Sudan ordusunun kontrolündeki bölgelerin valileri, Hizmet ve Değişim Komiteleri’nin feshedilmesi, hesaplarının dondurulması ve mal varlıklarına el konulması kararlarını uygulamaya devam ediyor. Siyasi aktivistler, bu adımı devrimin tasfiyesi ve komite üyelerinin tutuklanmasının başlangıcı olarak görüyor.
Orduya sadık Sudan hükümetinin, Federal Hükümet Bakanı Muhammed Kartkila aracılığıyla dün yayınladığı Hizmet ve Değişim Komiteleri kararı, siyasi bağlantısı olmayan ve yerel yönetimler tarafından denetlenen 7 kişiden oluşan alternatif kolaylaştırma komitelerinin oluşturulmasını içeriyor.
Hizmet ve Değişim Komiteleri, Ömer el-Beşir'in devrilmesi ardından geçiş dönemi anlaşması ışığında o dönem ülkenin yönetimine katılan Özgürlük Güçleri ve Değişim İttifakı ile bağlantıları nedeniyle 2019 yılında yasal statü kazandı. Eski Başbakan Abdullah Hamduk ise o dönem hükümete liderlik etmişti.
Ancak 2021'de Hamduk'a karşı darbe gerçekleştiren ordu, Özgürlük ve Değişim Güçleri İttifakı'nı ve ona bağlı veya yakın kuruluşları rakip görmeye başladı. Nisan 2023’te ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında savaşın patlak vermesiyle iki taraf arasındaki çatlak daha da arttı.
Ordunun kontrolü altındaki eyaletlerin (El Cezire, Nil Nehri, Kuzey, Kadarif, Kassala ve Port Sudan) valileri karara hemen yanıt verirken Hizmet ve Değişim Komiteleri’nin feshedilmesine yönelik kararlar, bunu hükümet tarafından siyasi tasfiye olarak değerlendiren Sudanlı politikacıların itirazlarıyla karşılandı.
Özgürlük ve Değişim Güçleri Merkez Konseyi Lideri Ahmed Halil, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada şunları söyledi:
Bu kararlar, Özgürlük ve Değişim üyelerini kısıtlamayı, tutuklanmalarına bahane yaratmayı amaçlıyor. Zira Sudan vatandaşını en büyük kaybeden olarak gördükleri bu savaşa karşı çıkıyorlar. Hizmet ve Değişim Komiteleri, ülkenin yaşadığı bu zor durumda yerinden edilmiş kişilere büyük hizmetler veriyor. Bu kararlar onları kısıtlayarak görevlerini yerine getirmelerini engelliyor. HDK kendi devletini kontrol ederken El Cezire Eyaleti valisinin komiteleri dağıtma kararını uygulamaya koyması durumu daha da gülünç hale getirdi.
Kararın arkasında siyasi bir mesaj olup olmadığı konusunda ise şu açıklamada bulundu:
Bu, ordu Komutanı Abdulfettah el-Burhan'ın yardım istediği eski rejim kalıntılarının Özgürlük ve Değişim güçlerine karşı yürüttüğü bir savaş. Kararlardan en çok etkilenenler ise savaş nedeniyle gelir kaynaklarını kaybeden, gıda ve barınma gibi Hizmet ve Değişim Komiteleri tarafından sağlanan insani yardımlara ciddi şekilde ihtiyaç duyan Sudanlılar oldu.
Hizmetler ve Değişim Komiteleri, 2019’da hükümette Federal Hükümet Bakanı Yusuf Adem ed-Day’in kararıyla, ülkenin iktidardaki anayasal belgesine mucibince sivil iktidar organlarına halkın katılımını artırmak amacıyla kuruldu.
Bu kapsamda her eyaletteki yerel yetkililer, vatandaşlara temel hizmetlerin sağlanmasını kolaylaştırmak için hayırseverlerin bağışları ve mali katkılarına ek olarak mali destek ve genel merkez tahsis etti.
Savaşın patlak vermesi ardından bu komiteler, yaralıların tedavi edilmesi, gerekli yiyecek ve su ihtiyaçlarının karşılanması, çatışma bölgelerinde mahsur kalan sivillere sağlık hizmeti sağlanması amacıyla şehir ve mahallelerde acil servis odalarının oluşturulacağını duyurdu.
Direniş Komiteleri’ndeki Sudanlı siyasi aktivistler, komitelerin feshedilmesi kararlarının fiili hükümetin onları devrimci güçlerle bağlantılı örgütler olarak görmesi ışığında geldiğini söylüyor.
Direniş Komiteleri’nden bir aktivist, isminin verilmemesi şartıyla Şarku'l Avsat'a şu açıklamada bulundu:
Bu kararın verilme hedeflerinden biri, onların fonlarını kontrol etmek, bu bileşenlerin yerine, eski iktidar rejiminin yararına güvenlik rolü oynayan önceki halk komitelerini koymaktır. Hizmet ve Değişim Komiteleri, özellikle ülkede devam eden savaş nedeniyle vatandaşlara herhangi bir hizmet sunamayan hükümetin acizliğini örtbas ediyor. Bu komitelerin hukuki şekliyle varlığı, onlara birçok partiyle iş yapma imkanı tanıdı. Fiili otorite, yani hükümet ve ordu için tehlike kaynağı haline geldi. Bu kararlar Özgürlük ve Değişim Güçlerinin siyasi tasfiyesi ve komitelerin fonlarının kontrol edilmesi planıdır.
İsrail'in Beyrut'un merkezindeki el-Basta bölgesinde bir konuta düzenlediği saldırının yol açtığı geniş çaplı yıkımdan (AFP)
Arama kurtarma görevlileri ve bölge sakinleri, Beyrut'ta İsrail saldırısının gerçekleştiği yerde enkaz altında kalanları arıyor. (AP)