عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Kuzey kıyısındaki Ras el-Hikme’nin Mısır sosyal medyasında trend olmasının nedeni

Hükümetin büyük yatırımları açıklaması ardından takipçiler bölgenin adını değiştirdi.

Ras el-Hikme şehir planı. (Mısır Projeleri Haritası Web Sitesi)
Ras el-Hikme şehir planı. (Mısır Projeleri Haritası Web Sitesi)
TT
TT

Kuzey kıyısındaki Ras el-Hikme’nin Mısır sosyal medyasında trend olmasının nedeni

Ras el-Hikme şehir planı. (Mısır Projeleri Haritası Web Sitesi)
Ras el-Hikme şehir planı. (Mısır Projeleri Haritası Web Sitesi)

Mısır hükümeti, büyük kuruluşlar ile yatırım ortaklığı yoluyla en kapsamlı doğrudan yatırım anlaşması olarak tanımladığı anlaşmayı onayladığını duyurmasının hemen ardından Mısır'daki sosyal medya kullanıcıları, Mersa Matruh’a bağlı ve Akdeniz kıyısında yer alan Ras el-Hikme şehrinin adını açıklanan anlaşma üzerinden tartışmaya başladı.

Dün Mısır, Ras el-Hikme bölgesini geliştirmek için Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) tarafıyla Mısır tarihindeki en büyük doğrudan yatırım anlaşmasının imza törenini duyurdu. İmza, Mısır ve Emirliklerin Kalkınma için Ortaklık - Ras el-Hikme başlığı altında atıldı.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli, Mısır'ın kuzeybatı kıyısındaki Ras el-Hikme şehrini geliştirme projesinin, tüm standartlara göre, Mısır tarihindeki en büyük doğrudan yabancı yatırım anlaşması olduğunu vurguladı.

Açıklamanın ardından ‘Yatırım Mısır ve Mısırlılar için iyidir’, ‘Mısır küresel bir yatırım destinasyonu’ ve ‘Mısır ve BAE arasındaki kapsamlı ortaklık’ gibi hashtaglerin başında yer alan ‘Ras el-Hikme’ hashtagi son saatlerde yoğun etkileşim aldı. Sosyal medya kullanıcıları anlaşmanın detaylarını tartıştı. Bunun en büyük doğrudan yabancı yatırım anlaşması olduğu ve Ras el-Hikme’deki yatırımın getirisi ve ekonomik önemi vurgulandı.

Mısır Bakanlar Konseyi'nin perşembe günü yaptığı açıklamada, anlaşmanın niteliği, değeri veya anlaşmaya dahil olan kuruluşlar hakkındaki ayrıntıları netleştirmemesi, bu konunun daha çok konuşulmasına sebep oldu.

Mısır Temsilciler Meclisi üyesi Mustafa Bekri, X hesabında yaptığı açıklamada, “Ras el-Hikme’deki yatırım projelerine ilişkin sözleşmelerin imzalanması tamamlanarak etkileşim hacmi artırıldı” dedi.

Fotoğraf Altı: Son adım, kalkınma planı kapsamında atıldı. (Mısır Projeleri Haritası internet sitesi)
Son adım, kalkınma planı kapsamında atıldı. (Mısır Projeleri Haritası internet sitesi)

‘İman Daker’ adlı sosyal medya kullanıcısı, BAE ortaklığına övgüde bulunarak “Kardeşler omuz omuza, Allah onları korusun” ifadelerini kullandı.

Ras el-Hikme projesi 11,5 milyon metrekare alan üzerinde yer alıyor. Proje kapsamında şehrin küresel turizm haritasına çıkması, Akdeniz'in ve dünyanın en prestijli turizm destinasyonlarından biri olması hedefleniyor.

Kuzeybatı kıyı bölgesine büyük önem veren Mısır hükümeti, burayı gelecek vaat eden bir turizm ve yatırım alanı olarak görüyor. El-Alameyn şehrinin inşaatının bir kısmını tamamlamak için çalışmaya devam ediyor.

Eşref Sadık adlı bir sosyal medya kullanıcısı görüşlerini şöyle ifade etti:

“Ras el-Hikme, bölgeye yönelik yatırım planının hedeflediği devasa ve benzeri görülmemiş bir kalkınma patlaması olan Kuzey Sahili'nin gelişimindeki en önemli mücevherdir.”

Mısır hükümeti geçtiğimiz ağustos ayında 55 bin dönümlük alan üzerinde ‘Yeni Ras el-Hikme’ adında bir şehir kurmaya karar vermişti. Mısır Konut Bakanı Asım el-Cezar, o dönemde şehrin uluslararası bir turizm merkezi olacağını vurguladı.

Muhammed Said adlı bir sosyal medya kullanıcısı Ras el-Hikme aracılığıyla dolar yatırımını çekme yönündeki adımın, üzerine inşa edilecek sadece bir başlangıç ​​olması gerektiğini belirtti.

Mısır'daki dijital medya ve sosyal ağ siteleri uzmanı Muhammed Fethi, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte şunları söyledi:

“Perşembe günü yayınlanan hükümet açıklamasındaki bilgisizlik durumu ve etrafındaki belirsizlik, büyük sektörleri sosyal medya platformlarına itti. Mısırlılar Ras el-Hikme ismine dair endişelerini dile getirdi. Bu bilgisizlik dolayısıyla sosyal medya kullanıcıları konuyu ele aldı. Hatta iş insanı Necip Saviris gibi etkili şahsiyetler bile bu konuda yorumda bulundu.”

Fethi, üç hafta önce Ras el-Hikme'ye yatırım yapılacağı yönünde çıkan söylentilerin, ardından hükümetin bunu reddetmesinin Ras el-Hikme meselesinin yoğun bir şekilde ele alınmasında bir diğer etken olduğuna dikkat çekti.

Fotoğraf Altı: Ras el-Hikme şehir planı. (Mısır Projeleri Haritası internet sitesi)
Ras el-Hikme şehir planı. (Mısır Projeleri Haritası internet sitesi)

Hükümet açıklamaları, bu planı büyük getiri sağlayan en kapsamlı doğrudan yabancı yatırım anlaşması olarak değerlendirdi. Fethi ise ‘Mısır ve BAE arasındaki kapsamlı ortaklık’ hashtagi kapsamında X’te bir saat içerisinde bin 900, ‘büyük yatırım anlaşması’ hashtagi kapsamında ise 3 bin 500’ten fazla yorum yapıldığını bildirdi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

HDK, Kadugli'deki BM merkezine saldırdı

Kuzey Kordofan'daki bir kampta gıda yardımı için sıra bekleyen yerinden edilmiş kişiler (AFP)
Kuzey Kordofan'daki bir kampta gıda yardımı için sıra bekleyen yerinden edilmiş kişiler (AFP)
TT
TT

HDK, Kadugli'deki BM merkezine saldırdı

Kuzey Kordofan'daki bir kampta gıda yardımı için sıra bekleyen yerinden edilmiş kişiler (AFP)
Kuzey Kordofan'daki bir kampta gıda yardımı için sıra bekleyen yerinden edilmiş kişiler (AFP)

Sudan’da Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) dün, kuşatma altındaki Güney Kordofan eyaletinin yönetim şehri Kadugli’ye insansız hava aracı (İHA) saldırısı düzenleyerek Birleşmiş Milletler (BM) karargahını hedef aldı. Bu saldırı sonucunda Bangladeşli altı asker hayatını kaybetti. Şehirdeki bazı insani yardım kuruluşları ve BM ajansları, personelini tahliye etmeye başladı. Şehir ayrıca sakinlerinin toplu göçüne tanık oluyor.

Sudan Geçici Egemenlik Konseyi, saldırıyı ‘uluslararası insani hukukun ciddi bir ihlali ve açık bir ihlali’ olarak nitelendirdi.

Konsey tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Korunan bir BM tesisini hedef almak, organize terörizme eşdeğer tehlikeli bir tırmanış ve suç teşkil eden bir davranıştır ve uluslararası hukuku kasıtlı olarak hiçe saymayı ve insani yardım ve uluslararası misyonların çalışmalarını doğrudan tehdit etmeyi amaçlamaktadır.”

Açıklamada, BM ile uluslararası topluma BM tesislerinin korunmasını sağlamak için ‘kararlı tutumlar ve caydırıcı önlemler’ alınması çağrısı yapıldı.

Bu gelişme, BM Genel Sekreteri António Guterres'in HDK’yı ‘kötü aktörler’ olmakla suçlamasından iki gün sonra yaşandı. Buna karşın HDK, BM'yi ‘çifte standart’ uygulamakla suçladı.

ARAP DÜNYASI

İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
TT
TT

İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)

İsrail Times gazetesine göre, İsrailli bir yetkili bugün, Hamas'ın üst düzey lideri Raid Saad'ın Gazze şehrinde düzenlenen bir hava saldırısında öldürüldüğünü doğruladı. Bu da İsrail'in ateşkes anlaşmasını ihlal etmesi anlamına geliyor.

Alman Basın Ajansı'na (DPA) göre görgü tanıkları ve sağlık kaynakları bugün, Gazze şehrinin güneybatısındaki Raşid Caddesi üzerindeki Nablusi kavşağı yakınlarında bir araca düzenlenen İsrail hava saldırısında dört Filistinlinin öldüğünü ve birçok kişinin de yaralandığını bildirdi.

Görgü tanıkları, İsrail uçağının Nablusi Meydanı yakınlarında bir araca birkaç füze ateşlediğini, aracı imha ettiğini ve can kayıplarına yol açtığını söyledi. Ambulans ekipleri, ölü ve yaralıları hastanelere taşımak için acilen olay yerine gitti.

İsrail askeri sözcüsü Avichay Adraee ise yaptığı açıklamada, ordu ve Şin Bet'in (İsrail Güvenlik Teşkilatı) Gazze Şehrinde üst düzey bir Hamas komutanını hedef alan bir saldırı düzenlediğini ve onu son zamanlarda hareket için silah üretimi ve yeniden yapılanma çalışmaları yapmakla suçladığını belirtti.

İsrail Ordu Radyosu, saldrırının hedefinin, İzzeddin el-Haddad'dan sonra "Hamas'ın ikinci adamı" ve askeri üretim dosyasından sorumlu kişi olarak tanımladığı Raid Saad olduğunu bildirdi. İsrail'in bugünkü operasyonu gerçekleştirmeden önce son haftalarda kendisine birkaç kez suikast girişiminde bulunduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’ın İbranice yayın yapan Ynet internet sitesinden aktardığına göre Raid Saad Hamas'ın askeri kanadı olan Kassam Tugayları'nın liderlerinden biri.

Hamas'tan hava saldırısının hedefinin kimliğiyle ilgili resmi bir açıklama yapılmadı.

Axios haber sitesi, İsrail'in saldırıdan önce Amerika Birleşik Devletleri'ni önceden bilgilendirmediğini ifade etti.

ARAP DÜNYASI

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
TT
TT

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)

Macid Kıyali

Suriye’de Beşşar Esed rejiminin düşmesinin ardından geçiş dönemi liderliği ile muhalifleri arasında yaşanan iç çatışma, siyasi sistemin niteliği, özellikle de merkeziyetçilik mi yoksa ademi merkeziyetçilik mi, merkezi bir devlet mi yoksa federal bir devlet mi tartışmaları üzerine yoğunlaşıyor.

Bu konu meşru olmasına rağmen, tartışmaya katkı sağlamak amacıyla bazı temel gözlemler aşağıda sunuyorum.

İlk gözleme göre ademi merkeziyetçilik ya da federalizm meselesini gündeme getirmek, bu konuda kutuplaşmanın temel nedeninin Suriye’deki iç çatışmada kimlik, etnik, mezhepsel ve bölgesel özelliklerin baskın olması olduğu gerçeğini görmeyi zorlaştırdı.

Çatışmanın önde gelen tarafları, siyasi veya sınıfsal güçleri ya da tarafları temsil etmekten ziyade kimlik temelli yahut mezhepsel, etnik ve bölgesel kimliği vurgulayan taraflar olduklarından, bu konunun siyasi niteliği göz ardı ediliyor.

Dikkati çeken ikinci gözleme göre ise federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet için mücadele eden güçler, bunu demokrasi meselesinden daha öncelikli tutuyorlar. Bunun nedeni, söz konusu güçlerin (SDG, Suveyda'daki Hicri Hareketi ve kıyı şeridinde Esed rejiminin çöküşünden etkilenen güçler) demokratik olmayan güçler olmaları. Prensipte pozisyonları, politikaları ve tercihleri ve temsil ettiklerini iddia ettikleri gruplarla olan ilişkileri göz önüne alındığında bu güçlerin Esed rejimi altında kendilerini ifade etmedikleri ve bu konuyu bu kadar yoğun bir şekilde gündeme getirmedikleri unutulmamalı.

Üçüncü ve belki de en önemli gözleme göre federal bir devlette kimlik statüsü konusundaki çatışmaya öncelik verilmesi, devletin kurulması ve vatandaşlık taleplerini ya gölgeliyor ya da ön plana çıkarıyor. Bunların, 54 yıllık Esed döneminde eksik olan iki temel unsur olduğu ve özellikle mevcut koşullarda, yani devletin kurumlar ve hukuk devleti olarak yeniden kurulması ve vatandaşların güçlendirilmesi, böylece Suriyelilerin gerçek anlamda özgür ve eşit vatandaşlar olarak bir halk haline gelmeleri için ülke genelinde Suriyelilerin en çok ihtiyaç duyduğu unsurlar olduğu unutulmamalı.

Bu yüzden iki temel sorunla karşı karşıyayız. Bunlardan birincisi, artık var olmayan Esed rejiminin Suriye'nin birliğini zayıflatıp bozmayı başarması, Suriyelileri mezhep, din, etnik köken, bölge ve aşiret aidiyetlerine göre sınıflandırması ve ‘böl ve yönet’ politikası uyarınca onları birbirlerine düşürmesinden kaynaklanıyor.

İkinci sorun, Suriyelilerin kendi koşullarını kontrol edememeleri. Bu durum, Suriye’nin geleceğinin, Suriye halkının aleyhine, uluslararası güçlerin, özellikle ABD ve bölgesel tarafların meselesi haline gelmesine neden oldu. Bu durum, kimlik çatışmaları, özellikle de silahlı çatışma veya silahlı milisler şeklinde ortaya çıkan çatışmalar için de geçerli.

Federalizm, bir ülkeyi bölmek değil, aksine ülkenin birliğini organize etmek ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevre bölgelere müdahale etmesini önlemek için daha uygun bir yöntem. Böylelikle karşılıklı güven temelinde hükümete daha geniş katılım sağlanır.

Suriye geçiş dönemi yönetimi ve Suriye muhalefetinin geri kalanı, gelecekteki siyasi sistemin nasıl olacağı ve otoriterliğin ve marjinalleşmenin geri dönüşünü önlemeye katkıda bulunanlar da dahil olmak üzere yeni konsensüsler oluşturmak için neyin uygun olduğu konusunda kafa karışıklığı ya da netlik sağlanamaması ortaya çıkan federalizm ve ademi merkeziyetçilik konusundaki tartışmalardan sorumlu.

Aslında, yeni yönetime bağlı olanlar ve geleneksel Suriye muhalefeti tarafından federalizmin reddedilmesinin sebebi, aceleci davranışlar, duygusal ve milliyetçi coşku ve önyargılar.

Söz konusu tartışmayı kapatmak yerine açmalı, tüm soruları sormalı. Çünkü Suriye’nin geleceği tartışmaya açık. Tüm Suriyeliler bu tartışmayla ilgileniyor ve bu konuda cevaplar bulmaya katkıda bulunuyor.

Daha spesifik olarak, federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet tartışmasıyla ilgili olarak, federalizmin herhangi bir ülkenin bölünmesi anlamına gelmediği, aksine birliğin daha uygun bir şekilde örgütlenmesi ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevreyi kötü yönde etkilemesini önlemek için, karşılıklı güvene dayalı yönetişime daha geniş katılımı garanti eden bir sistem olduğunun anlaşılması gerekiyor.

Toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlik çözümleri getirilemedi. Çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyaya, topluma, egemenliğe ve devlete sadece bölünmeler getirir.

Tüm bunlar bölünmek değil, federalizm gücün paylaşılması anlamına gelir. Dışişleri, savunma ve genel ekonomi yönetimi gibi devlet egemenliği ile ilgili konularda merkezileşme söz konusu. Bunların tümü birleşik parlamento ve merkezi hükümetin sorumluluğunda. Öte yandan iç güvenlik, eğitim, sağlık ve yerel kalkınma konularının yönetimi eyaletlerin veya yerel yönetimlerin yetki alanına girer.

Burada bazılarının endişelerini hafifletebilecek en önemli nokta, federalizmin etnik köken/milliyet veya din/mezhep yerine coğrafyaya dayalı olmasıdır. Çünkü herhangi bir kimlik meselesi, demokratik karakterini zayıflatır ve eşit vatandaşlık haklarının ve vatandaşların devletinin güçlenmesini engeller. Tıpkı Lübnan'da ve Irak'ta olduğu gibi.

Elbette, birçok alanda idari meselelerle ilgili olan ademi merkeziyetçi bir devleti, anayasaya göre yetkileri paylaşan federal bir devletle karıştırmak bir sorundur. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre federal devleti ayrılıkçı bir devlet olarak görmek de bir tür karışıklık veya yanılgı olarak adlandırılabilir, ancak bu doğru değil, çünkü merkezi devletler, yönetim, temsil ve kaynak dağıtımında esnekliğe sahip federal devletlere göre ayrılmaya çok daha yatkındır, zira günümüzün en büyük, en güçlü ve en zengin devletleri federal devletlerdir.

Bu yüzden herhangi bir kimlik grubuyla anlaşmazlık, kavramların karışmasına veya çarpıtılmasına yol açmamalı. Örneğin, İsrail'in siyasi sistem olarak demokrasiyi benimsemesi, demokrasiye karşı düşmanlığı teşvik etmemeli. Ayrıca, belirli bir önermeye elverişli olmayan koşullar olduğunu gözlemlememiz, bu kavramın tartışmaya açılmaması, geliştirilmemesi ve belirli bir ülkede devlet kurulması için ulusal birliği oluşturmaya hizmet eden bağlamlara yerleştirilmemesi gerektiği anlamına gelmez.

Son olarak, bu alanda, özellikle Suriye bağlamında, dikkate alınması gereken iki konu var. Öncelikle ülkenin toprakları üzerinde devlet egemenliğinden söz edilmesi için bunun halkın birliği gerçeğine dayanması gerekiyor. İkinci olarak ise toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlikle ilgili bir çözüm bulunmuyor, çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyanın, toplumun, egemenliğin ve devletin bölünmesine yol açar.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir