Aylardır Gazze Şeridi'nin kuzeyine yardım girmemesi nedeniyle, çocuklar yetersiz beslenmeye maruz kalıyor (EPA)
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu’nun (UNICEF) Ortadoğu ve Kuzey Afrika Sözcüsü Salim Owais yaptığı açıklamada “Gazze Şeridi'nin ‘afet sonrası aşamada’ olduğuna, Gazze’deki çocukların hepsinin, özellikle de Gazze’nin kuzeyindeki çocukların yaşadığı trajik duruma” dikkati çekti.
Şarku’l Avsat’ın Arap Dünyası Haber Ajansı’ndan (AWP) aktardığı habere göre Owais, “Yardımların aylardan beri kuzeye girmediğini, bunun da çocukları, yetersiz beslenme sorunlarıyla, sağlık hizmetleri, su ve yaşam için gerekli tüm ihtiyaçlardan yoksunlukla karşı karşıya bıraktığını” söyledi.
Sözcü “Artık afet sonrası aşamadayız ve çocukların durumu giderek daha da kötü hale geliyor. Yerinden edilen, binlercesinin uzuv kayıplarına uğradığı, bazılarının hala iyileşmeyen yaralarla yaşamak zorunda kaldığı, yarısının çocuk olduğu yaklaşık 1,7 milyon kişi var” diye belirtti.
Salim Owais, “Savaş nedeniyle yetersiz beslenme oranları ciddi oranda arttı. Bundan önce Gazze Şeridi'nde bu oran yüzde 0,8'di, şimdi kuzeyde yüzde 15,6'ya, güneyde ise yüzde 5'e ulaştı, bu da insani durumun çocuklar açısından ne kadar tehlikeli olduğunu gösteriyor. Vatandaşın yaşadığı felaket göz önüne alındığında, Gazze Şeridi’ne gelen yardımlar olması gerektiği gibi değil” diye ifade etti.
Owais, savaş devam ettiği sürece çocukların hayatlarının sadece bombalama nedeniyle değil, aynı zamanda yetersiz beslenme, susuzluk ve hastalıkların yayılması gibi ek sebeplerden dolayı da tehlikede olduğunu belirterek “Yardımların sürekli ve kısıtlamasız bir şekilde sağlanması için ateşkesin derhal ve sürdürülebilir bir şekilde sağlanması gerektiğini, bu sayede yeterli miktarda ve güvenli bir şekilde yardımların ulaştırabileceğini” vurguladı.
Gazze'de 17 bin çocuk ailelerinden ayrıldı, birçoğu ailesini kaybetti (AFP)
Owais, “Gazze Şeridi'ndeki tüm çocukların korumadan yoksun olduğunu ve onları korumak için gereken uluslararası insani hukuka saygı gösterilmediğini” vurguladı.
Salim Owais, “Tahminlerimize göre ailelerinden ayrılan 17 bin çocuk var ve bunların birçoğu şiddet nedeniyle anne veya babasını kaybetmiş ya da onlardan ayrılmış durumda. Bu, özellikle kendilerine bakacak kimsesi olmayanlar için tehlikeli ve hassas bir konudur. Sahadaki tehlikeli durum göz önüne alındığında, ilgili yetkililerin bunlarla ilgilenmesi zor” diye ifade etti.
Sözcü, “Hepatit virüsünün yayılmasının yanı sıra yetersiz beslenme, gıda ve sağlık hizmeti eksikliği, çocuklar arasında solunum yolu ve sindirim sistemi hastalıklarının yayılması nedeniyle çocukların karşı karşıya olduğu tehlikeler konusunda” uyardı.
Owais son olarak “Bağışıklık sistemini zayıflatan başta yetersiz beslenme olmak üzere tüm bu faktörler hem çocuklar hem de onların gelecekleri ve gelişimleri açısından tehlike oluşturmaktadır" dedi.
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.
Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.
DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)
Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.
Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”
Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)
Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.
Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.
El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.
Tedarik zincirleri
Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)
Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.
Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.
“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.
