Libyalı yetkililer, zehirli gazın ülkeye girişini araştırıyor

Kanserojen olarak nitelendirilen metil bromür ele geçirildi

Libya'nın batısındaki Zliten şehrinde zehirli metil bromür gazı yüklü bir kamyon ele geçirildi (Başsavcılık)
Libya'nın batısındaki Zliten şehrinde zehirli metil bromür gazı yüklü bir kamyon ele geçirildi (Başsavcılık)
TT

Libyalı yetkililer, zehirli gazın ülkeye girişini araştırıyor

Libya'nın batısındaki Zliten şehrinde zehirli metil bromür gazı yüklü bir kamyon ele geçirildi (Başsavcılık)
Libya'nın batısındaki Zliten şehrinde zehirli metil bromür gazı yüklü bir kamyon ele geçirildi (Başsavcılık)

Libya savcılığı, Libya'nın batısındaki Zliten şehrinde bir kamyonun içinde gizlenmiş büyük miktarda zehirli metil bromür gazı tüpünün ele geçirilmesiyle ilgili kapsamlı bir soruşturma yürütüyor.

Zehirli metil bromür gazı, ithalatı yasaklandığı halde son beş ay içinde ikinci, bir yıl içinde ise üçüncü kez ele geçirilen gaz oldu Ancak resmi makamlar, bu maddenin limanlardan ülkeye nasıl getirildiğini henüz açıklamadı.

Savcılıktan bir kaynak, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, soruşturmayı yürüten yetkililerin, zehirli ve kanserojen olarak nitelendirilen metil bromür gazının ülkeye getirilmesine dahil olanları bulmak için çalışmalara başladığını aktardı.

Başsavcı Müsteşar Es-Sıddık es-Sur’un ofisi tarafından Perşembe akşamı yapılan açıklamaya göre, metil bromür gazının ülkeye kaçak yollardan sokulmasında parmağı olan, uyuşturucu ve psikotrop madde kaçakçılığı faaliyetine karıştığı tespit edilen bir şahıs hakkında hapis cezası verildi. Açıklamaya göre, geniş çaplı narkotik uyuşturucu ve psikotrop madde kaçakçılığı faaliyetine karışması dolayısıyla savcılık emriyle aranan bir kişinin Libya şehirlerinde bu yönde ticaret yaptığına dair bir ihbar alındı. Zliten'deki Suç Soruşturma Birimi’nden adli memurlar tarafından izi sürülen sanık, içinde metil bromür gazı bulunan 253 tüp ile suçüstü yakalandı.

Başsavcı Sur’un ofisi, ele geçirilen gazın insanlarda kronik hastalıklara neden olması ve ekosisteme zarar vermesi dolayısıyla ithalatı yasaklı maddeler listesinde yer aldığını açıkladı. Bu nedenle sanığın dava süresince tutuklanmasına karar verildi.

Zliten'de ele geçirilen zehirli metil bromür gazı yüklü kamyon boşaltıldı (Cumhuriyet Savcısı)
Zliten'de ele geçirilen zehirli metil bromür gazı yüklü kamyon boşaltıldı (Cumhuriyet Savcısı)

Geçtiğimiz Ağustos ayının sonlarında Ulusal Birlik Hükümeti’nde Yerel Yönetim Bakanlığı'na bağlı Çevre Sağlığı Genel İdaresi, uluslararası yasaklı gaz sevkiyatını, geldiği ülkeye iade etmişti. Bu sevkiyat, öncesinde ise bir yıl boyunca el-Hums Limanı’nda tutulmuştu.

Başsavcılık, gaz sevkiyatının iade edilmesi prosedürü öncesinde, ele geçirilen gaz tüplerinden bir örneği Petrol Enstitüsü Çevre Araştırma Departmanına sundu. Numunelere dair yürütülen analiz sonuçları, toksik çevre ve sağlık etkilerine sahip, toksik ve kanserojen bir gaz içerdiğini gösterdi.

Söz konusu kaynak, bu miktardaki gazın ülkeye nasıl getirildiğini açıklamadı. Olayın savcılık tarafından soruşturulduğunu belirten kaynak, “Sanık, gaz tüplerini kamyonda saklamış. Durumdan şüphelenen trafik polisi, şahsı durdurup kamyonun incelenmesini sağladı” ifadelerini kullandı.

Yolsuzlukla Mücadele Kurumu, Libya'ya sıvılaştırılmış gaz halinde 179 bin kilogram metil bromür gazını getiren bir şahsın tutuklanmasının ardından benzer bir olayla ilgili olarak Cumhuriyet Savcılığı'na bilgi vermişti. Söz konusu gaz sevkiyatının zehirliliği, sağlık ve çevre sistemlerine verdiği zararın bilindiği belirtilmişti.



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.