak yeni bir takas anlaşmasının imzalanması için büyük çaba sarf edildiği, Mossad şefi David Brennai'nin anlaşma ve diğer konuları takip etmek üzere Doha'ya gittiği ve ABD Başkanı Donald Trump'ın Tel Aviv'i ziyaret etme ihtimalinin güçlü olduğu bir dönemde, İsrail ordusu Gazze Şehrini ve tüm Gazze Şeridini işgal etmek için bir plan hazırladığını duyurdu.

Güvenlik birimleri, Gazze'yi işgal etmenin büyük bir hata olacağını, İsrail askerleri için ölüm tuzağı ve stratejik bir pusuya dönüşebileceğine inandıklarını hükümete bildirmelerine rağmen, özellikle de bir atılım ve müzakerelere dönüş umutlarının yeniden açıldığı bu dönemde, savaşta ve barışta karar verici olan siyasi liderliğin iradesine boyun eğdiler. Gazze Şeridi'nde işgal edilmemiş bölgeleri işgal etmek için bir savaş planı hazırladı. Genelkurmay Başkanı operasyonun hedeflerini Gazze'yi kontrol altına almak ve (Hamas'ı) yenilgiye uğratmak olarak formüle etti.

u6y7
İsrail askerleri 8 Haziran 2025'te Han Yunus'taki Avrupa Hastanesi'ni koruyor (DPA)

Siyasi çevreler planı, eksik ve Gazze'yi yavaş yavaş işgal etmeyi amaçlayan bir plan olarak değerlendirerek, hızlandırmak için gerekli araç ve planları geliştirmesi için orduya iade etmeyi planlıyor. Askeri kaynaklar siyasi çevrelerden gelen eleştirilere şu yanıtı verdi: "Neredeyse iki yıldır süren çatışmalardan sonra ordu, manevra yapan savaşçılarının güvenliği için en güvenli yöntemin bu yavaş yöntem olduğunu anlamaktadır. Ordu ayrıca tüm nüfusu (yaklaşık 800.000 kişi ve muhtemelen daha fazlası) sivil bölgeden çıkarıp Mevasi'deki bölgelere taşımadan işe başlamanın doğru olmayacağını da anlıyor."

Cesaret ve çatışma doktrinini terk etmekle suçlanmamak için ordu, Gazze Şehri'ndeki Zeytun mahallesine saldırarak Gazze'yi işgal etme yolunda önemli bir deneye başladığını duyurdu. Amaç bir sonraki güçlü adım için hazırlık ortamı yaratmak. İlerleme hızının yavaş olması, en azından birkaç ay sürmesi bekleniyor. Ordu, siyasi liderliğin çok sayıda silah ve  askerle hızlı ve güçlü bir “tek vuruş” operasyonu talebinin gerçekçi olmadığını açıkladı.

sdfertg
Gazze Şeridi sınırına yakın bir İsrail askeri karakolu Salı (Reuters)

İsrail Savunma Bakanlığı (IDF) Sözcüsü bugün yaptığı açıklamada “önümüzdeki günlerde binlerce yedek kuvvetler mensubunun, yedek kuvvetler için acil çağrı emri olan (Emir No. 8)'i alacağını” duyurdu. Sözcüye göre Gazze'ye doğru ilerleyişin en az iki alanda (Batı Şeria ve Yemen'deki Husiler) çatışmaların tırmanmasına yol açacağı ve başka bir alandan da meydan okuma girişimlerinin olabileceği tahmin ediliyor. Bu da Batı Şeria cephesi ve doğu sınırındaki tabur ve tugayların yanı sıra hava savunma sistemini takviye etmek üzere ilave yedek askerlerin seferber edilmesini gerektiriyor.

Yediot Ahronot'un askeri muhabiri Yoav Zeitoun'a göre dün (Perşembe) Genelkurmay Başkanı Korgeneral Eyal Zamir, Gazze'nin işgalinin düzenli ordu güçlerine ek olarak 80 ila 100 bin arasında yedek askerin askere alınmasını gerektirdiğine inanıyor. Önümüzdeki günlerde çeşitli birimler Gazze'nin en az kayıpla işgal edilmesinin nasıl olacağı konusunda ayrıntılı müzakerelere devam edecek ve tatbikata katılacak tümen ve tugaylarda yapılandırılmış bir savaş sisteminin uygulanması bekleniyor. Gazze Şehri'nde, batı yakasındaki kulelerinde ve Hamas tarafından hazırlanan gerilla hücrelerine karşı, Gazze Şeridi'nin kuzeyinin geri kalanında sık sık çatışmaların, devam etmesi bekleniyor.

safrgt
Bombardıman nedeniyle Gazze'nin kuzeyinden yükselen dumanların sınırın İsrail tarafından görüntüsü... (Reuters)

Zeitoun bu görüşmelerin Genelkurmay'ın askerlerin moralinin erozyona uğramasından endişe duyduğu bir ortamda gerçekleştiğini ve bu nedenle toparlanmanın sağlanması ve bir sonraki görevler öncesinde nefes aldırılması ışığında kuvvetlerin verimliliğinin arttırılması ve yedeklerin askere alınmaya hazır hale getirilmesinin önemine dikkat çekildiğini belirtti. Genelkurmay Başkanı'nın geçen hafta ortak bir siyasi ve askeri liderlik toplantısında uyardığı gibi IDF'nin ciddi insan gücü sıkıntısı ve sahadaki birliklerin tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu bir dönemde gerçekleşiyor. Gazze Şeridi'ni işgal etmenin bir hata olacağını ve stratejik bir pusuya ve ölüm tuzağına dönüşebileceğini söyledi. Ancak siyasi liderlik bu sözleri reddetti. Netanyahu, ABD Büyükelçiliği'nin Ulusal Gün kutlamasını fırsat bilerek kendisini eleştirenlere saldırdı: “Tam zaferin ne demek olduğunu bilmeyen generaller var" dedi.

Safed'deki Kuzey Komutanlığı karargahında yaptığı konuşmada General Zamir eleştirilere şu yanıtı verdi: "Ordunun mücadelesi tüm cephelerde ve Gazze Şeridi'nde aralıksız devam ediyor. Bu, güney sakinlerinin güvenliğini sağlama hedefi doğrultusunda cesaret ve kararlılıkla yürütülen günlük bir fedakarlık gerçeğidir. Hamas yönetimini temelinden sarsmak ve kaçırılanları onurlu bir şekilde defnederek ya da evlerine getirmek, halkımıza ve aynı zamanda düşmanlarımıza verdiğimiz açık bir mesajdır. IDF güçlüdür, proaktiftir, saldırır ve tehditleri yok eder ve yeniden şekillenme sürecindedir. Yıllardır bizi boğan kıskaç düşmanlarımızın etrafında dönüyor ve sıkılaşıyor. Bu, sözlerle değil eylemlerle hayata geçirilen yeni bir gerçekliktir."