Libya Yüksek Devlet Konseyi: İptaline rağmen Tunus toplantısından istenilen sonuçlar alındı

Libya Yüksek Devlet Konseyi üyesi Fathallah Es-Sariri (Şarku’l Avsat)
Libya Yüksek Devlet Konseyi üyesi Fathallah Es-Sariri (Şarku’l Avsat)
TT

Libya Yüksek Devlet Konseyi: İptaline rağmen Tunus toplantısından istenilen sonuçlar alındı

Libya Yüksek Devlet Konseyi üyesi Fathallah Es-Sariri (Şarku’l Avsat)
Libya Yüksek Devlet Konseyi üyesi Fathallah Es-Sariri (Şarku’l Avsat)

Libya Yüksek Devlet Konseyi üyesi Fathallah Es-Sariri, yeni Libya hükümetinin kurulmasını görüşmek üzere Tunus’ta yapılması planlanan toplantının iptal edilmesinin ‘toplantıdan beklenen sonuçları etkilemediğini’ söyleyerek, beklenen sonuçların halihazırda elde edildiğini dile getirdi.

Tunus medyasında yer alan habere göre, Tunus, Libya Temsilciler Meclisi ve Yüksek Devlet Konseyi üyeleri ile Seçim Yasalarını Belirleme (6+6) Komitesi’nin üyeleri arasında yapılması planlanan toplantıyı iptal etti.

Söz konusu toplantıda, Abdulhamin Dibeybe başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti ile parlamento tarafından belirlenen Usame Hammad başkanlığındaki İstikrar Hükümeti arasındaki anlaşmazlığı sona erdirmek için yeni bir hükümet kurma konusu görüşülecekti.

Şarku’l Avsat’ın Alemu’l Arabi haber ajansından (AWP) aktardığına göre aynı zamanda (6+6) Komitesi’nin üyesi olan Sariri, konuya ilişkin şu açıklamayı yaptı;

Bu karar zararlı da olabilir, faydalı da olabilir. Bu iptal, toplantının normal ve doğal şartlarda yapılmasına göre duruma daha fazla ışık tuttu. Normal ve olağan bir toplantı olsaydı, belki şu anda ortaya çıkan sonuçların aynısı, tam bir uzlaşı çerçevesinde üretilmeyecekti.

Ülkede seçimlerin yapılabilmesi için Seçim Yasalarını Belirleme (6+6) Komitesi’nin Ekim ayında Fas’ta düzenlenen toplantısında herhangi bir anlaşmaya varılmamıştı.

Sariri, toplantının iptal gerekçelerine ilişkin şunları söyledi;

Bu toplantıyı hazırlık heyeti ayarladı, oteli de ayırttık. Ancak bir gün sonra otel müdürü, koordinatörlere veya hazırlık komitesi yetkililerine, Tunus yetkililerinden toplantı için bir merkez veya toplantı salonu sağlamanın mümkün olmadığı yönünde talimat aldığını bildirdi. Konunun ve gündeminin kamuoyuna açık olmasına rağmen, zayıf koordinasyon nedeniyle toplantının iptal edilmesi mümkün olmuş olabilir.

sdv
Yüksek Devlet Konseyi üyelerinin önceki bir toplantısı

Sariri, adını vermediği tarafları toplantıyı engellemekle suçlayarak, şu ifadelerle açıklamasını sürdürdü;

Bazıları, Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu’nun (UNSMIL) bu iptalin arkasında olduğunu veya bundan memnun olduğunu göz ardı etmiyor. Çünkü ne yazık UNSMIL her şeyin kendi himayesi altında olmasını istiyor. Olası bir Libya-Libya toplantısının başarılı olmasını istemiyor.

dsev
Sariri, bazılarının Tunus toplantısının iptalinin arkasında UNSMIL’in olduğunu göz ardı etmediğini bildirdi

Sariri, Yüksek Devlet Konseyi’nin bu aşamada ihtiyaç duyulabilecek yasama adımlarını atacağını söyleyerek, “İletişim ve koordinasyondan sorumlu iki heyet arasında bir toplantı yapılacak. Allah’ın izniyle Ramazan ayında veya sonrasında net bir harita ortaya çıkacak ve uygulamaya başlayacağız” diye ekledi.



Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
TT

Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)

Hamas Hareketi’nin 60 günlük ateşkes önerisini kabul etmesi ve dolaylı müzakerelere hazır olduğunu duyurmasıyla Gazze Şeridi'ndeki ateşkes görüşmeleri yeni bir aşamaya girdi. Öte yandan İsrail'in, şimdiye kadar Gazze Şeridi'nin yüzde 65'ini kontrol altına aldığı bölgelerden çekilme konusunda engeller çıkaracağına dair bazı endişeler hakim.

Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, ABD’nin Gazze’deki savaş konusunda gösterdiği gayret ve krizin iki tarafının da olumlu tepkisinin ‘olası engelleri aşabileceğini, bunların en önemlilerinin ise geri çekilme ve savaşın sona erdirilmesine dair garantiler olduğunu’ düşünüyor. Uzmanlar, ateşkes anlaşmasının yakında, belki de Başbakan Binyamin Netanyahu'nun pazartesi günü Beyaz Saray'ı ziyaret edip Başkan Donald Trump ile görüşmesinden sonra veya kısa bir süre sonra sonuçlanacağını tahmin ediyorlar.

AlQahera News haber kanalının cuma akşamı kimliğini açıklamadığı Mısırlı kaynaklardan aktardığı bilgilere göre Mısır, tüm taraflar arasında mutabakat sağlayacak nihai bir formüle ulaşmak için çeşitli taraflarla yoğun temaslara başlarken taraflar arasında dolaylı müzakereler yeniden başladı. Hamas arabuluculara son tekliflerine cevabını iletti ve cevabında, kabul edilmesi halinde 60 günlük ateşkes sağlanması için dolaylı müzakerelere kapıyı aralayacağını belirtti.

Müzakerelerin gidişatını yakından takip eden Filistinli bir kaynak, dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Hamas'ın öneriyi kabul ettiğini, ancak bazı değişiklikler talep ettiğini söyledi. Bu değişikliklerin başında savaşın sona erdirilmesi, insani yardımların Gazze Şeridi’ne girişiyle ilgili mekanizmanın yeniden düzenlenmesi ve İsrail'in 2 Mart öncesindeki mevzilerine geri çekilmesi geldiğini söyleyen kaynağa göre bu değişikliklerin sebebi ocak ayında varılan ateşkes anlaşmanın çökmesinin ardından İsrail’in daha fazla bölgeye genişlemesi. Kaynak, yeni müzakerelerin Doha ve Kahire arasında yapılacağını, çünkü iki ülke arasında anlaşma maddelerinin uygulanmasına ilişkin ortak dosyalar olduğunu belirtti.

cdfgrtyu
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında öldürülen Filistinliler (AFP)

Hamas tarafından cuma günü yapılan açıklamada, arabuluculara öneriye ilişkin ‘olumlu’ yanıt verildiği ifade edildi. Önerinin içeriğine değinilmeyen açıklamada, ‘önerinin uygulama mekanizması hakkında müzakerelere derhal başlamaya ciddiyetle hazır olduğu’ vurgulandı.

İsrail gazetesi Hayom, müzakerelerin devam etmesindeki en büyük zorluğun İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilme haritası olacağını bildirdi. Hamas tam çekilme talep ederken, İsrail ‘Morag Koridoru’ adı verilen hattı ve onun güneyindeki tüm bölgeleri elinde tutmak istiyor.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee cuma günü X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, ordunun Gazze Şeridi’nin yaklaşık yüzde 65'ini operasyonel olarak kontrol altına aldığını söyledi.

İsrail Yayın Kurumu’nun kaynaklardan aktardığına göre ‘Hamas’ın yanıtında önerilen değişikliklerin İsrail karar vericileri için bir zorluk oluşturacağı’ düşünülüyor. İsrail hükümeti Bakanlar Kurulu, anlaşmayı görüşmek üzere cumartesi akşamı toplanacağını açıkladı.

İsrail ve Filistin meselelerinde uzman olan siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, İsraillilerin geri çekilme konusunda biraz oyalanacağını, ancak Hamas'ın anlaşmaya varmaya yönelik esnek tutumunu göz önünde bulunduracağını, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmeden önce bir miktar uzlaşma göstermeye mecbur kalacağını ve savaşan tarafların ABD Başkanı’nı kazanmak ve ona olumlu mesajlar vermek için çaba göstereceğini tahmin ediyor.

Her iki tarafın da çekinceleri nedeniyle Kahire ve Doha'da düzenlenen müzakerelerde tam çekilme konusunun gündeme gelmeyeceğini düşünen Dr. Fehmi’ye göre buna karşın İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılması ve nüfuslu bölgelerin dışına ve bazı koridorlardan çekilmesi söz konusu olabilir.

Ana çekilme noktalarının mevcut müzakereleri engellemesini beklemeyen Dr. Fehmi, savaşan tarafların önerilen çerçeve anlaşmasına onay verdiğini ve ayrıntıların taktiksel noktalar içerdiğini, gerçek anlamda radikal olmadığını, özellikle de Hamas'ın insani yardımların girişini öncelikli gördüğünü ve ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) dışında uluslararası kuruluşların da insani yardım çalışmalarına dahil edilmesi için baskı yapacağını belirtti.

frgtyhu7
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, anlaşmanın şu anki en önemli engelinin Hamas'ın işgalcilerin 2 Mart öncesindeki durumuna geri dönmesini talep etmesi olduğunu düşünüyor. İsrail, bu konudaki anlaşmayı kabul ederse, özellikle de Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 20'sini oluşturan Refah'ta kalma niyetinde olduğu için, büyük bir taviz vermiş olacak. Nihai durum ve tam çekilme konusundaki tartışmaların, yaklaşan ateşkes dönemine ertelenmesi bekleniyor. Bu ateşkes, ilerleyen aşamalarda İsrail'in uluslararası ve Arap güçlerinin varlığı karşılığında tam çekilmeyi kabul etmesini içerebilir.

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, kimliği açıklanmayan İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde Trump'ın Netanyahu ile görüşmesi sırasında Gazze'de ateşkes anlaşması yapıldığını açıklayabileceğini yazdı.

ABD Başkanı Trump, geçtiğimiz cuma günü, Hamas'ın Gazze'deki ateşkes önerisine ‘olumlu’ yanıt vermesinin ‘iyi’ olduğunu söyledi. Başkanlık uçağı Air Force One’da gazetecilere açıklamalarda bulunan Trump, Gazze konusunda ‘birkaç gün içinde’ bir anlaşma sağlanabileceğini belirtti.

ABD merkezli televizyon ağı CNN’nin cuma günü aktardığına göre İsrailli 10 rehine canlı olarak, 18 rehine ise ölü olarak tam zamanında serbest bırakılacak ve herhangi bir tören veya kutlama yapılmayacak. Ateşkesin yürürlüğe girmesiyle birlikte Gazze'ye insani yardım akışı hemen başlayacak.

Dr. Fehmi’ye göre Beyaz Saray’a gitmek isteyen Netanyahu, Trump’ı ziyaret etmeden önce ateşkes anlaşmasının ilan edilmesini engelleyen ve formalitede kalan tüm anlaşmazlıkları, tüm sorunları ve önemli fikir ayrılıklarını bir kenara bırakarak siyasi çıkarlarına, İran dosyasına ve yeni Ortadoğu düzenlemelerine odaklanıyor.

Dr. Rakab ise önümüzdeki günlerde özellikle Netanyahu’nun Beyaz Saray ziyareti sırasında, 60 günlük ateşkesin yakında yürürlüğe girmesinden sonra ABD'nin savaşı kesin olarak durdurma arzusunun gerçek olup olmadığının daha net bir şekilde anlaşılacağına dikkati çekti.