İç savaş sonrası Sudan’a yönelik ‘Anayasal Düzenlemeler’ çalıştayı sona erdi

Tekaddum birkaç gün içinde güvenlik ve askeri reform görüşmelerine başlıyor.

Sudan Tekaddum koordinasyon çalıştaylarının faaliyetlerinden bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)
Sudan Tekaddum koordinasyon çalıştaylarının faaliyetlerinden bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)
TT

İç savaş sonrası Sudan’a yönelik ‘Anayasal Düzenlemeler’ çalıştayı sona erdi

Sudan Tekaddum koordinasyon çalıştaylarının faaliyetlerinden bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)
Sudan Tekaddum koordinasyon çalıştaylarının faaliyetlerinden bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)

Sudan Sivil Demokratik Güçler Koordinasyonu (Tekaddum), Kenya’nın başkenti Nairobi’de üç gün süren ve iç savaşın sona ermesinden sonra anayasal düzenlemeler ve yerel yönetim sorunlarının ele alındığı çalıştayını tamamladı. Çalıştaya siyasi güçleri, silahlı hareketleri, direniş komitelerini ve Tekaddum’un sivil toplum üyelerini temsil eden 80’den fazla isim katıldı. Tekaddum koordinasyonunun liderlerinden Taha Osman, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Çalıştay, savaşı ve sonrasını durdurmaya yardımcı olacak temel konuları görüşmek üzere uzmanlar ve aktörler arasındaki tartışmalara katılmaya yönelik bir dizi çalıştayın parçası olarak gerçekleşiyor. Aynı şekilde Sudan halkının özlemlerini ve hedeflerini ifade edecek şekilde Sudan’ın kuruluşuna da katkıda bulunuyor” ifadelerini kullandı. Osman, çalıştayda ayrıca, savaşın durdurulmasından sonra gelecek anayasanın bir parçası olması gereken en önemli anayasal ilkelerin ele alındığını, ayrıca federalizm ve yerel yönetim konusunun tartışıldığını dile getirdi. “Çalıştayların sonuçları nihai olmayacak, ancak savaşın durdurulması çağrısında bulunan ve sivil demokratik geçişe inanan Sudanlı aktörlerle yapılacak görüşmelerin temellerini atacak” diyen Taha Osman, ilerleyen günlerde Uganda’nın başkenti Kampala’da ‘güvenlik ve askeri reform ile geçiş dönemi adaleti’ konularının ele alınacağı çalıştayların devam edeceğini belirtti. Osman ayrıca, tüm bu çabaların ‘savaşın durdurulması ve devlet kurumlarının daha iyi inşa edilmesine olanak sağlanması’ ile sonuçlanacağı yönündeki umudunu dile getirirken, “Görüşmelerde, federal sistemin yerel yönetim düzeyinde daha fazla yetkiye sahip olduğu ve merkezi kontrolün ortadan kaldırıldığı noktaların benimsenmesine katkılar sağlandı. Ayrıca yasal reform ve üzerinde mutabakata varılan hususları uygulayabilecek kapasitede ve istekli kurumların inşa edilmesinin gerekliliği üzerinde duruldu” dedi.

dsv dfe
80’den fazla kişinin katılımıyla Sudan’da Tekaddum koordinasyon çalıştayları (Şarku’l Avsat)

Öte yandan Sudan Kongre Partisi’nin Sözcüsü Nureddin Babiker, “Tekaddum koordinasyonu, çalıştayların başlamasından çok önce diğer siyasi güçler ve silahlı hareketlerle temaslar kurmaya, blokun bir parçası olmaya ve ana konulara ilişkin tüm istişarelere katılmaya çalıştı. Ama sonuçlar olumlu olmadı” şeklinde konuştu. Babiker, “Anayasal düzenlemeler ve yerel yönetim çalıştaylarının tavsiyeleri, Tekaddum dışındaki siyasi güçler için bağlayıcı olmayacak ve koordinasyon dışındaki siyasi güçler, silahlı hareketler ve toplumsal güçlerle istişareye açık olacak” ifadelerini kullandı. Babiker ayrıca, “Ulaşılan çalıştayların sonuçları Tekaddum’un kuruluş konferansında onaya sunulacak. Savaş karşıtı en geniş sivil cepheyi oluşturmak amacıyla en fazla sayıda Sudan kuvvetinin katılması amaçlanıyor” dedi. Tekaddum’un yönetim kurulu üyesi Bakri el-Jak ise “Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da düzenlenen kurucu konferansta ortaya çıkan kararda, bazı konularda asgari ittifak, bazı düzeylerde ise üst sınır olarak Tekaddum koordinasyon algıları ve vizyonlarının geliştirilmesi için kilit konularda çalıştaylar düzenlenmesine değinildi” dedi. Şarku’l Avsat’a konuşan Jak, “Çalışma gruplarının amacı, Tekaddum güçlerinin görüşlerini birbirine yakınlaştırmak ve tek dil konuşmak için ortak vizyon geliştirmelerine yardımcı olmaktır. Temel düşüncemiz, çalıştayların Tekaddum İttifakı’nın tabanını genişletmeye yönelik bir araç olmasıdır” değerlendirmesinde bulundu. Şarku’’l Avsat’a konuşan Bakri el-Jak, çok sayıda bağımsızın, uzmanın ve parti bağlantılı kişinin, bu konulardaki vizyonlarını öğrenmek amacıyla diyalog yoluyla tabanı genişletme için Tekaddum’a katıldığnı açıkladı. Yetkili ayrıca, “Çalıştayların amacı, yerel yönetimler ve anayasal düzenlemelere ilişkin algılar üzerinde fikir birliğine varmaktır. Sudan Anayasası için detaylı, nihai ve bütüncül bir vizyona ulaşmak mümkün değildir. Çalıştayın tavsiyeleri, çalıştaylara katılmayan diğer taraflarla diyalog için yalnızca genel yönergelerdir” ifadelerini kullandı.



Irak'ın "Koordinasyon Çerçevesi" "bir lider değil, bir cumhurbaşkanı" istiyor

Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)
Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)
TT

Irak'ın "Koordinasyon Çerçevesi" "bir lider değil, bir cumhurbaşkanı" istiyor

Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)
Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)

11 Kasım 2025'te yapılan Irak parlamento seçimlerinden bir hafta sonra, "Koordinasyon Çerçevesi"ndeki 12 Şii parti lideri, başbakan adayı gösterme yetkisine sahip "en büyük blok" olduklarını belirten bildiriyi imzaladı. Görevden ayrılan Başbakan Muhammed es-Sudani'nin, ikinci bir dönem için göreve devam etme niyeti konusunda yaşanan anlaşmazlığın ardından imza töreninde hazır bulunması dikkat çekiciydi.

Şarku'l Avsat'ın kaynaklardan edindiği bilgiye göre, "koordinasyon çerçevesindeki üç önemli Şii lider, güçlü yetkilere ve tam desteğe sahip bir icra direktörü gibi birini bulma konusunda anlaştı, ancak bu pozisyonda siyasi bir lider istemiyorlar."

Kaynaklar, "Koordinasyon Çerçevesi"ndeki kilit liderlerin, bir sonraki aşamada pozisyonu yönetecek siyasi denklemi değerlendirmek üzere pozisyon için aday listelerinin incelenmesini geçici olarak durdurduğunu bildirdi ve "Es-Sudani'nin kısa listeye girdiğini, ancak farklı bir durumda olduğunu" vurguladı.

Eski Başbakan Nuri el-Maliki, Sudani'nin göreve dönmesine şiddetle karşı çıkıyor, ancak koalisyon içindeki sınırlı sayıda parti, "mevki için yeni kriterler kabul edilirse" itiraz etmeyecek. Şii bir lider, "koalisyon içindeki liderlerin son zamanlarda masada oturan ve önemli kararlar hakkında lider olarak oy kullanma hakkına sahip olan kişilerin sayısının artmasından duydukları hoşnutsuzluğu ve kızgınlığı dile getirdiklerini" belirtti.


Suriye "Sezar yaptırımlarından" kurtulmaya hazırlanıyor

ABD Başkanı Donald Trump ve Ahmed eş-Şara Beyaz Saray'da, (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve Ahmed eş-Şara Beyaz Saray'da, (AFP)
TT

Suriye "Sezar yaptırımlarından" kurtulmaya hazırlanıyor

ABD Başkanı Donald Trump ve Ahmed eş-Şara Beyaz Saray'da, (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve Ahmed eş-Şara Beyaz Saray'da, (AFP)

Suriye, şahinlerden Cumhuriyetçi bir kongre üyesinin, devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed döneminde uygulanan "Sezar Yasası" yaptırımlarının ekonomisi üzerindeki etkilerini ortadan kaldırma yönünde yeni bir adım attı. Bu yasayı yürürlükten kaldırmayı reddeden şahin partili bir kongre üyesinin, bu kararı şartlı olarak geri çektiğini açıklamasının ardından, yaptırımların ülke ekonomisi üzerindeki etkilerini ortadan kaldırma yönünde yeni bir durum ortaya çıktı.

Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi Temsilci Brian Mast'ın, Washington'da Suriye Geçici Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ile görüşmesine rağmen "Sezar Yasası"nı yürürlükten kaldırmayı reddetme tutumundan vazgeçmemesinin yol açtığı bir beklenti ve hayal kırıklığı döneminin ardından, Mast pazartesi akşamı tutumunda köklü bir değişiklik duyurdu. Şam'a yönelik kapsamlı yaptırımların kaldırılmasına desteğini teyit etti, ancak Suriye Geçici Hükümeti'nin Mast'ın "bölgenin istikrarı için elzem" olarak gördüğü taahhütleri yerine getirmemesi halinde yaptırımların yeniden uygulanmasına olanak tanıyan "belirli koşullar" dahilinde.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Kongre perde arkasında, aralık ayı başında yaptırımların tamamen kaldırılmasına yönelik oylamanın hazırlıkları kapsamında, Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası'nı sonuçlandırmak için Temsilciler Meclisi ve Senato arasında yoğun görüşmeler yürütülüyor.


Lübnan Cumhurbaşkanı, İsrail ile gerginliği sona erdirme girişimini duyurdu

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (DPA)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (DPA)
TT

Lübnan Cumhurbaşkanı, İsrail ile gerginliği sona erdirme girişimini duyurdu

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (DPA)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (DPA)

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, İsrail ile yaşanan güvenlik gerginliğini çözmek için "kapsamlı bir girişim" sundu. Girişim, Lübnan ordusunun Litani Nehri'nin güneyindeki bölgeye tam olarak konuşlandırılması ve sınır bölgesinde istikrarın tam olarak sağlanması için müzakerelerin başlatılmasına dayanıyor.

Avn, Bağımsızlık Günü konuşmasında, Lübnan ordusunun İsrail tarafından işgal edilen noktaların kontrolünü "tüm ihlal ve saldırıların durdurulması ve İsrail ordusunun tüm noktalardan çekilmesinin hemen ardından" ele geçireceği beş maddelik bir girişim duyurdu. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre ayrıca beş üyeli bir komiteye, "Litani Nehri'nin güneyindeki bölgenin Lübnan silahlı kuvvetlerinin tek kontrolü altında olmasını ve kendi kuvvetleri aracılığıyla yetkilerini genişletmelerini" sağlama görevini verdi.

Dördüncü maddesinde, Lübnan devletinin "BM, ABD veya (İsrail ile) ortak uluslararası himaye altında, sınır ötesi saldırıların kalıcı olarak durdurulması formülünü içeren herhangi bir anlaşmayı müzakere etmeye hazır olduğunu" belirtirken, "Lübnan'ın kardeş ve dost ülkeleri, Lübnan ordusunu destekleyecek ve yeniden yapılanmaya yardımcı olacak uluslararası bir mekanizma için net ve kesin tarihler belirleyerek bu süreci denetleyeceğini" belirtti. "Bu girişime hazırız ve kararlıyız" diye vurguladı.