عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Mısır’da İsrail gazetesine röportaj veren parti liderine yönelik tepki artıyor

Partiler ve politikacılar Muhammed İsmet Sedat'tan resmi bir özür bekliyorlar.

Mısır Reform ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Muhammed Enver İsmet Sedat. (Facebook hesabı)
Mısır Reform ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Muhammed Enver İsmet Sedat. (Facebook hesabı)
TT
TT

Mısır’da İsrail gazetesine röportaj veren parti liderine yönelik tepki artıyor

Mısır Reform ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Muhammed Enver İsmet Sedat. (Facebook hesabı)
Mısır Reform ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Muhammed Enver İsmet Sedat. (Facebook hesabı)

Mısır Reform ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Muhammed Enver İsmet Sedat'ın İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth'a yaptığı ve Arap medyasının aktardığı açıklamalar, Mısırlı siyasetçilerin İsrail medyasını gayri resmi boykot etmesi nedeniyle Mısır’da tartışmaya neden oldu.

İsrail arasındaki ilişkileri normalleştirmek için Camp David Anlaşmaları’nı imzalayan merhum Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat'ın yeğeni İsmet Sedat, geniş kitleler arasında yayılan, tercüme edilmiş metne göre Mısır ile Hamas'ın 7 Ekim’de yerleşim yerlerine yönelik işlediği cinayet ve İsraillilerin kaçırılması konusundaki İsrail’in öfkesini anladığını ifade etti.

Sedat, ‘İsrail'in kendini savunma hakkı’ olduğunu vurgulayarak ‘İsrail hükümetinin konuyu aşırılıkçı bir tarafa çekmesini’ eleştirdi. Son iki günde geniş kitlelere yayılan Arapça metne göre ‘Gazze halkına karşı intikam kampanyasının durdurulmasını’ talep etti.

Sedat, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada şunları söyledi:

"İsrail gazetesi için Kahire'deki bir muhabirle telefonda İngilizce röportajım yayınlanmak üzere İbraniceye çevrilmeden önce birçok haber sitesinde Arapça olarak yayınlandı ve çarpıtıldı. İfadeler söylendiği bağlamdan koparılarak parçalı bir şekilde ortaya kondu.”

Fotoğraf Altı: Sedat'a yönelik eleştiriler hız kazandı. (Facebook hesabı)
Sedat'a yönelik eleştiriler hız kazandı. (Facebook hesabı)

Meclis üyesi gazeteci Mustafa Bekri, söz konusu açıklamaların Mısır’da siyasi partiye başkanlık yapan biri tarafından yapılamayacağını belirterek açıklamaları Filistin meselesine yönelik, normalleşme söyleminin ötesinde bir ‘hançer’ olarak niteledi.

Birlik Partisi Genel Sekreter Yardımcısı Abdünnasır Kandil de Şarku'l Avsat'a şunları söyledi:

“Sedat, medya veya siyasi olsun herhangi bir İsrailli partiyle iletişim kurmayı reddeden Mısır partilerinin yerleşik siyasi ilkelerini ihlal etti. Bu özellikle de İsrail'in Filistin halkına karşı işlediği katliamların gölgesinde, siyasi nezaket eksikliğidir.”

Kandil ayrıca ‘Mısır ile İsrail arasındaki ilişkilerin resmi düzeyde normalleşmesine rağmen, Camp David anlaşmasının imzalanmasından bu yana İsrail ile veya herhangi bir İsrail vatandaşıyla iletişim kurmayı reddeden çeşitli Mısırlı siyasi partileri tarafından İsrail’in ‘düşman devlet’ olarak görüldüğünü, bu durumun ana sebeplerinden birisinin Kahire'deki İsrail Büyükelçisi ile görüşmesinden sonra milletvekili Tevfik Ukkaşe’nin Parlamento üyeliğinin düşürülmesi olduğunu’ ifade etti.

Parlamento, milletvekili Tevfik Ukkaşe’nin üyeliğini, 2016 yılında İsrail büyükelçisi ile Kahire'de yaptığı önceden koordinasyon olmadan ve siyasi konuların konuşulduğu görüşme nedeniyle soruşturmaya sevk edildikten sonra Konsey'in oy çokluğuyla düşürmüştü. İsmet Sedat, ‘politikacıların kafalarını kuma gömüp kavga etmemesi gerektiğini’ belirterek, bakış açısını ‘şu an hükümetine savaşı durdurması için baskı yapan İsrail toplumu içinde farklı sesler ile iletişim kurulmasının gerekliliğini’ vurgulayarak ortaya koyuyor.

Fotoğraf Altı: Sedat ulusal diyalog oturumlarına katıldı. (partinin Facebook sayfası)
 Sedat ulusal diyalog oturumlarına katıldı. (partinin Facebook sayfası)

Sedat ‘basın açıklamaları, yapmadığım alım-satım işlemleri veya İsrail’i ziyaret etmek anlamına gelen İsrail ile normalleşmeden tamamen farklı bir şeydir. Ancak bu açıklamalarla ulaşmak istediğim şey İsrail kamuoyuna bir mesaj vermektir’ dedi.

Ancak Mustafa Bekri, Sedat'ın gerekçelerini mantıksız bularak reddetti. Mustafa Bekri’nin değerlendirmesi Abdülnasır Kandil tarafından da desteklendi. Kandil açıklamasının devamında şunları söyledi:

"Cehenneme giden yollar iyi niyet taşlarıyla döşenmiştir. Sedat'ın açıklamalarını gerekçelendirdiği yüce hedefe rağmen, İsrail'i kuşatma altına alma ve boykot etme zorunluluğu göz önüne alındığında zamanlaması yanlış."

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Hamas kuruluşundan bu yana en zor ve karmaşık gerçeklikle karşı karşıya

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta bir aşevinin önünde yemek almak için bekleyen Filistinliler (AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta bir aşevinin önünde yemek almak için bekleyen Filistinliler (AFP)
TT
TT

Hamas kuruluşundan bu yana en zor ve karmaşık gerçeklikle karşı karşıya

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta bir aşevinin önünde yemek almak için bekleyen Filistinliler (AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta bir aşevinin önünde yemek almak için bekleyen Filistinliler (AFP)

Hamas, 1987'deki kuruluşundan bu yana belki de en karmaşık koşullarla karşı karşıya. Zira 7 Ekim 2023'te Gazze Şeridi'ndeki İsrail mevzilerine düzenlenen saldırının sonuçları, hareketin muhtemelen bu kadar şiddetli olacağını tahmin etmediği sonuçlar doğurdu.

7 Ekim saldırısına yanıt olarak İsrail, Gazze Şeridi'nde aralarında çok sayıda Hamas liderinin de bulunduğu 50 binden fazla Filistinliyi öldürdü. İsrail ordusu, Gazze Şeridi'ni büyük ölçüde tahrip ettikten sonra şu anda parçalamaya devam ediyor.

Hamas'ın yaşadığı kriz sadece Gazze Şeridi ile sınırlı değil; Batı Şeria ve Lübnan'a da yayılıyor. Hareket bu üç cephede, ekonomi ve güvenlik durumuyla ilgili olarak büyük krizlerle karşı karşıya. Özellikle Gazze Şeridi'nde idari krizler yaşanıyor ve Hamas'a yönelik halk desteğinde belirgin bir düşüş var.

Hamas'tan ve Hamas dışından kaynaklar Şarku’l Avsat'a, bu koşulların ne mevcut savaş sırasında ne de daha önceki dönemlerde hareket tarafından hiç yaşanmadığını doğruladı. İsrail ve Filistin Yönetimi 1990'larda Hamas'ın peşine düşüp aktivistlerini gözaltına aldığında bile bu tarz bir durum yaşanmamıştı.

Kaynaklar, ekonomik açıdan hareketin Gazze Şeridi'ndeki hükümet çalışanlarının yanı sıra, askeri kanadı olan İzzeddin el-Kassam Tugayları mensuplarına ve hatta hareketin diğer organlarında çeşitli düzeylerde çalışan aktivistlerine maaş verme konusunda zor koşullar altında olduğunu söylüyor.

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda bulunan su dağıtım merkezinden su alan Filistinliler (AFP)Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda bulunan su dağıtım merkezinden su alan Filistinliler (AFP)

Kaynaklar, Gazze Şeridi'nde Hamas hükümetine bağlı kamu çalışanlarına son dört aydır sadece 900 şekel (yaklaşık 250 dolar) ödeme yapıldığını, bunun da çalışanlar arasında kızgınlığa yol açtığını ve geçimlerini sağlamalarına yardımcı olacak parayı bulamayan pek çok çalışan ve ailesinin yaşam zorluklarının arttığını belirtiyor.

Aynı kaynaklar, bazı bakanlıklara ve acil durum komiteleri gibi devlet kurumlarına sosyal ve hizmet çalışmaları için ayrılan bütçelerin dört aydan uzun bir süre önce neredeyse tamamen durduğunu, bunun da Hamas hükümetine bağlı hizmet kurumlarının hareketlerini büyük ölçüde engellediğini belirtiyor. Sağlık ve Sosyal Kalkınma bakanlıkları gibi vatandaşlara daha fazla hizmet veren bakanlıklar, vatandaşların yakıt ve ilaç ihtiyaçlarını karşılamak için uluslararası kuruluşlara bağımlı hale geldi.

Kaynaklar, Kassam Tugayları'nın yaklaşık üç aydır mensuplarına maaş ödemediğini ve askeri faaliyetlerle ilgili bazı ihtiyaçları satın almak için fon sağlamakta da büyük zorluk çektiğini belirtti.

Kaynaklar, Hamas'ın hayatını kaybeden aktivistlerinin yanı sıra tutuklu ve yaralıların ailelerinin, hareketin diğer kademelerinde olduğu gibi savaş süresi boyunca yapılanın aksine maaşlarını düzenli olarak alamadıklarını ortaya koydu. Eskiden kendilerine ödenen maaşlara bağımlı olan aileler olduğunu ve bunun iki buçuk aydan fazla bir süre önce durmasıyla işlerin daha karmaşık hale geldiğini belirtti.

İdari düzeyde ise kaynaklar, Gazze Şeridi'ndeki birçok hükümet görevinde ve işinde açık bir idari boşluk olduğunu ve İsrail'in hükümet işlerinin ihtiyaçlarını karşılamaya ya da durumu yeniden düzenlemeye çalışan herhangi bir figürü hedef alması nedeniyle hareketin bu boşluğu doldurmakta çok zorlandığını doğruladı.

Kaynaklar bu durumun Gazze Şeridi'ndeki tüm bölgelerde olmasa da bazı bölgelerde örgütsel düzeyde bile geçerli olduğunu, ancak askeri kanat düzeyinde idari yapının işlemeye devam ettiğini belirtiyor. Ancak İsrail'in devam eden askeri takibi ve önde gelen lider ve aktivistlere yönelik suikastlar, özellikle Gazze Şeridi'nin kuzey ve güneyinde bazı işleri zorlaştırıyor.

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan bir aşevinin önünde yemek almak için bekleyen Filistinliler (AP)Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan bir aşevinin önünde yemek almak için bekleyen Filistinliler (AP)

Savaştan bir yıl sonra Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki popülaritesi önemli ölçüde azaldı. Halk, Hamas'ı açıkça suçluyor ve hatta açıkça Hamas'a saldırıyor. Hamas üyelerine saldırmaya cüret edenler bile var ki bu Hamas’ın 2006'dan bu yana Gazze Şeridi'nde iktidarda olduğu yıllarda hiç yaşanmamış bir durum.

Kaynaklar Batı Şeria'da da İsrail ve Filistin güvenlik güçleri tarafından gerçekleştirilen gözaltılar ışığında hareketin karmaşık bir kaderle karşı karşıya olduğunu ve birçok hücresini kaybettiğini söylüyor. Bu hücrelerin İsrail içinde ya da Batı Şeria'da yerleşimcilere ya da askeri güçlere karşı saldırılar düzenlemesi gerekiyordu. Ancak bu saldırılar, üyeleri daha sonra öldürülen veya tutuklanan birkaç hücreyle sınırlı kalırken, diğer hücreler de çeşitli güvenlik gerekçeleriyle veya Batı Şeria'daki zor durumdan dolayı gelebilecek tepkilerden korktukları için görevlerini yerine getirmediler.

Görünen o ki Gazze Şeridi'ndeki trajik durum, İsrail'in Batı Şeria'yı ikinci bir Gazze'ye dönüştürme tehditleri ışığında Hamas'ın Batı Şeria'daki popülaritesinin de azalmasına neden oldu.

Yurtdışında Hamas mali ya da idari açıdan sıkıntı çekmiyor. Ancak Lübnan'da, savaşın sona ermesinin ardından (geçtiğimiz Kasım ayında), özellikle de Lübnan'daki yeni siyasi hükümetin Filistinlilerin silahlarını toplama ve Filistinli gruplara Lübnan'ın ulusal güvenliğini etkileyecek hiçbir eyleme izin verilmeyeceği yönünde açık mesajlar gönderme konusundaki ısrarı ışığında, siyasi ve mali açıdan karmaşık bir tabloyla karşı karşıya.

Hareketin önümüzdeki dönemde Lübnan'da siyasi ve mali konularda nasıl bir yol izleyeceği belirsizliğini koruyor. Zira ülkede ciddi bir baskıyla karşı karşıya kalmaya başladı.

Kaynaklar, İsrail'in onlarca yıldır süren zulmü, Filistin Yönetimi ile yaşanan anlaşmazlıklar ve hatta hareketin bulunduğu ülkelerdeki bazı siyasi rejimlerle yaşanan anlaşmazlıklar boyunca Hamas'ın hiç bu kadar karmaşık bir manzarayla karşılaşmadığını vurguluyor.

Hareket geçmişte özellikle İsrail'in suikastlarıyla birçok darbe aldı ama yaklaşık 20 aydır devam eden savaşta hiç bu kadar zor bir gerçeklikle karşı karşıya kalmamıştı.

Hamas kaynakları bu durumun çok zor, hatta felaket olduğunu, ancak hareketin savaş bittikten sonra toparlanabileceğini ve bunun uzun zaman alacağını söylüyor. Aynı kaynaklar, hareketin halen bazı mali olanaklara sahip olduğunu, ancak güvenlik gerçeğinin başa çıkılması gereken başka bir gerçekliği dayattığını da ifade ediyorlar.