Dera'daki yerleşim grupları batı kırsalındaki uyuşturucu satıcılarına saldırıyor

Yerleşim grupları tarafından dün bulunan uyuşturucu örnekleri
Yerleşim grupları tarafından dün bulunan uyuşturucu örnekleri
TT

Dera'daki yerleşim grupları batı kırsalındaki uyuşturucu satıcılarına saldırıyor

Yerleşim grupları tarafından dün bulunan uyuşturucu örnekleri
Yerleşim grupları tarafından dün bulunan uyuşturucu örnekleri

Dera'nın batı kırsalındaki merkez komitelere bağlı yerleşim grupları, dün Tafas, Atman ve Dael kasabaları arasındaki es-Saade bölgesinde bulunan çiftliklerden birine baskın düzenledi.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), merkez komitelerin Dera'nın batı kırsalındaki Dael’de düzenlediği baskında bir uyuşturucu satıcısının öldürüldüğünü, üç kişinin de gözaltına alındığını bildirdi. İki tarafın karşılıklı ateş açtığı baskında, büyük miktarda uyuşturucu ele geçirildi. Gözaltına alınanlar, akıbetleri bilinmeden rejim hapishanelerinden birine götürüldü.

Bölgedeki yerel kaynaklar, Şarku'l Avsat'a, dün sabah Dera'nın batı kırsalındaki Tafas ile Dael arasındaki es-Saade bölgesinde bulunan çiftliklerde çatışma seslerinin duyulduğunu bildirdi. Merkez komitelerin grupları çiftliklere saldırmaya, orada bulunanlar da operasyonu püskürtmeye çalıştı.

t6um7k
Uyuşturucu taciri Rafi er-Ruveys'in internet sitelerinde dolaşan fotoğrafı

Kaynaklar, es-Saade bölgesinin Suriye rejimine ait askeri noktalara ve birliklere yakın ve hâkim bölgelerden biri olduğuna dikkat çekti. 27 Haziran'da tarım arazilerini hedef alan bilinmeyen bir hava saldırısına maruz kalınmış, herhangi bir can kaybı yaşanmamıştı. Uyuşturucu taciri Rafi er-Ruveys'in kardeşinin yıllardır o bölgede yaşadığının bilindiği ve söz konusu saldırının ona yönelik gerçekleştirildiği ifade ediliyor.

Suriye muhalefetinin Ahrar Horan Topluluğu internet sitesi, çatışmaların genç Abdullah Gazi er-Ruveys'in öldürülmesiyle sonuçlandığını ve Dael yakınlarındaki es-Saade çiftliklerinden üç kişinin daha gözaltına alındığını bildirdi. Gözaltına alınanlar arasında uyuşturucu taciri Rafi er-Ruveys'in kardeşi de bulunuyor. Site, Rafi er-Ruveys’in 17 yaşındaki oğlu Abdullah Rafi er-Ruveys’den geçtiğimiz perşembe günü gözaltına alındığı sırada elde edilen bilgiler üzerine merkez komite gruplarının çiftliklere baskın düzenlediğine dikkat çekti. Abdullah, bölgede çok sayıda kişinin uyuşturucu kaçakçılığına karıştığını itiraf etti.

sc
Uyuşturucu taciri Meri er-Remsan'ın internet sitelerinde dolaşan fotoğrafı

Basında çıkan haberlere göre, Rafi er-Ruveys, Dera vilayetindeki en büyük uyuşturucu satıcılarından ve kaçakçılarından biri olarak kabul ediliyor. Suveyda'daki tanınmış uyuşturucu satıcısı Mari er-Remsan, geçen mayıs ayında bir hava saldırısıyla hedef alındıktan sonra bölgeden uzaktaydı. Dera vilayetinden haberler yayınlayan medya platformu Dera 24 haber sitesine göre, o sırada güvenlik servislerinden oluşan ortak bir devriye, Dera vilayetinin doğu kırsalındaki Maaraba kasabası yakınlarındaki Rafi er-Ruveys çiftliğine baskın düzenledi.

serg
Yerleşimci grupların dün (salı) Dera'nın batı kırsalında yürüttükleri operasyonda buldukları uyuşturucular

Bedevi kabilelerinden gelen er-Ruveys, uyuşturucu ticareti alanında çalışmakla suçlanıyor ve bu çiftliği de üretim tesisi veya depo olarak kullandığından şüpheleniliyordu.

Ahrar Horan Topluluğu internet sitesinde, 2018 yılında Suriye rejimiyle Rusya destekli yerleşim anlaşması imzalayan eski muhalif gruplardan olan Dera'nın batı kırsalındaki merkez komitelere bağlı yerleşim grupları hakkında yayın yapıldı. Ayrıca, Dera'nın batı kırsalındaki es-Saade bölgesindeki çiftliklere yapılan baskında bulunduğu söylenen büyük miktarlarda uyuşturucu ve gece görüş cihazının fotoğrafları paylaşıldı.

7ıöı7
2018'de Dera'daki Tafas'a giren Rus kuvvetleri (arşiv)

Dera vilayeti, yerleşimci grupların uyuşturucu ticareti ve kaçakçılıkla suçlanan gruplar ile DEAŞ'la bağlantılı diğer gruplara karşı gerçekleştirdiği çok sayıda askeri operasyona tanık oldu. Söz konusu operasyonların sonuncusu, bu ayın başında örgüte üye olmakla suçlanan bir grubun Dera'nın batı kırsalındaki el-Yadude kasabasına saldırmasıydı.

Yerleşim grupları daha önce de Mart 2023’te Nasib ve Ummu’l Meyazin kasabalarında uyuşturucu ticareti ve kaçakçılık yapan gruplara saldırmıştı.



Suveyda'daki olaylar SDG ile aşiretler arasındaki ittifaklara ışık tutuyor

Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)
Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)
TT

Suveyda'daki olaylar SDG ile aşiretler arasındaki ittifaklara ışık tutuyor

Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)
Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)

Suveyda'da yerel Dürzi gruplar ile Şam'daki hükümet güçlerini destekleyen Bedevi aşiretler arasında yaşanan kanlı olaylar ve Arap aşiretlerinin Bedeviler lehine savaşa girmesi, Suriye'nin güneyinde yaşananların ülkenin doğu ve kuzeyinde de tekrarlanabileceği ve ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) karşı bir aşiret ayaklanması olasılığı spekülasyonlarına yol açtı.

Bu olasılık, Halep, Deyrizor ve Rakka vilayetlerinden gelen binlerce aşiret savaşçısının Suveyda'daki cephe hatlarına ulaşmasının ardından ortaya çıktı. Bu vilayetler, Kürt-Arap ittifakı bağlamında SDG ve Suriye hükümeti tarafından ortaklaşa kontrol ediliyor.

dfrgthyu7
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG), 2024 yılında Rakka kentindeki Arap aşiretlerinin şeyhleri ve liderleri için bir program düzenledi. (Şarku’l Avsat)

Arap Şammar aşiretinin şeyhi Şeyh Mani Hamidi Deham el-Cerba'ya göre Suveyda'daki olayların Cezire bölgesindeki durumla ilişkilendirilmesi söz konusu olamaz. Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Cerba, “SDG'nin ve lideri Mazlum Abdi'nin bu zor ve son derece hassas aşamada siyasi uzlaşma ve dengelerin sağlanmasındaki rolüne değer veriyoruz. Ortaklığımız sayesinde bölgemiz ve tüm halkımız için tarihi bir başarı olarak kabul edilen mutabakatlara ulaşmayı başardık” ifadelerini kullandı.

Çoğunlukla Suriye'nin kuzeydoğusundaki Haseke vilayetinde bulunan Şammar aşireti, 2013 yılında kurulan ve doğudaki Irak sınırı boyunca Kamışlı'nın doğusundaki Tel Elo ve Tel Tahmis köylerinde konuşlanmış tahmini 7-10 bin savaşçısı olan es-Sanadid güçlerine bağlıdır. Aşiret, Rakka ve Deyrizor kentlerinden yerel Arap gruplarla birlikte SDG'nin kurucu ortakları arasında yer alıyor.

Şeyh el-Cerba sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu yıllar boyunca, kendimizi toprağın kardeşleri olarak adlandırdığımız bir aşamaya ulaştık. Çünkü bizler aynı bölgenin evlatlarıyız ve bu bölgenin tüm bileşenleri arasında kardeşlik ruhuyla birleşen ortak bir davanın sahipleriyiz.”

SDG Ekim 2015'te yayınladığı ilk bildiride kendisini ‘Arapları, Kürtleri, Suriyelileri ve Suriye coğrafyasındaki diğer tüm bileşenleri bir araya getiren, tüm Suriyeliler için ortak bir ulusal askeri güç’ olarak tanımladı. SDG lideri Mazlum Abdi, 10 Mart'ta Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile güçlerini ve sivil idareyi bu yılın sonuna kadar Savunma Bakanlığı ve devlet kurumlarının yapılarına entegre etmek üzere tarihi bir anlaşma imzaladı.

Raman Araştırma Merkezi'nde (Raman Center) Kürt meseleleri konusunda uzmanlaşmış bir araştırmacı olan Bedr Mulla Reşid, SDG'nin kuruluşundan bu yana aşiret niteliğindeki Arap askeri konseyleriyle ittifaklara dayandığını açıkladı. Şarku’l Avsat'a konuşan Reşid, “Suveyda'daki olaylar Suriye'nin kuzeydoğusundaki ittifakları kesinlikle etkileyecek. Şam hükümetinin, Cezire bölgesinde yerel bir aktörün yokluğunda SDG üzerindeki baskısını artırmak için yeni gerçeklikten yararlanmaya çalışması da dahil olmak üzere çeşitli senaryolar ortaya çıkabilir” dedi.

fghyjuı
Suriye'nin kuzeyindeki Rakka kenti el-Velde, Elbu Şaban ve el-Fedaile aşiretlerine ev sahipliği yapıyor. (Şarku’l Avsat)

Reşid, ABD'nin durumu istikrara kavuşturma çabaları, Suriye'ye yönelik ekonomik yaptırımların kısmen kaldırılması ve Türkiye'deki Kürtlerle yürütülen barış sürecine dikkat çekerek mevcut koşullar altında bir aşiret ayaklanması olasılığını dışladı. Reşid, ülkenin kuzeydoğusundaki Suveyda'da yaşananların tekrarlanmasını engelleyen başka faktörlerin de bulunduğuna işaret ederek, Suveyda'daki gibi yerel bir askeri grubun ve bu eğilimi destekleyen bölgesel bir tarafın bulunmadığına dikkat çekti. Reşid sözlerine şöyle devam etti: “ABD Suriye'nin istikrarını korumaya çalışıyor ve Türkiye şu anda PKK ile barış süreciyle meşgul; kendi iç sürecini etkilememek için SDG bölgelerinde tam ölçekli bir çatışmayı desteklemeyecektir.”

Aşiret liderleri, Suriye'nin birlik ve bütünlüğüne vurgu yaptı

Suriye'nin kuzeydoğusundaki Cezire ve Fırat bölgeleri, başta el-Bakara, Tay, Şammar, Cis, el-Akidat, el-Velde ve Elbu Şaban olmak üzere Arap aşiretleriyle doludur. Ancak bu aşiretler savaşın son yıllarında ciddi bölünmeler yaşadılar. Geçen yılın yaz aylarında, el-Akidat aşireti lideri Musab el-Hifl'in kardeşi İbrahim el-Hifl'in, eski Suriye rejimi ve İranlı milislerin desteğiyle SDG'ye karşı yerel aşiretler ve savaşçılarla ittifak kurarak askeri bir isyana öncülük etmesinin ardından kanlı çatışmalar yaşandı. Bu çatışmalarda yüzlerce sivil ve silahlı unsur öldürüldü.

sdfgthy
Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)

Ancak Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi İhtiyar Heyeti Başkanı ve Haseke'deki Arap Cabur aşiretinin danışmanı Ekrem Mahşuş ez-Zuba, ister Deyrizor'da ister Rakka'da olsun SDG ile yerel aşiretler arasında herhangi bir çatışma yaşanması ya da aşiret savaşçılarının Suveyda cephesinden Cezire bölgesine hareket etmesi ihtimaline ilişkin şunları söyledi: “Bu çağrılar ve hareketler Arap aşiretlerinin değerlerini temsil etmiyor. Burada Arap, Kürt ve Hıristiyan bölge bileşenlerinin kanı, tarihi direnişte ve DEAŞ terörünün yenilgiye uğratılmasında birbirine karıştı. Hepimiz tek bir halk olarak kalacağız ve ülkemize ve güçlerimize bağlı kalacağız”.

Ez-Zuba, SDG'nin tüm bileşenleri temsil ettiğini belirterek, “Birçok tarafın fitne çıkarma çabalarına rağmen kuzey ve doğu bileşenleri ile askeri güçler arasında çatlak yaratma çabalarını reddediyoruz” dedi. Özyönetim bölgelerini diğer bölge ve vilayetlere kıyasla en istikrarlı bölgeler olarak değerlendiren ez-Zuba, toprağın sahibinin kendileri olduğuna dikkat çekti. Ez-Zuba, “Kaderimizi biz belirleriz, sosyal medya sayfaları değil. Aşiret ya da kabile, bölge dışından kişiler tarafından değil, sahada kim varsa onlar tarafından temsil edilir. Biz Suriye topraklarının birlik ve bütünlüğünü vurguluyoruz… Hiç kimse vatanseverliğimize dil uzatamaz” şeklinde konuştu.

dfrgtyu
Arap el-Velde aşiretinin şeyhi Şeyh Hamid el-Ferac (Şarku’l Avsat)

Tabka ve Rakka vilayetindeki Arap el-Velde aşiretinin şeyhi Şeyh Hamid el-Ferac da Şeyh el-Cerba ve ez-Zuba’nın sözlerine katılarak, özerk yönetim bölgelerindeki Arap aşiret mensuplarının SDG'ye desteğini yineledi. “Buradaki tüm Arap aşiretleri ve bileşenleri, bölgelerimizin güvenlik ve istikrarını bozmaya çalışan tüm gündemlere karşı SDG ile dayanışma içindedir” diyen Şeyh el-Ferac, aşiret mensuplarına şu çağrıda bulundu: “Yönetim bölgelerindeki istikrarı her gün baltalamaya çalışan projelere karşı durmak için herkesin birleşmesi gerekiyor. SDG terörizmi ortadan kaldırdı, bölge halkının güvenliğini koruyor ve mevcut imkanlar doğrultusunda tüm hizmetleri sağlıyor.”

Elbette Arap aşiretlerinin SDG yanlısı tutumları ortak değil. Zira özerk yönetim bölgelerinin dışında yaşayan aşiret üyeleri arasında SDG'nin kontrolünü açıkça reddeden ve bölgelerinin Şam'daki Ahmed eş-Şera hükümetine devredilmesini destekleyenler de var.