Eski Şin Bet Direktörü Ayalon: "İsrail, İkinci İntifada lideri Bergusi'yi serbest bırakmalı"https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4790486-eski-%C5%9Fin-bet-direkt%C3%B6r%C3%BC-ayalon-i%CC%87srail-i%CC%87kinci-i%CC%87ntifada-lideri-bergusiyi
Eski Şin Bet Direktörü Ayalon: "İsrail, İkinci İntifada lideri Bergusi'yi serbest bırakmalı"
"Mervan Bergusi, iki devletli çözüme yönelik müzakerelere liderlik edebilir"
Birleşmiş Milletler verilerine göre, yaklaşık 2 milyon nüfusa sahip Gazze Şeridi'nde İsrail saldırıları nedeniyle 1,9 milyona yakın kişi yerinden edildi (Reuters)
Eski Şin Bet Direktörü Ayalon: "İsrail, İkinci İntifada lideri Bergusi'yi serbest bırakmalı"
Birleşmiş Milletler verilerine göre, yaklaşık 2 milyon nüfusa sahip Gazze Şeridi'nde İsrail saldırıları nedeniyle 1,9 milyona yakın kişi yerinden edildi (Reuters)
İsrail'in iç istihbarat servisi Şin Bet'in eski direktörü Ami Ayalon, Tel Aviv yönetiminin hapisteki İkinci İntifada lideri Mervan Bergusi'yi serbest bırakması gerektiğini söyledi.
Ayalon, Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian'da dün yayımlanan söyleşisinde, Filistinliler kendi devletlerini kurana kadar İsrail'in güvende olmayacağını belirtti.
Eski istihbaratçı, Tel Aviv yönetiminin bağımsız Filistin devletinin kurulmasına yönelik müzakereleri yönetmesi için Bergusi'yi serbest bırakması gerektiğini savundu.
Ayalon, Hamas'ı tamamen yok etmenin askeri açıdan mümkün olmadığını ve Gazze'ye düzenlenen operasyonların Hamas üyelerine desteği artırma riski taşıdığını belirterek şöyle devam etti:
Biz İsrailliler ancak Filistinliler umut sahibi olduğunda güvenliğe kavuşacağız. Denklem budur. Askeri terimlerle ifade etmek gerekirse, kaybedecek bir şeyi olmadığına inanan bir kişi ya da grubu caydıramazsınız.
Bergusi, hapisten Filistin halkına "üçüncü İntifada" çağrısı da yapmıştı (Reuters)
Ayalon, Hamas'ın 7 Ekim'deki saldırılarının ardından İsrail ordusunun misillemesini haklı bulduğunu belirtirken, İsrail kamuoyunda tüm Filistinlilerin Hamas üyesi ya da destekçisi olarak görüldüğüne dikkat çekti.
Bir dönem İsrail Donanması'nın komutanlığını da yapan Ayalon, "Filistin halkı fikrini kabul edemiyoruz çünkü bunun İsrail devleti fikrinin önünde büyük engel oluşturduğunu düşünüyoruz" dedi.
Bu bakış açısının değişmesi gerektiğini ifade eden 78 yaşındaki eski istihbaratçı, Bergusi'nin serbest bırakılmasının iki devletli çözümle ilgili yapıcı müzakerelerin başlamasını sağlayacağını belirterek şunları söyledi:
Filistinlilerin yaptıkları son anketlere bakın. Filistinlilerin, İsrail'in yanında kurulacak bir devlete sahip olmasını sağlayacak tek lider o. Bunun ilk sebebi iki devletli çözüme inanması, ikincisiyse bizim hapishanelerimizde yatarak meşruiyetini kazanmış olması.
İşgal altındaki Filistin topraklarında, 28 Eylül 2000 - 8 Şubat 2005'te yaşanan ve İkinci İntifada diye anılan ayaklanmada, 4 bin 412 Filistinli öldürülmüş, 48 bin 322 kişi de yaralanmıştı. Çatışmalarda İsrail tarafındaysa 1069 kişi öldürülmüş, 4 bin 500 kişi de yaralanmıştı.
Ayaklanmaları örgütleyen kişiler arasında yer alan Bergusi, 5 Nisan 2002'de Batı Şeria'daki Ramallah'ta İsrail ordusu tarafından yakalanmış, daha sonra 5 defa müebbet hapse mahkum edilmişti.
Bergusi, Batı Şeria'yı yöneten Filistin Ulusal Yönetimi'nde milletvekili olarak görev yaptığı gibi, partinin silahlı kanadı Tanzim'e de liderlik etmişti. İsrail ve Hamas arasındaki rehine takaslarında Bergusi'nin serbest bırakılması da gündeme gelmiş fakat İsrail buna yanaşmamıştı.
İsrailli müzakereciler Kahire'de Mısır istihbarat şefi ile görüştühttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5137857-i%CC%87srailli-m%C3%BCzakereciler-kahirede-m%C4%B1s%C4%B1r-istihbarat-%C5%9Fefi-ile-g%C3%B6r%C3%BC%C5%9Ft%C3%BC
İsrailli müzakereciler Kahire'de Mısır istihbarat şefi ile görüştü
Filistinli kızlar Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'ta hayır yemeği için bekliyor Salı (Reuters)
Hamas heyetinin Mısır'ı ziyaret ederek savaşı sona erdirmek için 5 ila 7 yıl arasında bir ateşkesi öngören kapsamlı bir vizyon sunmasından günler sonra Mısır istihbarat şefi Tümgeneral Hasan Reşad ile Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer başkanlığındaki İsrail müzakere ekibi arasında Kahire'de Gazze Şeridi'nde ateşkesi görüşmek üzere yeni görüşmeler yapıldı.
ABD Başkanı Donald Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaretten yaklaşık iki hafta öncesine denk gelen bu görüşmelerle ilgili olarak kısmi ilerlemeye işaret eden sonuçlar ile çetrefilli meselelerden bahseden diğer haberler basına sızmaya devam ediyor. Şarku'l Avsat'a konuşan uzmanlara göre kapsamlı bir anlaşmaya yönelik müzakereler, Washington'dan şu ana kadar ciddi bir baskı görmeyen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun uzlaşmaz tutumu nedeniyle sekteye uğrayabilir.
Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında gece boyunca süren İsrail hava saldırılarının ardından bir evin enkazında oturan Filistinli bir çocuk kitap tutuyor (AFP)
Kahire Haber Kanalı Pazartesi akşamı “Mısır istihbarat başkanının, Hamas heyetinin birkaç gün önce Mısır'a yaptığı ziyaretin ardından, Gazze Şeridi'nde ateşkese varmak ve Mısır-Katar'ın Gazze Şeridi'nde sükûneti yeniden tesis etmeye yönelik yoğun çabalarının devamı olarak, ateşkesi görüşmek üzere Kahire'de Dermer başkanlığındaki İsrail müzakere ekibiyle bir araya geldiğini” bildirdi.
İlerlemeden söz ediliyor
Mısırlı iki güvenlik kaynağı Reuters'a yaptıkları açıklamada Kahire'de yapılan görüşmelerde büyük ilerleme kaydedildiğini ve tarafların Gazze'de uzun vadeli ateşkes de dahil olmak üzere bir dizi konuda anlaşmaya vardıklarını belirtirken görüşmelerde kaydedilen ilerlemeye rağmen Hamas'ın silahları konusu da dahil olmak üzere bazı çetrefilli noktaların varlığını sürdürdüğünü vurguladı.
Öte yandan Times of Israel'in Salı günkü haberine göre İsrail kaynaklı haberler bu iddiaları sorgulamakta gecikmedi ve ayrıntıların doğru olmadığını vurguladı.
Walla web sitesi ismi açıklanmayan üst düzey bir İsrailli kaynağın “herhangi bir ilerleme kaydedilmediğini” söylediğini aktarırken, Wynet web sitesi İsrailli kaynakların “somut bir ilerleme kaydedilmediğini ve İsrail'in Hamas'ın silahsızlandırılmasını içermeyen yıllar sürecek bir ateşkesi kabul etmeyeceğini” söylediğini aktardı.
İsrail kanalı I24 News'in Salı günü bir yetkiliden aktardığına göre “İsrail ile Hamas arasındaki müzakerelerde ilerleme kaydedildiğine dair haberler doğru değil” diyen yetkili, “İsrail rehinelerin serbest bırakılması için bir anlaşmaya varmak üzere Amerikalılar ve arabulucularla sürekli ve gayretli bir şekilde çalışıyor ancak şu ana kadar bir anlaşmaya varılamadı” dedi.
Müzakerelerin uzaması
Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi ve eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Rakha Ahmed Hassan, İsrail heyetinin ziyaretinin kavramları kabul etme olasılığının bir göstergesi olduğuna inanıyor, ancak İsrail'in genellikle hiçbir şey elde etmeden müzakereleri uzatma konusunda iyi olduğunu belirterek, Hamas'ın silahsızlandırılması gibi İsrail tarafından gündeme getirilen dikenli noktaların mantıksız olduğunu ve özellikle de tam egemen bir Filistin devleti henüz kurulmadığı için uygulama alanı bulamayacağına işaret ediyor.
Rakha, Washington'un Netanyahu üzerinde daha fazla baskı kurması gerektiğini, özellikle de Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde bir anlaşmaya varma olasılığının (tökezleme) ne olursa olsun daha yüksek olduğunu belirterek, Hamas'ın taleplerinin İsrail'deki gösterilerle tutarlı olduğunu ve tek bir anlaşma çerçevesinde savaşa son verilmesini talep ettiğini, ancak çözüm yolunu tıkayanın Netanyahu olduğunu söyledi.
Gazze'nin merkezindeki Nuseirat mülteci kampında gece boyunca süren İsrail hava saldırılarının ardından enkaz kaldıran bir Filistinli (AFP)
Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal'a göre Netanyahu'nun bunu reddetmesi, Hamas'ı ezme konusundaki ısrarı ve hükümetinin düşmesinden korkması kapsamlı bir ateşkese doğru gidilmesini engelleyen konulardır. Nazzal, İsrailli bir heyetin görüşmeleri ele almak üzere Kahire'ye gelmesinin Kahire ile gerilimi azaltma ve Washington'a anlaşma istediği ve bunu engellemediği mesajını verme çabası olduğunu, ancak İsrail'in açıklamaları ışığında “kapsamlı bir ilerleme için iyimserlik olmadığını” belirtti.
Devletleşme beklentileri
Öte yandan uluslararası sesler Gazze'deki savaşa son verilmesini talep etti. Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman Al Sani ve İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy Salı günü yaptıkları ortak açıklamada Filistin devletinin kurulması için ciddi bir siyasi ufukla birlikte derhal ateşkese dönülmesi çağrısında bulundu.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Salı günü yaptığı bir konuşmada “Gazze'de ateşkesin yeniden sağlanması gerektiğini” vurgularken, Uluslararası Af Örgütü Salı günü yayınladığı bir raporda dünyanın Gazze Şeridi'nde İsrail güçleri tarafından işlenen bir soykırımı televizyondan canlı olarak izlediğinden yakındı.
Filistinli bir anne, Pazartesi günü Gazze'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da düzenlenen cenaze töreni sırasında İsrail saldırısında ölen oğluna veda ediyor (AP)
Bu çağrıların arifesinde ve İsrail'deki anlaşmazlıkların tırmandığı bir dönemde İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Haaretz ve Yediot Ahronot gazetelerine verdiği iki mülakatta, yolsuzluktan yargılanan Netanyahu'nun siyaset sahnesinden çekilmesini önerdi ve “İsrail toplumundaki gerginliği azaltmanın bir parçası olarak” Netanyahu'nun siyasi hayattan hapse girmeden çekilmesi karşılığında davalarında bir anlaşma olasılığının incelenmesi çağrısında bulundu.
Büyükelçi Rakha, uluslararası taleplerin savaşı durdurmak için baskı oluşturabileceğini düşünerek, İsrail Cumhurbaşkanı'nın İsrail'de tırmanan anlaşmazlıklar ışığında Netanyahu'nun hapse atılmadan sahneden çekilmesi çağrısının daha büyük bir baskı oluşturabileceğini ve bölgeye sükunet ve istikrarın geri dönmesi için ABD'nin baskısıyla daha büyük bir anlaşmaya varılması için bir fırsat olabileceğini açıkladı.
Filistinli siyasi analist Nazzal, Washington'un özellikle Trump'ın ziyareti öncesinde İsrail'e “sert bir baskı” uygulayacağına inanmıyor ve ziyaret daha geniş ve kapsamlı bir ateşkes görüşmelerini içerirken, geçici ya da kapsamlı bir ateşkese ulaşma girişimleri başarısız olursa, Gazze geçişlerini açmak ve insani bir ateşkes içinde açlık sorununu kapatmak için çalışacağını düşünüyor.
