Hamas’ın İsrail’e saldırısını başlattığı 7 Ekim’de, Ömer Sharar, GPS için parazit önleyici bir teknoloji geliştirmeyi yeni bitirmişti. AFP’nin haberine göre o tarihten bu yana ekibi Gazze’deki İsrail ordusuna ait küçük insansız hava araçlarının (İHA) durdurulmasını önlemek için çalışıyor.
Dünyanın başlıca İHA ihracatçılarından biri olan İsrail, sınırları boyunca yıllardır İHA savaşı yürütüyor ve ona düşmanları gözetleme ve hedef alma imkanı sağlıyor.
İsrail ordusu en son teknolojiye sahipken, 2007’den bu yana Gazze Şeridi’ni kontrol eden Hamas Hareketi de son yıllarda patlayıcılarla donatılmış küçük ve düşük maliyetli İHA’lar geliştirdi.
Hamas 7 Ekim’de, bu küçük İHA’ları Gazze Şeridi’ni çevreleyen güçlendirilmiş güvenlik çitleri boyunca uzanan askeri gözlem noktalarına patlayıcılar atmak için kullanmıştı.
İsrail ordusu bu benzeri görülmemiş saldırıya misilleme olarak, Hamas’ı ortadan kaldırma söz vererek Gazze Şeridi’ndeki en şiddetli bombalama silsilesini ve peşinden kara saldırısını başlatmıştı.
Yapay zekayla güçlendirilmiş İsrail İHA’ları, Gazze üzerinde sürekli devriye gezerek askerlerin hedef alabileceği birçok noktayı tespit ediyor.
Sinyal karıştırma
Askerler aynı zamanda Hamas savaşçılarının varlığını kontrol etmek için saldırıya uğrayan kibbutzlara ve daha sonra Gazze’ye binalara ve tünellere girebilen alçaktan uçan küçük İHA’lar yerleştirdi.
GPS sistemleri, uydular aracılığıyla gönderilen sinyaller üzerinden bir yerin konumunun belirlenmesine olanak sağlıyor. Yere yaklaştıkça sinyal zayıflıyor ve bunun etkisiyle sinyal daha kolay karıştırılabiliyor.
Hamas, küçük keşif İHA’larını engellemek için sinyal bozucu cihazlar kullanıyor. Bu durum İsrail ordusunu, kuzey Tel Aviv merkezli InfiniDome adlı yeni girişimin kurucu ortağı Ömer Sharar tarafından geliştirilen teknoloji gibi, GPS sinyallerini parazitlerden koruyacak teknolojileri kullanmaya yöneltiyor.
Ömer konuya dair şu açıklamada bulundu:
“Uzun süredir GPSdome2 teknolojimiz üzerinde çalışıyoruz. İlk partiyi eylül ayında ürettik. Zamanlama açısından mükemmeldi. İHA operatörlerimiz ve personelimiz olduğu için savaşın başında ekibimizin üçte biri yedek asker olarak çağrıldı. 7 Ekim Cumartesi günü askerlerimize sahada yardımcı olmak amacıyla ofise gelerek son testleri yapmaya başladık.”
GPS sinyali kesintileri hakkında veri toplayan özel bir web sitesi olan ‘gpsjam’ sitesi, 7 Ekim’de Gazze çevresinde düşük düzeyde bir parazitlenme bildirdi. Ancak ertesi gün Gazze çevresinde ve İsrail-Lübnan sınırında parazitlenme düzeyi arttı.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre sonraki günlerde ordu, İsrail’in GPS sistemini ‘çeşitli operasyonel ihtiyaçlar nedeniyle önlem olarak’ devre dışı bıraktığını açıkladı ve bölge sakinlerine, bu eylemin GPS sistemini kullanan uygulamaları bozabileceği konusunda bilgi verdi.
Örneğin geçtiğimiz haftalarda Kudüs’teki AFP muhabiri Google Haritalar uygulamasına baktığında sanki Mısır’ın Nasr kentindeymiş gibi gözüküyordu. Batı Şeria’nın Cenin kentinde bulunan bir başkası ise Waze uygulamasından baktığında Beyrut Havalimanı’ndaymış gibi görünüyordu.
Hamas’tan Hizbullah’a
Austin’deki Texas Üniversitesi’nden Todd E Humphreys ve ekibi, Orta Doğu’daki GPS sinyallerini takip etti ve 7 Ekim’den sonra tuhaf bir durum fark etti. İsrail’e yaklaşan uçaklar ekranlarında kısa süreliğine kayboluyordu. Buna yanıltıcı bir sinyalin gönderilmesi sebep oluyordu.
Humphreys, AFP’ye verdiği demeçte şunları söyledi:
“Verilerimiz alçak Dünya yörüngesindeki uydulardan geliyor. İsrail, savunma önlemi olarak GPS yanıltması yapıyor gibi görünüyor. Sahte GPS sinyalleri, İsrail’in kuzeyinde kalan bölgedeki alıcıları, Beyrut Refik Hariri Uluslararası Havalimanı’nda olduklarına dair yanıltıyor.”
Gazze’deki savaş, kuzey İsrail ile Lübnan arasındaki sınırda gerilimi yeniden alevlendirdi. Sınır İsrail ordusu ile İran destekli Hizbullah arasında her gün çatışmalara sahne oluyor.
Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’a göre Hizbullah, İsrail’in güney ucuna ulaşabilen daha gelişmiş İHA’lar ve hassas füzeleri sayesinde Hamas’tan daha üstün askeri yeteneklere sahip.
Tel Aviv banliyösünde Ömer Sharar ve ekibi, Sharar’ın deyimiyle ‘her gün Gazze’deki düşmandan’ bir şey öğreniyor ancak gözleri daha çok, operasyonlar için ‘daha tehlikeli’ bir alan olabilecek Lübnan’a çevrilmiş durumda.
Gazze Şeridi'nin güneyinde Han Yunus'taki bir kampta yağmurlu bir günde yerinden edilmiş Filistinli kadın (Reuters)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden hayvanlarla çekilen arabalar geçiyor (EPA)
