Suriye’de ABD’nin hava faaliyetleri artarken, İran destekli gruplar teyakkuz halinde yeniden konumlandı

Suriyeli yetkililer Temmuz ayında Seyyide Zeynep’te meydana gelen patlamanın olduğu bölgeyi inceliyor (Reuters)
Suriyeli yetkililer Temmuz ayında Seyyide Zeynep’te meydana gelen patlamanın olduğu bölgeyi inceliyor (Reuters)
TT

Suriye’de ABD’nin hava faaliyetleri artarken, İran destekli gruplar teyakkuz halinde yeniden konumlandı

Suriyeli yetkililer Temmuz ayında Seyyide Zeynep’te meydana gelen patlamanın olduğu bölgeyi inceliyor (Reuters)
Suriyeli yetkililer Temmuz ayında Seyyide Zeynep’te meydana gelen patlamanın olduğu bölgeyi inceliyor (Reuters)

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne (SOHR) göre, İran destekli gruplar, Suriye’deki en büyük ABD üssü olan Ömer petrol sahasındaki üssü iki füzeyle hedef alırken, insan kaybı ve maddi hasarın boyutu hakkında herhangi bir bilgi verilmedi.

SOHR, İsrail’in Şam kırsalında Seyyide Zeyneb civarındaki iki çiftliği hava saldırısıyla hedef alması sonucu ölenlerin sayısının sekiz kişiye yükseldiğini bildirdi.

Bunlar arasında, biri İran Devrim Muhafızları’ndaki bir subayın refakatçisi olan iki Suriyeli ve çiftlikleri korumak için sözleşmeli olarak çalışan iki Suriyeli de bulunuyor.

csdvrgth
Suriye’nin doğusundaki Deyr-i Zor’da İran Devrim Muhafızları’na bağlı Fatimiyun üyeleri (Arşiv)

Suriye’nin doğusundaki ABD üssünün hedef alınmasıyla birlikte, üs hava sahasında ve Deyr-i Zor kırsalında savaş uçakları ve helikopterler yoğun bir şekilde uçtu.

İran yanlısı milisler ise, Deyr-i Zor’un doğu kırsalındaki Ebu Kemal şehrinden, Mayadin şehrine kadar Fırat Nehri şeridi boyunca yerlerini değiştirip yeniden konumlanarak, teyakkuz haline devam etti.

SOHR’a göre pazartesi günü Ürdün’ün kuzeydoğusunda, Suriye sınırına yakın bir ABD askeri üssünü hedef alarak üç ABD askerinin ölümüne, 34’ünün de yaralanmasına neden olan saldırının ardından, İran yanlısı milisler, ABD’nin tepkisinden çekindiği için Ebu Kemal ve Mayadin şehirleri ve çevre bölgelerdeki yaklaşık 12 noktayı tahliye etti ve alternatif yerlere taşındı.

Kaynaklara göre İran yanlısı milisler, Mayadin çölündeki Rahba Kalesi, El Tammu mahallesindeki güvenlik meydanı ve Mayadin şehrinin çiftliklerindeki mevzilerini boşalttı.

SOHR, pazar günü Deyr-i Zor şehrinin kuzeyindeki Konico gaz sahasındaki ABD üssünün hava sahası üzerinde ABD’ye ait dört helikopterin uçtuğunu bildirdi.

Suriye topraklarındaki ABD üsleri 19 Ekim 2023’ten bu yana, Irak ile Suriye arasında konuşlanmış İran destekli milislerin 106 saldırısına maruz kaldı.

thyj7

Bu saldırıların 25’i Ömer petrol sahasındaki üs, 16’sı Haseke kırsalındaki Şeddadi üssü, 29’u Konico gaz sahasında bulunan üs, 17’si Rimelan’daki üs, 13’ü El-Tanf üssü, ikisi Haseke kırsalındaki Tel Baydar üssü, ikisi Malikiye şehrinin kırsalındaki Rubarba’daki ABD üssü ve Haseke kırsalındaki Kasrak üssüne düzenlendi.

İran ve Suriye’den gelen çelişkili haberler

İran Devrim Muhafızları’na bağlı Tasnim haber ajansı, İsrail’in Suriye’de bulunan İran’ın askeri danışma merkezine saldırdığını bildirdi.

İran’ın Suriye Büyükelçisi Hüseyin Ekberi ise saldırıda ölenlerin İranlı olduğuna dair haberleri yalanladı.

Suriye resmi haber ajansı SANA, ölenler arasında belirtilmeyen sayıda İranlı danışman olduğunu bildirdi. Bu, Şam’ın İranlıların ölümlerini kabul etmesi anlamında nadir görülen bir durumdu. Ancak Reuters’e göre SANA’nın web sitesinde haber, bu bilgi silinerek güncellendi.

Kaynaklara göre, saldırıya uğrayan iki çiftlik sivil binaların yakınında bulunuyor.

İranlı milisler, hedef alınan bölgenin çevresini güvenlik kordonu altına aldı.

Şam’ın güneyindeki Seyyide Zeyneb bölgesinin çevresindeki çiftlikler Lübnan Hizbullahı milisleri ve İran Devrim Muhafızlarının karargahı olarak biliniyor.



Trump'ın eş-Şera ile görüşmesi, çeyrek asırdır gerçekleşen ilk ABD-Suriye zirvesi olma özelliği taşıyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
TT

Trump'ın eş-Şera ile görüşmesi, çeyrek asırdır gerçekleşen ilk ABD-Suriye zirvesi olma özelliği taşıyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)

ABD Başkanı Donald Trump bugün Suudi Arabistan'da, Beşşar Esed ve rejiminin devrilmesine öncülük eden Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile görüşecek. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, “Başkan Donald Trump, Suudi Arabistan ziyareti sırasında Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera’yla görüşmeyi kabul etti” denildi.

Bu açıklama, Trump'ın Riyad'daki Suudi Arabistan – ABD Yatırım Forumu sırasında yaptığı “Suriye ile normal ilişkileri yeniden tesis etmek için adımlar attım. Suriye'ye parlama şansı vermek için yaptırımların kaldırılması talimatı vereceğim. Artık parlama zamanı geldi. Tüm yaptırımları durduracağız. İyi şanslar Suriye, bize çok özel bir şey göster” açıklamasının ardından geldi.

Eş-Şera, eski Devlet Başkanı Hafız Esed'in 2000 yılında Cenevre'de Bill Clinton ile görüşmesinden bu yana bir ABD Başkanı ile görüşen ilk Suriye lideri olacak.

Bu arada haber siteleri Suriyeli kaynaklara dayanarak eş-Şera'nın bugün Suudi Arabistan'ı ziyaret edeceğini ve bu ziyaretin ABD Başkanı Donald Trump'ın Körfez liderleriyle yapacağı toplantıya denk geleceğini duyurdu. ABD, eş-Şera'nın geçtiğimiz aralık ayında iktidara gelmesinden bu yana onunla nasıl başa çıkacağını düşünüyor. Körfez liderleri Şam'daki yeni hükümeti desteklediklerini ve 14 yıllık iç savaş sırasında Esed rejimine destek veren İran'ın Suriye'de yeniden nüfuz sahibi olmasını engelleyeceği için Trump'ın da bu hükümeti desteklemesini istediklerini ifade ettiler.

fvyuı
Suriye’nin başkenti Şam’da Beşşar Esed ve Hafız Esed'in resimlerinin olduğu tabelayı kaldıran güvenlik güçleri (AFP)

Trump'la görüşme, 2003'te ABD öncülüğünde ülkenin işgalini takip eden isyandaki rolü nedeniyle bir zamanlar Irak'ta hapsedilen Suriye Cumhurbaşkanı için büyük bir destek.

Eş-Şera ocak ayında, Heyetu Tahriru’ş-Şam'ın (HTŞ) öncülüğündeki muhalif grupların Şam'a girerek Esed ailesinin 54 yıllık iktidarına son verdiği görkemli saldırıdan bir ay sonra Suriye'nin cumhurbaşkanı olarak atandı.

Dönemin Başkanı Joe Biden kararı, yönetimi henüz yeni Suriye hükümetini resmen tanımamış olan Trump'a bıraktı. Esed döneminde Şam'a uygulanan yaptırımlar halen yürürlükte.

Trump pazartesi günü yaptığı açıklamada, Suriye hükümetine yönelik yaptırımları kaldırmayı düşündüğünü söyledi. “Suriye'ye yönelik yaptırımları kaldırmak isteyebiliriz, çünkü onlara yeni bir başlangıç için fırsat vermek istiyoruz” diyen Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kendisini bu yönde teşvik ettiğini belirtti. Bu yorumlar, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'ya karşı derin bir kuşku duyan Trump için belirgin bir ton değişikliğine işaret ediyor.

fgtyhju
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre, 30 Nisan'da Şam'da eş-Şera ile dört saat görüşen Trump yanlısı ABD'li aktivist Jonathan Bass, Suriyeli ve Körfez ülkelerinden aktivistlerle birlikte, Trump'ın Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ziyareti sırasında iki başkan arasında tarihi bir görüşme ayarlamaya çalıştı.

dfevrgthyju
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera geçtiğimiz mart ayında Kahire'de Filistin konulu Arap Birliği Zirvesi’ne katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Suriye, ülkeyi küresel finans sisteminden izole eden ve 14 yıllık acımasız bir savaşın ardından ekonomik iyileşmeyi son derece zorlaştıran ABD yaptırımlarının hafifletilmesi için Washington'un koşullarını yerine getirmekte zorlanıyor.

Bugün Riyad'da ABD Başkanı ile görüşmeye hazırlanan eş-Şera, kendisine yapılan resmi davetin önde gelen İran yanlısı Iraklı siyasetçiler ve destekçileri tarafından ağır bir şekilde eleştirilmesinin ardından cumartesi günü Bağdat'ta yapılacak Arap Birliği Zirvesi’ne katılmayacağı için özür diledi.

Diplomatik bir kaynak pazartesi günü AFP'ye yaptığı açıklamada, “Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, 17 Mayıs'ta Irak'ın başkenti Bağdat'ta yapılması planlanan 34. olağan Arap Birliği Zirvesi’ne katılmayacak. Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani ülkesinin zirve heyetine başkanlık edecek” dedi.