Libya Yüksek Devlet Konseyi: İptaline rağmen Tunus toplantısından istenilen sonuçlar alındı

Libya Yüksek Devlet Konseyi üyesi Fathallah Es-Sariri (Şarku’l Avsat)
Libya Yüksek Devlet Konseyi üyesi Fathallah Es-Sariri (Şarku’l Avsat)
TT

Libya Yüksek Devlet Konseyi: İptaline rağmen Tunus toplantısından istenilen sonuçlar alındı

Libya Yüksek Devlet Konseyi üyesi Fathallah Es-Sariri (Şarku’l Avsat)
Libya Yüksek Devlet Konseyi üyesi Fathallah Es-Sariri (Şarku’l Avsat)

Libya Yüksek Devlet Konseyi üyesi Fathallah Es-Sariri, yeni Libya hükümetinin kurulmasını görüşmek üzere Tunus’ta yapılması planlanan toplantının iptal edilmesinin ‘toplantıdan beklenen sonuçları etkilemediğini’ söyleyerek, beklenen sonuçların halihazırda elde edildiğini dile getirdi.

Tunus medyasında yer alan habere göre, Tunus, Libya Temsilciler Meclisi ve Yüksek Devlet Konseyi üyeleri ile Seçim Yasalarını Belirleme (6+6) Komitesi’nin üyeleri arasında yapılması planlanan toplantıyı iptal etti.

Söz konusu toplantıda, Abdulhamin Dibeybe başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti ile parlamento tarafından belirlenen Usame Hammad başkanlığındaki İstikrar Hükümeti arasındaki anlaşmazlığı sona erdirmek için yeni bir hükümet kurma konusu görüşülecekti.

Şarku’l Avsat’ın Alemu’l Arabi haber ajansından (AWP) aktardığına göre aynı zamanda (6+6) Komitesi’nin üyesi olan Sariri, konuya ilişkin şu açıklamayı yaptı;

Bu karar zararlı da olabilir, faydalı da olabilir. Bu iptal, toplantının normal ve doğal şartlarda yapılmasına göre duruma daha fazla ışık tuttu. Normal ve olağan bir toplantı olsaydı, belki şu anda ortaya çıkan sonuçların aynısı, tam bir uzlaşı çerçevesinde üretilmeyecekti.

Ülkede seçimlerin yapılabilmesi için Seçim Yasalarını Belirleme (6+6) Komitesi’nin Ekim ayında Fas’ta düzenlenen toplantısında herhangi bir anlaşmaya varılmamıştı.

Sariri, toplantının iptal gerekçelerine ilişkin şunları söyledi;

Bu toplantıyı hazırlık heyeti ayarladı, oteli de ayırttık. Ancak bir gün sonra otel müdürü, koordinatörlere veya hazırlık komitesi yetkililerine, Tunus yetkililerinden toplantı için bir merkez veya toplantı salonu sağlamanın mümkün olmadığı yönünde talimat aldığını bildirdi. Konunun ve gündeminin kamuoyuna açık olmasına rağmen, zayıf koordinasyon nedeniyle toplantının iptal edilmesi mümkün olmuş olabilir.

sdv
Yüksek Devlet Konseyi üyelerinin önceki bir toplantısı

Sariri, adını vermediği tarafları toplantıyı engellemekle suçlayarak, şu ifadelerle açıklamasını sürdürdü;

Bazıları, Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu’nun (UNSMIL) bu iptalin arkasında olduğunu veya bundan memnun olduğunu göz ardı etmiyor. Çünkü ne yazık UNSMIL her şeyin kendi himayesi altında olmasını istiyor. Olası bir Libya-Libya toplantısının başarılı olmasını istemiyor.

dsev
Sariri, bazılarının Tunus toplantısının iptalinin arkasında UNSMIL’in olduğunu göz ardı etmediğini bildirdi

Sariri, Yüksek Devlet Konseyi’nin bu aşamada ihtiyaç duyulabilecek yasama adımlarını atacağını söyleyerek, “İletişim ve koordinasyondan sorumlu iki heyet arasında bir toplantı yapılacak. Allah’ın izniyle Ramazan ayında veya sonrasında net bir harita ortaya çıkacak ve uygulamaya başlayacağız” diye ekledi.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.