عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Mısır Tedarik Bakanı’nın koltuğu sallantıda

Mısır Parlamentosu’nda Tedarik Bakanı’na uygulanan baskı, kabine değişikliği yapılacağı yönündeki spekülasyonları güçlendiriyor

Mısır Tedarik Bakanı milletvekillerinin sorularını yanıtlıyor (Ortadoğu Haber Ajansı/AŞA)
Mısır Tedarik Bakanı milletvekillerinin sorularını yanıtlıyor (Ortadoğu Haber Ajansı/AŞA)
TT
TT

Mısır Tedarik Bakanı’nın koltuğu sallantıda

Mısır Tedarik Bakanı milletvekillerinin sorularını yanıtlıyor (Ortadoğu Haber Ajansı/AŞA)
Mısır Tedarik Bakanı milletvekillerinin sorularını yanıtlıyor (Ortadoğu Haber Ajansı/AŞA)

Mısır Tedarik ve İç Ticaret Bakanı Ali el-Musilhi’nin parlamentoda gördüğü sert baskı, aralık ayında altı yıllığına tekrar seçilen Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’nin yeni döneminin başlamasına yaklaşık iki buçuk ay kala Başbakan Mustafa Medbuli liderliğindeki mevcut hükümeti etkileyecek ‘kapsamlı veya kısmi’ bir kabine değişikliğinin yakın olduğu yönündeki spekülasyonları güçlendirdi.

Sisi, 3 Nisan’da 2030 yılına kadar sürecek üçüncü cumhurbaşkanlığı dönemine başlayacak. Anayasa, cumhurbaşkanına anayasa yemini ettikten sonra hükümeti değiştirme zorunluluğu getirmiyor, ancak yeni cumhurbaşkanlığı döneminin başlamasıyla birlikte hükümette değişikliklerin yapılması ve hükümet programının Temsilciler Meclisi’ne sunulması gelenekleşmiş durumda.

Son zamanlarda kabine değişikliğinin kapıda olduğuna ilişkin haberler arttı. Medya kaynaklarına göre değişikliğin kapsamına dair farklı tahminler yapılıyor. Değişiklik yalnızca birkaç bakanı mı kapsayacak, yoksa Haziran 2018’den bu yana hükümete başkanlık eden Mustafa Medbuli’ye kadar mı uzanacak bilinmiyor.

Fotoğraf altı: Sisi, Medbuli ve bir dizi bakan ile birlikte bir toplantıda (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Sisi, Medbuli ve bir dizi bakan ile birlikte bir toplantıda (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Bu spekülasyonlara paralel olarak, Mısır Tedarik ve İç Ticaret Bakanı Musilhi salı günü, milletvekillerinin fiyatların yükselmesi ve bazı stratejik değere sahip malların bulunmaması ile ilgili soruları ve bilgi talepleri ile karşılaştı. Bazı milletvekilleri, bakanın “son dönemde başta bakanın danışmanı olmak üzere bakanlıktakilerin yolsuzluk vakalarının yanı sıra temel gıda fiyatlarını kontrol edememesi” nedeniyle görevinden “derhal istifa” etmesi çağrısında bulundular.

Adalet Partisi Genel Başkanı Abdulmunim İmam “Mısır halkının yarısının düşük ücretle çalışmasına karşılık gıda fiyatlarının yükselmesini” eleştirmesi sosyal medyada geniş destek buldu. İmam oturumda yaptığı konuşmada “Mısır halkının açlık ve yoksulluk ile ekmek parası için hırsızlık yapmak arasında tercih yapmak zorunda bırakılması kabul edilemez. Olmaz. Üçüncü bir seçenek daha var” dedi. Yerel lehçeyle konuşmasına devam eden İmam “Hadi şöyle kapıya doğru yürüyün de omuzlarınızın genişliğini görelim” ifadelerini kullanarak bütün hükümetin istifa etmesi gerektiğine işaret etti.

Mısır Tedarik ve İç Ticaret Bakanı, geçtiğimiz üç yıl içerisinde Kovid-19, Rusya-Ukrayna savaşı, İsrail’in Gazze’ye saldırması ve Sudan savaşı gibi küresel olarak fiyatların artmasına yol açan pek çok sıkıntı yaşandığına dikkat çekerek Mısır’daki ekonomik krizi normalleştirmeye çalıştı.

Cumhuriyet Halk Partisi’nden Temsilciler Meclisi üyesi milletvekili Muhammed Cuneydi “kabine değişiminin kaçınılmaz olarak kapıda olduğunu” söyleyerek “Meclis, milletvekillerinin sorguya çekilmesini gerektireceği için bakandan güvenoyunu çekme yoluna gitmedi. Şu anda tartışılan konu, brifing talepleri ve bakanlık meseleleriyle ilgili sorular arasında dağılıyor” dedi.

Cuneydi, Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda “Milletvekillerinin bakana karşı öfkeli tepkileri, hesaba çekilmesi ve sorumlulara cezai yaptırım uygulanması gereken bir sorunun olması nedeniyle vatandaşların geniş kesiminin duygularını yansıtmaktadır” ifadelerini kullandı.

Mısır Demokrat Partisi’nden Milletvekili Emira Saber, Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, “hükümet değişiminin hızlanacağını ve ekonomi ile ilgilenen gruptaki tüm bakanların değişeceğini umduğunu” dile getirdi. Saber “Hükümet değişikliğinin artık uygulanması gereken acil bir gereksinim haline geldiğine” dikkat çekerek “hükümetin ekonomik durumla baş edememesini” eleştirdi.

Al-Ahram Merkezi’nden bir uzman Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, herhangi bir kabine değişikliğinin siyasi ve ekonomik düzeyde olumlu değişim yaratmasının, “kısıtlama olmaksızın tüm meselelerle ilgilenecek bir siyasi başbakanın seçilmesine bağlı” olduğunu vurguladı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Gazze ateşkesi, anlaşma şartlarının yarattığı engeller ve ilerleme umutları arasında sıkışıp kaldı

İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
TT
TT

Gazze ateşkesi, anlaşma şartlarının yarattığı engeller ve ilerleme umutları arasında sıkışıp kaldı

İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)

Gazze ateşkes müzakereleri, Hamas'ın İsrail'i engellemekle suçladığı ve ABD ile İsrail'in görüşmelerde bir ilerleme kaydedileceği ve birkaç gün içinde anlaşmaya varılacağı yönündeki iyimser söylemleri arasında Katar'ın başkenti Doha'da altıncı gününe girdi.

Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar, karmaşık müzakere sahnesini deşifre etti. Uzmanlara göre, görüşmelerin geleceğine dair süren belirsizliğe rağmen, Amerikan tarafının açık ve doğrudan baskıları sayesinde bir ‘çözülme’ ihtimali ağır basıyor. Bu süreçte, engelleyici şartların aşılması ve Hamas’a bazı güvencelerin verilmesi öngörülüyor. Ayrıca, ABD ile İsrail arasında Gazze cephesinde bir sakinlik sağlanması konusunda mutabakat bulunuyor. Zira, Washington ile Tahran arasındaki mevcut görüşme hattı başarısız olursa, İran’a ikinci bir saldırı düzenlenmesi ihtimali değerlendiriliyor.

Geçtiğimiz pazar gününden bu yana Doha'da devam eden müzakerelerin ortasında Netanyahu perşembe günü yayınladığı bir videoda Hamas'ın silahsızlandırılmasını, askeri kabiliyetlerinin olmamasını ve bölgeyi yönetmemesini şart koşarak bunlar olmadan Gazze Şeridi'nde anlaşma ihtimalini dışladı ve savaşa geri dönme tehdidinde bulundu. Netanyahu, “Bu müzakereler yoluyla elde edilebilirse iyi olur, aksi takdirde kahraman ordumuzun gücüyle başka yollarla elde edeceğiz” dedi.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar perşembe günü Avusturya gazetesi Die Presse'ye verdiği röportajda, müzakerelerin geleceği için bir başka koşul öne sürerek Hamas liderlerinin sürgüne gönderilmesinin ‘savaşı sona erdirecek çözümün bir parçası olabileceğini’ belirtti.

Diğer yandan Hamas yaptığı açıklamada, İsrail'in ‘kötü niyetli’ tutumunu eleştirerek daha önce ‘saldırganlığın kalıcı olarak durdurulmasını, işgal ordusunun kapsamlı bir şekilde geri çekilmesini ve yardımların serbest akışını sağlayacak bir anlaşma karşılığında tüm esirlerin bir kerede serbest bırakılacağı kapsamlı bir takas anlaşmasına varmayı teklif ettiğini, ancak Netanyahu'nun o zaman bu teklifi reddederek kaçmaya ve daha fazla engel koymaya devam ettiğini’ vurguladı.

Bununla birlikte Hamas, hem Filistin hem de İsrail tarafındaki esirlerin serbest bırakılması karşılığında savaşı sona erdirecek bir anlaşmaya yönelik müzakerelere ‘olumlu ve sorumlu’ yaklaşımını sürdürdüğünü ifade etti. Bu açıklama, Hamas'ın ‘devam eden ateşkes görüşmelerinde yardım akışının sağlanması, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesi ve kalıcı bir ateşkes için gerçek garantiler verilmesi de dâhil olmak üzere birçok önemli noktanın müzakere edildiğini’ belirtmesinden bir gün sonra geldi.

Han Yunus'ta yerinden edilmiş insanlar için kurulan derme çatma bir kampta yıkılmış çadırları inceleyen Filistinlilere bakan bir kadın (AFP)Han Yunus'ta yerinden edilmiş insanlar için kurulan derme çatma bir kampta yıkılmış çadırları inceleyen Filistinlilere bakan bir kadın (AFP)

Bu, Hamas liderlerinden Basim Naim'in ‘Netanyahu'nun 22 aylık savaş ve kıtlıkta başaramadığını müzakere masasında da başaramayacağını’ vurguladığı basın açıklamalarıyla aynı zamana denk geldi.

Netanyahu'nun Gazze Şeridi ve İran dosyalarına değindiği Washington ziyaretinin ardından İsrail yeniden İran'ı vurma tehdidinden söz etmeye başladı. Savunma Bakanı Yisrael Katz perşembe günü yaptığı açıklamada, İsrail'in İran tarafından tehdit edilmesi halinde bu ülkeyi ‘daha büyük bir güçle’ vuracağını söyledi.

İsrail'in haziran ayında İran'a karşı 12 gün süren bir hava savaşı başlatması bölgede daha geniş çaplı bir çatışma korkusu yarattı. İki taraf, 23 Haziran'da ABD Başkanı Donald Trump tarafından ilan edilen, ABD arabuluculuğunda bir ateşkes üzerinde anlaştı.

İsrail ve Filistin konularında uzman Mısırlı siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, ateşkes müzakerelerinin engellerden ve ayrıntılara getirilen karartmadan, ABD'nin baskısı altında bir atılımın her iki tarafça da kabul edilmesine doğru ilerleyeceğini düşünüyor. Fehmi, Netanyahu'nun Washington ziyaretinde Gazze ve İran meselelerinin farklı görüşlere yol açacak şekilde ele alındığını, ancak Trump'ın Gazze'de anlaşmanın tamamlanması ve İsrail'in gerekirse İran'ı vurmasına izin verilmesi konusunda ısrarcı olduğunu belirtti.

Fehmi'ye göre bir atılım şansı, İsrail'in özellikle Mısır sınırına yakın Morag Koridoru’ndan kademeli olarak çekilmeyi kabul etmesiyle mümkün. Hamas, ABD yönetimiyle doğrudan iletişim kanalının devam etmesiyle bunu kabul edebilir. Bu da müzakerelerdeki pozisyonunu güçlendirecek, Netanyahu'nun Trump ile çatışmasını önleyecek ve İran'ı tekrar hedef alma isteklerini kabul etmesi karşılığında Gazze anlaşmasını uygulamasına olanak tanıyacaktır.

Filistinli siyasi analist Dr. Suheyl Diyab'a göre Hamas mümkün olduğunca çok şey teklif etti; ancak müzakereler Netanyahu'nun, ABD yönetiminin ve özellikle de İsrail içişlerinin krizleri nedeniyle tıkanmış durumda. Netanyahu, özellikle de kişisel çıkarları için herkesi manipüle etme girişimleri sona erdiğinden, kendisine sunulan senaryoları seçme konusunda halen büyük tereddütler yaşıyor.

Diyab, Netanyahu-Trump görüşmelerinin ayrıntıları henüz açıklanmadığı için Gazze ateşkes dosyasının İran dosyasının ayrıntılarıyla bağlantılı olduğunu göz ardı etmedi. Dünyanın ABD ve İran arasındaki anlaşma ya da anlaşmazlığın seyrini izlediği bu dönemde, bir atılım ve anlaşmanın teşvik edilmesi, İsrail ve Washington'un dikkat çekici bir şekilde yeniden zorladığı bir seçenek gibi görünüyor.

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği saldırılarda hayatını kaybeden Filistinliler (AFP)İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği saldırılarda hayatını kaybeden Filistinliler (AFP)

Geçtiğimiz perşembe günü televizyonda yayınlanan bir röportajda Netanyahu birkaç gün içinde bir anlaşmaya varılacağı umudunu dile getirerek şunları söyledi: “50 esir halen Hamas tarafından tutuluyor ve bunlardan sadece 20'sinin hayatta olduğuna inanılıyor. Şu anda yaşayanların yarısının ve ölülerin yarısının çıkarılmasını öngören bir anlaşmamız var, yani 10 yaşayan insanımız ve yaklaşık 12 ölen rehinemiz kalacak, ancak onları da çıkaracağım. Umarım birkaç gün içinde bunu sonuçlandırabiliriz.”

Geçen hafta Netanyahu ile Beyaz Saray'da iki kez görüşen Trump, ateşkesin yakın olduğu söylemini yineleyerek bu haftayı olası bir tarih olarak belirledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio perşembe günü yaptığı açıklamada bir anlaşma için ‘büyük umutları’ olduğunu ifade etti.

Öte yandan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Alman mevkidaşı Johann Fadivoll ile yaptığı telefon görüşmesinde, Gazze Şeridi'ndeki son gelişmeler ile ateşkesin yeniden başlatılması ve bazı esir ve mahkûmların serbest bırakılmasına yönelik müzakerelerdeki gelişmeler hakkında bilgi verdi. Mısır Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamaya göre Abdulati, ‘Filistin halkının kanının akıtılması ve trajik insani durum ışığında Gazze Şeridi'ne insani yardım akışının sağlanması gerektiğini’ vurguladı.

Fehmi'ye göre Gazze anlaşması yaklaşıyor. “Birkaç gün içinde anlaşma nihai aşamasına girecek. Pazar ya da pazartesi günü ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un son rötuşları yapmak üzere bölgeye bir ziyaret gerçekleştireceğini görebiliriz” diyen Fehmi, ‘Washington'un bölgedeki çıkarlarını düşünerek ve Trump'ı izleyicileri önünde mahcup etmemek için anlaşmanın başarısız olmasına izin vermeyeceğini’ vurguladı.

Diyab, Netanyahu'nun Washington ziyaretinden sonra bir anlaşma istediğine ve Trump'a hayır diyemeyeceğine inanıyor. Dolayısıyla siyasi çıkarları çerçevesinde kendisine daha fazla zaman kazandırabilecek bir atılımla ya da özellikle farklılıklar ve ABD'nin baskıcı tutumu nedeniyle kendisini devirecek bir tökezleme ve patlamayla karşı karşıya.