Gazze Şeridi’ndeki savaşla ilgilenen ABD’li, İsrailli, Arap, Avrupalı ve hatta Filistinli herhangi bir taraf, savaşta en yüksek bedeli ödeyen Gazze halkının kendi gelecekleri hakkında fikrini almayı düşünmüş gibi görünmüyor.
ABD, İsrail, Filistin Yönetimi, Hamas ve Arap ülkeleri, ‘savaşın ertesi günü’ için olası planlar yapıp, Gazze’yi kimin yöneteceğini tartışıyor.
Şarku’l Avsat muhabirlerinin Gazze’deki izlenimlerine göre, İsrail’in Gazze’de devam eden savaşında sevdiklerini, evlerini, hayallerini ve mallarını kaybeden insanlar ise, sadece savaşın durmasını istiyor.
Gazzelilerin, Hamas yönetiminin devamını veya eski yönetimin geri gelmesini isteyip istemediklerini veya başka herhangi bir şeyi düşünme lüksleri yok.
Hatta bazen, Gazze’de kimsenin yöneteceği bir şey kalmadığını düşünerek dalga bile geçiyorlar.
Gazze’nin Yermuk bölgesinde yaşayan Atıf Hanun (74) Şarku’l-Avsat muhabirine şunları söyledi;
Artık ölümden nasıl kurtulacağımızı düşünüyoruz. Her gün sadece geçimimizi sağlamayı düşünüyor, ölecek miyiz, yaralanacak mıyız, tutuklanacak mıyız diye bekliyoruz. Bizim düşündüğümüz sadece bu, bizi kimin yönettiği değil. Beni kimin yönettiği artık umurumda değil ama işgali kesinlikle reddediyorum. Eğer hala yönetecekleri bir şey varsa, bize günlük gıdamızı sağlayan, bize hayat, umut ve güvenlik veren, İsrailli olmayan ya da onunla işbirliği yapmayan, hatta uluslararası bir tarafın olması gerektiğine inanıyorum.
Gazze yönetiminde uluslararası taraf veya güçlerin varlığı, nitelikli bir otorite, teknokratlardan oluşan bir hükümet ve yerel aşiretler de dahil olmak üzere masaya konan birçok fikirden biri.
İsrail, Gazze Şeridi’ni valiliklere bölmeyi, buradaki sivil otoriteyi yerel aşiretlere devretmeyi ve güvenlik otoritesinin İsrail ordusunun elinde kalmayı planlıyor.
Bu, Filistinlilerin genel olarak reddettiği bir öneri.
Şarku’l Avsat’a konuşan aşiret muhtarı Salah Ebu Avad konuya ilişkin şu açıklamayı yaptı;
Gazze’de yönetim ve güvenliğin sorumluluğunu aşiretlerin üstlenmesi fikri kabul edilemez ve işe yaramayacak. İşgalcilerin kanatları altına girmeyi ve onun amaçlarına hizmet etmeyi kabul edecek bir aşiret veya aile bulamazlar. İsrail’in düşüncesi Gazze Şeridi’nde uygulanamaz, belki diğer ülkelerde başarılı olabilir. Fakat Filistinli aşiretler, bulundukları her yerde ulusal kaygıyı taşırlar, mücadele ve kurtuluşun her aşamasında ortak olmaya çalışırlar.
Filistin Yönetimi, Hamas gibi İsrail’in önerisini reddetti ve sorunun Filistin’in iç meselesi olduğunu vurguladı.
Ancak Filistin Otoritesi ve Hamas’ın, Gazze Şeridi’nin yönetimi konusunda ortak bir vizyonu yok.
ABD’liler ise, İsrail gibi Hamas’ın sahneden çekilmesini istiyor ve nitelikli bir Filistin Otoritesi istiyor.
Şarku’l Avsat’a konuşan Gazzeliler, sadece İsrail’in gelecekte Gazze Şeridi’ni yönetmemesi gerektiği konusunda anlaştıklarını, ancak kimin yönetmesi gerektiği konusunda fikir ayrılığına düştüklerini söyledi.
Gazze İslam Üniversitesi İktisat Fakültesi öğrencisi Ayser Matar, görüşlerini şu ifadelerle anlattı;
Çözüm Filistin’de olmalı. Savaştan önce reddettiklerimizin şimdi birçok kişi tarafından kabul edilebileceği doğrudur. Ama sonuçta çözümün Filistin olması gerektiğine inanıyorum. Kapsamlı bir siyasi çözümü ve teknokrat bir hükümetin kurulmasını destekliyorum. Daha fazla savaş istemiyoruz. Çatışmanın bitmesini istiyoruz.
Gazetecilik ve medya mezunu Bisan Şeref ise, “Önemli olan yönetimin İsrail ve ABD’nin müdahalelerine uymamasıdır. Gazze halkının güvenliğinin sağlanması ve üzerindeki ablukanın kaldırılmasıyla özetlenebilecek talepleri yerine getirecek, yönetebilecek bir yapının olması gerekiyor.”
Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus’ta dükkan sahibi olan Muhammed Galban ise şunları söyledi;
Savaştan sonra başka savaşlar da olacak. Afetler olacak, dolayısıyla halkın ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir hükümete ihtiyacımız var. Hamas bunu başaramayacak. Yaşanan tüm yıkımlara rağmen insanların hala direnme gücü var. Ancak siyasi durum ve direniş seçeneklerinin, vatandaşın yaşamını iyileştirecek ve maliyetli savaşlara girmeyecek şekilde yeniden düzenlenmesi gerekiyor. Aslında şu anda bizi kimin yönettiğini artık umursamıyoruz. Fakat İsrail’in yönettiği aşiretlerden bahsetmek başka yerlerde başarısız olan bir tecrübedir ve burada da daha başlamadan başarısız olacaktır. Bu çok saçma bir teklif.
Dört çocuk annesi ev hanımı Nermin Şerif ise, Filistin Yönetimi’nin Gazze Şeridi’ni yönetmesi gerektiğini söyleyerek, “Çünkü, Gazze’yi yeniden inşa edebilecek ve sakinlerin yaşam koşullarını iyileştirebilir. Diğer teklifler ise sahada uygulanamayacak bir yanılsamadır” dedi.
Gazzeli aktivist ve blog yazarı Emel Vadiya ise, “Savaş durduktan sonra bizi kimin yöneteceği umurumuzda değil. Ama kesinlikle işgalciler ya da uluslararası güçler değil, bize insanca bir yaşam garantileyen ve İsrail tankları tarafından ezilen geleceğimizi yeniden kuracak olan Filistin yönetimini istiyoruz” diye konuştu.
Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)
Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)