Hartum'da ordu ile HDK arasındaki şiddet hız kazandı

Dünya Sağlık Örgütü, El Cezire eyaletindeki faaliyetlerini geçici olarak askıya aldı.

Sudan savaşı ülkenin birçok bölgesini etkiledi. (Reuters)
Sudan savaşı ülkenin birçok bölgesini etkiledi. (Reuters)
TT

Hartum'da ordu ile HDK arasındaki şiddet hız kazandı

Sudan savaşı ülkenin birçok bölgesini etkiledi. (Reuters)
Sudan savaşı ülkenin birçok bölgesini etkiledi. (Reuters)

Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında Hartum’da devam eden çatışmaların şiddeti artarken, şehrin çeşitli yerlerinden patlama sesleri duyuldu. Ordu, başkentin güneyindeki HDK mevzilerini bombalarken, HDK de Zırhlı Kolordu Karargâhı bölgesini ve Ordu Genel Komutanlığı çevresini hedef alan top mermileri attı.

Bölgesel ve uluslararası sükûnet çağrılarına rağmen, savaşın iki tarafı arasındaki çatışmalar geçtiğimiz nisan ayından bu yana devam ediyor.

Sudan ordusu, Omdurman'ın bazı bölgelerinde hayatın normale döndüğünü duyurdu. Diğer yandan HDK, El Cezire eyaletindeki Vad Medeni şehrinin birçok bölgesinde varlığını güçlendirdi ve savaş araçları ana caddelere devriye gezdi.

Ordu tarafından dün yapılan açıklamada ‘Omdurman şehrinde bir dizi eksende ilerleme kaydedildiği, Özel Harekat Kuvvetleri’nin, Eski Omdurman'daki HDK güçlerine can ve ekipman kaybı yaşattığı, araçlara, silahlara ve mühimmatlara el koyarak şehir merkezine doğru ilerlemeye devam edildiği’ ifade edildi.

Ordu, Omdurman'da hayatın normale döndüğünü ve ‘polisin Nil şehrinde çalışmalarını sürdürdüğünü’ duyurdu. Ayrıca ‘Vadi Seyyidna İstihbarat Birimi’nin vatandaşlardan çalınan ve yağmalanan mallara el koyarken, bunları milislerden (HDK) ve ajanlarından ele geçirerek sahiplerine iade ettikleri’ belirtildi.

Hartum'un güneyindeki Soba bölgesinde dumanların yükseldiği görüldü. Görgü tanıkları bunun savaşın iki tarafı arasındaki karşılıklı bombalamaların sonucu olduğunu aktardı.

HDK, Vad Medeni'de kara limanı ve şehir merkezindeki Nil Caddesi başta olmak üzere birçok bölgede varlığını güçlendirdi. Havaya ağır ateşler açtı ve savaş araçları şehrin birçok ana ve tali yolunda dolaştı.

Vad Medenili vatandaşlar Şarku'l Avsat'a şu açıklamada bulundu:

“Çarşamba sabahı askeri uçaklar Polis Köprüsü yakınındaki ve Vad Medeni ile Hartum'u birbirine bağlayan kara yolunun etrafındaki bazı HDK üslerini hedef aldı. Bu, HDK'nin şehri ele geçirmesinden bu yana orduya ait savaş uçaklarının her gün gerçekleştirdiği hava bombardımanı operasyonlarının devamı niteliğinde gerçekleşti. Vad Medeni ve banliyölerinde hayat neredeyse normale dönmeye başladı. Bazı mağazalar faaliyete geçti, iç pazarlarda gözle görülür bir yurttaş hareketi yaşandı, bazı sağlık tesisleri ise yeniden faaliyete geçti.”

Ancak tanıklar, HDK üyelerini El Cezire eyaletindeki köylere saldırılarını sürdürmekle ve ‘öldürme operasyonlarıyla, evleri yağmalamakla ve halk pazarlarına baskın yapmakla’ suçladı.

Vatandaşlar, HDK'ye ait onlarca silahlı aracın Vad Medeni'den Hartum'a dönüş yolunda görüldüğüne dikkat çekti. HDK Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti), El Cezire eyaletindeki güçleri arasında asilerin varlığını kabul etti ve onları sorumlu tutacağına söz verdi.

Dünya Sağlık Örgütü

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus dün yaptığı açıklamada, WHO’nun güvenlik kaygıları nedeniyle Sudan'ın El Cezire eyaletindeki faaliyetlerini geçici olarak askıya aldığını duyurdu.

Ghebreyesus, WHO’nun X platformu hesabı üzerinden yayınladığı açıklamada, çatışmaların yoğunlaşması nedeniyle El Cezire eyaletinde son bir ayda yaklaşık 500 bin kişinin yerinden edildiğini söyledi. El Cezire eyaletinin son döneme kadar Hartum'da devam eden çatışmaya karşı güvenli bir sığınak ve WHO operasyonlarının merkezi olduğunu belirtti.

Fotoğraf Altı: Sudan'ın doğusundaki el-Gadarif Hastanesi'nde, imkansızlıklara rağmen hastaların tedavisine devam ediliyor. (AFP)
Sudan'ın doğusundaki el-Gadarif Hastanesi'nde, imkansızlıklara rağmen hastaların tedavisine devam ediliyor. (AFP)

Ghebreyesus, açıklamasının devamında “Güvenlik endişeleri nedeniyle WHO, El Cezire eyaletindeki faaliyetlerini geçici olarak askıya aldı” dedi.

Dokuz aydır süren çatışmalarla birlikte genel olarak Sudan'daki durumun kötüleşmeye devam ettiğine de dikkat çeken Ghebreyesus, “Artan şiddet, kitlesel yerinden edilme, kolera gibi hastalıkların yayılması, güvensizlik ve yağma, WHO ve ortaklarının hayat kurtarmaya yönelik çalışmalarına zarar veriyor” ifadesini kullandı.

Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey

Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey'in (SPLM-N) Medya Ofisi Başkanı Adil Şaluka geçtiğimiz günlerde, hareketin Güney Kordofan eyaletinin en büyük şehirlerinden biri olan Dilling şehrinin kontrolünü ele geçirdiğini yalanladı. Şaluka, Sudan ordusunun halen şehirde bulunduğunu ve görevlerini yerine getirdiğini doğruladı.

Şaluka, Arap Dünyası Haber Ajansı'na (AWP) dün yaptığı açıklamada “Sudan ordusu, Dilling şehrinde bulunuyor. Bu bölgeyi henüz kontrol altına alamadık” ifadelerini kullandı.

Şaluka ayrıca, hareketin şehirde ihlallerde bulunduğunu inkâr ederken, orada meydana gelen huzursuzluk ve çatışmalardan HDK’yi sorumlu tuttu. HDK’nin ‘Dilling'deki vatandaşlara saldıran ve bölgeyi kontrol etmeye çalışan faaliyetler yürüttüğünü ve Dilling içindeki bölgelere saldırdığını’ söyledi.

Şaluka sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu güçlere bir karşılık verilmesi doğaldır. Çünkü vatandaşları hedef alıyorlar, savunmasız sivilleri ve onurlarını hedef alıyorlar. Dilling şehrinde henüz resmi bir çalışma yürütmüyoruz. Şu an şehirde yaşananlar vatandaşlar ile HDK arasındaki çatışmalar. SPLM-N bunlara katılmıyor.”



Sudan'da savaş mağdurları için yeni bir kamp: Tavile

TT

Sudan'da savaş mağdurları için yeni bir kamp: Tavile

Sudan'da savaş mağdurları için yeni bir kamp: Tavile

Sudan'ın batısındaki Kuzey Darfur'da bulunan Tavile kasabası, Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki son çatışmaların ardından el-Faşir şehri, Zemzem ve Ebu Şuk kamplarından bombardımandan kaçan binlerce yerinden edilmiş insanın akın etmesiyle savaş mağdurları için yeni bir kampa dönüştü.

Yerinden edilmiş kişilerin işleriyle ilgilenen yerel bir gönüllü kuruluş olan Mülteciler ve Ülke İçinde Yerinden Edilmiş Kişiler Genel Koordinasyon Komitesi'ne göre Tavile bölgesi, yerinden edilmiş kişilerin açıkta, son derece kötü koşullarda, yiyecek, içme suyu ve hatta battaniye olmadan kalabalık bir şekilde bulunmaları nedeniyle ciddi bir baskı altında.

Şarku’l Avsat’a konuşan Komite Sözcüsü Âdem Rical şu ifadeleri kullandı: “Şu anda acil müdahalelere ihtiyaç duyulması nedeniyle bölgede olağanüstü hâl ilan etme sürecindeyiz. En büyük zorluk, temel hizmetlerin ve yaşam için gerekli malzemelerin eksikliği ve binlerce kişi şu anda açıkta olduğu için çadır gibi barınma malzemelerinin sağlanmasıdır. El-Faşir ile Zemzem ve Ebu Faruk kamplarını bu zor koşullarda terk edebilen siviller, sadece giydikleri kıyafetlerle, bazıları hayvanların çektiği ilkel arabalarla ve her şeye muhtaç bir şekilde, kendilerine yardım etmek için sınırlı bir yerel gönüllü müdahalenin ortasında kaldılar.”

Yerinden edilmeye giden yolda yaşanan trajediler

Rical, yerinden edilmiş kişilerin, yerlerinden edilmelerine giden yolda acı ve korkunç koşullar yaşadıklarını ve ‘HDK’ye bağlı bazı silahlı adamlar tarafından çeşitli ihlallere, cinayetlere ve hırsızlıklara maruz kaldıklarını’ bildirdiklerini söyledi. Rical, “İfadelerinde bize aşırı açlık ve susuzluk nedeniyle çok sayıda ölüm yaşandığını ve bazı çocukların yerinden edilme yolculuğu sırasında ebeveynlerini kaybettiğini anlattılar” dedi.

Mülteciler ve Ülke İçinde Yerinden Edilmiş Kişiler Genel Koordinasyon Komitesi’nin verilerine göre Tavile, nisan ayı başında el-Faşir ve çevresindeki kamplarda yeniden başlayan şiddetli çatışmalardan bu yana 281 binden fazla yerinden edilmiş kişiyi kabul etti. Bölgede yaşayanlarla birlikte toplam sayı bir milyondan fazla kişiye ulaştı.

Tavile, Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'in yaklaşık 65 kilometre batısında yer alıyor. El-Faşir ülkenin batısında Sudan ordusu tarafından kontrol edilen son büyük şehir ve bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatılmıştı.

Komite Sözcüsü Âdem Rical, “Tavile’de güvenlik durumu istikrarlı, ancak insani ihtiyaçlar yerel halkın, ulusal insani yardım kuruluşlarının ve buradaki yetkililerin kapasitesinin ötesinde” dedi.

Rical, yerel toplum liderlerinin yerinden edilenlere yardım sağlamak için girişimler başlattığını, ancak sayılarının çok fazla olması ve giderek artması nedeniyle ihtiyaçları yeterince karşılayamadıklarını söyledi.

frgtyu
HDK'nin 15 Nisan'da Kuzey Darfur'daki yerinden edilmiş kişiler için kurulan Zemzem Kampı’na düzenlediği saldırının ardından binlerce kişi bölgeden ayrılmak zorunda kaldı. (Reuters)

Rical, Tavile'nin el-Faşir ve çevresindeki kamplardan yerinden edilmiş insanları kabul eden bir nokta haline geldiğini ve önemli bir kısmının Cebel Marra'daki Fanga, Golo ve Nertiti'deki diğer komşu bölgelere kaçmaya devam ettiğini söyledi. Yerel halk ve ulusal kuruluşların yanı sıra gönüllü acil servisler, yerinden edilenlere yardım etmek için mısır unu, bakliyat, içme suyu ve battaniye sağlıyor. Ancak bu yardım, el-Faşir ile Zemzem ve Ebu Şuk kamplarından çok sayıda kişinin ihtiyaçlarını karşılama konusunda sınırlı kalıyor.

El-Faşir acı çekiyor

Şarku’l Avsat'a konuşan çeşitli kaynaklara göre, Zemzem Kampı sakinlerinin yaklaşık yüzde 70'i, yüzlerce sivilin öldürülmesi ve yaralanmasıyla sonuçlanan HDK'nin son saldırısının ardından Tavile bölgesine ve eyaletteki diğer bölgelere göç etti. Kaynaklar, el-Faşir'de, Zemzem ve Ebu Şuk kamplarında kalanların gıda, içme suyu ve ilaç sıkıntısı nedeniyle çok kötü insani koşullarla karşı karşıya olduklarını söyledi. Aynı kaynaklar, Sudan ordusu ve müttefik silahlı mücadele hareketlerinin ortak gücünün, el-Faşir'den ayrılmalarını engellemek için ailelerin önüne engeller koymaya devam ettiğini, askeri operasyonların ve karşılıklı topçu atışlarının artmasına ve şehir üzerindeki uzun süreli kuşatma nedeniyle yiyecek ve içme suyu elde etmenin zorluğuna rağmen onları tehdit altında kalmaya zorladığını belirtti.

Mülteciler ve Ülke İçinde Yerinden Edilmiş Kişiler Genel Koordinasyon Komitesi bu hafta başında, Sudan ordusunun askeri istihbaratının Ebu Şuk Kampı’ndaki onlarca gönüllü lider ve aktivisti HDK ile iş birliği yaptıkları suçlamasıyla tutukladığını açıkladı.

Şarku’l Avsat tarafından elde edilen bilgilere göre Çad ile olan Adre Sınır Kapısı, Tavile'de yeni yerinden edilmiş insanlara insani yardım ulaştırılması için açıldı. Çeşitli kaynaklara göre, son birkaç gün içinde gıda maddeleri, ilaçlar ve barınma malzemeleri yüklü birçok tır bölgeye geldi, ancak çok sayıda yerinden edilmiş insan nedeniyle bu yardımlar yetersiz kalıyor.

Mülteciler ve Ülke İçinde Yerinden Edilmiş Kişiler Genel Koordinasyon Komitesi, Tavile bölgesinde acil durum ilan etmek üzere olduğunu bildirerek, uluslararası ve yerel kuruluşları Kuzey Darfur'dan gelen binlerce yerinden edilmiş kişinin hayatını kurtarmak için acilen harekete geçmeye çağırdı.