Gazze savaşı Yahudileri daha sağ eğilime yöneltti

Yahudilerin yüzde 79’u yakın gelecekte bir barış anlaşmasına varma şansı görmüyor ve yerleşim birimlerine destek verenler artıyor

Yerleşimciler Perşembe günü bir yerleşim karakolu kurmak için Gazze Şeridi’ne geçmeye çalışıyor (DPA)
Yerleşimciler Perşembe günü bir yerleşim karakolu kurmak için Gazze Şeridi’ne geçmeye çalışıyor (DPA)
TT

Gazze savaşı Yahudileri daha sağ eğilime yöneltti

Yerleşimciler Perşembe günü bir yerleşim karakolu kurmak için Gazze Şeridi’ne geçmeye çalışıyor (DPA)
Yerleşimciler Perşembe günü bir yerleşim karakolu kurmak için Gazze Şeridi’ne geçmeye çalışıyor (DPA)

Yahudi Halk Politikası Enstitüsü (JPPI) tarafından gerçekleştirilen yeni bir kamuoyu yoklaması, Hamas’ın 7 Ekim’deki saldırısı ve İsrail’in buna altı aydır devam eden geniş kapsamlı bir savaşla karşılık vermesinin, Yahudi kamuoyundaki sağ eğilimin ve savaşa verilen desteğin arttığını ve barış sürecine verilen desteğin ise azaldığını gösterdi.

Şarku’l Avsat’ın İsrail medyasından aktardığı habere göre JPPI, Kasım ayında yapılan benzer anket ile Mart ayında yapılan son anketin sonuçlarını karşılaştırdı.

Bunun sonucunda, ankette sorulan tüm sorularda aşırılığın arttığı görüldü.

Son ankete göre, İsrail’deki Yahudilerin yüzde 57’si (sağcı parti seçmenlerinin yüzde 92’si) yerleşim birimlerin caydırıcılık yarattığına ve tüm İsrail vatandaşlarının güvenliğine katkıda bulunduğuna inanıyor.

Yahudilerin yüzde 43’ü ise, yerleşim birimlerinin İsrail ordusu için bir yük olduğuna ve tüm İsraillilerin güvenliğine zarar verdiğini düşünüyor.

Muhalefet partisi seçmenlerinin yüzde 72’si ise bunun bir yük olduğuna inanıyor.

Ankete katılan Yahudilerin yüzde 79’u yakın gelecekte Filistinlilerle bir barış anlaşmasına varma şansının olmadığına inanırken, yüzde 65’lik bir kesim bu fikre ‘kesinlikle katıldığını’ ifade etti.

İsrail’deki Arap vatandaşlar arasındaki yüzde 24’lük kesim bu ifadeye ‘kesinlikle’ katıldığını, yüzde 15 oranındaki katılımcılar ise ‘kısmen’ katıldığını belirtti.

İşçiler işgal altındaki Batı Şeria’daki İsrail yerleşim yeri Maale Adumim’deki bir inşaat sahasında çalışıyor (AFP)
İşçiler işgal altındaki Batı Şeria’daki İsrail yerleşim yeri Maale Adumim’deki bir inşaat sahasında çalışıyor (AFP)

JPPI Başkan Yardımcısı Shuki Friedman’a göre anketin sonuçları, İsrail toplumunda yerleşimler meselesi ve bunların İsrail’in güvenliğine katkısı konusunda var olan derin tartışmayı ortaya koyuyor.

Halkın çoğu yerleşim yerlerini bir hazine olarak görürken, bunun tersini düşünen bir azınlık da var.

Friedman, “İsrail’de halkın çoğunluğu yerleşimleri bir güç kaynağı olarak görse de, Batı Şeria’daki yerleşimler bir felaketle karşı karşıya. ABD hükümetinin bazı yerleşimcilere uyguladığı yaptırımlar ve seçilmiş yetkililerin sorumsuz açıklamaları yerleşim birimleri ve yerleşimcileri tehlikeye atabilir” dedi.

Moraller düşüyor

Anket, İsrail vatandaşlarının moralinin hızla düştüğünü de gösterdi.

Kasım ayında yapılan ankette yüzde 74’lük bir kesim iyimser olduğunu söylerken, son ankette iyimserlerin oranı yüzde 56’ya düştü.

Öte yandan kötümserlerin oranı yüzde 23’ten yüzde 42’ye çıktı.

İsrail’in Lübnan’ın güneyine yönelik saldırısında yıkılan bir evi inceleyen vatandaşlar (AFP)
İsrail’in Lübnan’ın güneyine yönelik saldırısında yıkılan bir evi inceleyen vatandaşlar (AFP)

Yahudilerin yüzde 23’ü “Eğer yurt dışına göç etme imkanım olsaydı bunu yapardım” derken, dindar Yahudilerin yüzde 3’ü aynı yanıtı verdi.

İsrailli Arapların ise yüzde 27’si de imkanı olsa yurt dışına göç edeceğini söyledi.

Anket, diğer anketlerde görülen, Başbakan Binyamin Netanyahu’ya olan güvenin bir miktar arttığını gösteren verileri doğruladı.

Ancak bu oran rahatsız edici derecede düşük kaldı. Netanyahu’ya olan güven Kasım ayındaki ankette yüzde 17 iken, bu ay yapılan son ankette yüzde 19’a yükseldi.

Buna karşılık, hükümete olan güven ise daha da azaldı, Yüzde 7 olan bu oran, yüzde 6’ya geriledi.

Öte yandan orduya güven yüzde 75’ten yüzde 85’e çıktı.

Ankete katılanların yüzde 61’i, İsrail ordusunun savaşta Hamas’a karşı zafer kazanacağına inandığını söyledi.

Yüzde 63’ü savaşın genişletilmesini ve Lübnan’da Hizbullah’a saldırılmasını desteklediğini söyledi. Bu oran Kasım ayında yüzde 55’ti.



Hamas'ın askeri operasyonları Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi nasıl etkiliyor?

 Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
TT

Hamas'ın askeri operasyonları Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi nasıl etkiliyor?

 Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)

Hamas'ın Gazze Şeridi'nde İsrail askerlerine karşı yürüttüğü nitelikli askeri operasyonlar, ateşkes müzakereleri ve Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına varma şansı üzerindeki etkilerinin boyutu hakkında soru işaretleri yaratıyor.

Gözlemciler, direniş operasyonlarının ‘İsrail hükümeti üzerinde ateşkes anlaşmasını kabul etmesi için bir baskı kartı’ oluşturduğuna inanıyor ve ‘askeri operasyonların devam etmesinin, özellikle artan sokak baskısıyla birlikte İsrail tarafını ateşkesi kabul etmeye itebileceğini’ belirtiyor.

Mısır, Katar ve ABD öncülüğünde Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşması imzalanması için yürütülen arabuluculuk çalışmaları aksamaya devam ediyor. Gazze şehrinin doğu bölgelerindeki Refah ve Han Yunus'un yanı sıra Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Hanun ve Beyt Lahiya'da son zamanlarda sık sık düzenlenen direniş operasyonlarında çok sayıda İsrail askeri öldürüldü ve yaralandı.

Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, bu hafta Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde İsrail askerlerinin, tanklarının ve buldozerlerinin hedef alındığını ve İsraillilerin kayıplar verdiğini duyurdu.

Hamas'ın askeri operasyonları, İsrail hükümetinin 19 Mart'ta ateşkes anlaşmasını bozmasından bu yana İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının devam ettiği bir ortamda gerçekleşti.

19 Ocak'ta Hamas ve İsrail uluslararası arabulucuların (Mısır, ABD ve Katar) çabalarıyla Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına vardı. Anlaşmanın ilk aşaması 42 gün sürecek ve bu süre zarfında ikinci ve üçüncü aşamaların uygulanması için görüşmeler yapılacaktı. Ancak İsrail tarafı ilk aşamanın sona ermesinin ardından Gazze Şeridi'nde askeri operasyonlarına yeniden başladı.

Uluslararası Filistin Halkının Haklarını Destekleme Komitesi Başkanı Salah Abdulati, Filistin direnişinin operasyonlarının ‘Filistinlilerin haklarını desteklemek ve saldırganlığı durdurmak için devam eden uluslararası baskı ile Gazze Şeridi'ndeki ateşkes sürecini hızlandırdığına’ inanıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan Abdulati, “Askeri operasyonların devam etmesi, Tel Aviv'de devam eden savaşın kayıpları nedeniyle İsrail sokağının baskısı ve protestoları yoluyla İsrail hükümeti üzerinde bir baskı kartı oluşturuyor. Savaşın İsrail hükümetine yüksek maliyeti, onu saldırganlığı uzatma politikalarını yeniden gözden geçirmeye itiyor” ifadelerini kullandı.

Abdulati'ye göre İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik devam eden saldırganlığı karşısında Hamas'ın elinde ‘İsrailli esirler, direniş, uluslararası ve Arap baskıları’ gibi İsrail tarafına yönelik baskı kartları var.

Hamas 7 Ekim 2023'te İsrail yerleşimlerinden yaklaşık 250 kişiyi esir aldı ve İsrail hükümeti 57 esirin bugün halen Gazze Şeridi'nde olduğunu söylüyor.

Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)

Askeri operasyonlar İsrailli karar alıcılar üzerinde bir baskı unsuru oluştursa da uluslararası ilişkiler profesörü Dr. Tarık Fehmi bu operasyonları ateşkes çabalarını ilerletmek için yeterli görmüyor. Fehmi'ye göre bu operasyonlar, İsrail sokağının Netanyahu hükümetine ateşkes anlaşmasını hızlandırması için baskı yapması yoluyla ateşkes süreci için sadece bir katalizör olabilir.

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan Fehmi, Hamas’ın askeri operasyonlarının ‘ateşkes sürecinde güvenilebilecek tek motor olmayacağına’ ve ‘İsrail tarafı üzerindeki etkilerinin sınırlı olduğuna’ inanıyor. Fehmi, İsrail ve Hamas'ın yakında, ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un Gazze Şeridi'nde ateşkes için değiştirilmiş önerisine yanıt vereceğini umuyor.

Witkoff kısa bir süre önce Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkes, halen esir tutulan 57 kişiden 28'inin bin 200'den fazla Filistinli mahkûmla takas edilmesi ve Gazze Şeridi'ne insani yardım girişini öngören bir öneri sundu.

Gazze Şeridi'ndeki ateşkes, Hamas'ın kalan esirleri ancak İsrail'in savaşı sona erdirmeyi kabul etmesi halinde serbest bırakacağını söylemesi ve Netanyahu'nun Hamas silahsızlandırılmadan ve Gazze Şeridi'nden çıkarılmadan savaşı sona erdirmeyeceğini taahhüt etmesi nedeniyle zorluklarla karşı karşıya.

Fehmi, İsrail'in ‘önümüzdeki dönemde Güney Lübnan'daki gelişmelere ve Yemen'deki Husilerin defalarca bombalanmasının ardından Yemen cephesine odaklanacağını’ düşünüyor. Fehmi, bu gelişmelerin İsrail hükümetini Gazze Şeridi'ndeki durumu sakinleştirmeye itebileceğini ifade etti.