Somali’den ‘Etiyopya saldırganlığını’ kınama çağrısı

Somali yönetimi uluslararası arenadan egemenliğine yönelik saldırganlığa karşı harekete geçmesini istedi.

Somali Dışişleri Bakan Vekili Ali Muhammed Ömer. (Somali Dışişleri Bakanlığı X hesabı)
Somali Dışişleri Bakan Vekili Ali Muhammed Ömer. (Somali Dışişleri Bakanlığı X hesabı)
TT

Somali’den ‘Etiyopya saldırganlığını’ kınama çağrısı

Somali Dışişleri Bakan Vekili Ali Muhammed Ömer. (Somali Dışişleri Bakanlığı X hesabı)
Somali Dışişleri Bakan Vekili Ali Muhammed Ömer. (Somali Dışişleri Bakanlığı X hesabı)

Somali Dışişleri Bakanlığı dün, Afrika Birliği ve Birleşmiş Milletler üyelerini Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesi ile imzaladığı ‘yasa dışı’ mutabakat zaptı konusunda ‘ilkeli bir tutum’ almaya  ve Etiyopya'nın Somali'nin egemenliğine yönelik saldırısını  kınama çağrısında bulundu.

Bakanlık, X platformunda yayımlanan açıklamasında, Somali'nin Etiyopya ile Somaliland arasında imzalanan sözde mutabakat zaptını kategorik olarak reddettiğini yineleyerek bunu ‘yasa dışı’ olarak nitelendirdi. Bunun Somali'nin egemenliğinin, birliğinin ve toprak bütünlüğünün ve uluslararası hukukun ciddi bir ihlali anlamına geldiğini aktardı.

Etiyopya'nın eylemlerinin Afrika Boynuzu bölgesinin istikrarını tehdit ettiği konusunda uyarıda bulunan bakanlık, Afrika Birliği üye devletlerine ve Birleşmiş Milletler’e, ‘yasa dışı mutabakat zaptı konusunda ilkeli bir tutum sergilemeleri ve Etiyopya'nın Somali'nin egemenliğine, birliğine ve toprak bütünlüğüne yönelik haksız saldırganlığını kınamaları’ çağrısında bulundu.

Şarku’l Avsat’ın Arap Dünyası Haber Ajansı’ndan (AWP) aktardığına göre Somali Dışişleri Bakanlığı, Somali'nin ‘barışçıl bölgesel ilişkilere bağlı kaldığını ve (diğer taraflardan) uluslararası yasalara uymasını beklediğini’ teyit etti.

Somaliland, tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eden ve hiçbir ülke tarafından tanınmayan bir bölge. Somali hükümeti Somaliland’ın buradan bağımsızlığı talebine karşı çıktığını bildirdi.

Somaliland ve Etiyopya ocak ayı başında bir mutabakat zaptı imzaladı. Etiyopya, Berbera limanından pay alarak Kızıldeniz'e erişimine izin verilmesi karşılığında Somaliland'ın bağımsızlığını tanımayı düşüneceğini bildirdi.

Berbera, Aden Körfezi'nin güney kıyısında, Kızıldeniz'in girişinde bir Afrika limanı...

Anlaşma, Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi'nin ülkesinin ‘Somali devletine veya onun güvenliğine ve egemenliğine yönelik herhangi bir tehdide izin vermeyeceğini’ söylediği Mısır'ın da aralarında bulunduğu Arap ülkelerinden olumsuz tepkilerle karşılaştı.

Geçtiğimiz günlerde Somali'yi desteklemek için düzenlenen acil bir toplantıda Arap dışişleri bakanları, Etiyopya-Somaliland anlaşmasını ‘istikrarlı Arap, Afrika ve uluslararası ilkelere karşı bariz bir darbe ve uluslararası hukuk ile geçerli uluslararası anlaşmaların açık bir ihlali’ olarak tanımladı.



Suriye medyası, Esed'in devrilmesinin ardından ‘devrim’ kıyafetlerini giydi

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
TT

Suriye medyası, Esed'in devrilmesinin ardından ‘devrim’ kıyafetlerini giydi

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)

Şam'da iktidarın el değiştirmesiyle birlikte Suriye'nin resmi medyası birbirini izleyen olayları ele alırken kafa karışıklığı yaşadı. Ancak kısa süre içinde, onlarca yıldır baskısı altında olduğu rejimin örtüsünden sıyrıldı ve muhalefetin üç yıldızlı bağımsızlık bayrağının renklerine boyandı.

Baas Partisi ve Esed ailesi on yıllar boyunca bilgi ve ifade özgürlüğü de dahil olmak üzere ülkedeki tüm özgürlükleri kısıtladı. Çatışma yılları boyunca rejim, medyayı kendi söylemlerini yaymak için bir araç haline getirdi, bağımsız gazetecilerin çalışmalarına kısıtlamalar koydu ve yabancı gazetecilerin ülkeye girişini sınırladı. 2020'den bu yana ülkede matbu gazetelerin yayını tamamen durduruldu.

Heyetu Tahriru’ş-Şam (HTŞ) liderliğindeki muhalif grupların 8 Aralık'ta Şam'a ulaşarak Beşşar Esed rejiminin devrildiğini ilan etmesinin ardından Suriye resmi haber ajansı SANA, 24 saatten uzun bir süre yayınını durdurdu. Devlet televizyonu da sahadaki hızlı gelişmelere ayak uyduramadı ve sadece arşivlenmiş görüntüleri yayınladı.

Saatler süren karmaşanın ardından ekranda ‘büyük Suriye devriminin zaferi’ sözleri belirdi ve buna vatandaşların ve muhalif savaşçıların kamu mallarının korunması çağrısı eşlik etti.

Kısa bir süre sonra televizyon ekranında, haber stüdyosundan dokuz kişilik bir grup belirdi. İçlerinden biri Şam’ın Fethi Operasyon Odası’na atfedilen ve ‘Şam şehrinin kurtarıldığını ve zalim Beşşar Esed'in devrildiğini’ duyuran bir bildiri okudu.

Ertesi gün SANA, Telegram hesabında yeşil rengin ve üç yıldızın ağırlıklı olduğu bir fotoğraf yayınlayarak, yeni başlangıcı duyurdu. Ardından Askeri Operasyonlar Dairesi ve bakanlıklardan gelen haberleri yayınlamaya devam etti.

Diğer yandan hükümet ve özel kuruluşlar için çalışan medya profesyonelleri, sosyal medya profillerini değiştirmekte gecikmedi ve eski rejimle ‘ilişkilerini kanıtlayacak’ tüm gönderileri sildi.

Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesinin ardından Emevi Meydanı'nda Suriye bağımsızlık bayrakları taşıyan insanlar (Reuters)Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesinin ardından Emevi Meydanı'nda Suriye bağımsızlık bayrakları taşıyan insanlar (Reuters)

“Onların suçu yok”

Kurulduğu 2006 yılından bu yana diğer medya kuruluşlarına kıyasla görece bir eleştiri marjına sahip olan rejime yakın el-Vatan gazetesi, rejimin düştüğü sabah, ‘Suriye medyasının ve gazetecilerinin hiçbir suçu olmadığını’ ilan etmekte gecikmedi.

El-Vatan gazetesinin genel yayın yönetmeni Vaddah Abdi Rabbuh sosyal medya hesabında, “Suriye medyası ve medya çalışanları suçsuzdur. Biz halkla birlikteydik ve halen de öyleyiz. Sadece talimatları yerine getiriyor ve bize gönderdikleri haberleri yayınlıyorduk” diye yazdı.

Gazete o günden beri ülkenin yeni siyasi yönetiminden haberler veriyor.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığı habere göre Abdi Rabbuh şu ifadeleri kullandı: “Enformasyon Bakanlığı'ndaki yeni yetkililerle görüştük. Onlar ekibimizin çalışmalarına devam edebileceği konusunda bize güvence verdiler. Gelecekte baskıya geri dönmeyi umuyoruz. Zira Suriye tek bir matbu gazetesi olmayan yegâne ülke.”

Diğer medya kuruluşlarının aksine, özel radyo istasyonu Şam FM, ‘genel durum istikrarlı ve güvenli hale gelip haber aktarımına izin verene kadar’ haber programlarını ve yayınlarını geçici olarak askıya aldığını duyurdu.

2007 yılında Şam'da kurulan radyo istasyonu, söz konusu açıklamadan iki gün sonra, artık faaliyet göstermeyeceğini bildirdi.

Ancak daha sonra Şam FM, ‘Enformasyon Bakanlığı'nın kararına dayanarak 22 Aralık 2024 Pazar gününden itibaren program, haber ve yayınlarına devam edeceğini’ vurguladı.

HTŞ ve müttefiki muhalif gruplar, 27 Kasım'da bir kısmını kontrol ettikleri İdlib vilayetinden başlattıkları saldırının ardından kuzeyde Halep, merkezde Hama ve Humus'tan Şam'a kadar ülkenin büyük şehirlerini kademeli olarak kontrol altına aldılar.

Suriye'deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-ŞeraSuriye'deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera

‘Yeni medya durumu’

Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü'ne göre Suriye, 2024 basın özgürlüğü sıralamasında sondan bir önceki sırada yer alıyor.

Enformasyon Bakanlığı 13 Aralık'ta, rejimin şemsiyesi altında çalışan gazeteciler arasında endişe yaratan bir açıklama yayınlayarak, ‘devrik Esed rejiminin savaş ve propaganda makinesinin bir parçası olan ve suçlarının teşvik edilmesine doğrudan veya dolaylı olarak katkıda bulunan tüm savaş medyası profesyonellerini’ sorumlu tutma niyetini yineledi.

Suriyeli iş adamı ve Milletvekili Muhammed Hamşu tarafından finanse edilen SAMA TV gibi bazı kanallar ‘yeniden yayına başlamak için hazırlıklarını sürdürüyor’. Bazı yerel platformlar ve internet siteleri de yavaş yavaş yayınlarına tekrar başladı.

Yeni yetkililerin yaklaşımı, uzun yıllardır geçimlerini rejim yanlısı medya kuruluşlarından sağlayan gazeteciler için endişe yaratıyor.

Muhalif Suriye Gazeteciler Derneği'nin Şam ofisi direktörü Bessam Safer, “Kan dökülmesine katıldığı kanıtlanmadıkça hiçbir gazeteci sorumlu tutulamaz. Özgürlük ve insan hakları temelinde yeni bir medya durumu oluşturmak için medyayı uzlaştırmaya çalışmalıyız” dedi.