Mısır’da ‘bir_kilo_tavuk’ neden trendlere girdi?

Mısır’da kümes hayvanlarının fiyatlarındaki zamlara halk tepkili

Kümes hayvan fiyatlarındaki artış Mısırlılar tarafından tepkiyle karşılandı (Tarım ve Arazi Islah Bakanlığı resmi sözcüsünün Facebook sayfası)
Kümes hayvan fiyatlarındaki artış Mısırlılar tarafından tepkiyle karşılandı (Tarım ve Arazi Islah Bakanlığı resmi sözcüsünün Facebook sayfası)
TT

Mısır’da ‘bir_kilo_tavuk’ neden trendlere girdi?

Kümes hayvan fiyatlarındaki artış Mısırlılar tarafından tepkiyle karşılandı (Tarım ve Arazi Islah Bakanlığı resmi sözcüsünün Facebook sayfası)
Kümes hayvan fiyatlarındaki artış Mısırlılar tarafından tepkiyle karşılandı (Tarım ve Arazi Islah Bakanlığı resmi sözcüsünün Facebook sayfası)

Mısır’da kümes hayvanı fiyatlarındaki artışın etkisiyle dün sabahtan (Cumartesi) bu yana X sitesinde ‘#bir_kilo_tavuk’ hashtag’i trendlerin zirvesine yer alıyor. Bir kullanıcı alaycı bir yorumda bulunarak “Elon Musk bir kilo tavuğun trend olduğunu bilseydi Mısır’da X’i yasaklardı” ifadelerine kullandı. Başka bir kullanıcı ‘Bir kilo tavuk gerçekten trendlerde kalmayı hak ediyor” dedi.

Kullanıcılara göre bazı bölgelerde bir kilo kümes hayvanının fiyatı 120 lirayı aştı. Sosyal medya kullanıcıları, geçtiğimiz saatlerde büyük bir etkileşimle, piyasada doların fiyatındaki düşüşe rağmen bu fiyat artışının neden geldiğini sorguladı.

Yerel medyaya göre, dolar kuru resmi olarak 30,85 lira seviyelerinde kalırken, karaborsada doların fiyatı cumartesi günkü işlemlerde de düşüşünü sürdürerek, cuma günkü işlemlerde 57 Mısır lirasından ortalama 53 liraya geriledi.

Sosyal medya bu düşüşü, Mısır’ın Birleşik Arap Emirlikleri ile Ras el-Hikme şehir projesini geliştirmek için 150 milyar dolardan fazla yatırım yapmaya yönelik anlaşmanın imzalanmasına bağladı. Bu durum, bazı sosyal medya kullanıcılarının kümes hayvanı pazarının bu anlaşmadan neden etkilenmediğini merak etmesine neden oldu.

Kullanıcıların çoğunluğu kümes hayvanı fiyatlarındaki artışı alaycı ve alaycı bir tavırla karşıladı. Velid isimli bir hesap, bir karton yumurtanın bir kilo tavuktan daha yüksek fiyatta olmasını ‘Anneler, çocuklarını kendilerinden daha iyi olmasını ister” diyerek alaya aldı.

İsmet Selim adlı bir hesap da bir nevi kara komedi olarak güvercin, ördek, kaz, hindi gibi diğer kümes hayvanları türlerinden bahsederek “Onları hatırlayan var mı?” diye sordu. Daha sonra başka bir hesap “Anılarımızda” diyerek cevap verdi.

Diğerleri de film ve dizilerden ilham alan komedi içerikleri yayınlayarak kümes hayvanı fiyatlarının neden olduğu gerginliği yumuşatmaya çalıştı.

Bunun yanı sıra, #bir_kilo_tavuk_göğsü_dilimleri hashtag’i, kümes hayvanı fiyatlarındaki artışla fiyatının artmasının ardından yeniden trend oldu.

Muhammed el-Beşlavi’nin hesabı, 250 liraya ulaşan tavuk göğsü fiyatına ilişkin yorumunda, fiyat artışını 35 milyar dolarlık acil provizyon içeren Ras el-Hikme anlaşmasına bağladı.

Mısır Ticaret Odaları Federasyonu kümes hayvanları bölümünün başkanı Abdülaziz es-Seyyid, Şarku’l Avsat’a “Birincisi, kümes hayvanlarının tüketici fiyatlarındaki artış, çiftlikteki fiyatlarındaki artıştan kaynaklanmaktadır. Geçtiğimiz günlerde ortalama 81 Mısır lirasına yükseldikten sonra bugün 91 Mısır lirasına ulaştı. Çiftlikteki bu artış, tüketiciye 100 ila 105 lira fiyatla ulaşmasıyla sonuçlandı, ancak bunu aşan her şey abartı ve bazı tüccarlara bağlı” dedi.

Seyyid, fiyat istikrarının maliyete dayalı olduğunu, bugünkü yükselişin arkasında yatan faktörün ise kümes hayvanı sektöründe önemli faktörlerden biri olan piyasadaki kümes hayvanı yemi fiyatlarına dayandığını zira üretim maliyetlerini ve dolayısıyla piyasadaki fiyatları doğrudan etkilediğini açıkladı. Bugün fiyatlarındaki düşüşe rağmen bu düşüşlerin hiçbir değeri yok ve gerçek bir etkisi olmadığını, farklı firmalarla ton başına hala 28 ila 31 bin Mısır lirası arasında değiştiğini, bunun da fiyatlarda farklılık yarattığı belirtti. Normal fiyatın 25 bin lirayı geçmemesi gerektiği için bu fiyatların da abartılı olduğunu vurguladı.

Seyyid “Mısır hükümetinin açıkladığı ve 35 milyar dolarlık acil tedariği içeren Ras el-Hikme anlaşmasının sonuçlarından biri olarak doların piyasaya sürülmesiyle birlikte önümüzdeki hafta dolar kurunda istikrar oluşması halinde, kümes hayvanı fiyatları buna bağlı olarak düşürecektir” ifadelerini kullandı.



Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdı

Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
TT

Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdı

Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Hamas üzerindeki askeri baskıyı iki katına çıkarma tehdidinin ve hükümetindeki bakanların Hamas’ın Filistinli tutukluların serbest bırakılmasını ve savaşın sona erdirilmesini öngören kapsamlı bir anlaşmaya varma talebini reddederek Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etme çağrılarının ardından İsrail işgal güçleri, Gazze Şeridi'ndeki saldırılarını arttırarak dün daha fazla can kaybına neden oldu.

Filistinli tıbbi kaynaklara göre dün şafak vaktinden bu yana Gazze Şeridi'nin farklı bölgelerine düzenlenen çok sayıdaki hava saldırısı, topçu bombardımanı ve insansız hava aracı (İHA) ile açılan ateş sonucunda 30'dan fazla Filistinli hayatını kaybetti.

Aynı istatistiklere göre kurbanların çoğu Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus ile Gazze şehrinin doğusundaki Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerindendi.

Gazze'deki Filistin Sağlık Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana İsrail tarafından Gazze Şeridi’ne düzenlenen bombardımanlarda ölenlerin sayısının 51 bin 201'e, yaralananların sayısının ise 116 bine yükseldiği bildirildi.

Yeni bir teknik

Şarku’l Avsat muhabiri, dün gece, Gazze şehrinin doğusunda yer alan Zeytun, Şecaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin her noktasını vuran İsrail’in saldırılarının yoğunluğu açısından zor geçtiğini, özellikle et-Tuffah Mahallesi ve Yafa Caddesi çevresi ile Gazze şehrinin orta kesimlerine yakın bölgelerden çok sayıda insanı kaçmaya zorladığını bildirdi.

İsrail, 18 Mart'ta çatışmaların yeniden başlamasından bu yana İsrail askerleri arasında yaşanan ilk ölümcül olay olan, Hamas üyeleri ile İsrail askerleri arasında et-Tuffah Mahallesi’nin doğusunda yaşanan çatışmalarda bir İsrail askerinin ölmesi ve dört askerin yaralanmasından bir gün bu bölgelere saldırdı.

İsrail askerleri coğrafi olarak, ateşle korudukları, ancak asker bulundurmadıkları kuzeybatı bölgeleri dışında Refah şehrinin tamamını karadan kontrol ediyorlar. Refah şehrini Han Yunus'tan ayıran ve ‘Morag Koridoru’ olarak bilinen bölgede konuşlanmış durumdalar.

sdfgthy
Dün Gazze’nin kuzey yakınlarında İsrail’e ait askeri bir aracı taşıyan bir tır (Reuters)

İsrail kara kuvvetleri, Gazze Şeridi'nin kuzeyini orta kesimlerden ve güneyden ayıran Netzarim Koridorunda konuşlu olsa da bölgede tam kontrol sağlanmış değil, Reşid sahil yolu halen açık durumda. İsrail kara kuvvetleri aynı zamanda Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin dış bölgelerinde de konuşlu ve buradaki operasyonlar, kuzeydeki Beyt Hanun ve Beyt Lahiye semtlerinin dış mahallelerindeki diğer askeri birlikler gibi yavaş ve temkinli bir şekilde yayılıyor.

Operasyonlarında yeni bir taktiksel yaklaşım benimseyen İsrail güçleri, bir yandan Hamas'ı yavaş ilerleyen kara operasyonlarıyla baskı altına almayı hedeflerken, diğer yandan da bomba ya da patlayıcıları tespit etmek amacıyla geriye kalan binaları ve evleri havaya uçurmak için patlayıcı robotlar kullanıyor.

Öte yandan İsrail güçleri, Gazzelilerin evlerine dönmelerini engellemek için onların evlerini yıkmayı ve buraları yaşanmaz alanların ve belki de gelecekte girmelerinin yasak olduğu tampon bölgelerin bir parçası haline getirmeyi amaçlıyor.

Hamas'a baskı

Başta Netanyahu olmak üzere İsrailli yetkililer, Hamas üzerinde baskı kurmak amacıyla operasyonları yoğunlaştırmayı planladıklarını açıkladılar. Netanyahu cumartesi akşamı yaptığı açıklamada, İsrail güçlerine Hamas üzerindeki baskıyı her zamankinden daha fazla arttırmaları talimatını verdiğini ve İsrail'in mutlak zafer elde edene kadar savaşmaya devam etmekten başka çaresi olmadığını söyledi. ‘Katiller’ dediği kişilere teslim olmayacağını ve herhangi bir dikteye boyun eğmeyeceğini vurgulayan Netanyahu, Hamas tarafından ‘kapsamlı anlaşma’ olarak adlandırılan anlaşma kapsamında yeniden belirlenen koşulları reddettiğini belirtti.

Netanyahu hükümetindeki aşırı sağcı bakanlar bu konuşmayı överken, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Gazze'deki askeri operasyonların sürdürülmesi ve yoğunlaştırılması, herhangi bir müzakerenin kabul edilmemesi ve Gazze Şeridi'nin tamamen işgal edilerek askeri yönetimin kurulması için çalışılması çağrısında bulundu. Buna karşın İsrailli gazeteciler ve analistler, İsrail için askeri ve ekonomik risklere değindiler.

dfgthyu
İleri karakol kurmak için Gazze'ye geçmeye çalışan radikal Yahudi yerleşimciler, Şubat 2024 (DPA)

İsrail askerleri, Gazze Şeridi'nin yüzde 30 ila 40'ını etkin bir şekilde kontrol ediyor. Bu durum yerleşimcilerin liderlerini ve onları destekleyen bakanları, 2005 yılında boşaltılan Gazze Şeridi'nde yerleşim inşaatlarının yeniden başlatılması çağrısında bulunmaya teşvik ediyor.

Giderek kötüleşen insani kriz

İsrail'in İbranice yayın yapan haber sitesi Walla, İsrail ordusunun, Hamas'ın gücünü zayıflatmak ve yönetimini sarsmak amacıyla, Gazze'deki bölgeleri daha ufak bölgelere ayırmak amacıyla daha büyük operasyonlara hazırlandığını bildirdi. Walla’nın aktardığına göre bu çerçevede sivil şirketler tarafından işletilen ve doğrudan sivillere gıda yardımı dağıtacak merkezlerin kurulması da söz konusu.

İsrail, Hamas'a baskı uygulamak için sivilleri yerlerinden ederek ve evlerini yıkarak operasyonlarında açıkça sivilleri hedef alıyor. Ayrıca ablukayı sıkılaştırarak ve yardım ve ticari ürünlerin girişini engelleyerek onları açlığa mahkum ediyor.

Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı’na (UNRWA) göre 90 binden fazlası kendisine ait 115 barınakta olmak üzere, yaklaşık 420 bin kişi yeniden başlayan saldırıların ardından yerinden edilmiş durumda ve askeri operasyonlar ve insani yardım girişinin engellenmesi sonucunda insani koşullar hızla kötüleşiyor.

Öte yandan Dünya Gıda Programı (WFP) tüm tarafları sivillere öncelik vermeye ve Gazze Şeridi'ndeki insani yardım çalışanlarını korumaya çağırdı. WFP, İsrail tarafından Gazze Şeridi’nde yürütülen savaş nedeniyle insani acıların daha da arttığını vurguladı.

WFP tarafın dün yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

Gazze'deki aileler bir sonraki öğünlerinin nereden geleceğini bilmiyorlar. WFP tüm taraflara sivillerin ihtiyaçlarına öncelik vermeleri, insani yardım çalışanlarının korunmasını sağlamaları ve Gazze'ye derhal yardım girmesine izin vermeleri çağrısında bulunuyor.

sdfgrthy
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda ücretsiz gıda dağıtım noktasının önünde bekleyen Filistinliler, 12 Nisan 2025 (AFP)

Gazze Elektrik Kurumu (GEDCO) tarafından dün yapılan açıklamada ise Gazze Şeridi'nde yaklaşık 18 aydır elektrik kesintisi yaşandığı ve bu süre zarfında Gazzelilerin 1,88 milyar kilowatt saatten (kWsa) fazla elektriği kullanmaktan mahrum kaldığını bildirdi.

Bu uzun süreli kesinti, başta sağlık, su ve sanitasyon olmak üzere hayati öneme sahip alanları çöküşün eşiğine getirdi. Çünkü temel altyapıyı çalıştıracak enerji kaynağı yok ve kötüleşen insani durumla birleştiğinde salgın hastalıklar ve yetersiz beslenme riski artıyor.

İsrail, 2 Mart'ta Gazze'ye tam bir abluka uygulayarak ateşkesle birlikte yeniden başlayan uluslararası yardımların girişini engelledi. Ayrıca Gazze’nin başlıca deniz suyunu tuzdan arındırma tesisine giden elektriği de kesti.

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), bu hafta insani durumun savaşın başlamasından bu yana geçen 18 ayın en kötü halinde olduğu uyarısında bulundu. Gazze'ye herhangi bir malzemenin geçişine izin verilmesinin üzerinden bir buçuk ay geçtiğini vurgulayan OCHA, bu durumun bugüne kadarki en uzun süreli tedarik kesintisi olduğunun altını çizdi.