Sudan: Cidde Platformu dışında müzakere olmayacak

Burhan başkanlığında yapılan Egemenlik Konseyi ve Bakanlar Kurulu ortak toplantısının ardından böyle bir açıklama geldi.

Sudan Ordusu Komutanı Korgneral Abdulfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) (arşiv)
Sudan Ordusu Komutanı Korgneral Abdulfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) (arşiv)
TT

Sudan: Cidde Platformu dışında müzakere olmayacak

Sudan Ordusu Komutanı Korgneral Abdulfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) (arşiv)
Sudan Ordusu Komutanı Korgneral Abdulfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) (arşiv)

Sudan hükümeti, Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) ile müzakereler için tek bir yol olduğunu ve bunun Cidde Platformu olduğunu teyit etti. Bunun dışında herhangi bir müzakereyi kategorik olarak reddettiğini vurgulayan Hartum yönetimi, Cidde Platformu dışındaki herhangi bir platformun müzakere sınırlarını aşmaya ve üzerinde mutabık kalınan yükümlülüklerden kaçmaya yönelik başka bir girişim olarak görüldüğünü belirtti.

Bu açıklama, geçici başkent Port Sudan'da Egemenlik Konseyi ve Bakanlar Kurulu ortak toplantısının ardından geldi. Sudan Kültür ve Enformasyon Bakanı vekili Cerahim Abdulkadir, toplantının ardından yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Sudan hükümeti, isyancı milisler (HDK) tarafından ülkeye dayatılan savaşın müzakere edildiği tek platformun Cidde Platformu olduğunu yineledi.”

“Sudan hükümeti, HDK ile başka herhangi bir platformda oturmayacak veya müzakere etmeyecektir. Fiziksel olarak ya da elektronik cihazlar aracılığıyla başka bir platformda müzakere etmek üzere anlaşmaya varıldığına dair yapılan yayınlar ya da söylentiler yanlış ve asılsızdır” ifadelerini kullanan Abdulkadir, ister bölgesel ister uluslararası olsun, herhangi bir tarafla yapılacak herhangi bir müzakerenin sadece Cidde Platformu aracılığıyla gerçekleşeceğini vurguladı. Abdulkadir, müzakere konusunda açıklığa kavuşturulması gereken husus olarak bunu belirtti. Egemenlik Konseyi ve Bakanlar Kurulu arasındaki ortak toplantıya Sudan Ordusu Komutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan başkanlık ederken, yardımcısı Malik Agar ile Egemenlik Konseyi üyeleri Şemseddin el-Kebaşi ve İbrahim Cabir de hazır bulundu.

Geçtiğimiz Mayıs ayında yani savaşın patlak vermesinden birkaç hafta sonra, Suudi Arabistan ve ABD’nin girişimiyle Suudi Arabistan’ın Cidde kenti, Cidde Bildirgesi olarak bilinen belgenin imzalanmasına yol açan görüşmelere ev sahipliği yaptı. Fakat Sudan ordusu ile HDK arasında imzalanan bu belgenin şartlarına her iki taraf da uymadı.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times