Libya’da çift başlı yönetim ekonominin kötüye gitmesine yol açıyor

Libya Ekonomi Bakanı: Vatandaşların yaklaşık yüzde 40'ı yoksulluk sınırının altında yaşamaya başladı

Bir Libyalı bir mağazanın içinden gıda ürünlerini inceliyor (Trablus Belediyesi)
Bir Libyalı bir mağazanın içinden gıda ürünlerini inceliyor (Trablus Belediyesi)
TT

Libya’da çift başlı yönetim ekonominin kötüye gitmesine yol açıyor

Bir Libyalı bir mağazanın içinden gıda ürünlerini inceliyor (Trablus Belediyesi)
Bir Libyalı bir mağazanın içinden gıda ürünlerini inceliyor (Trablus Belediyesi)

Ramazan ayının yaklaşması ile birlikte fiyat artışlarının daha da yükseleceği korkusuyla birçok bölgede Libyalılar, bazı gıda ürünlerinin yanı sıra zamlanan ekmek fiyatlarından şikâyet ediyorlar. Durumu takip edenler bunu, doların Libya dinarı (lyd) karşısındaki kurunun yükselmesine bağlıyor; bu durum, bazı fırınların bir dinar karşılığında dört yerine üç somun ekmek satmasına neden oldu. (Dolar resmi piyasada 4,83 lyd’ye denk geliyor).

Yüksek Danıştay üyesi Sa’d bin Şerade, bazı malların yerli üretiminin pazar ihtiyacının ancak yüzde 20'sini karşılamaya yettiğine dikkat çekerek, “döviz cinsinden yapılan ithalat esas olmaya devam edeceğine, tüccarlar zararına satış yapmayacaklarına, düşük ve orta gelirli ailelerin, Ramazan ayı yaklaşırken bazı emtia fiyatlarındaki artışın devam edeceğine dair endişelerinin, Merkez Bankası'nın tüccarlara ithalat miktarını artırmaya yetecek kadar yabancı para desteği sağlama girişiminde bulunmaması durumunda acı verici bir gerçekliğe dönüşebileceğine” inandığını belirtti.

Ayrıca, şu anda birçok fırında bir dinara satılan üç somun ekmeğin ağırlığının sürekli oynanması nedeniyle satış fiyatındaki artıştan da söz ederek, zaman zaman döviz karaborsasındaki dalgalanmalar ile birlikte mevcut siyasi ve idari bölünme sona erinceye kadar ekonomik durumun “kafa karışıklığına karşı savunmasız kalabileceğini", iktidar için yarışan iki hükümetin kendi aralarında saldırgan veya ekonomik politikalar ve ilişkilerle ilgili birbiriyle çelişen açıklamalar yaptığına dikkat çekti.

Libyalı siyasi aktivist Muhammed Abid ise kendi adına, doların döviz kurundaki yükselişten ve bunun bazı ürün fiyatlarına yansımalarından “paralel piyasanın gelişmesine ve büyük bir rahatlıkla çalışmasına olanak tanıyan” çatışan siyasi güçleri sorumlu tuttu. Vatandaşların, önemli olmasa bile, karaborsadaki doların fiyatındaki kademeli artış ışığında her hafta bazı gıda emtialarında bir artış izlediklerini belirtiyor.

Fiyatlardaki artış nedeniyle Libyalıların çoğu, bazı tüccarların karlarını ikiye katlamak için Ramazan ayını istismar etmesinden korkuyor (AFP)
Fiyatlardaki artış nedeniyle Libyalıların çoğu, bazı tüccarların karlarını ikiye katlamak için Ramazan ayını istismar etmesinden korkuyor (AFP)

Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Ekonomi ve Ticaret Bakanı Muhammad el-Havic, “ülkesindeki fiyatların uluslararası göstergelere göre birçok ülkeden daha ucuz olduğunu ve hala kontrol altında olduğunu” ancak Libyalıların yaklaşık yüzde 40'ının yoksulluk sınırının altına düşmeye başladığını ifade etti.

Buna karşılık, Libyalı sivil aktivist ve medya figürü Nasır Ammar, bir somun ekmeğin, tüm fırınlarda fiyatı gerçekten artırılırsa, "beş, altı çocuk geçindiren sınırlı geliri olan ailelere ek bir yük" oluşturacağını bekliyor. Ammar, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada: "Aile reisinin gelirinin ayda 800 ile bin dinar arasında olduğunu varsayarsak- ki bu toplumun hiç de önemsiz olmayan bir kesimi için durumun gerçeğidir- yeni fiyatla günde en az on ekmek, bir dinara üç ekmek fiyatı üzerinden 120 dinar kesinti yapılıyor. Omuzlarında bir yük oluşturuyor, indirimle durum daha da zorlaşıyor Fırın sahibinin ve işçilerin vicdanına bağlı olan ekmeğin ağırlığının yanı sıra diğer malların yüksek fiyatları ve bankalardaki nakit para yetersizliğinden vatandaşın mağduriyeti de söz konusudur” dedi.

Libyalı Ekonomist Vahid el-Cabbu Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, bazı gıda ürünlerinin fiyatlarında sadece yüzde 5 ile 6 arasında değişen oranlarda da olsa artış olduğu yönündeki önceki görüşlere katılsa da sorunun devam edebileceğini ifade ederek “Merkez Bankası'nın şu anda mevcut olan kredileri hızlı bir şekilde açması durumunda çözülme yoluna girebilecek, bu da piyasa ihtiyaçlarının karşılanmasını kolaylaştıracak ve ürün fiyatlarının oynanması ihtimalini azaltacaktır” dedi. Ekmeğin fiyatlandırılması yakıt krizi yaşayan nispeten uzak bölgeler hariç, çoğu şehirde hâlâ dört somun için bir dinar olduğunu, bunun da bazılarının petrol fiyatlarının artmasıyla birlikte fiyatlarını artırmasına neden olduğunu söyleyen Vahit el-Cabbu, ulaşım maliyetinin de yüksek olduğunu ifade ederek, "100 kg buğdayın fiyatı ithalatçılar tarafından 185 ila 220 dinar arasında ancak fiyatı kasıtlı olarak artıran spekülatörler de var” dedi.

Cabbu, Son dönemde döviz kurundaki ciddi artışa paralel olarak maaşların da artırıldığını, genel ortalamanın bin 200 dinara yaklaştığını belirterek Ramazan ayı boyunca fiyatların artacağı korkusunun önemli ölçüde azaltılması çağrısında bulundu.



Suriye Cumhurbaşkanlığı: İsrail'in başkanlık sarayı yakınındaki saldırısı tehlikeli bir tırmanış

 İsrail savaş uçağı, Suriye'nin başkenti Şam yakınlarındaki bir bölge üzerinde uçarken füze ateşledi, 30 Nisan 2025 (AFP)
 İsrail savaş uçağı, Suriye'nin başkenti Şam yakınlarındaki bir bölge üzerinde uçarken füze ateşledi, 30 Nisan 2025 (AFP)
TT

Suriye Cumhurbaşkanlığı: İsrail'in başkanlık sarayı yakınındaki saldırısı tehlikeli bir tırmanış

 İsrail savaş uçağı, Suriye'nin başkenti Şam yakınlarındaki bir bölge üzerinde uçarken füze ateşledi, 30 Nisan 2025 (AFP)
 İsrail savaş uçağı, Suriye'nin başkenti Şam yakınlarındaki bir bölge üzerinde uçarken füze ateşledi, 30 Nisan 2025 (AFP)

Suriye Cumhurbaşkanlığı bugün yaptığı açıklamada, Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayı yakınlarında İsrail'in düzenlediği hava saldırısının “ciddi bir tırmanma” olduğunu söyledi.

Suriye resmi haber ajansı SANA'da yer alan cumhurbaşkanlığı açıklamasında şöyle denildi: “Suriye Arap Cumhuriyeti Başkanlığı, dün İsrail işgal güçleri tarafından cumhurbaşkanlığı sarayına düzenlenen bombardımanı en şiddetli şekilde kınadı. Bu saldırı, devlet kurumlarına ve egemenliğine yönelik ciddi bir tırmanış niteliğinde olup, ülkede istikrarı bozmak ve güvenlik krizlerini derinleştirmek isteyen pervasız hareketlerin devam ettiğini ve Suriye halkının ulusal güvenliğini ve birliğini hedef aldığını göstermektedir.”

Cumhurbaşkanlığı, Telegram kanalından yayınladığı açıklamada, uluslararası topluma ve Arap ülkelerine, uluslararası hukuk ve sözleşmeleri ihlal eden bu saldırgan tutuma karşı Suriye'nin yanında durma çağrısı yaptı. Cumhurbaşkanlığı, Arap ülkelerini, bu saldırılara karşı tutumlarını birleştirmeye ve Suriye'ye tam desteklerini ifade etmeye çağırarak, Arap halklarının İsrail'in saldırgan uygulamalarına karşı haklarının korunmasını güvence altına almaya davet etti.

Cumhurbaşkanlığı, Suriye'nin birliğini hedef alan bu saldırıların ister içeriden ister dışarıdan olsun, Suriye halkının iradesini zayıflatmayı veya devletin tüm bölgelerde istikrar ve barışı sağlama çabalarını engellemeyi başaramayacağını vurguladı. Cumhurbaşkanlığı, ilgili güvenlik birimlerinin söz konusu saldırıların sorumlularının hesap vermesi için gerekli soruşturmaları sürdürdüğünü, ülkenin ve vatandaşlarımızın güvenliğini hedef alabilecek her türlü tehdidi önlemek için kararlılıkla çalışmaya devam edeceklerini kaydetti.

Cumhurbaşkanlığı, tüm taraflara ulusal birlik çerçevesinde diyalog ve iş birliğine bağlı kalma ve krizi uzatmayı amaçlayan tüm girişimlere karşı durma çağrısını yineledi ve Suriye'nin inşa ve yeniden yapılanma yolunda ilerlediğini, reform sürecinin zorluklara rağmen durmayacağını belirtti. Cumhurbaşkanlığı, açıklamasını şu sözlerle tamamladı: “Suriye, egemenliği ve güvenliği konusunda taviz vermeyecek ve halkının haklarını tüm imkanlarla savunmaya devam edecektir.”

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, ortak bir açıklamada, Şam'ı hedef alan İsrail saldırısının “Suriye rejimine açık bir mesaj olduğunu: (Suriye) güçlerinin Şam'ın güneyinde konuşlanmasına veya Dürzilere herhangi bir tehdit oluşturmasına izin verilmeyeceğini” belirtti.