Bölge sakinleri endişeli: İsrail’in Lübnan’ın doğusuna yönelik saldırıları eğitime darbe vurdu

Temmuz 2006 savaşının başlangıcına dair anıları canlandırdı.

Pazartesi günü İsrail’in Baalbek’e düzenlediği saldırıların ardından iki çocuk, okul bitmeden eve dönüyor (Şarku’l Avsat)
Pazartesi günü İsrail’in Baalbek’e düzenlediği saldırıların ardından iki çocuk, okul bitmeden eve dönüyor (Şarku’l Avsat)
TT

Bölge sakinleri endişeli: İsrail’in Lübnan’ın doğusuna yönelik saldırıları eğitime darbe vurdu

Pazartesi günü İsrail’in Baalbek’e düzenlediği saldırıların ardından iki çocuk, okul bitmeden eve dönüyor (Şarku’l Avsat)
Pazartesi günü İsrail’in Baalbek’e düzenlediği saldırıların ardından iki çocuk, okul bitmeden eve dönüyor (Şarku’l Avsat)

Geçtiğimiz Pazartesi günü İsrail’in Lübnan’ın doğusundaki Baalbek kenti yakınlarındaki Aadous kasabasına düzenlediği saldırı, Aber’in Baalbek şehri yakınındaki Ayn Bourday bölgesinde bulunan bir okulda eğitim gören iki çocuğuyla ilgili korkularını artırdı. Aber, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, o anda Temmuz 2006’daki Lübnan savaşının ilk saldırılarını hatırladığını söylerken, bu yüzden en kötü senaryoya karşı iki çocuğunu okuldan almak için hızla okula doğru gittiğini belirtti.

Bu kadar hızlı hareket etmek, Temmuz 2006 savaşında yaşananların tekrarlanacağı korkusundan kaynaklanıyor. O dönemde İsrail, Baalbek’i bombalamaya Bodai kasabasındaki Hüseyinleri ve Al-Manar TV ile Al-Nour radyosunun yayın antenini hedef alan iki saldırıyla başladı. Aber, “Bodai, Pazartesi günü İsrail saldırılarının hedef aldığı ve Baalbek’in batısında iki Hizbullah savaşçısının öldürüldüğü Aadous’a bir kilometre uzaklıkta bulunuyor. Hizbullah’ın sözcüsü olan Al-Manar kanalının yeniden bombalanmasından korkuyordum. Bu yüzden o anda çocuklarımı okuldan almak için acele ettim” dedi.

Pazartesi günü düzenlenen en az iki saldırı, Hizbullah’ın Bekaa bölgesindeki ana kalesi olan Baalbek kenti yakınlarında Hizbullah'a ait bir bina ve depoyu hedef aldı. İsrail’in Baalbek’e yönelik saldırıları, Gazze Şeridi’nde İsrail ile Hamas arasında yaşanan savaşın ardından iki taraf arasında karşılıklı saldırıların başlamasından bu yana İsrail'in güney dışında Hizbullah’ı hedef aldığı ilk saldırı oldu.

6umök
İsrail'in Baalbek’te inşaat halindeki bir gıda deposunu hedef alan iki saldırısı sonucu dumanlar yükseliyor (AFP)

Baalbek’e yapılan saldırılar, halk arasında yaşanan panik sonucunda eğitim sektörünü felç etti. Aber, İsrail uçaklarının saldırıları gerçekleştirdiği sırada, resmi işlerin bitimine iki saat kala, iki çocuğu Reda (8 yaşında) ve Danny’yi (6 yaşında) okuldan almak için arabasına koştu. İki oğlunu, Hıristiyan ve Müslümanların yaşadığı Talya kasabası olarak seçtiği ‘güvenli bir yere’ taşıdı.

Aber, iki çocuğunu okuldan almak için acele eden tek kişi değildi. Dehşete kapılan onlarca öğrenci velisi de aynı şeyi yaptı. Bu durum, okulun öğrencileri okuldan çıkarmasına ve kapılarını kapatmasına neden oldu. Baalbek’teki resmi kaynaklar, İsrail saldırılarının ardından onlarca kamu ve özel okulun öğleden sonra resmi saatleri bitmeden kapılarını kapattığını söyledi. Çoğu okul, pazartesi öğleden sonra eğitime ara verdi.

Taybeh kasabasında yerinden edilmiş bir Suriyelinin velisi olan Hüseyin eş-Şamsani, ‘güvenlik durumunun kötüleşmesi korkusuyla’ Pazartesi günü öğleden sonra okul yönetiminden, iki oğlu Yazan (9 yaşında) ve Remas’ı (7 yaşında) okula göndermemesini içeren bir mesaj aldı.

Bir güvenlik kaynağı, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada ebeveynlerin aceleyle çocuklarını dışarı çıkarmaya çalışmasından sonra Baalbek ve banliyölerindeki okulların yüzde 90’ının eğitime ara verdiğini söyledi. Dün ise bazı veliler durumun kötüleşeceği korkusuyla çocuklarını okula göndermekten kaçındı.



Hamas'ın ‘ajan avcısı’... İsrail tarafından öldürüldüğü açıklanan Ruhi Müşteha kimdir?

Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)
Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)
TT

Hamas'ın ‘ajan avcısı’... İsrail tarafından öldürüldüğü açıklanan Ruhi Müşteha kimdir?

Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)
Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)

İsrail ordusu bugün (Perşembe) yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'ndeki Hamas hükümetinin başı olarak tanımlanan Ruhi Müşteha ile Hamas güvenlik yetkilileri Samih es-Serrac ve Sami Avde'yi yaklaşık üç ay önce düzenlediği saldırılarda öldürdüğünü duyurdu.

1959 yılında Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde doğan Müşteha, Hamas lideri Yahya Sinvar'ın potansiyel siyasi halefi olarak görülüyordu. Müşteha, Halid el-Hindi ve Sinvar, Hamas'ın kurucusu Ahmed Yasin tarafından 1986 yılında görevlendirilerek, hareket için ‘ajan ve casusları’ ortaya çıkarmak ve takip etmekle görevli Cihad ve Davet Teşkilatı’nı kurdular. Yaygın olarak Mecd adıyla bilinen teşkilat bir güvenlik servisi işlevi görüyordu.

1988 yılında tutuklanan ve yaklaşık 23 yıl boyunca İsrail hapishanelerinde tutuklu kalan Müşteha, 2011 yılında İsrailli asker Gilad Şalit karşılığında Filistinli mahkûmların takas edilmesi anlaşmasında Sinvar'ın yol arkadaşıydı. Müşteha cinayet ve terörizm suçlarından dört kez müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı.

ABD’nin terörist listeleri

Müşteha Eylül 2015'te, Hamas lideri Yahya Sinvar ve İzzeddin el-Kassam Tugayları Komutanı Muhammed ed-Dayf ile birlikte ABD'nin terörist listesine alındı. ABD'nin listesine göre Müşteha, Kassam Tugayları'nın kuruluşundaki rolüyle öne çıkan bir Hamas mensubuydu.

ABD'nin suçlamalarına göre Müşteha 2015 yılında Kassam Tugayları'na ‘Hamas üyelerini serbest bırakmak için daha fazla esir takası anlaşması yapmak amacıyla daha fazla İsrailliyi kaçırma’ çağrısında bulundu.

İsrail hapishanelerinden salıverilmesinden bu yana Müşteha özellikle mahkûm dosyasında önemli bir rol oynamaya devam etti ve yıllar boyunca mahkûm takası ya da ateşkes için Kahire'yi ziyaret eden Hamas heyetlerinde her zaman kilit bir unsur oldu.

İsrail ona nasıl ulaştı?

Geçtiğimiz ağustos ayında Şarku’l Avsat'a bilgi veren kaynaklar, İsrail'in Müşteha ve Serrac'ın yanı sıra hareketin ve silahlı kanadının üç askeri ve güvenlik liderine Gazze Şeridi'ndeki bir tünelde düzenlenen saldırının ardından ulaşıldığını söyledi. İsrail onlardan önce de Kassam Tugayları komutan yardımcısı Mervan İsa'nın öldürüldüğünü duyurdu. Şarku’l Avsat'ın konuştuğu saha kaynaklarının ifadelerine göre, Hamas liderlerine ulaşılmasına yol açan birkaç doğrudan neden var.

yuık
Ruhi Müşteha

Kaynaklar, ‘savaşın başında Hamas'ın tünellerin içinde çeşitli kademelerdeki liderlere tam güvenlik sağlama ve onları uzun mesafeli ve farklı derinliklere sahip karmaşık bir tünel ağı aracılığıyla bir tünelden diğerine taşıma konusunda büyük beceriye sahip olduğunu’ açıkladı.

Kaynaklar, “Yerin üstünde bile, güvenli bir gizli daireden diğerine geçmek şimdikinden çok daha kolaydı. Bu yüzden İsrail liderlerin çoğuna ulaşamadı ama zaman geçtikçe ve birçok tünel yok edildikçe bu daha da zorlaştı” dediler.

Birden fazla kaynak, İsrail'in bu kadar büyük ve uzun bir kara operasyonuna girişeceğinin beklenmediğini, bu sayede birçok tünele erişebildiğini, bunun da birçok Hamas liderinin tünelleri terk edip yer üstünde daha güvenli yerler aramasına yol açtığını söyledi.

xzsfbg
Gazze Şeridi'ndeki bir tünelin içinde iki İsrail askeri (AFP)

Tünellere ve iletişim sistemine verilen zarara ek olarak, iletişim kurma ya da silah, para ve yiyecek elde etme ihtiyacı bazı liderlerin halk arasında açıkça hareket etmesine neden oldu. İsrail de sahadaki bazı işbirlikçilerini kullanarak bu hareketten faydalandı.