Irak nükleer enerji kullanımına geçiyor

Irak Başbakanı Muhammed Şiya Es Sudani ve UAEA heyeti (Rafael Grossi’nin X platformundaki hesabı)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya Es Sudani ve UAEA heyeti (Rafael Grossi’nin X platformundaki hesabı)
TT

Irak nükleer enerji kullanımına geçiyor

Irak Başbakanı Muhammed Şiya Es Sudani ve UAEA heyeti (Rafael Grossi’nin X platformundaki hesabı)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya Es Sudani ve UAEA heyeti (Rafael Grossi’nin X platformundaki hesabı)

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, İsrail’in Fransa’nın yardımıyla inşa edilen ülkedeki ilk nükleer reaktörü yok etmesinden yaklaşık 43 yıl sonra, Irak’ın nükleer faaliyetlerini barışçıl amaçlarla uygulama kararlılığını vurguladı.

Irak’ın, ülkenin ana nükleer araştırma sahası olan, Bağdat’ın güneyindeki Tuwaitha bölgesinde üç nükleer reaktörü vardı.

Bunlardan biri, İsrail’in 1981’de düzenlediği hava saldırısında, diğer ikisi ise Irak’ın 1990’da Kuveyt’i işgal etmesinin ardından çıkan 1991 Körfez savaşında ABD savaş uçakları tarafından yok edildi.

Sudani, bugün Bağdat’ı ziyaret eden Uluslararası Nükleer Enerji Ajansı (UAEA) Genel Direktörü Rafael Grossi ile yaptığı görüşmede şunları söyledi;

“Irak, nükleer enerjinin ölümcül silahların geliştirilmesi değil, bir refah kaynağı olması gerektiğine olan inancıyla, ajansa katılmaya, anlaşmalarına uymaya ve barışçıl amaçlarla nükleer reaktörler kurmaya çalışan ilk ülkelerden biriydi.”

Irak Başbakanı, ülkesinin nükleer enerjinin barışçıl kullanımına dönme konusunda istekli olduğunu söyleyerek, geçen yılın sonunda Nükleer Güvenlik Sözleşmesi (CNS), Radyoaktif Atık Yönetiminin Güvenliği ve Harcanmış Yakıt Yönetiminin Güvenliği’ne ilişkin ortak konvansiyona katılma talebinde bulunduğunu belirtti.

Irak’ın atom enerjisi alanında barışçıl faaliyetlerde bulunma arzusunu dile getiren Sudani, barışçıl amaçlı nükleer uygulamaların geliştirilmesine ilişkin girişimlerin onaylanması konusunda UAEA’dan yardım beklediğini belirtti.

Grossi ise, Sudani’yi 21-22 Mart tarihlerinde Brüksel’de düzenlenecek Nükleer Enerji Zirvesi’ne davet etti.

Irak’a işbirliğinden dolayı teşekkür eden Grossi, enerji, toprağın tuzdan arındırılması, hastalık tedavisi ve diğer barışçıl program ve projelerinde Irak’ı destekleme sözü verdi.

Grossi, Irak’tan bir heyetin, önümüzdeki haftalarda kalkınma, altyapı inşaatı ve barışçıl amaçlı nükleer teknolojinin edinilmesi için bir yol haritası oluşturmak amacıyla ajansın genel merkezini ziyaret etmesini umduğunu da sözlerine ekledi.



BM müfettişleri Suriye'de delil toplamaya başlamak için izin istiyor

Şam yakınlarındaki Sednaya hapishanesinin havadan çekilmiş fotoğrafı (AFP)
Şam yakınlarındaki Sednaya hapishanesinin havadan çekilmiş fotoğrafı (AFP)
TT

BM müfettişleri Suriye'de delil toplamaya başlamak için izin istiyor

Şam yakınlarındaki Sednaya hapishanesinin havadan çekilmiş fotoğrafı (AFP)
Şam yakınlarındaki Sednaya hapishanesinin havadan çekilmiş fotoğrafı (AFP)

Birleşmiş Milletler Suriye müfettişlerinin başkanı, dün, ülkede işlenen zulümlere ilişkin kanıt toplamak için yeni yetkililerden saha çalışmasına başlamak için izin istediğini açıkladı.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'ndan çıkan Uluslararası, Tarafsız ve Bağımsız Mekanizma'nın başkanı Robert Botti, Aralık 2016'da şu ana kadar uzaktan yürütülen soruşturmaların ardından “yüzlerce gözaltı merkezinin belgelendiğini (...) her güvenlik merkezinde, “Her üssün, her hapishanenin kendine ait gözaltı yeri ya da toplu mezarı olduğunu” belirtti.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre teşkilata, "İşlenen suçların tam boyutunu öğrenmemiz uzun zaman alacak" ifadesinde bulundu.

Merkezi Cenevre'de bulunan Uluslararası, Tarafsız ve Bağımsız Mekanizma, 2011 yılında savaşın başlangıcından bu yana Suriye'de işlenen uluslararası hukuka göre en ciddi suçlardan sorumlu olanların soruşturulmasına ve kovuşturulmasına yardımcı olmaktan sorumludur.

Şam, geçmişte bu BM müfettişlerinin Suriye'ye gitmesine izin vermemişti.

Robert Botti, ekibinin yeni yetkililerden "misyonumuzu uygulamaya yönelik bir çerçeveyi müzakere etmek üzere Suriye'ye gitmek için izin istediğini" söyledi.

Kanada Başsavcısı ve Hukuk Görevlisi, "Verimli bir toplantı yaptık ve resmi olarak geri dönüp çalışmaya başlayabilmemizi talep ettik ve onların yanıtını bekliyoruz" dedi.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne göre, eski Suriye hükümetinin hapishanelerinde 2011 yılından bu yana 100 binden fazla insan öldürüldü.

Beşşar Esed rejiminin 8 Aralık'ta devrilmesinin ardından hapishane kapılarının açılmasından bu yana, suçlara ilişkin belge ve diğer deliller konusunda endişeler ortaya çıktı.

Botti, Suriye'de "kovuşturmamız gereken kişileri mahkûm etmek için yeterli kanıt bulunduğunu" ancak bunu sürdürmenin "tüm aktörler arasında çok fazla koordinasyon gerektirdiğini" söyledi.

Uluslararası, Tarafsız ve Bağımsız Mekanizma tarafından uzaktan toplanan deliller, son yıllarda başta Belçika, Fransa, İsveç ve Slovakya olmak üzere 16 yargı bölgesinde yürütülen yaklaşık 230 soruşturmada kullanıldı.