İç savaş sonrası Sudan’a yönelik ‘Anayasal Düzenlemeler’ çalıştayı sona erdi

Tekaddum birkaç gün içinde güvenlik ve askeri reform görüşmelerine başlıyor.

Sudan Tekaddum koordinasyon çalıştaylarının faaliyetlerinden bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)
Sudan Tekaddum koordinasyon çalıştaylarının faaliyetlerinden bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)
TT

İç savaş sonrası Sudan’a yönelik ‘Anayasal Düzenlemeler’ çalıştayı sona erdi

Sudan Tekaddum koordinasyon çalıştaylarının faaliyetlerinden bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)
Sudan Tekaddum koordinasyon çalıştaylarının faaliyetlerinden bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)

Sudan Sivil Demokratik Güçler Koordinasyonu (Tekaddum), Kenya’nın başkenti Nairobi’de üç gün süren ve iç savaşın sona ermesinden sonra anayasal düzenlemeler ve yerel yönetim sorunlarının ele alındığı çalıştayını tamamladı. Çalıştaya siyasi güçleri, silahlı hareketleri, direniş komitelerini ve Tekaddum’un sivil toplum üyelerini temsil eden 80’den fazla isim katıldı. Tekaddum koordinasyonunun liderlerinden Taha Osman, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Çalıştay, savaşı ve sonrasını durdurmaya yardımcı olacak temel konuları görüşmek üzere uzmanlar ve aktörler arasındaki tartışmalara katılmaya yönelik bir dizi çalıştayın parçası olarak gerçekleşiyor. Aynı şekilde Sudan halkının özlemlerini ve hedeflerini ifade edecek şekilde Sudan’ın kuruluşuna da katkıda bulunuyor” ifadelerini kullandı. Osman, çalıştayda ayrıca, savaşın durdurulmasından sonra gelecek anayasanın bir parçası olması gereken en önemli anayasal ilkelerin ele alındığını, ayrıca federalizm ve yerel yönetim konusunun tartışıldığını dile getirdi. “Çalıştayların sonuçları nihai olmayacak, ancak savaşın durdurulması çağrısında bulunan ve sivil demokratik geçişe inanan Sudanlı aktörlerle yapılacak görüşmelerin temellerini atacak” diyen Taha Osman, ilerleyen günlerde Uganda’nın başkenti Kampala’da ‘güvenlik ve askeri reform ile geçiş dönemi adaleti’ konularının ele alınacağı çalıştayların devam edeceğini belirtti. Osman ayrıca, tüm bu çabaların ‘savaşın durdurulması ve devlet kurumlarının daha iyi inşa edilmesine olanak sağlanması’ ile sonuçlanacağı yönündeki umudunu dile getirirken, “Görüşmelerde, federal sistemin yerel yönetim düzeyinde daha fazla yetkiye sahip olduğu ve merkezi kontrolün ortadan kaldırıldığı noktaların benimsenmesine katkılar sağlandı. Ayrıca yasal reform ve üzerinde mutabakata varılan hususları uygulayabilecek kapasitede ve istekli kurumların inşa edilmesinin gerekliliği üzerinde duruldu” dedi.

dsv dfe
80’den fazla kişinin katılımıyla Sudan’da Tekaddum koordinasyon çalıştayları (Şarku’l Avsat)

Öte yandan Sudan Kongre Partisi’nin Sözcüsü Nureddin Babiker, “Tekaddum koordinasyonu, çalıştayların başlamasından çok önce diğer siyasi güçler ve silahlı hareketlerle temaslar kurmaya, blokun bir parçası olmaya ve ana konulara ilişkin tüm istişarelere katılmaya çalıştı. Ama sonuçlar olumlu olmadı” şeklinde konuştu. Babiker, “Anayasal düzenlemeler ve yerel yönetim çalıştaylarının tavsiyeleri, Tekaddum dışındaki siyasi güçler için bağlayıcı olmayacak ve koordinasyon dışındaki siyasi güçler, silahlı hareketler ve toplumsal güçlerle istişareye açık olacak” ifadelerini kullandı. Babiker ayrıca, “Ulaşılan çalıştayların sonuçları Tekaddum’un kuruluş konferansında onaya sunulacak. Savaş karşıtı en geniş sivil cepheyi oluşturmak amacıyla en fazla sayıda Sudan kuvvetinin katılması amaçlanıyor” dedi. Tekaddum’un yönetim kurulu üyesi Bakri el-Jak ise “Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da düzenlenen kurucu konferansta ortaya çıkan kararda, bazı konularda asgari ittifak, bazı düzeylerde ise üst sınır olarak Tekaddum koordinasyon algıları ve vizyonlarının geliştirilmesi için kilit konularda çalıştaylar düzenlenmesine değinildi” dedi. Şarku’l Avsat’a konuşan Jak, “Çalışma gruplarının amacı, Tekaddum güçlerinin görüşlerini birbirine yakınlaştırmak ve tek dil konuşmak için ortak vizyon geliştirmelerine yardımcı olmaktır. Temel düşüncemiz, çalıştayların Tekaddum İttifakı’nın tabanını genişletmeye yönelik bir araç olmasıdır” değerlendirmesinde bulundu. Şarku’’l Avsat’a konuşan Bakri el-Jak, çok sayıda bağımsızın, uzmanın ve parti bağlantılı kişinin, bu konulardaki vizyonlarını öğrenmek amacıyla diyalog yoluyla tabanı genişletme için Tekaddum’a katıldığnı açıkladı. Yetkili ayrıca, “Çalıştayların amacı, yerel yönetimler ve anayasal düzenlemelere ilişkin algılar üzerinde fikir birliğine varmaktır. Sudan Anayasası için detaylı, nihai ve bütüncül bir vizyona ulaşmak mümkün değildir. Çalıştayın tavsiyeleri, çalıştaylara katılmayan diğer taraflarla diyalog için yalnızca genel yönergelerdir” ifadelerini kullandı.



Suriye'nin Humus kentindeki camide meydana gelen patlamada beş kişi hayatını kaybetti

Suriyeli izciler Şam'ın eski kent bölgesindeki bir sokakta yürüyor (AFP)
Suriyeli izciler Şam'ın eski kent bölgesindeki bir sokakta yürüyor (AFP)
TT

Suriye'nin Humus kentindeki camide meydana gelen patlamada beş kişi hayatını kaybetti

Suriyeli izciler Şam'ın eski kent bölgesindeki bir sokakta yürüyor (AFP)
Suriyeli izciler Şam'ın eski kent bölgesindeki bir sokakta yürüyor (AFP)

Reuters'ın haberine göre, yerel bir yetkili, Suriye'nin Humus vilayetindeki Alevi mahallesinde bulunan bir camide bugün meydana gelen patlamada beş kişinin öldüğünü ve 20 kişinin yaralandığını açıkladı.

Devlet medyası, güvenlik güçlerinin bölgeyi kordon altına aldığını ve soruşturma başlattığını bildirdi.

Şarku'l Avsat'ın Reuters'ten aktardığına göre yerel yetkililer, patlamanın intihar saldırısı veya bölgeye yerleştirilen patlayıcılar nedeniyle meydana gelmiş olabileceğini söyledi.


Mısır ve Türkiye'deki toplantılar... Gazze anlaşmasının önündeki engelleri kaldırma çabaları

Gazze Şeridi'nin orta kesiminde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki barınaklar arasında yürüyen Filistinliler (AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki barınaklar arasında yürüyen Filistinliler (AFP)
TT

Mısır ve Türkiye'deki toplantılar... Gazze anlaşmasının önündeki engelleri kaldırma çabaları

Gazze Şeridi'nin orta kesiminde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki barınaklar arasında yürüyen Filistinliler (AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki barınaklar arasında yürüyen Filistinliler (AFP)

Gazze Şeridi’nde halen tıkanmış durumda olan ateşkes anlaşmasını ilerletmek amacıyla arabulucuların temasları sürüyor. Kahire ve Ankara, anlaşma maddelerinin uygulanmasına ilişkin iki ayrı toplantıya ev sahipliği yaptı. Bu görüşmeler, yaklaşık bir hafta önce ABD’nin Miami kentinde yeni bir ilerleme sağlanması amacıyla yapılan kapsamlı toplantının ardından gerçekleştirildi.

Mısır ve Türkiye’de yapılan bu yeni toplantıların, Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlara göre, tıkanan anlaşmanın önündeki engelleri aşmaya yönelik girişimler niteliği taşıdığı belirtildi. Uzmanlar, İsrail’in ABD baskısı altında anlaşmanın ikinci aşamasına geçmeye itiraz etmeyebileceğini, ancak çekilmeler ve benzeri konulara ilişkin müzakereleri uzatarak uygulama sürecini aksatabileceğini vurguladı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada, “Başbakanın talimatıyla, Esirler ve Kayıplar Koordinatörü Gal Hirsch, ordu, iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet ve Mossad yetkililerinden oluşan bir heyetin başında Kahire’ye gitti” denildi.

İsrail heyeti, üst düzey yetkililer ve arabulucu ülkelerin temsilcileriyle bir araya geldi. Görüşmelerde, Ran Gvili’nin cesedinin geri alınmasına yönelik çabalar ve bu sürecin ayrıntıları ele alındı.

Filistinli gruplar, 10 Ekim’de başlayan ateşkesin ilk aşamasından bu yana 20 İsrailli esiri sağ olarak, 27’sinin de cesedini teslim etti. Ran Gvili’nin cesedi ise henüz bulunamadı. Hamas, Gazze’deki büyük yıkım nedeniyle aramaların zaman alacağını belirtirken, İsrail anlaşmanın ikinci aşamasını başlatmaya yönelik müzakereleri, söz konusu cesedin teslim edilmesine bağlamış durumda.

Bu gelişmelerle eş zamanlı olarak Hamas, yaptığı açıklamada, Halil el-Hayye başkanlığındaki bir heyetin Ankara’da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile görüştüğünü duyurdu. Açıklamada, söz konusu görüşmede ‘Gazze Şeridi’nde savaşı sona erdiren anlaşmanın uygulanma süreci ile sahadaki gelişmelerin’ ele alındığı ifade edildi.

Heyet, Gazze Şeridi’nde ‘İsrail’in süregelen hedef alma eylemleri ve tekrarlanan ihlallerine’ karşı uyarıda bulunarak, bunların ‘anlaşmanın ikinci aşamasına geçişi engellemeyi ve mevcut mutabakatları boşa çıkarmayı amaçladığını’ ifade etti.

Söz konusu iki temas, yaklaşık bir hafta önce ABD’nin Miami kentinde ateşkes anlaşmasının arabulucularını bir araya getiren toplantının ardından gerçekleşti. Toplantı sonrası yayımlanan ortak açıklamada, anlaşmanın uygulanmasına yönelik yolların ele alındığı bildirilmişti.

El-Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde İsrail uzmanı olan Dr. Said Ukkaşe, Kahire ve Ankara’daki görüşmelerin, anlaşmanın uygulanmasını hızlandırmak, engelleri somut biçimde aşmak ve Washington’u İsrail üzerinde baskıyı artırarak tıkanan ikinci aşamaya geçmeye zorlamak açısından kritik bir zamanda yapıldığını söyledi. Ukkaşe, son kalan ceset meselesinin ise Hamas ve İsrail’in karşılıklı kazanım elde etmeye çalıştığı bir oyuna benzediğini dile getirdi.

Ukkaşe’ye göre, kulislerde dile getirildiği üzere Hamas cesedin yerini biliyor, ancak arabulucuların ve zaman baskısının etkisiyle ikinci aşamaya girerken elinde bir pazarlık unsuru tutmak istediği için teslim etmiyor. İsrail ise bundan yararlanarak, çekilmelerle bağlantılı yeni taahhütler üstlenmeden ilk aşamayı sürdürmeye devam ediyor.

Filistinli siyasi analist Abdulmehdi Mutava ise bu toplantılarda, özellikle cesedin ciddi bir engel oluşturması nedeniyle mevcut boşlukların nasıl kapatılacağının ele alındığını belirtti. Mutava, Hamas’ın Türkiye’deki temaslarının silahsızlanma düzenlemeleri ve uluslararası güçlerin sahaya girişi gibi konulara odaklandığını, Ankara’nın bu süreçte rol üstlenmeyi ve Washington ile ilişkilerini güçlendirmeyi hedeflediğini ifade etti.

r
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki yıkılmış evlerin genel görünümü (AFP)

İsrail, anlaşmayı zorlaştıran tutumlarını sürdürmeye devam ediyor. İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, ülkesinin ‘Gazze Şeridi’nden asla çekilmeyeceğini’ söyledi. Şarku’l Avsat’ın Ynet internet sitesinden aktardığına göre Katz, yerleşimleri korumak amacıyla Gazze Şeridi içinde bir güvenlik kuşağı oluşturulacağını belirterek, Hamas’ın silah bırakması gerektiğini, aksi takdirde ‘İsrail’in bu görevi bizzat üstleneceğini’ ifade etti.

Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, salı akşamı Refah’ta patlayıcı infilakı sonucu bir İsrail subayının yaralanmasından Hamas’ı sorumlu tutmaya çalıştı ve ekim ayında yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasının ihlal edildiğini öne sürdü. Hamas ise patlamanın İsrail’in tamamen kontrolü altındaki bir bölgede meydana geldiğini, olayın ‘savaş kalıntılarından’ kaynaklanmış olabileceğini belirtti.

Netanyahu’nun Hamas’a yönelik suçlamaları, ABD’de Başkan Donald Trump ile yapması beklenen görüşmeden birkaç gün önce geldi. İsrail basınında yer alan haberlere göre Netanyahu, Trump’ı İsrail ile Hamas’ın kontrol alanları arasında kalıcı sınır olarak sarı hattın kabul edilmesine ikna etmeyi hedefliyor. Bu durumun, Gazze Şeridi’nin yüzde 58’inin İsrail tarafından işgal edilmesi anlamına geleceği ifade ediliyor.

Ukkaşe, İsrail’in Trump ile yapılacak görüşmenin ardından ikinci aşamaya geçilmesine karşı çıkmadığını açıklayabileceğini, ancak bunun teorik düzeyde kalacağını belirterek, uygulamada müzakere takvimini ve maddelerin hayata geçirilmesini uzatacağını, bu süreçte belirleyici unsurun ABD baskısı olacağını söyledi.

Mutava ise İsrail’in engelleyici tutumunu sürdüreceğini, Trump’ın da tüm sorunların tek seferde çözülemeyeceğinin farkında olduğunu dile getirdi. Mutava’ya göre, devam eden toplantılar engelleri aşamalı olarak çözmeyi amaçlıyor ve Trump, anlaşmanın çökmediğini göstermek için ikinci aşamanın gelecek ocak ayında başlatılmasını istiyor.


İsrail ordusu Gazze'de iki Filistinliyi öldürdü

 Gazze'nin Beyt Lahya kentinin kuzeydoğusundaki Yeşil Hat içinde İsrail ordusu tarafından gerçekleştirilen patlamaların ardından duman yükseliyor (AFP)
Gazze'nin Beyt Lahya kentinin kuzeydoğusundaki Yeşil Hat içinde İsrail ordusu tarafından gerçekleştirilen patlamaların ardından duman yükseliyor (AFP)
TT

İsrail ordusu Gazze'de iki Filistinliyi öldürdü

 Gazze'nin Beyt Lahya kentinin kuzeydoğusundaki Yeşil Hat içinde İsrail ordusu tarafından gerçekleştirilen patlamaların ardından duman yükseliyor (AFP)
Gazze'nin Beyt Lahya kentinin kuzeydoğusundaki Yeşil Hat içinde İsrail ordusu tarafından gerçekleştirilen patlamaların ardından duman yükseliyor (AFP)

İsrail ordusu bugün Gazze Şeridi'nde iki Filistinliyi öldürdüğünü açıkladı.

İsrail ordusu, iki "teröristin" Gazze'nin güneyindeki "sarı hat"ı geçerek İsrail güçlerine yaklaştığını belirtti.

Açıklamada, iki adamın "acil bir tehdit" oluşturduğu ve kimliklerinin tespit edilmesinin ardından "etkisiz hale getirildiği" belirtildi.

İsrail güçleri, Filistinli Hamas grubuyla 10 Ekim'de yürürlüğe giren ateşkesin ardından Gazze Şeridi'ndeki sarı hattın gerisine çekildi.

Beton bloklar ve sarı işaretlerle belirlenen hat, Gazze Şeridi'nde yeni bir toprak bölünmesini temsil ediyor ve kıyı şeridine doğru 1,5 ila 6,5 ​​kilometre uzanıyor. Böylece İsrail, Gazze'nin alanının yarısından biraz fazlasını kontrol ediyor.

İsrail Genelkurmay Başkanı Eyyal Zamir, geçtiğimiz günlerde Sarı Hat’ı Gazze Şeridi ile yeni sınır olarak ilan etti.

Ateşkese rağmen, Gazze'de ara sıra yaşanan olaylar can kayıplarına yol açmaya devam ederken, İsrail ordusu da Hamas liderlerini ve merkezlerini hedef almayı sürdürüyor.