Gazze'deki bankalar, İsrail'in saldırılarına rağmen sınırlı da olsa hizmet vermeyi sürdürüyor

İsrail'in 4 aydır saldırılarını aralıksız sürdürdüğü Gazze Şeridi'ndeki yerli ve yabancı bankalar, zor şartlar altında faaliyet göstermeye devam ediyor

(AA)
(AA)
TT

Gazze'deki bankalar, İsrail'in saldırılarına rağmen sınırlı da olsa hizmet vermeyi sürdürüyor

(AA)
(AA)

İşgal altındaki Batı Şeria'nın Ramallah kentinde bulunan ve Filistin Merkez Bankası olarak görev yapan Filistin Para Otoritesi Başkanı Firas Milhim ve ekibi, Gazze'deki bankaların çalışmalarını yürütüyor.

Gazze Şeridi'nde faaliyet gösteren ve Filistin Para Otoritesi denetimine tabi 56 şubesi bulunan 10 yerli ve yabancı banka, Gazze'de faaliyet göstermeye başladıkları günden bu yana en zor dönemlerinden birini yaşıyor.

Bankalar çalışmalarına asgari düzeyde de olsa devam etti

Yaşadıkları zorlukları anlatan Milhim, "Olağanüstü bir hal yaşıyoruz ve hizmetlerimiz, internet ve telefon hizmetinin kesildiği dönemler dışında asgari sınırlar içinde de olsa devam etti." dedi.

Bazı bankaların şubelerinin artık bir enkaz yığınından ibaret olduğunu kaydeden Milhim, savaş öncesinde sayıları 91'i bulan ATM'lerden ise 6'sının hizmet vermeye devam ettiğini dile getirdi.

İnternet ve telekomünikasyon hizmetlerinin kesildiği dönemler dışında özellikle saldırıların yoğun olmadığı nispeten sakin bölgelerdeki bankaların faaliyetlerini sürdürdüğünü söyleyen Milhim ancak bugün gelinen noktada Gazze'de "sakin" yer kalmadığını vurguladı.

Milhim, banka çalışanlarının, ATM'lere para yükleme ve yaşanan arızaları giderme işlemini bombardıman altında gerçekleştirdiğini aktardı.

Filistin bankacılık sektörü stres testlerini geçti

Filistin Para Otoritesi'nin verilerine göre, Gazze'deki mudilerin bankalarda 1,8 milyar dolarlık mevduatı bulunuyor ve bu rakam, Filistin bankacılık sektöründeki 17,4 milyar dolarlık toplam mevduatın yüzde 10,5'ini oluşturuyor.

Filistin bankacılık sektörü üzerinde stres testleri yaptıklarını ve sonuçların, devam eden savaşın üstesinden gelme yeteneğini kanıtladığını söyleyen Milhim, testlerden birinin, Gazze'deki mudilerin paralarını çekmesi varsayımı üzerine yapıldığını kaydetti.

Milhim, "Filistin'deki mudilerin yarısı bankalardaki paralarını çekse bile bankalar faaliyete devam edebilecek güce sahip. Bu ise herhangi bir merkez bankasının maruz kalabileceği en kötü senaryo kapsamındaki bir varsayım." diye konuştu.

Gazze'deki bankalar, Filistinliler için güvenli sığınak

Gazze'de 7 Ekim öncesinde 1,7 milyar dolar olan bankalardaki mevduatların savaş döneminde 1,85 milyar dolara yükseldiğine dikkati çeken Milhim, "Bunun sebebi, saldırılar nedeniyle yerinden edilen Filistinlilerin, paralarını bir yerden başka bir yere taşıyamamaları ve güvenli sığınak olarak gördükleri bankalara yatırmaları." değerlendirmesinde bulundu.

Milhim, saldırıya uğrayan bankalardakiler dahil olmak üzere Gazze'deki tüm müşterilerin mevduatlarının güvende olduğunu vurguladı.

Gazze'deki yerli ve yabancı bankalardan hiçbirinden, buradaki faaliyetlerini sonlandırma ya da şubelerini kapatma yönünde bir talep gelmediğini söyleyen Milhim, Filistin'deki bankaların 2023 yılında güçlü gelirler elde ettiğini ancak bu gelirlerin çoğunun, İsrail'in Gazze savaşının oluşturduğu riskler ve sonuçlarla mücadeleye tahsis edileceğini aktardı.

Filistin bankacılık sektöründe 7'si yerel, 5'i Ürdün ve 1'i Mısır bankası olmak üzere toplam 13 yerli ve yabancı banka faaliyet gösteriyor.

Filistin bankacılık sektörünün 2021'de 185 milyon dolar olan net karı, 2022'de 228 milyon dolara yükselmişti.



"Gideon'un Savaş Arabaları"... Gazzelileri gönüllü veya zorla yerinden etme yönündeki son plan

Gazzeliler Refah'a tıkıştırılmanın Gazze Şeridi'nden çıkarılmaya açılan bir kapı olduğunu düşünüyor (- Meryem Ebu Dakka)
Gazzeliler Refah'a tıkıştırılmanın Gazze Şeridi'nden çıkarılmaya açılan bir kapı olduğunu düşünüyor (- Meryem Ebu Dakka)
TT

"Gideon'un Savaş Arabaları"... Gazzelileri gönüllü veya zorla yerinden etme yönündeki son plan

Gazzeliler Refah'a tıkıştırılmanın Gazze Şeridi'nden çıkarılmaya açılan bir kapı olduğunu düşünüyor (- Meryem Ebu Dakka)
Gazzeliler Refah'a tıkıştırılmanın Gazze Şeridi'nden çıkarılmaya açılan bir kapı olduğunu düşünüyor (- Meryem Ebu Dakka)

İzzettin Ebu Ayşe

Gazzeli Hişam “Yeni askeri operasyonun adı bile dehşet verici, hele İsrail bunu sahada uygularsa çok daha kanlı olacak” ifadelerini kullandı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Gazze'yi işgal etmek için “Gideon'un Savaş Arabaları” adlı planının uygulanmasını onaylamasını böyle yorumladı.

Hişam, ne zaman savaşın sona erdiğini düşünsek, ölümün farklı şekillerde Gazzelileri beklediğini ve henüz deneyimlemedikleri daha fazla şiddet, ölüm ve açlık olduğunu ve İsrail ordusunun onları adı dahi dehşet verici olan ‘Gideon'un Savaş Arabaları’ planı ile tehdit ettiğini söyledi.

Genelkurmay Başkanı liderliğinde

İsrail'in siyasi ve güvenlik yetkilileri arasında yapılan uzun bir toplantının ardından Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, kabine üyelerine ‘Gideon'un Savaş Arabaları’ adını verdiği Hamas'ı ortadan kaldırma planını anlattı. Bakanlar bu planı hızla benimseyerek onayladı.

Gideon'un Savaş Arabaları planı, başlıca üç ana kısımdan oluşuyor.  Bunlardan birinci aşama, Gazze nüfusunun büyük bir kesiminin kuzeyden güneydeki Refah kentine göç ettirilmesini, ikinci aşama, Gazze'nin tamamen ve kalıcı olarak işgal edilmesini ve üçüncü aşama ise insani yardımın İsrail ordusunun kontrolü altında sağlanmasını öngörüyor.

İsrail Ordu Sözcüsü Effie Defrin, yaptığı açıklamada, “Refah'ta uyguladığımız formülü Gazze Şeridi’nin diğer bölgelerinde de uygulayacağız. Yeni plan aşamalı olacak ve aylar sürebilir. İsrail güçleri başlangıçta Gazze Şeridi'nin bir bölgesine odaklanacak” dedi. 

Defrin, açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Ordu, Golani ve Givati tugaylarını Gazze Şeridi'nde görev yapmak üzere çağırdı. Golani ve Givati tugayları teçhizat, silah ve savaş yöntemleri açısından en güçlü tugaylar. Bu geniş çaplı saldırı Gazze nüfusunun çoğunluğunu Hamas'tan arındırılmış bölgelere gitmeye zorlayacak” ifadelerini kullandı.

Bir korku daha

Gazzeli Nida'ya göre bu plan Gazzelilerin kalplerine daha fazla terör korkusu saldı. Gazzelileri Gazze içinde yerinden etme fikrinin korkunç olduğunu söyleyen Nida, “İsrail ordusu bizi Gazze'nin en güneyine nakletmeyi planlıyor. Bu başlı başına terörün ve aşağılanmanın zirvesi” değerlendirmesinde bulundu.

Fjfj
İsrail’den Gazzelileri yerinden etmek için yeni bir plan (Independent Arabia – Meryem Ebu Dakka)

Yüzündeki ifadeden kafasının karışık olduğu açıkça anlaşılan Nida, sözlerini şöyle sürdürdü:

“İsrail ordusu Gideon'un Savaş Arabaları planını uygularsa, daha fazla açlık ve daha şiddetli ölüm olsa da tahliye emirlerine uymayacağız ve Refah'a taşınmayacağız.”

Gideon'un Savaş Arabaları planına göre Gazzelilerin İsrail askerlerinin kontrolündeki Refah kentine gitmeleri ve buraya girmeden önce sıkı bir aramadan geçmeleri gerekiyor. Nida ise buna karşı çıkıyor, çünkü yemek yemek için İsrail askerleri tarafından aranmanın, gözaltına alınmanın ve öldürülmenin doğru olmadığına inanıyor.

Refah'a doğru yerinden edilme, yerinden edilmenin kapısı

Nazım ise ailesinin büyük acılar çektiği Gazze Şeridi'nin güneyine sürülme deneyimini tekrarlanmasını istemediğini belirterek, “Bizi Refah'a sürmek isterlerse evlerimizde öleceğiz, bizi aç bırakırlarsa bu sefer yerimizden edilmeyi göze almayacağız. Bence bu (ABD Başkanı Donald) Trump'ın Gazze planını uygulamayı amaçlayan bir plan” yorumunda bulundu.

İsrail ordusunun, onları Mısır-İsrail sınırındaki Refah'ta kıstırmak istediğini söyleyen Nazım, “Refah, Gazze'nin dünyaya açılan kapısı. Trump Gazze'nin boşaltılmasını istediğinden beri Tel Aviv bizi buraya tıkıştırıp sonra da gönüllü ya da zorla yerimizden etmeyi düşünüyor” dedi.

Şarku'l Avsat'ın İsrail resmi televizyon kanalı KAN'dan aktardığı habere göre İsrail Güvenlik Kabinesi, ABD Başkanı Donald Trump'ın planının uygulanması için Refah'a nakledilmeleri ve İsrail'in Ramon Havaalanı’ndan seyahat etmeye zorlanmaları halinde, bölge sakinlerinin gönüllü göçü fikrini desteklemeyi kabul etti.

Kalıcı işgal

Nagham ise Gideon'un Savaş Arabaları planının, Gazze topraklarını kontrol etmenin ve yerinden edilme planının uygulanmasına açılan bir kapı olduğuna şüphe olmadığını vurguladı.

Nagham, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Netanyahu'nun Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etmekten ve bir daha çekilmemekten bahsettiğini duydum. Bu, İsrail ordusunun bizi yerimizden etmeyi düşündüğü anlamına geliyor. Bu plan uygulanırsa ne büyük bir lanet olur!”

Gazze Şeridi'ni işgal etme hedefinin savaşın hedeflerinden biri olduğunu söyleyen Nagham, “Görünen o ki, ilan edilen diğer hedeflerin arkasına gizlenen gerçek hedef bu. İsrail ilk kez Gazze Şeridi'ni işgal etmekten açıkça bahsediyor. İsrail ordusu 2,3 milyon insanla başa çıkamayacağı için bizi Gazze Şeridi'nden çıkarmaya çalışacak” ifadelerini kullandı.

Ne Gazze dışına göç etmeyi ne de Gazze içinde yerinden edilmeyi kabul eden Nagham, insani yardımların belirli bölgelere dağıtılmaması ve herhangi bir koşul olmaksızın tüm sivil halka dağıtılması gerektiğini vurguladı.

Jckck
Gazzeliler, Gazze içinde yeniden yerlerinden edilmeye karşılar (Independent Arabia – Meryem Ebu Dakka)

Refah'a gitmeleri ve sonra İsrail ordusunun orada onlara saldırmaları halinde, kendileri için tehlikenin kaçınılmaz olacağını söyleyen Nagham, “Önümüzde deniz ve sadece sınır varken tehlikeli bir durumda olacağız. Planın gönüllü ya da zorunlu göç gibi net hedefleri var ve Gazzelilerin çoğu bu plan uygulanmadan önce savaşın durmasını diliyor” dedi.

İki haftalık bir süre

Pratikte İsrail, Gideon'un Savaş Arabaları planının uygulanmasını esir takası anlaşması müzakerelerinin başarısızlığı ilan edilene kadar erteledi. Hamas'a ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu ziyaretinin sonuna kadar süre tanındı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre eğer Hamas, bu sürenin sonunda Mısır'ın önerisini reddederse, İsrail ordusu büyük bir askeri saldırı düzenlemekte tereddüt etmeyecektir.

Gazze'deki hükümetin Medya Ofisi Müdürü İsmail es-Sevabite, yaptığı açıklamada, “Bu plan, Gazze Şeridi'nin resmen yeniden işgal edilmesi, İsrail ordusunun Gazze'de konuşlandırılması, trafiğin düzenlenmesi, maaşların ödenmesi ve Gazzelilerin tedavi edilmesi anlamına geliyor. Bu hiç kolay değil, sorumluluk gerektiriyor. Eğer yapılması kolay olsaydı, İsrail bunu Batı Şeria'da da uygulardı” yorumunda bulundu.

Hamas’ın planla ilgili ilk tepkilerinden biri olarak Siyasi Büro Üyesi Mahmud Merdavi ise şunları söyledi:

“Gazze Şeridi'nin işgali ve halkın sınır dışı edilmesi, sadece bir tehditten ibaret. Hamas olarak uzlaşmaya ve anlaşmaya hazırız, ancak bu kez nihai bir ateşkes sağlanmalı ve İsrail ordusu Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmeli.”