Filistinli golcü İsrail saldırısında öldürüldühttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4906816-filistinli-golc%C3%BC-i%CC%87srail-sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1nda-%C3%B6ld%C3%BCr%C3%BCld%C3%BC
İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarında hayatını kaybedenlerin sayısı 31 bini aştı (Facebook)
Filistin Milli Takımı'nda da forma giyen futbolcu Muhammed Bereket'in Han Yunus'taki evi dün İsrail güçleri tarafından bombalandı.
Saldırıda Bereket'in hayatını kaybettiği bildirildi.
"Han Yunus'un efsanesi" lakabıyla da bilinen 39 yaşındaki Bereket, çoğunlukla El Ahli Gazze forması giymiş ve Gazze'de bir takımın formasıyla 100 gole ulaşan ilk futbolcu olmuştu.
Kariyeri boyunca 114 gole imza atan Bereket, Batı Şeria ve Ürdün'deki kulüplerde de forma giymişti.
Maghazi forması giyen Filistinli savunma oyuncusu Halid Ebu Habal, Bereket'in ölümünü "Filistin futbolu için büyük bir kayıp" diye niteledi.
Habal, "Hızlı, zeki ve golcüydü. Saha dışında kibar ve dost canlısıydı. Herkesin sevdiği bir arkadaştı" ifadelerini kullandı.
Filistin Futbol Federasyonu'nun verilerine göre, 7 Ekim'den bu yana İsrail'in Gazze ve Batı Şeria'da gerçekleştirdiği saldırılarda hayatını kaybeden sporcuların sayısı 157'ye yükseldi.
Bu isimler arasında 23'ü çocuk yaşta, 90 futbolcunun bulunduğu belirtildi.
Ekimden bu yana en az 22 spor tesisi İsrail tarafından yok edilirken, birçok sporcu da tutuklanarak cezaevine gönderildi.
İsrailli insan hakları grupları mahkeme kararına uyulmadığını öne sürdü
İsrail'de önde gelen 12 insan hakları örgütü dün açık mektup yayımlayarak, ülkenin Uluslararası Adalet Divanı (ICJ) tarafından verilen Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasına ilişkin karara uymadığını öne sürdü.
Lahey'deki mahkeme, Güney Afrika'nın başvurusu üzerine görülen davanın ocak sonundaki ön duruşmasında İsrail'e bir dizi sorumluluk yüklemişti.
Bu yükümlülüklerin arasında Gazze Şeridi'ne insani yardım ulaştırılması için önlemler alınması da vardı.
Ancak insan hakları örgütlerine göre İsrail yönetimi bu konuyla ilgili herhangi bir adım atmadı.
Mektupta, "ICJ kararı, Gazze'deki insani felaketi sonlandırmak için yasal bir yükümlülük sunuyor. Sadece sivillerin acılarını dindirmek için değil tüm insanlığın yararı için karara uyulmalıdır" dendi.
İnsan hakları gruplarının ortak mektubunda, ICJ'nin kararını takip eden ayda Gazze'ye gönderilen insani yardımların yüzde 50 oranında azaldığına dikkat çekildi.
Uluslararası Adalet Divanı'nın kararı o dönem İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu tarafından kınanmıştı. İsrail lideri kararın, "nesiller boyu silinmeyecek bir utanç" olduğunu öne sürmüştü.
Geçtiğimiz temmuz ayında Omdurman'daki bir çarşı (AFP)
Sudan'da iki hükümetin varlığı, iç ve dış çevrelerde akıllardan uzak bir ihtimal değildi. Bu senaryo, Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında savaşın patlak vermesinden yaklaşık bir yıl sonra, barışçıl bir çözüm için herhangi bir vizyon veya işaretin ufukta görünmemesi nedeniyle, olası birkaç senaryodan biri olarak ortaya atıldı.
ABD Barış Enstitüsü (USIP) Nisan 2024'te, Kenya'nın başkenti Nairobi'de, savaşa karşı olan geniş bir yelpazedeki siyasi ve sivil güçlerin katılımıyla bir çalıştay düzenledi. Çalıştayda savaşın gidişatı ve nereye varacağı değerlendirildi ve olası senaryolar incelendi.
Çalıştayda 3 senaryo ortaya kondu; İlki, savaşın, çatışmanın iki tarafından biri olan Sudan ordusu veya HDK’nin askeri zaferiyle sona ermesi idi. Ancak bu seçenek, savaşın niteliği ve dış müdahalelerin açıkça ortaya çıkması nedeniyle dışlandı.
Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında Hartum'da yaşanan çatışmalarda ağır hasar gören bina (AFP)
İkinci senaryo, müzakere ve savaştı. Bu senaryoda, sahadaki güç dengesinde radikal bir değişiklik ya da ‘zayıf denge’ meydana gelir ve müzakere masasında savaşın durdurulması yönünde bir adım atılır. Her iki taraf da çatışmalardan yorgun düşmüş olsa da, ordu ve İslamcı müttefiklerinin, düşmanlıkları durdurmayı ve sivilleri koruyarak insani yardım ulaştırmayı amaçlayan Cidde Platformu’na defalarca ret cevabı vermeleri nedeniyle, bu seçenek o dönemde mümkün olmadı.
Çalıştayda yapılan uzun tartışmaların ardından odaklanılan üçüncü senaryo, Sudan'da iki hükümetin varlığıdır. Bu senaryo en olası olanıdır ve ülkedeki çatışmaların şiddetini azaltabilir ve taraflar arasında müzakere masasına oturmak için yollar açabilir.
Geçtiğimiz hafta, Sudan Kurucu İttifakı, HDK Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) başkanlığında, ülkenin batısındaki Güney Darfur eyaletinin başkenti Nyala'yı merkez alan paralel bir hükümet kurduğunu duyurdu. Ancak, ülkeyi bölünmeye maruz bırakma korkusuyla, resmi devlet kurumları dışında herhangi bir otorite kurulmasına bölgede önceden karşı çıkılmıştı.
Siyasi analist Mahir Ebu’l Cuh, Port Sudan ve Nyala'da meşruiyet için çekişen iki hükümetin varlığının artık bir gerçek olduğunu ve her ikisinin de meşru olmadığını, bu nedenle herhangi bir yasal tanıma olmaksızın ele alınacağını söyledi.
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, askerleriyle birlikte daha önceki bir Hartum ziyareti sırasında (Arşiv – Sudan ordusu sayfası)
Ebu’l Cuh, “Arap ve Afrika ülkeleri Sudan'ın bölünmesini istemiyor ve bölünmeye izin vermeyecek. Böylece bölgede parçalanmanın önü açılmayacak” ifadelerini kullandı.
Ebu’l Cuh, “Port Sudan'da ordunun liderliğindeki fiili hükümetin para birimi ve kimlik belgelerinin değiştirilmesi ve kontrol ettiği bölgelerde lise sınavlarının yapılmasıyla ilgili olarak attığı adımlar, HDK’yi bir ittifak kurmak ve paralel bir otorite oluşturmak için gerekçeler ve mazeretler bulmaya itti” dedi.
Siyasi analist Ebu’l Cuh, uluslararası toplumun ‘Sudan'da iki hükümetin varlığının çatışmanın sonucu olduğunu; nedeni olmadığını, çözümün her iki tarafın da varlığında yattığını ve bunun bölgesel ve uluslararası tarafların çıkarlarına uygun olduğunu anladığını, bu nedenle her iki hükümetle de muhatap olunmasının muhtemel olduğunu’ belirtti.
Ebu’l Cuh, ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır'dan oluşan dörtlünün ertelenen toplantısının amacının ‘bölge ülkelerinin endişelerini ve çıkarlarını uzlaşma formülüyle ele almak, bunları krizin çözümüne katkıları çerçevesinde değerlendirmek ve ateşkesle başlayıp Sudan'da demokratik federal sivil yönetimin yeniden tesis edilmesiyle devam etmek’ olduğunu bildirdi.
Ebu’l Cuh, HDK’nin ‘taktiksel’ bir çerçeve içinde ‘iki hükümetin varlığı’ senaryosunu hedeflediğini ve bunun amacının ‘müzakerelerin (eğer gerçekleşirse) fiili durum olarak iki otorite arasında veya her iki tarafın askeri liderleri arasında yapılması’ olduğunu söyledi.
Siyasi ve askeri analist Hüsameddin Bedevi ise Sudan'da iki hükümetin varlığının, uluslararası toplumun barışçıl çözüm şansını artıracağını düşündüğü bir senaryo olduğunu, ancak aynı zamanda düşmanlığın ileri aşamalarına ve çatışmanın uzamasına yol açabilecek olumsuz sonuçlar doğurabileceğini ifade etti.
Bedevi, “Silahlı çatışmanın devam etmesi ve uluslararası aktörlerin çekişmeleri, tarafları kontrol haritasını genişletmeye ve kendi sosyal çevrelerini temsil eden bölgelerde askeri varlık göstermeye itti” dedi.
Bedevi, “Her iki taraf da uluslararası meşruiyet arıyor ve kontrolündeki bölgelerde sivilleri koruduğu mesajını dünyaya iletmeye çalışıyor” diye konuştu.
Diğer yandan Darfur Bölgesi Valisi ve Sudan Kurtuluş Hareketi lideri Mini Arko Minawi, HDK tarafından ilan edilen paralel hükümetin bir veya iki yıl devam etmesi halinde fiili bir hükümet haline geleceğini ve uluslararası alanda tanınacağını, insani yardımların ulaştırılmasını kolaylaştırmak için ateşkesin dayatılacağını söylemişti.
