Refah şehrinin batısında, yoğun bir şekilde yerinden edilmiş insanlar ve sokak satıcılarıyla dolu bir caddenin ortasında, Hind Ahmed (29) ve üç çocuğu, eşini kurduğu çadıra taşımak için bekliyorlar. Hind, en küçük çocuğunu elinde tutarken diğer elinde ise bir sünger fırçasına bağlı olan bir ip ve bazı giysilerin olduğu bir çanta bulunuyor. Hind şöyle diyor: "Bir aydan fazla bir süredir okul binasında yaşıyoruz, ancak durum felakete dönüştü; çünkü odamızı 50'den fazla kişiyle paylaşıyoruz. Bu yüzden soğuğa rağmen çadırda yaşamaya karar verdik.
Aile, savaştan iki hafta sonra Kuzey Gazze'den Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerine göç etti ve en sonunda 1.5 milyondan fazla mültecinin yaşadığı Refah şehrine geldi.
Şarku’l Avsat’ın Fransız haber ajansı AFP’den aktardığı habere göre Hind şunları söyledi: “Bu olaylar mantıklı değil, sınırları açsınlar. Gazze'de okullar ve yaşam koşulları yok, evlerimizi, işlerimizi ve her şeyimizi kaybettik.”
Bu kalabalık sokaklarda, insanlar yakıt fiyatlarının 10 katına çıkmasıyla hayvanlar tarafından çekilen arabalarla bölgeler arasında dolaşıyorlar.
Yolların yanlarında yardım malzemelerini yüksek fiyatlarla satan onlarca gezici satıcı bulunuyor. Bu yardımlar arasında konserve gıdalar, yataklar, battaniyeler ve çadırlar da bulunuyor. Patates cipsinin fiyatı bir şekilde 8 şekele yükseldi, daha önce 1 şekelden satılıyordu.
Şehirde çöpler her yerde yayılmış durumda, özellikle okulların ve çadırların bulunduğu bölgelerde. Mülteciler, bombardıman sonucu tahrip edilen kanalizasyon sistemine bağlı olmayan tuvaletler kurmuş durumda; bu tuvaletler genellikle toprak çukurlara veya kapalı plastik varillere akıtılıyor.
Birkaç metre ötede, beş çocuk annesi İman Hacı (36), kocasının geçimini sağlamak için insanları taşıdığı eşek arabasında oturuyor.
İman şunları söylüyor: "Savaşın ilk ayını Gazze'de geçirdik, ancak çocuklarımız çok korktular ve bu yüzden Han Yunus şehrine kaçmak zorunda kaldık. Birkaç gün önce Refah'a taşındık. İlk iki gece sokakta uyuduk, ardından bir hayırsever bize şu anda yaşadığımız çadırı bağışladı."
Refah şehrinin batısındaki UNRWA (Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı) Ofisi’nin önünde, Abdullah Hulus (24) aracında battaniyeler ve sünger yatakları bulunduran bir araç içinde bekliyor. Ailesiyle birlikte Han Yunus şehrinden Refah'a yeniden göç etmek zorunda kaldılar.
Savaş patlak verdiğinde, genç adam ailesinin birçok üyesiyle birlikte Gazze'den Han Yunus şehrindeki UNRWA merkezine sığınmak için kaçtı, ancak İsrail güçleri burayı kuşattı ve sonunda bu yerden ayrılmak zorunda kaldılar.
Genç adam, gözyaşlarını tutmaya çalışarak şunları söylüyor: "Nereye gideceğimizi veya nerede uyuyacağımızı bilmiyoruz. Ailemizden kadınlar, çocuklar ve yaşlılar sokakta. Bir yer veya çadır arayışındayız."
Yüzlerce aile gibi, Yasir el-Ustad (23) da son günlerde Han Yunus kentinden göç eden çoğunluğun arasında yer alarak, Mısır sınırına yakın güneybatı sahil kentindeki çadırlara sığındı. El-Ustad, Gazze'deki el-Ezher Üniversitesi Mühendislik Fakültesi'nde dördüncü sınıf öğrencisiydi.
Genç adam şöyle dedi: "Ailemizden yaklaşık 100 kişiyle buraya sığındık. Gazze Şeridi'nin en kuzeyinden savaşın ilk gününden beri kaçıyorduk ve şimdi en güney ucundayız, sığınacak başka bir yerimiz kalmadı."
Ancak genç adam ısrarla şunları ekledi: "İsrail ordusu girse bile bu yeri terk etmeyeceğiz, gerekirse öleceğiz. Savaş sırasında ayrılmayacağım, herkes benim gibi düşünüyor. Bizi topraklarımızdan çıkarmalarına izin vermeyeceğiz, savaştan sonra eğitimimi tamamlamak için Gazze'den ayrılmayı düşünebilirim. Ama bu karar kendi tercihim olacak."
Yaklaşık 50 metre uzaklıkta bir kum tepesinde, Kerim el-Mısri’nin (40) de bulunduğu birkaç Filistinli oturuyordu. El-Mısri, kuzeydeki Beyt Hanun kasabasından eşi ve dört çocuğuyla birlikte savaşın patlak vermesinden bir hafta sonra Refah kentine göç etti.
Mısri şunları söyledi: "Yardımlar buradan geçiyor. Bir kamyonun durmasını ve biraz yardım almayı bekliyorum, bazen yere düşmüş bir yardım kutusu buluyorum."
Ailesiyle birlikte yaklaşık 50 kişiyle paylaştığı bir odada kalan Mısri "Okuldaki durum felaket, her gün buraya kalabalıktan ve kirlilikten kaçmak için geliyor ve yardımları bekliyoruz" diyor.
Muhammed Salih, İsrail ile iş birliği yapmak suçlamasıyla gözaltına alındı (Sosyal medya)