Karti Şarku’l Avsat’a konuştu: Sudan ordusuyla hiçbir ilişkim yok
Sudan’daki "İslami Hareket"in Genel Sekreteri Ali Karti (Getty Images)
Sudan İslami Hareketi Genel Sekreteri Ali Ahmed Karti, Sudan ordusuyla arasına mesafe koydu ve kendisi ile Geçici Egemenlik Konseyi başkanı Abdülfettah El Burhan arasında herhangi bir iletişimin varlığını da reddetti.
Şarku’l Avsat’a telefonla yaptığı açıklamada Karti, 2012 yılından bu yana Burhan ile görüşmediğini ifade ederek Sudan ordusu ile iddia edilen ilişkiyi reddetti. Karti, "Sudan ordusu ile hiçbir ilişkim yok" dedi.
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) komutanı Muhammed Hamdan Dagalo (Hamideti)’nin Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da yaptığı açıklamalar ve eski başbakan Abdullah Hamduk ile "Addis Ababa Deklarasyonu"nu imzaladıktan sonra savaşı durdurmak için yaptığı göndermelere işaret eden Karti, Hamideti'nin Burhan ile arasındaki anlaşmazlıkları çözmesi için kendisinden yardım istediğini söyledi. "Hamideti, anlaşmazlığı çözmek için benim aracı olmamı istedi, bu Hasbu Muhammed Abdurrahman ve Elderdiri Muhammed Ahmed'in de katıldığı bir toplantıda gerçekleşti. Ancak ben, 2012'den bu yana Burhan ile görüşmediğimi ve onunla herhangi bir ilişkim olmadığını ona açıkladım" dedi. Karti, "Hamideti'ye Burhan'a yakın bir kişiyle (isim vermedi) iletişime geçmesini önerdim. O da gerçekten onunla iletişime geçti ve anlaşmazlıklar çözüldü. Bundan sonra Hamideti Darfur'a gitti ve orada uzun bir süre kaldı" diye ekledi.
İslamcıların rakipleri arasında yaygın bir şekilde, 25 Ekim 2021'deki darbenin arkasında Karti liderliğindeki Sudan İslami Hareketi'nin olduğu konuşuluyor. Bu iddia, darbenin Beşir rejiminin destekçilerine paralarını geri verdiği ve onlara devlet işlerinde yeniden iş sağladığı, hükümetin de onlara güvendiği temeline dayanıyor. Ayrıca, ordu ile "Hızlı Destek" arasında devam eden savaşı kışkırtmakla ve ordunun sırtında yeniden iktidara gelme arzularıyla suçlanıyorlar.
İnsani krizler karşısında Sudan'ı desteklemeye yönelik uluslararası çabaların artırılmasıhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5130939-i%CC%87nsani-krizler-kar%C5%9F%C4%B1s%C4%B1nda-sudan%C4%B1-desteklemeye-y%C3%B6nelik-uluslararas%C4%B1-%C3%A7abalar%C4%B1n
İnsani krizler karşısında Sudan'ı desteklemeye yönelik uluslararası çabaların artırılması
Uluslararası yardımların bir parçası (Şarku’l Avsat)
Sudan'da devam eden insani kriz ve ülke içinde ve komşu ülkelerde nüfusun artan temel ihtiyaçları ışığında, 2023 yılında çatışmaların patlak vermesinden bu yana devam eden zor durumunda Sudan halkına destek sağlamaya yönelik uluslararası çabaların önemi artıyor.
Raporlar, Sudan'ın, özellikle ülke içinde ve dışında savaştan etkilenen insanların ve mültecilerin sayısının artmasıyla birlikte gıda, sağlık, barınma ve eğitim dahil olmak üzere acil insani yardıma ihtiyaç duyduğunu gösteriyor.
İnsani yardım kuruluşları
Geçtiğimiz yıl boyunca insani yardım kuruluşları Sudan genelinde 15,6 milyondan fazla insana 1,8 milyar dolarlık destekle ulaştı. Sağlanan yardımlar arasında 13 milyondan fazla insan için gıda ve geçim desteğinin yanı sıra su, sanitasyon, hijyen, sağlık, beslenme ve barınma yardımı da yer aldı.
Komşu ülkelerde faaliyet gösteren insani yardım kuruluşları bir milyondan fazla kişiye gıda, yarım milyon kişiye tıbbi destek ve 800 binden fazla kişiye koruma hizmetleri sağlayarak hayat kurtarıcı yardımlarda bulundu.
Kötüleşen koşullar
Bu bağlamda Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), insani krizin başlangıcından bu yana Sudan'a destek sağlıyor. Suudi Arabistan, Nisan 2023'te krizin patlak vermesinden önce daha sürdürülebilir müdahaleler uygulamaya yönelen Kral Selman Yardım ve İnsani Çalışmalar Merkezi'nin (KSrelief) çabalarının bir parçası olarak, birçok coğrafi alana ve insani sektöre dağıtılan 132 milyon dolarlık insani yardım da dâhil olmak üzere Sudan'a 3 milyar dolardan fazla destek sağladı.
KSrelief, çatışma nedeniyle kötüleşen insani durumun bu kazanımları heba ettiğini, bunun da KSrelief’i acil yardım sağlamak için geri dönmeye zorladığını ve Nisan 2023'ten bu yana Birleşmiş Milletler (BM) ve diğer insani yardım kuruluşlarıyla iş birliği içinde 73 milyon dolardan fazla maliyetle 70'ten fazla insani yardım projesi uyguladığı Sudan'daki ihtiyaç alanlarındaki çabalarını iki katına çıkardığını açıkladı.
Kalkınma projeleri
BAE Dışişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan son istatistikler, BAE'nin 2014-2025 yılları arasında 3,5 milyar dolar değerinde insani yardım ve kalkınma yardımı sağladığını ortaya koyarken, 2023'te çatışmanın patlak vermesinden bu yana 600,4 milyon dolar tahsis edildi. Bu yardımlardan iki milyondan fazla kişi doğrudan faydalandı.
Sudan'a yönelik Suudi yardımı hava yoluyla ulaştırıldı. (Şarku’l Avsat)
Bu çabaların bir parçası olarak BAE, Şubat 2025'te Addis Ababa'da düzenlenen Sudan için Üst Düzey İnsani Yardım Konferansı'nda 200 milyon dolar taahhüt etti. BAE ayrıca 162 uçak ve bir deniz sevkiyatı aracılığıyla, 6 bin 388 tonu Sudan içinde ve 280 tonu tıbbi yardım olmak üzere 12,6 bin ton gıda, sağlık ve yardım malzemesi dahil olmak üzere yardımların ulaştırılmasına katkıda bulundu.
Sudanlı mültecileri desteklemek üzere Çad'a 6 bin ton ve Uganda'ya 200 ton gönderildi. Ayrıca bir sağlık merkezine destek sağlandı, 3 su kuyusu açıldı ve 10 sağlık tesisi inşa edildi. BAE ayrıca, Güney Sudan'daki mültecilere 300 ton yardım sağladı.
Sağlık sektörü
Sağlık sektöründe BAE, Çad'da 90 bin 889'dan fazla hastaya tıbbi hizmet sağlayan iki sahra hastanesi kurdu ve Güney Sudan'ın Bahr el-Gazal eyaletinde bir hastane açtı. Ayrıca 14 Sudan eyaletinde 127 sağlık tesisi desteklendi.
İstatistikler, BAE'nin Sudan'da faaliyet gösteren BM kurum ve kuruluşlarına 70 milyon dolar, komşu ülkelerdeki Sudanlı mültecilere de 30 milyon dolar sağladığını gösterdi. Buna Dünya Gıda Programı (WFP) için sağlanan 25 milyon dolar da dahil.
BAE yardımı, Sudan'da mağdur olanlara yardım etmek için çeşitli kalemler içeriyor. (WAM)
Söz konusu mali katkılar şöyle: WFP’ye 25 milyon dolar, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'ne (UNHCR) 20 milyon dolar, Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) 8 milyon dolar, Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) 7 milyon dolar, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) yaklaşık 5 milyon dolar ve Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi’ne (OCHA) yaklaşık 5 milyon dolar.
Ek destek
BAE ayrıca, krizden etkilenen Sudanlı mülteci kadınlar için WHO’ya 3 milyon dolar, UNHCR'ye 3 milyon dolar, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu'na (UNFPA) 2 milyon dolar, Kadın Barış ve İnsani Yardım Fonu'na 2 milyon dolar ve Çad'daki Toplumsal Cinsiyete Dayalı Müdahale Programı'na 250 bin dolar olmak üzere 10,25 milyon dolar değerinde ek destek sağladı.
Eğitime destek bağlamında BAE, UNICEF ile Çad'daki Sudanlı mültecilerin eğitimine 4 milyon dolar destek sağlamak üzere bir anlaşma imzaladı.
Bu çabalar, Sudan'ın hem ülke içinde hem de mülteci kamplarında milyonlarca insanın yaşam koşullarının kötüleştiği bir ortamda, insani krizi hafifletmek için daha koordineli bir uluslararası desteğe ihtiyacı olduğunu vurguluyor.
