عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

İsrail Han Yunus’tan sonra tekrar Kuzey Gazze’yi vuruyor

Han Yunus'ta saldırılarına devam eden İsrail, Gazze'nin kuzeyindeki saldırılarını tekrar arttırdı

İsrail'in güneyindeki bir alandan çekilen bu fotoğraf, bir İsrail tankının sınırı geçerek Gazze'nin kuzeyine girdiğini gösteriyor (AFP)
İsrail'in güneyindeki bir alandan çekilen bu fotoğraf, bir İsrail tankının sınırı geçerek Gazze'nin kuzeyine girdiğini gösteriyor (AFP)
TT
TT

İsrail Han Yunus’tan sonra tekrar Kuzey Gazze’yi vuruyor

İsrail'in güneyindeki bir alandan çekilen bu fotoğraf, bir İsrail tankının sınırı geçerek Gazze'nin kuzeyine girdiğini gösteriyor (AFP)
İsrail'in güneyindeki bir alandan çekilen bu fotoğraf, bir İsrail tankının sınırı geçerek Gazze'nin kuzeyine girdiğini gösteriyor (AFP)

İsrail, Salı günü (19 Şubat) Gazze Şeridi'ndeki saldırısına yeniden başlayarak, şeridin kuzeyindeki ez-Zeytun mahallesine yeniden girdi. Han Yunus'un güneyindeki kapsamlı saldırısını ise sürdürdü.

Filistin Devlet Başkanlığı Sözcüsü Nebil Ebu Rudeyne, ABD'yi savaşı derhal durdurmak için müdahale etmeye çağırırken, İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi ise savaşın yakın zamanda bitmeyeceğini vurguladı.

Dün açıklamada bulunan Halevi, Gazze'deki mücadeleye giden yolun hala uzun olduğunu, savaşın sonunun yakın olmadığını söyledi. Aynı zamanda, “Savaşmaya devam edeceğiz, Hamas'ın saldırı kapasitesini ortadan kaldırmaya ve kaçırılan insanları geri getirmek için çalışmaya devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.

Halevi, İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'taki operasyonun sona ermek üzere olduğu yönündeki tahminlerine cevap vermiş oldu.

Ordunun Han Yunus'taki kara harekatını tamamlanmak üzere olduğunun tahmin edildiğini aktaran İsrail Ordu Radyosu, 98'inci Tümen kuvvetlerinin bölgedeki görevini yakın zamanda tamamlayacağını belirtti. Radyoya konuşan ordu yetkilileri, “Bölgede hala birkaç hedef kaldı. Önümüzdeki günlerde bölgeye askerlerin gelmesi bekleniyor” ifadelerini kullandı.

Açıklamalara göre daha sonra Refah'a yönelik olası bir saldırı konusunda karar verecek olan ordu, Han Yunus'taki operasyonun bir an önce tamamlanması amacıyla saldırılarını yoğunlaştırdı.

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta İsrail'in düzenlediği saldırıda tahrip edilen bir araba (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta İsrail'in düzenlediği saldırıda tahrip edilen bir araba (AFP)

Hiziplerdeki Filistinli kaynaklar Şarku'l Avsat'a verdikleri demeçte, Han Yunus'un doğusunda ve batısında şiddetli çatışmaların şiddetli olduğunu ve günün her saatinde devam ettiğini bildirdi.

İsrail merkezli Kanal 14’ün aktardığına göre, İsrailli askerler Han Yunus'ta bulundukları evin hedef alınması ardından pusuya düştü. Bir tank top mermisi ile evin duvarlarından birini yıkarken askerler ise yanan evin içinden kaçmayı başardı.

İsrail ordusu Han Yunus'ta tıbbi tesislere odaklandı. Nasır Hastanesi'ni askeri kışlaya dönüştürüp yer üstü ve yer altı denetimlerini sürdürdükten sonra Kızılay’a bağlı el-Emel Cemiyeti'ni nokta atışı yaparak bombaladı.

Filistin Kızılayı, İsrail ordusunun Han Yunus'taki el-Emel Hastanesi'nin üçüncü katını hedef aldığını, su tesisatını tahrip ettiğini açıkladı.

Han Yunus'taki operasyonunu sürdüren İsrail, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki ez-Zeytun mahallesinde kapsamlı bir operasyon daha başladı.

İsrail medyası ise ordunun iki tugayın katılımıyla, Hamas hareketinin önceki saldırıda tahrip edilmeyen altyapısına odaklanacak bir operasyon başlattığını aktardı.

İsrail Ordu Sözcüsü, ez-Zeytun ve el-Türkmen mahalleleri sakinlerinden Selahaddin Caddesi üzerinden el-Mevasi bölgesine gitmelerini istedi.

Filistinli siyasi kaynaklar, Zeytun mahallesinde şiddetli çatışmaların meydana geldiğini, bölgede kalan sakinlerin Şifa Tıp Kompleksi ve diğer bölgelere kaçtığını doğruladı.

Şarku'l Avsat'a konuşan kaynaklara göre, Zeytun mahallesinin doğusunda hava ve topçu bombardımanı kaydedilirken savaşçılar ile işgal güçleri arasında şiddetli çatışmalar yaşandı.

Kassam Tugayları, savaşçılarının Zeytun mahallesinin güneyindeki el-Tekadum cephesinde işgal güçleriyle şiddetli çatışmalar yürüttüğünü duyurdu. Çatışmalar sonucunda ölü ve yaralıları taşımak için gelen çok sayıda düşman uçağının tespit edildiğini bildirdi.

Gazze Şeridi'nin kuzeyinde, ortasında ve güneyinde savaşa devam eden İsrail, Hamas'ın ve Kassam'ın üst düzey liderlerini hala bulamıyor ve tutuklulara ulaşamıyor.

İsrail ordusu, dün Gazze halkını kaçırılanların hayatlarının kurtarılmasına ve geri dönüşlerinin güvence altına alınmasına katkıda bulunmaya çağırdı. Ordu bu yönde gizli iletişim numaralarını yayınladı.

7 Kasım’da bir grup Filistinli, sivil Gazze Şeridi'nin kuzeyinden güneye doğru tahliye ediliyor (Reuters)
7 Kasım’da bir grup Filistinli, sivil Gazze Şeridi'nin kuzeyinden güneye doğru tahliye ediliyor (Reuters)

İsrail medyası Refah'tan bu yönde telefon geldiğini doğruladı. Esirlerin buraya nakledildiğine inanan ordu, daha sonra buraya saldırmayı planlıyor. Bu da yaklaşık 1 buçuk milyon kişinin buraya doğru yerinden edilmiş olmasıyla büyük bir felaketin habercisi olabilir.

Hamas hareketi ise İsrail'i, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah şehrine saldırıp katliam ve soykırım yapma yoluyla herhangi bir maceraya atılmaması konusunda uyardı.

İsrail Başbakanı Netanyahu'nun aradığı zaferin bir hayalden öteye gitmeyeceğini, böyle bir hususun ancak onun hayal gücünde bulunabileceğini vurguladı.

Hamas, Netanyahu'nun herkese yalan söylediğini, Gazze'deki tutukluların ailelerini aldattığını, zorla serbest bırakılabileceklerini iddia ederek aldattığını vurguladı.

Savaş 137. gününe girerken Filistinlilerin kayıpları 30 bine yaklaştı. Filistin Sağlık Bakanlığı ise İsrail’in saldırganlığının bedelinin 7 Ekim’den bu yana 29 bin 195 şehit ve 69 bin170 yaralanmaya yükseldiğini açıkladı.

İsrail ordusunun dün Gazze'deki çatışmalarda asker Maoz Moral'ın öldüğünü duyurması, kara operasyonunda ölen askerlerin sayısını 236'ya çıkardı.

Gazze’nin kuzeyinden ve Refah şehrinden, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Detr el-Belah'taki gelen, bir sığınma evinin dışındaki çocuklar (AP)
Gazze’nin kuzeyinden ve Refah şehrinden, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Detr el-Belah'taki gelen, bir sığınma evinin dışındaki çocuklar (AP)

Gazze'de devam eden çatışmalar, insanların çektiği acıları eşi benzeri görülmemiş bir boyuta taşıdı. Birleşmiş Milletler (BM), endişe verici gıda kıtlığı, yaygın yetersiz beslenme ve hastalıkların hızla yayılmasının Gazze’deki çocuk ölümlerinin sayısında bir patlamaya yol açabileceği konusunda uyardı.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Gazze Şeridi'nde yetersiz beslenmeden mustarip çocukların sayısının hızla arttığını duyurdu. Gazze'deki insani koşulların çok zor olduğunu, temel gıda kaynaklarının bulunmadığını bildiren Oxfam ise salgın hastalıkların hızla yayıldığı bir ortamda sistematik açlığın kaydedildiği uyarısında bulundu.

Gazze'deki hükümet ofisi, Gazze Şeridi'nde kıtlığın derinleştiğini ve bunun küresel bir insani felaket tehdidi oluşturduğunu doğruladı. Ofis, İsrail'i yardım girişini engelleyerek açlık ve susuzluk politikası uygulamakla suçladı.

ABD Başkanı Joe Biden'ın Orta Doğu meselelerinden sorumlu kıdemli danışmanı Brett McGurk, bugün Mısır ve İsrail'e gidiyor.

Gazze Şeridi'nin kuzeyinden ve Refah şehrinden iki çocuk, aileleriyle birlikte Deyr el-Belah'taki bir barınağa geldi (AP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyinden ve Refah şehrinden iki çocuk, aileleriyle birlikte Deyr el-Belah'taki bir barınağa geldi (AP)

Şarku’l Avsat’ın ABD merkezli internet sitesi Axios’tan aktardığına göre site İsrailli ve Amerikalı yetkililere atıfla, McGurk'un ziyaretinin Refah'ta olası bir İsrail askeri operasyonunu, esir takas anlaşmasını, yardım akışını ve Gazze'de ateşkesi görüşmek üzere İsrail ve Mısır’a geleceğini bildirdi.

Habere göre McGurk'un bugün Mısır İstihbarat Direktörü Abbas Kamil ve diğer Mısırlı yetkililerle, yarın ise İsrail Başbakanı Netanyahu, Savunma Bakanı Yoav Galant ve diğer İsrailli yetkililerle görüşmesi bekleniyor. ABD, Refah'a yönelik bir saldırıya karşı çıkıyor.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Suriye Dışişleri Bakanlığı SDG'nin, kontrolü altındaki bölgelerde kurtuluş kutlamalarını engellemesine tepki gösterdi

Yerel halkın, devrik Cumhurbaşkanı Beşşar Esed döneminde eski bir güvenlik merkezi olduğunu söylediği Kamışlı'daki bir kafeterya (Reuters)
Yerel halkın, devrik Cumhurbaşkanı Beşşar Esed döneminde eski bir güvenlik merkezi olduğunu söylediği Kamışlı'daki bir kafeterya (Reuters)
TT
TT

Suriye Dışişleri Bakanlığı SDG'nin, kontrolü altındaki bölgelerde kurtuluş kutlamalarını engellemesine tepki gösterdi

Yerel halkın, devrik Cumhurbaşkanı Beşşar Esed döneminde eski bir güvenlik merkezi olduğunu söylediği Kamışlı'daki bir kafeterya (Reuters)
Yerel halkın, devrik Cumhurbaşkanı Beşşar Esed döneminde eski bir güvenlik merkezi olduğunu söylediği Kamışlı'daki bir kafeterya (Reuters)

Suriye Dışişleri Bakanlığı'nda Amerikan işlerinden sorumlu yetkili Kuteybe İdlibî, Suriyelilerin, Esed rejiminden kurtuluşunun ve devrilmesinin birinci yıl dönümü dolayısıyla kutlamalar yapmasını, kontrolü altındaki bölgelerde engelleyen Suriye Demokratik Güçleri’ne tepki gösterdi.

İdlibi, Suriyelilerin ulusal tarihlerinde önemli bir anı kutlamalarını engelleyen herhangi bir yapının, demokratik olduğunu veya halkı temsil ettiğini güvenilir bir şekilde iddia edemeyeceğini savundu. Meşru sevinç ifadesinden korkan bir yapı, onlar adına konuştuğunu iddia edemez; özgürlük bölünemez.

SDG cumartesi günü yayınladığı genelgeyle, "Saldırganlığı Caydırma " savaşının zaferinin ve Esad rejimi ile ona bağlı güvenlik ve askeri teşkilatının devrilmesinin birinci yıldönümü olan 7 ve 8 Aralık tarihlerinde zaferin yıldönümü dolayısıyla yapılacak toplantı ve kutlamaları yasakladı.

sdfgr
Suriye Demokratik Güçleri'nin, kontrolü altındaki Suriye bölgelerinde halk kutlamalarını yasaklama kararı

Suriye İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Nureddin el-Baba, SDG'nin rejimin devrilmesini anma kutlamalarını iptal etme kararını eleştirdi. Medya açıklamalarında, yasağın SDG'nin Suriye hükümetine karşı oynadığını iddia ettiği rolü, yani DEAŞ ile mücadeleyi yerine getirmedeki başarısızlığını gösterdiğini belirtti. Baba, SDG'nin "ülkenin kuzeydoğusundaki ulusal gruplardan endişe duyduğunu ve bu kutlamanın, adaletsiz yasalarına ve oradaki Suriyelilere yönelik sınırsız uygulamalarına karşı bir isyana dönüşebileceğinden korktuğunu" ifade etti.

Kararı, "İran ve PKK unsurlarının milisler içinde karar alma süreçlerindeki hakimiyetinin göstergesi" olarak nitelendirdi.

Aktivistler tarafından yayınlanan fotoğraflarda, SDG güçlerinin, kutlama yürüyüşlerini engellemek için Suriye'nin kuzeyindeki Rakka meydanlarına orta menzilli silahlar ve keskin nişancılar konuşlandırdığı görülüyor.

Suriye devriminin başlangıcında kurulan "Rakka Sessizce Katlediliyor" hesabı, SDG'nin dün Rakka ilinin batısındaki Tabka kentinde 13 çocuğu gözaltına aldığını bildirdi. Çocukların çoğu 15 yaş ve altındaydı ve gözaltına alma sebebinin şehir duvarlarına SDG karşıtı yazılar yazılması nedeniyle yapıldığı bildirildi. Hesapta, göz altıların SDG tarafından şehrin çeşitli mahallelerinde düzenlenen bir dizi baskınla eş zamanlı olarak yapıldığı belirtildi.

Aynı bağlamda, sosyal medyadaki Suriye hesapları, SDG'nin son saatlerde Suriye Cezire bölgesinin çeşitli yerlerinde, Haseke ve Kamışlı'da "Suriye hükümetine destek verdikleri ve yabancı kuruluşlarla iş yaptıkları" suçlamasıyla 17 kişiyi hedef alarak yaygın gözaltı operasyonları yürüttüğünü ifade etti.

ARAP DÜNYASI

Moskova Esed sonrası Suriye’de kaybetti mi? Rusya’nın Suriye’deki yeni oyun planı nasıl olacak?

Putin ve Esed, Aralık 2017'de Lazkiye yakınlarındaki Hmeymim Hava Üssü’nde düzenlenen askerî geçit törenine katıldı. (AFP)
Putin ve Esed, Aralık 2017'de Lazkiye yakınlarındaki Hmeymim Hava Üssü’nde düzenlenen askerî geçit törenine katıldı. (AFP)
TT
TT

Moskova Esed sonrası Suriye’de kaybetti mi? Rusya’nın Suriye’deki yeni oyun planı nasıl olacak?

Putin ve Esed, Aralık 2017'de Lazkiye yakınlarındaki Hmeymim Hava Üssü’nde düzenlenen askerî geçit törenine katıldı. (AFP)
Putin ve Esed, Aralık 2017'de Lazkiye yakınlarındaki Hmeymim Hava Üssü’nde düzenlenen askerî geçit törenine katıldı. (AFP)

Suriye’de 8 Aralık sabahı yaşanan büyük dönüşümün hemen ardından, özellikle Batı’da Rusya’nın son on yılda ülke içinde elde ettiği kazanımları zayıflatacak ağır bir darbeyle karşı karşıya kaldığı yönünde yorumlar hızla çoğaldı. Analizlerde, Rusya’nın doğrudan askeri müdahalesiyle inşa ettiği etki alanının çökmeye başladığı ve bunun Moskova için ciddi sonuçlar doğurabileceği vurgulandı.

Değerlendirmeler; siyasi, askeri ve ekonomik birçok boyutu içerirken, bazı çevreler Rusya’nın Suriye projesinin ‘yenilgiyle sonuçlandığını’ öne sürerek olası etkilerini tartışmaya açtı.

Ekonomik açıdan bakıldığında, Rus yatırımlarının Suriye’de çok büyük bir ağırlığı bulunmuyor. Ülke uzun yıllar Kremlin’in önemli bir müttefiki olsa da hiçbir zaman Moskova için öncelikli bir yatırım merkezi olmadı. Sovyetler Birliği döneminden başlayarak Rusya’nın enerji gibi bazı sektörlerde altyapı katkısı bulunsa da bu yatırımlar sınırlı kaldı.

Siyasi açıdan ise Suriye’deki hızlı gelişmeler, Rusya’nın Ortadoğu’daki müttefikleriyle kurduğu ilişkiler modelinin zayıf noktalarını açığa çıkardı. Bu durum, Rusya'nın müttefiki İran'ın ağır darbeler alması ve Moskova'nın “Onu asla yalnız bırakmayacağız” demesine rağmen Beşşar Esed’den hızla vazgeçmek zorunda kalmasıyla ortaya çıkan kafa karışıklığı ve çaresizlikle sınırlı değil.

sdfvgrt
Hmeymim kasabasında Esed destekçilerine ait hasarlı bir askeri aracın yanında duran Suriye güvenlik güçleri (AFP)

Bu çerçevede Rusya’nın, Suriye projesinin başarısız olduğu değerlendiriliyor. Bu durum, Kremlin’in yıllardır Suriye’deki başarılarını ‘NATO’nun girdiği her yerde başarısız olduğu’ söylemiyle karşılaştırarak övünmesi açısından da ayrı bir önem taşıyor. 8 Aralık 2024 sabahı, Moskova’nın Suriye’ye sunduğu çözüm modelinin tıkandığı ve büyük bir yenilgiyle sonuçlandığı yönündeki kanaat pekişti.

Diğer yandan Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ve Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani’nin daha sonra yaptığı açıklamalar, Halep sürecinden sonraki askeri çözüm aşamasının en kritik bölümünün, Rusya’nın tarafsızlığını güvence altına almak amacıyla Moskova ile koordineli biçimde yürütüldüğünü ortaya koydu.

Esed'i terk etmek

Ukrayna’daki çatışmaya ağırlık veren ve Suriye’de riskleri azaltmaya yönelik planlarında Beşşar Esed’in oyalamasından defalarca rahatsızlığını dile getiren Moskova’nın, kritik bir anda Esed’i artık ‘yük’ olarak görerek sahneden çekilmesine karar verdiği anlaşılıyor. Bu tercihte, muhalefetin Şam’a ilerleyişi sırasında verdiği ve Dışişleri Bakanı Şeybani’nin açıkladığı ‘Esed’in gitmesinin Rusya’nın Suriye’den çıkması anlamına gelmediği’ yönündeki güvencelerin etkili olduğu belirtiliyor.

Bu durum, Rusya’nın Esed’i hızlı şekilde devre dışı bırakırken ona kişisel güvenceler vermesini, rejim güçlerinden çatışmaya girmemelerini ve silah bırakmalarını istemesini açıklıyor. Aynı zamanda yeni Suriye yönetiminin Rus üslerini ve askerlerini koruma taahhüdünde bulunması, Moskova’nın ilişkileri yeniden düzenlemesine ve kayıplarını asgariye indirmesine zemin hazırladı.

Askeri boyutta ise Rusya, Suriye’deki varlığını güvenceye almak amacıyla hem açık hem de kapalı kanallarda tartışmalar yürütüyor. Tartışmalar, özellikle Hmeymim ve Tartus üslerindeki konumun güçlendirilmesine ve Suriye’deki değişimlerden sonra Rusya’nın askeri merkezine dönüşen Kamışlı Havalimanı üzerindeki etkinliğin pekiştirilmesine odaklanıyor.

Ayrıca Rusya ile Suriye arasında, yeniden devriye faaliyetlerinin başlatılması için çeşitli bölgeler üzerinde yoğun görüşmeler yapıldığı biliniyor. Özellikle güneyde, İsrail’in sınıra yönelik operasyonlarını frenlemek amacıyla Rusya’nın yeniden arabuluculuk rolü üstlenmesi ve iki taraf için karşılıklı güvence mekanizmaları geliştirilmesi hedefleniyor. Bu çabalar, geçmişte Suriye’de uygulanan Rusya-İsrail koordinasyon modelinin yeni koşullara uyarlanmış bir versiyonu olarak değerlendiriliyor.

fgthy
Suriye'nin güneyinde ilerleyen bir Rus devriyesi (Arşiv)

İki ay önce Kamışlı’da Rusya ile Suriye makamlarının koordinasyonunda gerçekleştirilen ortak devriye, Moskova’nın ülkenin kuzeydoğusunda gerginliği azaltmada rol oynayabileceğine işaret etti. Bu adımın, hem Türkiye ile hem de bölgede sınırlı askeri varlığını sürdüren ABD ile uyumlu bir çerçevede gerçekleştiği değerlendiriliyor.

Rusya’nın kuzeydoğu ve güney bölgelerinde üstlenebileceği bu yeni faaliyet alanı, Şam’ın orduyu yeniden yapılandırma ve silahlandırma konusunda yardım talep ettiğine ilişkin yoğun raporlarla birlikte, taraflar arasında ilişkilerin yeniden düzenlenmesine yönelik pratik bir zemin oluşturuyor. Bu süreç, Moskova’nın Akdeniz’deki askeri varlığını korumasını güvence altına almayı hedefliyor. Rus tarafı için özel önem taşıyan bu varlığın kapsamı ve süresine ilişkin önceki anlaşmaların her iki tarafın çıkarlarına uygun biçimde revize edilmesi de gündemde.

Bu genel çerçeve belirginleşirken, Rusya’nın Suriye’de jeopolitik ya da askeri bir yenilgiye uğradığı yönündeki tahminlerin giderek zayıfladığı görülüyor.

Askeri kayıplar ve kazanımlar

Doğrudan askeri kayıplara ilişkin değerlendirmeler, Moskova’nın sahadan ‘hesaba değer’ bir kazançla çıktığını gösteren bir başka boyutu ortaya koyuyor. Resmi veriler ve Suriyeli kaynakların yaptığı bağımsız tespitlere göre, Rusya’nın son on yılda dünyanın en kanlı çatışmalarından birine sahne olan Suriye’deki askeri kayıpları son derece sınırlı kaldı. Çeşitli tahminler, toplam kaybın birkaç yüz asker ile onlarca tank, zırhlı araç ve bazı helikopterlerle sınırlı olduğunu ortaya koyuyor. Moskova, geleneksel olarak bu tür kayıpları resmen açıklamasa da, Rusya’daki bazı sivil kurumlar ve muhalif çevreler tarafından yayımlanan veriler de kayıpların büyük boyutlara ulaşmadığını doğruluyor. Kıyaslamak gerekirse, yalnızca 5 gün süren 2008 Gürcistan Savaşı, Rusya için çok daha ağır teçhizat kayıplarıyla sonuçlanmıştı. Yıllar önce yayımlanan bir rapor, kesin Rus zaferiyle sonuçlanan o savaşta dahi Rus ordusunun ciddi sürprizlerle karşılaştığını aktarıyordu. Rapora göre, nispeten eski bir Gürcü hava savunma sistemi, merkezi bir savunma ağı bulunmamasına rağmen, dokuz modern Su-25 savaş uçağını düşürmeyi başarmıştı. Bu durum, Rus pilotlarının yetersiz eğitimine ve bakım-hazırlık süreçlerindeki aksaklıklara işaret ediyordu. Zafiyetler bununla da sınırlı kalmadı. Gürcü güçleri bir Rus tank konvoyuna da zarar verebildi; bu ise istihbarat kapasitesindeki eksikliklerin altını çizdi. Genel olarak savaş, operasyon yönetimi, silah sistemlerinin performansı ve genel askeri etkinlik bakımından ciddi açıklar ortaya koymuş, Rusya’nın devasa savunma bütçeleri düşünüldüğünde büyük bir şok etkisi yaratmıştı.

Suriye tecrübe sahası

Suriye savaşı, Rus ordusunun sahadaki kapasitesini ilk kez bu denli kapsamlı ve doğrudan test etme imkânı sundu. Bu noktada, ordunun modernizasyon programını yöneten eski Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun 2018’de yaptığı açıklama dikkat çekiciydi. Şoygu, Suriye’deki doğrudan müdahalenin başlamasından üç yıl sonra ve aktif operasyonların büyük ölçüde tamamlanmasının ardından, Rusya’nın savaş boyunca 350’den fazla modern silah sistemini sahada test ettiğini duyurdu. Ayrıca Suriye operasyonu sayesinde saldırı helikopterlerinin silahlandırılması, erken uyarı sistemleri ve radarlar dâhil birçok alanda kritik hataların giderildiğini vurguladı.

sdfrgt
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 12 Aralık 2017'de Suriye'deki Hmeymim Hava Üssü’nü ziyaret etti. (Getty Images)

Hava-hava silahlarının geliştirilmesine ilişkin değerlendirmesinde ise Şoygu, özellikle helikopter ve diğer hava unsurlarının korunması için, menzili kara konuşlu savunma sistemlerini aşan yeni mühimmata ihtiyaç duyduklarını belirtti. Şoygu, “Bugün elimizde bu tür silahlar var; bu, tamamen Suriye operasyonu sayesinde mümkün oldu” dedi. Benzer şekilde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de birçok kez, gerçek çatışma koşullarında yapılan bu testlerin, Rusya’ya tatbikat alanlarında sağlanamayacak ölçekte benzersiz bir deneyim kazandırdığını ifade etti. Temmuz 2020’de Rusya’nın RIA Novosti haber ajansı tarafından yayımlanan kapsamlı bir rapor da bu değerlendirmeleri doğruladı. Rapora göre Moskova, Suriye’de ilk kez Kalibr tipi denizden fırlatılan seyir füzelerinin gerçek operasyonel kullanımını gerçekleştirdi. Şarku’l Avsat’ın RIA Novosti’den aktardığına göre o tarihten itibaren Rus donanması -denizaltılar dahil- seyir füzelerini düzenli olarak kullandı. Bu deneyimler, Suriye’nin Rusya için yalnızca bir dış politika müdahalesi değil, aynı zamanda ordunun modernizasyonu ve silah teknolojilerinin gerçek savaş ortamında doğrulanması açısından da stratejik bir laboratuvar işlevi gördüğünü ortaya koyuyor.

Rus haber ajansları, Rus Hava-Uzay Kuvvetleri envanterindeki neredeyse tüm uçak türlerinin Suriye savaşında görev aldığını bildirdi. Rusya, eski nesil taktik bombardıman uçakları ile taarruz helikopterlerinin yanı sıra, stratejik bombardıman uçaklarının kabiliyetlerini de sahada ilk kez bu ölçekte test etti.

Ayrıca Suriye, Rus ordusunun İsrail lisansı altında üretilen insansız hava araçlarını (İHA) geniş çapta kullandığı ilk savaş alanı oldu. Bu İHA’lar hem bombardıman görevlerinde, hem füze isabetlerinin tespitinde, hem de topçu atışlarının yönlendirilmesinde kritik rol oynadı.

Modern tank modelleri ile daha önce gerçek savaşta test edilmemiş olan Pantsir ve İskender tipi füze sistemleri de ilk kez Suriye’de kapsamlı biçimde denenmiş oldu. Moskova, bu sistemlerin bazı versiyonlarını Kaliningrad’da Avrupa sınırına yakın konuşlandırmış olsa da, fiilen savaş koşullarında kullanılmaları Suriye’de gerçekleşti.

Uzmanlar, Rusya’nın Suriye’deki askeri katılımının, ülkenin savunma sanayiini, üretim kapasitesini ve ordunun genel savaş hazırlığını yeniden inşa etmede belirleyici rol oynadığını belirtiyor. Bu tecrübenin, Rusya’nın 2022’de Ukrayna’da başlattığı operasyon için önceki dönemlere kıyasla çok daha yüksek hazırlık seviyesine ulaşmasında etkili olduğu değerlendiriliyor.

ARAP DÜNYASI

SDG lideri, Suriye hükümetiyle 10 Mart'ta varılan mutabakata bağlılığını teyit etti

SDG Lideri Mazlum Abdi (Reuters)
SDG Lideri Mazlum Abdi (Reuters)
TT
TT

SDG lideri, Suriye hükümetiyle 10 Mart'ta varılan mutabakata bağlılığını teyit etti

SDG Lideri Mazlum Abdi (Reuters)
SDG Lideri Mazlum Abdi (Reuters)

Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Lideri Mazlum Abdi, dün yaptığı açıklamada, güçlerin 10 Mart anlaşmasına olan bağlılığını teyit ederek, bu anlaşmanın özgürlük, adalet ve eşitlikten yararlanan demokratik, ademi merkeziyetçi bir Suriye devleti inşa etmenin temeli olduğunu belirtti.

Esed rejiminin devrilmesinin yıldönümünde X platformunda açıklamada bulunan Abdi, mevcut sürecin herkese ortak bir sorumluluk yüklediğini ve Suriye halkının çıkarlarını her şeyin üstünde tuttuğunu ifade etti.

Abdi “Mevcut durum, herkese ortak bir ulusal sorumluluk ve Suriyelilerin çıkarlarını her şeyin üstünde tutan kapsamlı bir diyalog yüklemektedir. Halkın iradesiyle, özgürlük, adalet ve eşitlik değerleriyle güçlendirilmiş, demokratik ve ademi merkeziyetçi bir Suriye inşa etmenin temeli olarak 10 Mart Anlaşması'na olan sarsılmaz bağlılığımızı bir kez daha teyit ediyoruz" dedi.

SDG, geçen ay kendilerine bağlı bir askeri komitenin, Suriye hükümetinden bir heyeti, Suriye'nin kuzeyindeki Rakka iline bağlı Tabka kentinde kabul ettiğini bildirmişti.

SDG, yaptığı açıklamada, son dönemde farklı yerlerde tutuklanan Suriye hükümet güçlerine bağlı bazı tutukluları "iyi niyet göstergesi" olarak teslim ettiğini doğruladı.