Somali’den ‘Etiyopya saldırganlığını’ kınama çağrısı

Somali yönetimi uluslararası arenadan egemenliğine yönelik saldırganlığa karşı harekete geçmesini istedi.

Somali Dışişleri Bakan Vekili Ali Muhammed Ömer. (Somali Dışişleri Bakanlığı X hesabı)
Somali Dışişleri Bakan Vekili Ali Muhammed Ömer. (Somali Dışişleri Bakanlığı X hesabı)
TT

Somali’den ‘Etiyopya saldırganlığını’ kınama çağrısı

Somali Dışişleri Bakan Vekili Ali Muhammed Ömer. (Somali Dışişleri Bakanlığı X hesabı)
Somali Dışişleri Bakan Vekili Ali Muhammed Ömer. (Somali Dışişleri Bakanlığı X hesabı)

Somali Dışişleri Bakanlığı dün, Afrika Birliği ve Birleşmiş Milletler üyelerini Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesi ile imzaladığı ‘yasa dışı’ mutabakat zaptı konusunda ‘ilkeli bir tutum’ almaya  ve Etiyopya'nın Somali'nin egemenliğine yönelik saldırısını  kınama çağrısında bulundu.

Bakanlık, X platformunda yayımlanan açıklamasında, Somali'nin Etiyopya ile Somaliland arasında imzalanan sözde mutabakat zaptını kategorik olarak reddettiğini yineleyerek bunu ‘yasa dışı’ olarak nitelendirdi. Bunun Somali'nin egemenliğinin, birliğinin ve toprak bütünlüğünün ve uluslararası hukukun ciddi bir ihlali anlamına geldiğini aktardı.

Etiyopya'nın eylemlerinin Afrika Boynuzu bölgesinin istikrarını tehdit ettiği konusunda uyarıda bulunan bakanlık, Afrika Birliği üye devletlerine ve Birleşmiş Milletler’e, ‘yasa dışı mutabakat zaptı konusunda ilkeli bir tutum sergilemeleri ve Etiyopya'nın Somali'nin egemenliğine, birliğine ve toprak bütünlüğüne yönelik haksız saldırganlığını kınamaları’ çağrısında bulundu.

Şarku’l Avsat’ın Arap Dünyası Haber Ajansı’ndan (AWP) aktardığına göre Somali Dışişleri Bakanlığı, Somali'nin ‘barışçıl bölgesel ilişkilere bağlı kaldığını ve (diğer taraflardan) uluslararası yasalara uymasını beklediğini’ teyit etti.

Somaliland, tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eden ve hiçbir ülke tarafından tanınmayan bir bölge. Somali hükümeti Somaliland’ın buradan bağımsızlığı talebine karşı çıktığını bildirdi.

Somaliland ve Etiyopya ocak ayı başında bir mutabakat zaptı imzaladı. Etiyopya, Berbera limanından pay alarak Kızıldeniz'e erişimine izin verilmesi karşılığında Somaliland'ın bağımsızlığını tanımayı düşüneceğini bildirdi.

Berbera, Aden Körfezi'nin güney kıyısında, Kızıldeniz'in girişinde bir Afrika limanı...

Anlaşma, Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi'nin ülkesinin ‘Somali devletine veya onun güvenliğine ve egemenliğine yönelik herhangi bir tehdide izin vermeyeceğini’ söylediği Mısır'ın da aralarında bulunduğu Arap ülkelerinden olumsuz tepkilerle karşılaştı.

Geçtiğimiz günlerde Somali'yi desteklemek için düzenlenen acil bir toplantıda Arap dışişleri bakanları, Etiyopya-Somaliland anlaşmasını ‘istikrarlı Arap, Afrika ve uluslararası ilkelere karşı bariz bir darbe ve uluslararası hukuk ile geçerli uluslararası anlaşmaların açık bir ihlali’ olarak tanımladı.



ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
TT

ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)

Üst düzey bir Iraklı yetkili bugün Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, Bağdat ve Washington hükümetleri arasında Uluslararası Koalisyon güçlerinin çekilmesine ilişkin varılan nihai anlaşmanın iki ülke arasında mutabık kalınan tarihlere göre uygulanacağını belirtti. Bir başka yetkili de planın onaylanması için yakında toplantı yapılacağını doğruladı.

Iraklı yetkilinin açıklamaları, ABD Savunma Bakanlığı’ndan (Pentagon) bir yetkilinin Washington'un ‘şu anda çekilme konusunda herhangi bir açıklaması olmadığını’ söylemesinden saatler sonra geldi.

Cuma akşamı sekiz ABD'li ve Iraklı yetkili, iki ülkenin Uluslararası Koalisyon güçlerinin Irak topraklarından çekilmesine ilişkin bir plan üzerinde anlaşmaya vardığını doğruladı. Yetkililer tarafından yapılan açıklamada, “Söz konusu plan, yüzlerce koalisyon gücünün Eylül 2025'e kadar, geri kalanının da bir sonraki yılın sonuna kadar Irak'tan ayrılmasını içeriyor” denildi.

Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)

Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan Iraklı yetkili, “Hükümet, Uluslararası Koalisyon’un misyonlarını sona erdirmeye ve Uluslararası Koalisyon’un parçası olan ülkelerle ikili ilişkilere geçmeye kararlı” dedi.

Yetkili, “Bölgede son dönemde yaşanan gerginlik, Dışişleri Bakanlığı tarafından geçen ay yapılan açıklamada da belirtildiği üzere, görüşmelerin nihai sonuçlarının açıklanmasını geciktirdi” ifadesini kullandı.

Yetkili sözlerini şöyle sürdürdü: “Plan geçen hafta Başbakan ile Uluslararası Koalisyon misyonunun komutanı arasında görüşüldü ve misyonun ikili ilişkiler çerçevesine aktarılması ele alındı.”

Şarku’l Avsat'a konuşan bir hükümet kaynağı ise kısa süre önce açıklanan anlaşmanın yeni bir anlaşma olmadığını, Irak-ABD Yüksek Askeri Komitesi toplantıları sırasında üzerinde mutabık kalınan bir çerçevenin parçası olduğunu söyledi.

Reuters'e göre anlaşma, iki ülke liderliğinin onayını ve duyurulması için bir tarih belirlenmesini bekliyor. Reuters üst düzey bir ABD'li yetkilinin şu sözlerini aktardı: “Bir anlaşmaya vardık ve şimdi tek mesele bunun ne zaman duyurulacağı.”

Iraklı kaynak, ‘Ocak 2024'te Irak hükümetinin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirmek için siyasi bir karar aldığını ve Irak ile Uluslararası Koalisyon ülkeleri arasında Ortak Yüksek Askeri Komite'nin kurulduğunu açıkladığını’ belirtti.

Kaynağa göre komite, takvimi belirlemek için temel vizyonlar üzerinde fikir birliğine vardığı ortak bir diyalog başlattı. Ancak bölgedeki gerilimin artması ortak duyuruyu erteledi. Her şeye rağmen diyaloglar yine de devam etti ve çekilme takviminin netleştirilmesi konusunda bir anlaşmayla sonuçlandı.

Irak ile ABD ve Uluslararası Koalisyon’un geri kalanı arasındaki ikili ilişkinin ‘Irak güvenlik güçleriyle eğitim, uzmanlık ve bilgi alışverişine’ kayması bekleniyor.

ABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)  Ortaklığa geçişABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)

Ortaklığa geçiş

Irak Başbakan Danışmanı Hüseyin Allavi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ‘Sudani’nin ABD Başkanı Joe Biden ile zirve toplantısında yürüttüğü diyalogların, Ortak Yüksek Askeri Komite'nin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirme, görevlerin sona erdirilmesi için takvim belirleme ve Uluslararası Koalisyon’un tüm ülkeleriyle ilişkileri ikili ortaklığa devretme sonuçlarını takip ettiğini’ söyledi.

Allavi, “İki ülke, DEAŞ'a karşı 10 yıllık ortak eylemin ardından görevlerin ortaklık ve iş birliğine devredilmesine ilişkin takvimi onaylamak için bir toplantı düzenlemek üzere” dedi.

Karada ise Irak güçleri ülkenin çeşitli bölgelerinde DEAŞ unsurlarını takip etmeye devam etti. Ortak Operasyonlar Komutanlığı'nın bugün yaptığı açıklamaya göre Irak uçakları, Diyala operasyonları bölgesindeki Hamrin dağlarında bir DEAŞ mevzisini hedef alarak üç teröristi öldürdü.

Açıklamada, “İstihbarat servisinden bir keşif gücü saldırı bölgesini inceledi ve patlayıcı kemerler, el bombaları, silahlar, lojistik malzemeler, cep telefonları ve çeşitli teçhizat buldu” denildi.