Mısır-İsrail gerginliği Gazze'deki arabuluculuğu etkiler mi?

Kahire, Tel Aviv ile 'Filadelfi' ekseni üzerinde yeni güvenlik tedbirleri konusunda koordinasyon yaptığını reddetti.

Mısır Kızılayı ve Uluslararası Kızılhaç'tan bir heyet, Refah sınır kapısında (Mısır Kızılayı)
Mısır Kızılayı ve Uluslararası Kızılhaç'tan bir heyet, Refah sınır kapısında (Mısır Kızılayı)
TT

Mısır-İsrail gerginliği Gazze'deki arabuluculuğu etkiler mi?

Mısır Kızılayı ve Uluslararası Kızılhaç'tan bir heyet, Refah sınır kapısında (Mısır Kızılayı)
Mısır Kızılayı ve Uluslararası Kızılhaç'tan bir heyet, Refah sınır kapısında (Mısır Kızılayı)

Mısır-İsrail ilişkileri, Gazze Savaşı'nın dördüncü ayına girmesiyle birlikte gerginleşti. Gözlemcilere göre, bu gerginliğin nedenleri arasında İsrail'in Gazze'deki Filistinlileri yerlerinden etme planları bulunuyor. Ayrıca, Mısır ile sınır boyunca askeri durumu değiştirme niyetleri de tartışma konusu. Bu durum, Uluslararası Adalet Divanı'nda İsrail tarafından yapılan son suçlamalarla daha da karmaşık hale geldi. İsrail, Kahire'yi Refah Sınır Kapısı üzerinden gelen yardımlar konusunda sorumlu tuttu. Bu iddialar, Mısır'ın tepkisini çekti.

Ancak Mısır, bu durumun Gazze'de savaşı durdurma yolunda arabuluculuk çabalarını etkilemeyeceğini belirtiyor. Mısır, sabırlı bir politika izleyerek bu süreci yönetmeye devam edecek. Diğer yandan, bir Mısır yetkilisi Philadelphia Koridoru’nda yeni güvenlik önlemleri konusunda İsrail ile koordinasyon yapıldığı iddialarını reddetti. Bu koridor, Akdeniz'den başlayıp Kerem Ebu Salim sınır kapısına kadar, Gazze Şeridi ve Mısır sınırı boyunca uzanıyor.

grth
İsrail konvoyu, Gazze Şeridi'ne doğru hareket ederken (Reuters).

Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi Dr. Ahmed Fuad Enver, Mısır'ın pozisyonunun, İsrail'in planlarına net bir şekilde karşı çıktığını vurguladı. Enver, Mısır'ın Gazze'deki Filistinlilerin zorla yerinden edilmesine ve bölgeye uygulanan ablukaya karşı olduğunu belirtti. Bu durum, bölgede yaşanacak insani acılara Mısır'ın asla tolerans göstermeyeceğini gösteriyor.

Kökten çözüm

Dr. Fuad, Şarku’l Avsat ile yaptığı röportajda, Mısır'ın çeşitli seviyelerde savaşı tamamen durdurma çabalarının İsrail-Mısır ilişkilerindeki gerginliklerden etkilenmeyeceğini öngörüyor. Mısır'ın şu anki amacının, sadece "insani bir ateşkes" ya da "geçici bir ateşkes" sağlamak değil, "köklü bir çözüm" bulmak olduğunu belirtiyor.

Mısır, ABD ve Katar ile koordinasyon halinde yoğun temaslar yürüterek savaşı durdurmak için arabuluculuk yapıyor. Bu çabalar, İsrail'in bu ayın başında Beyrut'un güney banliyösünde Hamas liderlerinden Salah Aruri'yi suikastla öldürmesinin ardından birkaç gün duraklama yaşadı.

Mısır Dışişleri Bakanlığı'nın Cumartesi günü yaptığı açıklamada, "ateşkesin tamamen sağlanması ve sivillerin hedef alındığı savaşın sona erdirilmesinin kaçınılmaz olduğu" vurgulandı. Bu adım, bölgede daha fazla istikrarsızlık ve çatışma unsurlarını önlemek için atılacak.

sfe
Mısır ve Ürdün Dışişleri Bakanları, Gazze'ye yönelik yardım akışının artırılmasının gerekliliğini vurguladı (Mısır Dışişleri Bakanlığı).

Al-Ahram Siyasi ve Stratejik Çalışmalar Merkezi uzmanı Dr. Kerem Said, Şarku’l Avsat’a Kahire ve Tel Aviv arasındaki diplomatik ilişkilerdeki gerginliğin nedenlerini sıralıyor. Bu nedenler arasında "İsrail'in Filadelfi koridorunda güvenlik durumu üzerine yeni bir anlaşma yapma çabaları, arabuluculuk ve müzakere çabalarını mümkün olan en uzun süreye yayma girişimleri, demografik değişiklikler yaratmak amacıyla askeri operasyonlar ve Mısır'ın Filistin halkının tarihi haklarını savunma ve maruz kaldıkları ihlalleri ortaya koyma kararlılığı" yer alıyor.

Uzun soluklu politika

El-Ehram Merkezi uzmanı, siyasi gerginliklerin Mısır'ın arabuluculuk çabalarını etkilemediğini belirtiyor. Bunun nedenleri arasında Mısır'ın bu konudaki derin tecrübesi ve çeşitli seviyelerde yoğun faaliyetler bulunuyor. Bu çabaların başarılı olması için "uzun soluklu" bir politika izlenmesi gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca, Filistin meselesinin Mısır dış politikasının öncelikleri arasında yer alması da bu tutumun bir parçası.

Mısır, Katar ve ABD'nin arabuluculuğu, geçen 24 Kasım'da insani bir ateşkesin sağlanmasıyla sonuçlandı. Bu ateşkeste, yardım malzemelerinin giriş hızının artırılması ve İsrail ile Hamas arasında bazı tutsakların değiş tokuşu gerçekleşti. Birkaç hafta önce Mısır, taraflar arasındaki görüş farklılıklarını azaltmak ve Gazze'ye yönelik saldırıları durdurmak amacıyla ateşkesi sağlamak için üç aşamalı bir öneri sundu. El-Ahram Merkezi Uzmanı, Mısır'ın arabuluculuğunun devamını "Gazze'deki veya Batı Şeria'daki çeşitli gruplar arasındaki Mısırlı müzakereciyle olan güven ilişkisi ışığında yalnızca Filistinliler için değil, aynı zamanda İsrail için de bir fırsat" olarak değerlendiriyor. Zira İsrailli liderler, özellikle askeri operasyonun şu ana kadar açıklanan hedeflerden herhangi birine ulaşamaması nedeniyle, kamuoyu önünde muzaffer görünecek şekilde kendilerini mevcut durumdan çıkaracak bir formüle ulaşmayı umuyorlar.



Şam Ticaret Odası Başkanı: Yeni Suriye'de ekonomik istisna yok

Şam Ticaret Odası Başkanı: Yeni Suriye'de ekonomik istisna yok
TT

Şam Ticaret Odası Başkanı: Yeni Suriye'de ekonomik istisna yok

Şam Ticaret Odası Başkanı: Yeni Suriye'de ekonomik istisna yok

Şam Ticaret Odası'nın yeni seçilen başkanı İsam Zuheyr el-Garivati, Şam Ticaret Odası'na üye olan ve eski rejimle şüpheli bağları bulunan tüm iş adamlarının üyeliklerinin iptal edildiğini, çünkü bunların eski üyeler olduğunu, çoğunun ülke dışında bulunduğunu ve şu anda 18 yeni üyenin Ekonomi Bakanlığı tarafından onaylandığını doğruladı.

El-Garivati Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, tüccar derneklerini soruşturmanın Ticaret Odası'nın görevi olmadığını, bunun yargı ve Genel Güvenlik Dairesi’nin sorumluluğunda olduğunu söyledi.

Rejime karşı ayaklanmanın patlak vermesinin ardından ülkeyi terk eden ve devrimin ardından geri dönen en önemli Suriyeli iş adamlarından biri olan İsam Zuheyr el-Garivati, Şam Ticaret Odası Başkanlığı’na seçildi. Odanın yönetim kurulu tarafından geçtiğimiz salı günü icra kurulu üyelerini seçmek üzere düzenlenen toplantıda ‘apolitik’ olarak tanımlanan ilk seçimlerde başkan seçildi.

El-Garivati eski üyeleri överek, ‘çok azının eski rejimin askeri eylemlerine katıldığını’, diğer tüccarların ise rejimle anlaşmaya zorlandığını söyledi. El-Garivati, “Zorlanan ile suç ortağı arasında bir fark vardır ve bu ilgili makamlar tarafından belirlenir” ifadesini kullandı.

Ford, Jaguar, Range Rover ve Land Rover gibi büyük markaların özel bayisi olarak otomotiv sektöründe çalışan el-Garivati, 2017 yılında Şam'daki fabrikalarından birini değerinin çok altında bir fiyata satması için eski rejim tarafından baskı gördü.

El-Garivati, “Ticaret Odası, en karanlık ve en zor koşullarda çalışmaya devam eden, büyük baskı altında olan ve ulusal ekonominin önemli bir parçası olan birçok kişi de dahil olmak üzere tüm Suriyeli tüccarlara açıktır” dedi.

İstisnai kararlar yok

El-Garivati tekel ve istisnalar politikasıyla ilgili olarak “Yeni Suriye'de tekel ya da istisnai kararlar yoktur. Hükümet üyeleri, Ekonomi Bakanı ve yetkililerle yaptığımız görüşmelerde, kamu yararı gereklilikleri dışında istisnai kararların iptal edileceğine ve bireylerin çıkarlarına uygun kararlar alınmayacağına dair güvence aldık” ifadelerini kullandı.

Şam Ticaret Odası'nın bir sonraki aşama programıyla ilgili olarak el-Garivati, yönetim kurulu üyelerinin oda için bir veri tabanı ve istatistik oluşturmak, tüccarların işlemlerini kolaylaştırmak için çalışmaları otomatikleştirmek, sergiler düzenlemek, pazarın ekonomik fizibilitesini incelemek için atölye çalışmaları yapmak ve uluslararası şirketlerle iletişim kurmak için çalışmayı planladıklarını söyledi. Tüzük ile ilgili olarak ise bir üyenin iki dönemden fazla seçilmesini ve başkanın sadece bir dönem için seçilmesini önleyecek değişiklik önerileri üzerinde çalışılacağını belirtti.

Kdkdk
Şam'daki bir döviz bürosu (AFP)

El-Garivati, yönetim kurulu üyeliği seçimlerinin rejimin devrilmesinin ardından daha önce seçim yapılmadan atanan yönetim kurulu üyeleri tarafından gerçekleştirildiği yönündeki eleştirilere cevaben şunları söyledi: “Suriye istisnai bir durum yaşıyor. Dolayısıyla bu durum altında alınan kararlar da istisnai. Bu nedenle Ticaret Odası yönetim kurulu üyeleri atandı, bunların hepsi Şamlı tüccarlar, hepsi son derece yetkin ve iyi bir üne sahipler. Bunlara herhangi bir itiraz olduğunu sanmıyorum ve yönetim kurulu üyeleri de özgür bir şekilde seçildi. Seçimler ilk kez tam bir şeffaflıkla yapıldı. İnanıyorum ki özgür bir Suriye'de özgür bir ticaret odası olacak.”

Şamlı bir iş ailesinin oğlu olan İsam Zuheyr el-Garivati, ABD'deki Kansas Üniversitesi'nden elektrik ve endüstri mühendisliği alanında lisans derecesine sahip. Kariyerine büyük uluslararası şirketlerle ortaklıklar kuran Ghreiwati Group'un CEO'su olarak başlayan ve otomotiv sektöründe işlerini genişleten el-Garivati, Suriye'den ayrıldıktan sonra ABD'de Audi ve Nissan bayilikleri de dahil olmak üzere 20'den fazla şirket kurdu.