Mısır ve Somali, Afrika Boynuzu bölgesinin, Etiyopya ile Somaliland arasında Kızıldeniz'de ticari bir liman ve askeri üs kurulmasına yönelik ilk anlaşmanın ardından artan gerilime tanık olduğu bir dönemde diplomatik koordinasyonu güçlendirdi. Söz konusu anlaşma Somali hükümeti tarafından şiddetle reddedildi. Kahire ise bu anlaşmayı ‘Somali ulusal egemenliğinin ve uluslararası hukukun ihlali’ olarak değerlendirdi.
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Uganda'nın başkenti Kampala'da düzenlenen Bağlantısızlar Hareketi Zirvesi’nin oturum aralarında Perşembe akşamı Somali Dışişleri Bakan Vekili Ali Muhammed Ömer ile bir araya geldi. Şukri görüşmede, Mısır'ın hem halk hem de resmi düzeydeki derin tarihi bağları nedeniyle Somali ile ilişkilere verdiği önemi vurgulayarak, ‘Mısır'ın Somali ile egemenlik ve toprak bütünlüğünün ihlal edilme girişimlerine karşı dayanışma içinde olduğunu’ belirtti.
Mısır Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Şukri, ‘Mısır'ın Somali'nin güvenliğine ve istikrarına verdiği önemi ve Somali'nin ulusal kadrolarını oluşturmasına, kalkınma planlarını uygulamasına ve istikrarını desteklemesine yardımcı olmak için Mısır'ın yetenek ve kabiliyetlerinden yararlanmaya hazır olduğunu’ yineledi.
Ömer ise Arap Birliği Dışişleri Bakanları Konseyi'nin acil oturumunda yayınlanan ve Arap ülkelerinin Somali ile dayanışmasını ifade eden açıklamayı memnuniyetle karşıladı. Ayrıca birçok Afrika ülkesinin Somali'nin egemenliği ve toprak bütünlüğünü destekleyen tutumlarına da övgüde bulundu.
Şukri, Çarşamba günü Arap Birliği Dışişleri Bakanları Konseyi toplantısında Etiyopya'nın “bölgesel çevrede kaos tohumlarının kaynağı haline gelen tek taraflı politikalarının” sonuçları konusunda uyarıda bulunmuştu.
Mısır Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada Şukri'nin şu sözleri aktarıldı:
“Etiyopya'nın Somaliland ile anlaşma imzalaması, Mısır'ın bu hareket ve politikaların bölgenin istikrarı ve ülkeleri arasındaki ilişkilerde gerilimin artması üzerindeki etkisine ilişkin bakış açısının geçerliliğini kanıtlamaktadır.”
Mısır'ın Somali'ye tam desteğini ifade eden Şukri, tüm Arap ve uluslararası taraflara Somali'nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygılarını ifade ederek sorumluluklarını yerine getirme çağrısında bulundu. Şukri, Somali halkının egemenliğini veya doğal ve münhasır olan kaynaklarından kendi istekleri doğrultusunda yararlanma hakkını herhangi bir şekilde ihlal edecek her türlü girişimi reddetti.
Etiyopya ile Somaliland arasında imzalanan mutabakat zaptına göre Somaliland, Etiyopya'ya Aden Körfezi'ndeki Berbera Limanı’nın bir kısmını 50 yıllığına kiralama ve Somaliland’ı bağımsız bir devlet olarak tanıma karşılığında bir askeri üs kurma olanağı veriyor. Somali anlaşmayı resmen reddetti ve Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, mutabakat zaptını iptal eden bir yasa imzaladı.
Mısır Dışişleri Konseyi Genel Sekreteri ve eski Mısır Dışişleri Bakan Yardımcısı Ali el-Hafni, Mısır-Somali koordinasyonunu mevcut aşamada ‘kaçınılmaz bir gereklilik’ olarak nitelendirdi. Kahire ile Mogadişu arasındaki ilişkilerin onlarca yıldır güç ve istikrarla karakterize edildiğine dikkati çeken el-Hafni, Afrika Boynuzu bölgesindeki son gelişmelerin, ‘Etiyopya'nın Kızıldeniz'deki hareketlerini kısıtlamak amacıyla iki ülkeyi bu hayati bölgedeki stratejik çıkarlarını korumak için daha fazla istişare ve koordinasyona ittiğini’ vurguladı.
Şarku'l Avsat'a konuşan el-Hafni, Kahire'nin Somali'ye sunabileceği çok şey olduğunu, gerek ikili düzeyde gerekse Arap ve Afrika ülkelerinde bölgesel iş birliği yoluyla birçok ortaklık çerçevesinin iki ülkeyi bir araya getirdiğini belirtti. Mısır'ın Afrika Boynuzu'nda hayati çıkarları olduğuna dikkati çeken el-Hafni, bu bölgede güvenlik ve istikrarın korunmasının Kahire için ‘stratejik bir öncelik’ olduğunu vurguladı. Mısır'ın Somali’ye verdiği desteğin, ‘Kahire'nin uluslararası forumlardaki diplomatik varlığı göz önüne alındığında, Mogadişu'nun Etiyopya'nın hamlesine bölgesel ve uluslararası alanda geniş çaplı bir reddiye oluşturma yönündeki hareketlerini güçlendirebileceğini’ de sözlerine ekledi. El-Hafni ayrıca, Somali'nin ulusal yeteneklerini güvenlik ve istikrarını koruyacak şekilde geliştirmesi için sağlanabilecek destek ve yardımların yanı sıra, bölgesel güçlerin Somali’nin içinde bulunduğu koşullardan yararlanarak bölgedeki güvenlik ve istikrarı bozmaya yönelik her türlü girişiminin engellenmesi gerektiğini ifade etti.
Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, geçen hafta Somali'nin daveti üzerine ülkeye gelen üst düzey bir Mısır heyetini başkent Mogadişu'da kabul ederken, Mısırlı mevkidaşı Abdulfettah es-Sisi'den Kahire'yi ziyaret etmesi için resmi bir davet aldı. Mısır heyeti, Sisi'nin Somali'nin egemenliği ve toprak bütünlüğüne kesin desteğini ileterek, Kahire'nin bu ilkeleri ihlal edecek her türlü girişime karşı olduğunu vurguladı.
Sudan ve Etiyopya ilişkileri ile Afrika Boynuzu çalışmaları konusunda uzman olan Ulusal Ortadoğu Araştırmaları Merkezi Afrika Çalışmaları Programı Direktörü Hüseyin Ali ise Etiyopya'nın Somaliland ile vardığı anlaşmaya ilişkin pozisyonunu hukuki ve siyasi hamleler düzeyinde destekleyen birçok ülke ile Somali koordinasyonunun bulunduğuna dikkati çekti. Zira Cumhurbaşkanı Mahmud, Somali'nin ‘egemenliğini mümkün olan tüm yasal yollarla savunma’ hakkına sahip olduğunu belirtti.
Ali, yakın zamanda Ulusal Ortadoğu Araştırmaları Merkezi’nin internet sitesinde yayınlanan bir çalışmasında şu ifadelere yer verdi:
“Somali hükümeti, bölgesel ve uluslararası desteği seferber etmeye başvuruyor. Ayrıca Arap Birliği'ne, Birleşmiş Milletler'e (BM), Afrika Birliği'ne (AfB) ve Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi’ne (IGAD) Somali'nin tutumunu destekleme, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü korumasına yardım etme çağrısında bulundu. Bu hamleler, ister Mısır ve ABD gibi ülkelerden, ister Arap Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve IGAD'ın bütünüyle karakterize ettiği tepkilerden Somali'ye bu konuda net bir destek sağlamayı başardı.”
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi, geçtiğimiz mart ayında Şam’da hükümet ile SDG arasında yapılan anlaşmayı imzalarken (Arşiv – SANA)
Suriye hükümetinden resmî bir heyet ile Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ni bir araya getiren tarihi toplantıdan (sosyal medyada paylaşıldı)
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi bölgelerini gösteren bir trafik levhası (Şarku’l Avsat)
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetim liderleri, Suriye'nin kuzeyindeki Rakka kentinde yer alan yönetim binası önünde düzenlenen basın açıklaması sırasında (Şarku’l Avsat)
Özerk Yönetim ve askeri güçlerinin kontrolü altındaki başlıca kentlerden biri olan Kamışlı'nın girişi (Şarku’l Avsat)