Abdullahiyan, Esed’e İran’a ziyaret davetinde bulunmak üzere Şam’da

İran Dışişleri Bakanı, ABD kuvvetlerinin Suriye topraklarındaki yasa dışı varlığını kınadı.

Abdullahiyan, Esed’e İran’a ziyaret davetinde bulunmak üzere Şam’da
TT

Abdullahiyan, Esed’e İran’a ziyaret davetinde bulunmak üzere Şam’da

Abdullahiyan, Esed’e İran’a ziyaret davetinde bulunmak üzere Şam’da

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’e İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin İran’ı ziyaret davetini iletti. Dün Şam’da Suriye Devlet Başkanı ile görüşmesinin ardından Abdullahiyan, bölgedeki son gelişmeler ile bölgesel ve uluslararası konuları ele aldığını belirtti. Abdullahiyan, İsrail’in Suriye’deki askeri danışmanları hedef alan bombardımanını da kınadı.

İsrail’in bu yılın başından bu yana İran Devrim Muhafızları ve Suriye topraklarındaki İranlı milislerin mevziilerine düzenlediği 10’dan fazla saldırıda, 6’sı Devrim Muhafızları unsuru, 6’sı Lübnan Hizbullah’ı unsuru ve 3’ü Irak uyruklu olmak üzere Suriye’de yaklaşık 31 kişi öldü ve 9 kişi de yaralandı.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne (SOHR) göre saldırılarda aralarında silah ve mühimmat depoları, karargâh, merkezler ve araçların da bulunduğu yaklaşık 27 hedef imha edildi.

FOTO: Şam yakınındaki Dimas Havalimanı (İsrail ALMA Araştırma Merkezi)
Şam yakınındaki Dimas Havalimanı (İsrail ALMA Araştırma Merkezi)

Bölge turu kapsamında Beyrut’tan dönen İran Dışişleri Bakanı’nın gelişinden bir gün önce İsrail, geçen cumartesi gecesi Şam’ın batısındaki ed-Dimas Havaalanını bombalayarak Suriye’nin askeri altyapısını hedef aldı. Russia Today internet sitesine göre Rusya’nın Suriye’deki Uzlaşma Merkezi başkanı Vadim Collet, İsrail saldırılarını Suriye hava sahası dışından başlattığını belirtti.

Bu saldırılarla eş zamanlı olarak Esed rejimine bağlı bir köyün yakınındaki çiftlikte bulunan eve saldırı düzenlendi. Resmi Suriye medyası kayıpların maddi kayıplarla sınırlı olduğunu bildirirken, SOHR da kimlikleri açıklanmayan 3 kişinin öldürüldüğünü doğruladı.

FOTO: Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ve İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dün Şam’da Dışişleri Bakanlığı’nda gazetecilerle konuşuyor (AFP)
Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ve İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dün Şam’da Dışişleri Bakanlığı’nda gazetecilerle konuşuyor (AFP)

Abdullahiyan, Suriyeli mevkidaşı Faysal Mikdad ile düzenlediği basın toplantısında

 ABD kuvvetlerinin Suriye topraklarındaki yasa dışı varlığını kınadı. Ayrıca Cumhurbaşkanı Esed ile ‘bölgedeki son gelişmeler ve bölgesel ve uluslararası meseleleri’ görüştüğünü söyledi.

Suriye Devlet Başkanı, İran Dışişleri Bakanı ile yaptığı görüşmede, Washington’un ‘Siyonist varlığa öldürücü silahlar sağlamaya devam etmesinin ve Ortadoğu’nun çeşitli bölgelerine yönelik saldırılarının, çatışmanın kapsamını genişletmekle tehdit ettiğini’ dile getirdi. Suriye medyasında yer alan haberlere göre Esed, “Siyonist varlık ile Batı, bugün bir ikilem içindedir. Batı’nın artık yapması gereken, bu varlığı kurtarmaktır” dedi. Esed ayrıca İsrail’in Filistin, Suriye ve Lübnan’daki tırmanışının ‘bu çıkmazdan çıkma girişiminden başka bir şey olmadığını’ vurguladı.

FOTO: Esed, Mayıs ayında Şam’daki başkanlık sarayında İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi kabul etti (AFP)
Esed, Mayıs ayında Şam’daki başkanlık sarayında İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi kabul etti (AFP)

İsrail’in Filistin halkına yönelik katliamlarını durduramamaları nedeniyle ilgili uluslararası kurumları, özellikle de Güvenlik Konseyi’ni eleştiren Esed, İsrail’in Refah şehrinde suçlarına devam etmeye hazırlandığını söyledi.

Öte yandan Abdullahiyan, Gazze meselesinin artık sadece bölgesel düzeyde değil, uluslararası düzeyde de ana sorun haline geldiğini belirtti. İranlı Bakan, Suriye’nin Filistin halkını ve davasını desteklemede ön saflarda yer aldığına dikkat çekti.

Hüseyin Emir Abdullahiyan, beraberindeki heyetle birlikte dün Beyrut’tan Suriye’nin başkenti Şam’a geldi. Burada Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah, Başbakan Necib Mikati, Dışişleri Bakanı Abdullah Buhabib, Meclis Başkanı Nebih Berri, İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nahale, Hamas Hareketi liderlerinden Usame Hamdan ve Filistin Halk Kurtuluş Cephesi Genel Sekreter Yardımcısı Cemil Mezher ile görüştü. İran Dışişleri Bakanı, Beyrut’taki İran Büyükelçiliği’nde düzenlediği basın toplantısında, “Bölge, istikrara ve siyasi çözüme doğru ilerliyor” dedi.

FOTO: Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ve İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dün Şam’da ortak basın toplantısı düzenledi (Reuters)
Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ve İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dün Şam’da ortak basın toplantısı düzenledi (Reuters)

Medyada çıkan haberlere göre görüşmelerde, Tahran’daki karar verici çevrelerin, ABD ve İsrail’in Suriye ve Irak’taki güçlerine yönelik saldırılarının artması ve İran Devrim Muhafızları ile ona bağlı milislerden bazı liderlerin öldürülmesiyle ilgili sonraki adımları inceledikleri konuşuldu.

Aktarılana göre askeri eğilim, suikastlara yanıt verme eğiliminde. Diplomatik akım, meseleleri kontrol altında tutmak ve bölgede meydana gelen değişimleri İran diplomasisinin yararına kullanmak için itidalli davranmanın ve gerilimin tırmandırılmamasının gerekli olduğunu dile getirdi.



Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.


Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
TT

Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiga, dün Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na (AGİT) yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Rusya ile "taviz değil, gerçek barış" istediğini söyledi.

Güvenlik ve insan haklarına odaklanan bir kuruluş olan AGİT, savaş sonrası Ukrayna'da rol oynamayı hedefliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD elçileri arasında "oldukça iyi" olarak nitelendirdiği görüşmelerin ardından çarşamba günü yaptığı açıklamada, barış görüşmelerine giden yolun şu anda belirsiz olduğunu söyledi.

Sibiga, örgütün yıllık bakanlar kurulu toplantısından önce, "Münih'te gelecek nesillere ihanet edenlerin isimlerini hâlâ hatırlıyoruz" diyerek, "Bu bir daha asla olmamalı. İlkelerden taviz verilmemeli ve uzlaşmaya değil, gerçek barışa ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.

devfdr
Rus askerleri Kursk bölgesindeki Sudzha’da devriye geziyor (Arşiv- AP)

Bakan, görünüşe göre İngiltere, Fransa ve İtalya'nın Adolf Hitler'in o dönem Çekoslovakya olan toprakları ilhak etmesini kabul ettiği 1938 tarihli Nazi Almanyası anlaşmasına atıfta bulunuyordu. Bu anlaşma, tehditkâr bir güçle yüzleşmemenin işareti olarak yaygın olarak kullanılıyor.

Sibiga, ABD'ye barışı sağlama çabalarından dolayı teşekkür etti ve Ukrayna'nın "bu savaşı sona erdirmek için mümkün olan her fırsatı değerlendireceğine" söz verdi. "Avrupa geçmişte çok fazla adaletsiz barış anlaşması imzaladı. Hepsi yeni felaketlere yol açtı" diye ekledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy dün, ekibinin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki toplantılara hazırlandığını ve Trump'ın temsilcileriyle diyaloğun devam edeceğini söyledi.

Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya ve Avrupa ile Orta Asya'nın büyük bir bölümünü içeren 57 üye ülkeyi kapsayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Soğuk Savaş döneminde Doğu-Batı diyaloğu için kilit bir forum olarak ortaya çıktı.

Örgüt son yıllarda, Rusya'nın kilit kararların uygulanmasını engellemesi ve örgütü Batı kontrolü altında olmakla suçlamasıyla sık sık çıkmaza giriyor. Rusya, açıklamasında Ukrayna'nın AGİT gündemine "tamamen hakim olmasından" şikayet etti.