Abdullahiyan, Esed’e İran’a ziyaret davetinde bulunmak üzere Şam’da

İran Dışişleri Bakanı, ABD kuvvetlerinin Suriye topraklarındaki yasa dışı varlığını kınadı.

Abdullahiyan, Esed’e İran’a ziyaret davetinde bulunmak üzere Şam’da
TT

Abdullahiyan, Esed’e İran’a ziyaret davetinde bulunmak üzere Şam’da

Abdullahiyan, Esed’e İran’a ziyaret davetinde bulunmak üzere Şam’da

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’e İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin İran’ı ziyaret davetini iletti. Dün Şam’da Suriye Devlet Başkanı ile görüşmesinin ardından Abdullahiyan, bölgedeki son gelişmeler ile bölgesel ve uluslararası konuları ele aldığını belirtti. Abdullahiyan, İsrail’in Suriye’deki askeri danışmanları hedef alan bombardımanını da kınadı.

İsrail’in bu yılın başından bu yana İran Devrim Muhafızları ve Suriye topraklarındaki İranlı milislerin mevziilerine düzenlediği 10’dan fazla saldırıda, 6’sı Devrim Muhafızları unsuru, 6’sı Lübnan Hizbullah’ı unsuru ve 3’ü Irak uyruklu olmak üzere Suriye’de yaklaşık 31 kişi öldü ve 9 kişi de yaralandı.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne (SOHR) göre saldırılarda aralarında silah ve mühimmat depoları, karargâh, merkezler ve araçların da bulunduğu yaklaşık 27 hedef imha edildi.

FOTO: Şam yakınındaki Dimas Havalimanı (İsrail ALMA Araştırma Merkezi)
Şam yakınındaki Dimas Havalimanı (İsrail ALMA Araştırma Merkezi)

Bölge turu kapsamında Beyrut’tan dönen İran Dışişleri Bakanı’nın gelişinden bir gün önce İsrail, geçen cumartesi gecesi Şam’ın batısındaki ed-Dimas Havaalanını bombalayarak Suriye’nin askeri altyapısını hedef aldı. Russia Today internet sitesine göre Rusya’nın Suriye’deki Uzlaşma Merkezi başkanı Vadim Collet, İsrail saldırılarını Suriye hava sahası dışından başlattığını belirtti.

Bu saldırılarla eş zamanlı olarak Esed rejimine bağlı bir köyün yakınındaki çiftlikte bulunan eve saldırı düzenlendi. Resmi Suriye medyası kayıpların maddi kayıplarla sınırlı olduğunu bildirirken, SOHR da kimlikleri açıklanmayan 3 kişinin öldürüldüğünü doğruladı.

FOTO: Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ve İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dün Şam’da Dışişleri Bakanlığı’nda gazetecilerle konuşuyor (AFP)
Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ve İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dün Şam’da Dışişleri Bakanlığı’nda gazetecilerle konuşuyor (AFP)

Abdullahiyan, Suriyeli mevkidaşı Faysal Mikdad ile düzenlediği basın toplantısında

 ABD kuvvetlerinin Suriye topraklarındaki yasa dışı varlığını kınadı. Ayrıca Cumhurbaşkanı Esed ile ‘bölgedeki son gelişmeler ve bölgesel ve uluslararası meseleleri’ görüştüğünü söyledi.

Suriye Devlet Başkanı, İran Dışişleri Bakanı ile yaptığı görüşmede, Washington’un ‘Siyonist varlığa öldürücü silahlar sağlamaya devam etmesinin ve Ortadoğu’nun çeşitli bölgelerine yönelik saldırılarının, çatışmanın kapsamını genişletmekle tehdit ettiğini’ dile getirdi. Suriye medyasında yer alan haberlere göre Esed, “Siyonist varlık ile Batı, bugün bir ikilem içindedir. Batı’nın artık yapması gereken, bu varlığı kurtarmaktır” dedi. Esed ayrıca İsrail’in Filistin, Suriye ve Lübnan’daki tırmanışının ‘bu çıkmazdan çıkma girişiminden başka bir şey olmadığını’ vurguladı.

FOTO: Esed, Mayıs ayında Şam’daki başkanlık sarayında İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi kabul etti (AFP)
Esed, Mayıs ayında Şam’daki başkanlık sarayında İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi kabul etti (AFP)

İsrail’in Filistin halkına yönelik katliamlarını durduramamaları nedeniyle ilgili uluslararası kurumları, özellikle de Güvenlik Konseyi’ni eleştiren Esed, İsrail’in Refah şehrinde suçlarına devam etmeye hazırlandığını söyledi.

Öte yandan Abdullahiyan, Gazze meselesinin artık sadece bölgesel düzeyde değil, uluslararası düzeyde de ana sorun haline geldiğini belirtti. İranlı Bakan, Suriye’nin Filistin halkını ve davasını desteklemede ön saflarda yer aldığına dikkat çekti.

Hüseyin Emir Abdullahiyan, beraberindeki heyetle birlikte dün Beyrut’tan Suriye’nin başkenti Şam’a geldi. Burada Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah, Başbakan Necib Mikati, Dışişleri Bakanı Abdullah Buhabib, Meclis Başkanı Nebih Berri, İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nahale, Hamas Hareketi liderlerinden Usame Hamdan ve Filistin Halk Kurtuluş Cephesi Genel Sekreter Yardımcısı Cemil Mezher ile görüştü. İran Dışişleri Bakanı, Beyrut’taki İran Büyükelçiliği’nde düzenlediği basın toplantısında, “Bölge, istikrara ve siyasi çözüme doğru ilerliyor” dedi.

FOTO: Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ve İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dün Şam’da ortak basın toplantısı düzenledi (Reuters)
Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ve İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dün Şam’da ortak basın toplantısı düzenledi (Reuters)

Medyada çıkan haberlere göre görüşmelerde, Tahran’daki karar verici çevrelerin, ABD ve İsrail’in Suriye ve Irak’taki güçlerine yönelik saldırılarının artması ve İran Devrim Muhafızları ile ona bağlı milislerden bazı liderlerin öldürülmesiyle ilgili sonraki adımları inceledikleri konuşuldu.

Aktarılana göre askeri eğilim, suikastlara yanıt verme eğiliminde. Diplomatik akım, meseleleri kontrol altında tutmak ve bölgede meydana gelen değişimleri İran diplomasisinin yararına kullanmak için itidalli davranmanın ve gerilimin tırmandırılmamasının gerekli olduğunu dile getirdi.



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.