Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti), Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde ülkedeki durumu, savaşın etkilerini ve sivillerin acılarının hafifletilmesi ihtiyacını görüştüğünü açıkladı.
X hesabında açıklamada bulunan Hamideti, Genel Sekreter'e ülkedeki mevcut duruma ilişkin ayrıntılı bir açıklama yaptığını açıkladı. Kendi deyimiyle, ‘Burhan darbe milislerinin masum sivillere karşı hava saldırıları, işledikleri cinayetler ve etnik gerekçelerle tutuklamaları dahil olmak üzere gerçekleştirdikleri ciddi ihlallerin boyutundan, insani yardım kuruluşlarının sivillere yardım ulaştırmasının engellenmesinden ve insani yardım çalışanlarının kısıtlanmasından’ bahsettiğini söyledi.
Guterres’e savaşı sona erdirme, krizi kökünden çözmek ve Sudan devletini güvenlik, istikrar, kapsamlı ve kalıcı barışı sağlayacak yeni, adil temeller üzerinde yeniden inşa etmek için müzakereler başlatma vizyonundan bahsettiğini de ekledi. Ramazan Lamamra'nın BM Genel Sekreteri'nin Sudan'daki Özel Temsilcisi olarak atanmasını memnuniyetle karşıladığını Genel Sekreter'e bildirdiğini söyleyen Hamideti, kendisiyle ve tüm BM kuruluşlarıyla işbirliği yapma ve HDK tarafından kontrol edilen bölgelerde vatandaşların karşılaştığı insani koşulların giderilmesine katkıda bulunma konusundaki tam kararlılığını teyit etti.
IGAD zirvesi
Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi (IGAD) Başkanı ve Cibuti Cumhurbaşkanı İsmail Omar Guelleh, Sudan'daki durumu ve Etiyopya ile Somali arasındaki gerilimi görüşmek üzere 18 Ocak'ta örgütün olağanüstü zirvenin Uganda'da yapılması çağrısında bulundu.
Cibuti Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Başkan Guelleh, Aralık ayında Cibuti'de düzenlenen 41. olağanüstü zirvede Burhan ile Hamideti arasında toplantı yapılamaması sonrasında IGAD devlet başkanlarına resmi davet dağıtmıştı.
Adını vermediği siyasi güçlere yönelik bir saldırı başlatan Sudan Ordu Komutanı Yardımcısı Korgeneral Yasir el-Ata, Omdurman'ın kuzeyindeki Vadi Seyyidina Hava Üssünde bir grup subaya hitaben yaptığı konuşmada, “Cancavid’in siyasi kuluçka grubu (HDK anlamına geliyor) bizi iç savaşla korkuturdu. Ancak Sudan'ın tüm kabilelerini kapsayan güçlü ve uyumlu bir ordumuz var ve iç savaş yok. Şimdi bizi uluslararası, yabancı ve bölgesel güçlerle korkutmak istiyorlar. Vallahi cinlerden ve insanlardan oluşan şeytanlar da getirseler korkmayız” vurgusunda bulundu.
Onlarca ölü ve yaralı
Sudan ordusu ile HDK arasında devam eden çatışmalarda dün Hartum'da 33 kişi öldü. Bunlardan 23'ü ordunun Hartum'un güneyindeki Al-Salma bölgesine yönelik hava saldırılarında, 3'ü ise Güney Darfur'un Nyala şehrinde patlayıcı varil kullanımı sonucu öldürüldü.
Müzakere platformuna dönmeleri ve 10. ayına yaklaşan savaşı durdurmaları yönünde uygulanan yoğun uluslararası baskıya rağmen Hartum'un üç şehrinde ordu ile HDK arasındaki çatışmaların yoğunluğu son birkaç günde artış gösterdi.
Gönüllü bir insan hakları kuruluşu olan Emergency Lawyers, X platformundaki hesabından yayınlanan açıklamasında, Hartum'un güneydoğusundaki Soba bölgesine ordunun top atışları yaptığını, 23 sivilin ölümüne, çok sayıda yaralanma ve maddi kayıplara yol açtığını bildirdi. Eş-Şecera bölgesindeki vatandaşlar, savaş başladığından bu yana HDK’nın saldırılarına maruz kalan Zırhlı Birlik bölgesi çevresinde iki taraf arasında sınırlı çatışmaların yaşandığını söyledi.
Ordu uçaklarının ülkenin batısındaki Nyala kentinde birçok noktayı hedef alması, onlarca kişinin ölümüne ve çok sayıda sivilin yaralanmasına neden oldu. Ordunun aylar süren çatışmalar sonrasında 16'ncı Tümen karargahından çekilip orayı taarruz kuvvetlerine bırakmasının ardından uçaklar, geçtiğimiz Ekim ayından bu yana HDK tarafından kontrol edilen Nyala şehrini hedef aldı. Ayrıca Batı Darfur tümeni dahil olmak üzere ordunun bölgedeki tümenlerinin art arda düşüşünün ardından ordunun merkez ve doğudaki Darfur tümenlerinden çekilmesi, HDK’nın Darfur bölgesindeki beş eyaletten dördünün kontrolünü ele geçirmesine neden oldu. Kuzey Darfur Eyaleti'nin başkenti el-Faşir şehri artık ordunun kontrolünde değil.
Vad Medeni ve Kadarif
Ordu, HDK’nın Umm el-Kura’da kontrolünü doğuya, Kadarif Eyaletine doğru genişletmek amacıyla gerçekleştirdiği saldırıyı püskürttüğünü, onlarca askeri aracın imha edildiğini ve 2 araca el konulduğunu açıkladı. Ülkenin merkezindeki El Cezire Eyaleti'nin başkenti Vad Medeni, iki taraf arasında şiddetli çatışmalara sahne oluyor. Ordu bölgede savaş uçaklarını yoğun bir şekilde kullanırken, HDK ise uçaksavarlarla karşılık verdi.
Şarku’l Avsat’a konuşan vatandaşlar, 1. Piyade Tümeni karargahı ve Hantub Köprüsü yakınlarındaki el-İnkaz yerleşim bölgesinin yakınında dumanlar yükseldiğini söyledi. Her iki tarafın da ağır silahlarla karşılıklı bombardımana uğradığını, vatandaşların eşyalarını almak için evlerinden çıkamadıklarını, yollarda yayaların olmadığını belirttiler.
Şarku'l Avsat'a konuşan Halk Direniş Komiteleri üyeleri, vatandaşların evlerine düşen top mermileri sonucu ölüm ve yaralanmaların olduğunu doğruladı.
Milli Ümmet Partisi, Güney Kordofan Eyaletinin Dilling şehrinde askeri oluşumlar ve aşiret bileşenleri arasında meydana gelen şiddeti kınadı. Bu gelişmeyi şehirde onlarca yıldır bir arada var olan bileşenler arasında isyana davet ve savaşı tetikleme olarak değerlendirdi.
Milli Ümmet Partisi, Dilling olaylarının, vatandaşların çatışmada araç olarak kullanılması da dahil olmak üzere savaşın devam etmesinin tehlikeli etkilerini doğruladığını belirtti. Bunun bölgede toplumsal barışı ve barış içinde bir arada yaşamayı tehdit ettiğini de ekledi. Parti, kendi deyimiyle aşiret çatışmasının patlak vermesini, vatandaşlara yönelik ağır ihlalleri ve askeri çatışmanın her iki tarafın karşılıklı silahlanması yoluyla aşiret çatışmasına dönüşmesini kınadı.
Parti, bölgedeki Nuba ve Havazma Arap sakinlerini itidalli davranmaya, askeri çatışmaya girme çağrılarına kapılmaya son vermeye çağırdı. İki tarafa da aklın ve bilgeliğin sesine başvurma, savaşı sona erdirmek için barışçıl bir çözüm benimseme, kabileleri ve sivilleri askeri çatışmalara dahil etmeme çağrısında bulundu. Ayrıca Abdulaziz el-Hilu liderliğindeki Sudan Halk Kurtuluş Hareketi’ne çatışmanın kontrol altına alınmasına katkı sağlaması ve Dilling’de kabile çatışması yaratmaya yönelik planı engellemesi çağrısında bulundu.
Çarşamba ve Perşembe günleri, HDK’nın şehri kontrol etmek amacıyla bölgeye girmesinin ardından şiddetli çatışmalar patlak verdi. Bazı raporlar, ordu ile Abdulaziz el-Hilu güçleri arasındaki koordinasyonun saldırıyı püskürtmede ve HDK’ya kayıp verdirmede başarılı olduğunu gösterdi.
Hilu güçleri, Güney Sudan'ın ayrılmasından bu yana savaştığı, eyaletin güneyinde kurtarılmış bir bölge olarak görülen Kauda üzerindeki kontrolünü sürdürdüğü Sudan ordusunun yanında çatışmalara katıldığını yalanlamadı veya onaylamadı. Ayrıca Darfur bölgesindeki diğer silahlı hareketler gibi Cuba Barış Anlaşmasını imzalamayı reddetti.
